یکی از خصلت رسانههای خبری در ۸ سال دفاع مقدس، علاوه بر اطلاعرسانی به مردم در خصوص اخبار جنگ، ایستادگی در برابر هجوم همه جانبه دستگاه دروغ پراکنی شرق و غرب علیه ایران بود.
رسانهها علاوه بر اطلاعرسانی داخلی، باید بازوی توانمند دیپلماسی ایران در عرصه بینالمللی برای اثبات حقانیت ایران میشدند و این نقش یکی از حیاتیترین بخشهای بینالمللی رسانهای در آن دوران بود.
در سینماها، فیلمهای جنگی درباره دفاع مقدس ساخته میشد و گاهی عکسها و پوسترهای جمشید هاشمپور، جعفر دهقان، ابوالفضل پورعرب و خسرو شکیبایی بر سر در سینماها نقش میبستد و اکران فیلمها، جوانان را پرشورتر از گذشته میکرد.
در مساجد نیز از بلندگوها صدای نوحهخوانی و حماسهخوانی "صادق آهنگران " پخش میشد و رادیو جنگ نیز گاهی مارش نظامی با در کنار صدای " ناصر کاشانی " را پخش می کرد تا در خصوص عملیاتهای مختلف رزمندگان اسلام اطلاعرسانی کند.
اما در رسانههای خبری، نام خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) بیش از همه بر سر زبانها بود و تنها رسانهای که اخبار جنگ و دفاع مقدس را از ستاد تبلیغات به گوش مردم میرساند، این خبرگزاری بود و روزنامههای با سابقهای مانند کیهان و اطلاعات نیز در کنار ایرنا به اطلاعرسانی در خصوص دفاع مقدس میپرداختند.
ستاد تبلیغات جنگ در ۲۶ اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۰ با انتشار اطلاعیهای کار خود را آغاز کرد و در این اطلاعیه اعلام شد ، ستاد تبلیغات شورای عالی دفاع از این پس تحت عنوان ستاد تبلیغات جنگ با همان وظایف و مسوولیت سابق در ارتباط با دفتر فرماندهی کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران کار خود را ادامه دهد.
ستاد تبلیغات جنگ در آخرین سطر اطلاعیه خود تاکید کرد که بدیهی است همه اطلاعات و اخبار و مسائل مربوط به جنگ باید منحصرا ً از طریق این ستاد هماهنگ شود.
در این ستاد نیز، نقش بینالمللی خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) در ۸ سال دفاع مقدس بسیار مهم و تاثیرگذار بود و بخشی از دیپلماسی رسانه ای ایران بر عهده ایرنا بود.
خبرنگاران و عکاسان ایرنا در طول ۸ سال دفاع مقدس، همدوش سربازان وطن به میدان نبرد راهی شدند تا لحظه لحظه ایثار و شهادت را یکی یکی ' خون نگاری' کنند.
این نقش بیبدیل و حیاتی ایرنا در ۸ سال دفاع مقدس از آن جهت قابل بررسی و تحلیل محتوای است که ایرنا به عنوان تنها منبع خبری کمیته انتشارات و اطلاع رسانی ستاد پیشتبانی جنگ ، از نخستین روز دفاع در میدان نبرد حضوری چشمگیر داشت.
بسیاری از روزنامههای بینالمللی چه انگلیسی زبان و چه عربی زبان، اخبار مورد نیاز خود را در تکلس خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران جست و جو میکردند، در حالی که کوچکترین شایع یا اطلاعرسانی غیر واقعی، در این دوران میتوانست بهانه به دست دشمن دهد و جبهه جهانی را بر علیه ایران متحد کند.
مقاومت جانبه ایران در این جنگ تحمیلی نیازمند اطلاعرسانی دقیق و شفاف و مستند بود، از این رو خبرنگاران ایرنا با حفظ ارزشهای ناب خبری، لحظههای دفاع را ثانیه به ثانیه با تمام توان مخابره میکردند.
در دهه ۶۰ بسیاری از روستاها از دریافت سیگنالهای تلویزیونی محروم بودند برخی از روستاها تلویزیون هنوز به شکل امروز گسترش نداشت و رادیو به بخش اخبار جنگ می پرداخت که این رسانه نیز بخشی از اخبار خود را ایرنا دریافت میکرد و یکی از مهمترین منابع خبری برای رادیو ایران در آن زمان ایرنا بود.
در این بین اخبار منتشر شده از سوی خبرنگاران ایرنا به صورت روزانه در اختیار رادیو قرار میگرفت و ایرنا منبع تغذیه خبری روزنامهها و رادیو بود.
فرماندهی ستاد تبلیغات جنگ به 'کمال خرازی ' مدیرعامل وقت خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) واگذار شد و این ستاد کار خود را به صورت تمام وقت پیگیری میکرد.
در کنار اخبار ایرنا از جبههها و بازتابهای بین المللی آن، تهیه گزارش تصویری و عکس نیز به سرعت در دستورکار ستاد فرماندهی تبلیغات جنگ قرار گرفت و نخستین گروه های عکاس راهی جبهه ها شد.
نخستین عکسها در سال ۶۰ که از جبههها منتشر شد که به صورت پارچه چاپ میشد و یا از سوی تعدادی از هنرمندان نقاش با الگوبرداری به صورت شابلون بر دیوار خانهها و مساجد نقش میبست.
ایرنا در تاثیرگذاری و انتشار بین المللی اخبار دفاع مقدس گامهای بلندی برداشت و این رسانه رسمی موفق شد در برابر جهبه ضد تخریب دشمن سربلند بیرون آید.
عکاسان ایرنا در این بین نیز مهمترین تصاویر و عکس های خبری دفاع مقدس را ثبت کردند که چاپ برخی از این عکسها بر روی جلد مجلههای جهان، سر و صدای زیادی بلند کرد و مردم جهان نیز رژیم بعث عراق را محکوم به کشتن مردم بی دفاع حلبچه کردند.
عکاسان خبری ایرنا در همان سال ۶۰ همپای رزمندگان اسلام راهی جبهههای نبرد حق علیه باطل شدند و یکی از غنیترین آرشیوهای عکس جنگی را در ایرنا به نام خود ثبت کردند.
در آن سوی نیز بسیاری از عکاسان حرفه ای آژانس های معتبر خبری جهان به دعوت صدام حسین به عراق سفر کردند اما هیچ کدام موفق نشدند عکس های معتبری را ثبت کنند حتی عکاسانی که بیشتر در ژانر عکس جنگی فعالیت داشتند.
امیر علی جوادیان، ابراهیم شاطری، عربعلی هاشمی، علی فریدونی ،مهدی منعم، یروم شاه میرزاییان، سیف الله صمدیان، داریوش گودرزی کیا، محمد رشتیان، سبحان قلی کهن بانی، امیر نخعی، احمد افضلی، غلامرضا دادبین و منوچهر یگانه دوست عکاسان ایرنا با سابقه ایرنا بودند.
داریوش گودرزی کیا عکاس خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)نیز نخستین عکاسی بود که به درج شهادت نایل آمد.
به گزارش ایرنا، اکنون روایتها و عکسهای ایرنا از ۸ دفاع مقدس گنیجینهای است از انعکاس رشادهای رزمندگان ایران در برابر جبهه کفر و رژیم بعث، که میتواند برای نسل جوان روایت گر رسانهای یک دفاع بزرگ باشد.
۲۰۹۷
نظر شما