دیپلماسی گردشگری ضروری اما فاقد ساز و کار

به گزار ایرنا، منطقه خاورمیانه از ظرفیت های بسیار جذاب برای گردشگران برخوردار است اما سهم ۴.۵ درصدی از بازار جهانی گردشگری را به خود اختصاص داده و سهم ایران نیز در این میان حدود یک و نیم درصد است.
در این ارتباط موضوع دیپلماسی گردشگری روز چهارشنبه در نشست شبیه سازی و مدل سازمان همکاری اقتصادی اکو با حضور نمایندگانی از ایران، ترکیه، افغانستان، پاکستان، آذربایجان، قزاقستان و جمعی از دانشجویان رشته های روابط بین الملل و علوم سیاسی در مشهد مورد بررسی قرار گرفت.
لزوم تعریف ساز و کارهای توسعه گردشگری در منطقه
مسئول ستاد هماهنگی های اقتصادی ایران در عراق و روسیه در این باره گفت: امروزه دییپلماسی های رسمی کارایی و اثرگذاری ندارد، باید سازوکارهایی برای رسیدن به اهدف توسعه گردشگری طراحی کنیم که همزیستی مسالمت آمیز از آن جمله است.
حسن دانایی فرد افزود: کشورهای منطقه بیشتر از روابط دیپلماسی کار خود را انجام می دهند، به عنوان نمونه هم اکنون ارتباط ایران و عراق و برخی کشورهای منطقه مبتنی بر نگرش های جدیدی است که بازیگران اصلی آن مردم و نخبگان ۲ کشور هستند.
وی ادامه داد: این نگاه جدید تاثیر زیاد در بسیاری از حوزه ها داشته که گردشگری از آن جمله است، سالانه بیش از هفت میلیون زائر بین ۲ کشور ایران و عراق تردد می کنند مه این تعداد هر سال افزایش می یابد.
دانایی فرد گفت: مقصد سفر بیش از ۶۲ درصد از گردشگران خارجی عراق، کشور ایران است در حالی است که مزیتی بین سفر به ایران و دیگر کشورها در داخل عراق وجود ندارد.
مسئول ستاد هماهنگی های اقتصادی ایران در عراق و روسیه افزود: در روابط بین ایران و سوریه نیز این دیپلماسی که بسیار ارزان و ماندگارتر می باشد در حال شکل گیری است. 
لزوم گسترش وجوه مختلف گردشگری
وی اظهار داشت: در حال حاضر سهم خاورمیانه از گردشگری جهانی ۴.۵ درصد و سهم کشورهای عضو سازمان همکاری های اقتصادی اکو نیز چهار درصد است.
وی گفت: ما می توانیم این رقم را توسعه دهیم، جاذبه های بین کشورها فقط گردشگری دینی نیست، جاذبه های مختلفی وجود دارند که باید توسعه یابند.
مسئول ستاد هماهنگی های اقتصادی ایران در عراق و روسیه افزود: وجود ساز و کار مشخص، حلقه مفقوده این موضوع است، باید احساس انتفاع جمعی و نه یک سویه وجود داشته باشد.
وی با بیان اینکه می توانیم مدل های موفق را استمرار دهیم اظهار داشت: در مشهد فقط گردشگری دینی نداریم و ظرفیت توسعه گردشگری وجود دارد که با پرداختن به آن می توان سهم منطقه را در گردشگری جهانی افزایش داد.
وی با تاکید بر اینکه باید نگاه اقتصادی در اکو غالب باشد گفت: اگر اکو را فقط به عنوان مجموعه سیاسی در نظر بگیریم نمی توانیم به اهدف اقتصادی آن برسیم.
دانایی فرد افزود: جذب گردشگر صرفا به معنی افزایش رفاه نیست، باید نسبت به افزایش امنیت و آرامش گردشگران نیز توجه داشت و در این زمینه برنامه ریزی کرد.
وی اظهار داشت: گردشگری پاک و اخلاقی در دنیای امروز بسیار مورد علاقه است، گردشگران دوست دارند به مکانهایی سفر کنند که آرامش یابند لذا باید به طور جدی روی این موضوع فکر و برنامه ریزی کرد.
وی گفت: هزینه یک گردشگر در ایران کمتر از ۷۰۰ دلار و این رقم در سایر کشورهای جهان بیش از ۲ برابر است.
گردشگری نیاز اساسی است
رئیس شورای شهرستان مشهد و عضو هیات رئیسه شورای شهر مشهد نیز در این زمینه گفت: گردشگری و پذیرش گردشگر در دنیای امروز از منابع جدی درآمد شهرهاست.
شهناز رمارم افزود: توسعه شهرنشینی مشکلات بسیار به دنبال دارد، مدیریت شهری و شوراهای شهر نمی توانند از مسائل اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی در شهرها بی نیاز باشند.
وی اظهار داشت: گردشگری امروزه دیگر یک تفریح نیست بلکه نیاز اساسی است و مدیریت شهری باید به آن پاسخ دهد که تحقق این مهم نیازمند برنامه ریزی است.
رمارم گفت: شهر مشهد به دلیل موقعیت ویژه می تواند از فرصت بی بدیلی که در دنیای جدید شهرنشینی ایجاد شده، استفاده کند و به واسطه زیارتی بودن این کلانشهر، وظیفه مدیریت شهری و شورای شهر دوچندان مهم است.
وی با بیان اینکه در مشهد به گردشگر به عنوان یک فرصت نگاه می کنیم افزود: ورود گردشگران خارجی به خصوص گردشگران عراقی فرصتی است که باید از آن استفاده کرد.
درآمد پنج میلیارد دلاری گردشگران عراقی 
رمارم اظهار داشت: حدود ۲ میلیون زائر در سال گذشته از عراق وارد مشهد شدند که فرصت بی بدیلی است و می تواند حدود پنج میلیارد دلار درآمد برای شهر داشته باشد.
وی ادامه داد: البته باید زیرساختهای امنیتی و رفاهی را نیز برای گردشگران فراهم کرد، تمام تلاش خود را برای افزایش رفاه و احساس آرامش زائران و مجاوران به کار می بندیم.
رئیس شورای شهرستان مشهد افزود: توسعه شهرها فقط کالبدی نیست باید به توسعه فرهنگی و اجتماعی نیز توجه شود.
رمارم اظهار داشت: در کلانشهر مشهد نیز توسعه فرهنگی و اجتماعی شهر نقش مهمی در برندینگ شهر دارد لذا استفاده از دیپلماسی شهری و پررنگ کردن نقش آن در مشهد مورد توجه است، هرچقدر بیشتر در این حوزه کار شود جذب گردشگر بیشتر خواهد بود.
مشهد، منطقه آزاد زیارتی
رئیس شورای اسلامی شهرستان مشهد با اشاره به ظرفیت های فراوان این شهر در حوزه گردشگری گفت: مشهد قطب گردشگری مذهبی است و در کنار آن وجود معماری های اصیل اسلامی - ایرانی، آرامگاه توس و وجود ظرفیت های بی بدیل تاریخی نیز می تواند در جذب گردشکر بسیار موثر باشد.
رمارم افزود: شورای شهر مشهد به دنبال تصویب قوانینی است تا کیفیت شهر برای گردشگران افزایش یابد و تصویر ذهنی بی نظیر از این شهر در اذهان گردشگران ثبت شود.
وی اظهار داشت: مباحثی نظیر مشهد به عنوان منطقه آزاد زیارتی نیز مطرح و در دست بررسی است.
عضو هیات رئیسه شورای اسلامی شهر مشهد ادامه داد: همچنین گردشگری ایثار و شهادت نیز باید ترویج یابد، ایثار وشهادت در همه دنیا مقدس و ارزشمند است.
رمارم افزود: شورای شهر اگر بودجه ای برای تهیه رزومه شهدا و نصب آن در کنار مزارشان اختصاص دهد می توان به راحتی گردشگری جنگ را توسعه داد.
حرکت به سوی آینده مشترک
سفیر سابق ایران در شورای اجتماعی و اقتصادی سازمان ملل متحد نیز در این نشست گفت: اکو تنها سازمان منطقه ای است که ایران عضو آن است.
باقر اسدی افزود:  همه این باور را داریم که هنوز در اکو نتوانسته ایم از ظرفیت های بالقوه و عظیم ۱۰ کشور عضو بطور مطلوب استفاده کنیم که گردشگری یکی از این حوزه هاست لذا باید به سوی همگرایی در این زمینه برویم.
وی اظهار داشت: دیپلماسی رسمی در سطح بین المللی ساری و جاری است و نهاد برجسته آن نیز سازمان ملل متحد است و نمایندگان دولتها فارغ از هر نظری در این نهاد عضویت دارند.
اسدی ادامه داد چالش های بسیار در حوزه های مختلف وجود دارد و نمایندگان کشورها باید در چارچوب منطقه ای در خصوص رفع چالش های مشترک چاره اندیشی کنند.
وی گفت: باید به سوی آینده مشترک حرکت کرد، امروز سازمان همکاری های اقتصادی اکو در موضوع گردشگری و سایر حوزه ها فاصله بسیار تا اتحادیه اروپا دارد، باید در مسیری حرکت کنیم که بر اختلافات موجود فائق شویم.
نشست شبیه سازی و مدل سازمان همکاری اقتصادی اکو در مشهد که امروز با همکاری بنیاد مطالعات بین الملل، وزارت امور خارجه و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با حضور نمایندگانی از ایران، ترکیه، افغانستان، پاکستان، آذربایجان و  قزاقستان در مشهد آغاز شد مدت ۲ روز ادامه دارد.
۷۵۰۵/ ۶۰۵۳