به تازگی پنجمین نشست سه جانبه سران ایران، روسیه و ترکیه با هدف بررسی آخرین تحولات سوریه شامل مسائل مهمی چون بازگشت آوارگان سوری، تسهیل کمک‌های انسان دوستانه، کمک به روند بازسازی، تشکیل کمیته قانون اساسی، ادامه مبارزه با تروریسم و برقراری امنیت در مرزهای دو کشور ترکیه و سوریه برگزار شد.
آن چه در این نشست بسیار مهم، مورد توافق قرار داشت، حفظ یکپارچکی و تمامیت ارضی سوریه، احترام به حق حاکمیت ملی و استقلال این کشور، عدم دخالت نیروهای خارجی به ویژه آمریکا در امور داخلی و مناطق کُرد نشین و همه زمینه‌های مرتبط با بازگشت ثبات، امنیت و آرامش به این کشور بود.
در مورد موضوع مرزی و کُردهای سوریه، تاکید جمهوری اسلامی ایران بر این است که چون امنیت منطقه و مرزهای سوریه و ترکیه در صورت اجرای اصل «احترام متقابل به حاکمیت، تمامیت ارضی و امنیت دو کشور» با رعایت حقوق ساکنان قابل تامین است لذا؛ برقراری امنیت در مرزهای ترکیه با سوریه، تنها به واسطه حضور مجدد و قوی نیروهای نظامی ارتش سوریه در آن مناطق امکان پذیر است و این امر می‌تواند با هزینه کم و مطابق با قوانین بین المللی صورت گیرد. قرارداد "آدانا" [طبق این توافق که در ۲۰ اکتبر ۱۹۹۸ و با نظارت ایران و مصر میان ترکیه و سوریه امضا شد، دو کشور متعهد شدند که از ورود گروه‌های تروریستی به خاک یکدیگر جلوگیری کنند] می‌تواند کمک موثری به روند و بهبود مناسبات و توسعه روابط میان ترکیه و سوریه باشد.
با عنایت به این نکته که بی‌ثباتی، مداخله خارجی و تروریسم و ناامنی، مانع بزرگی در راه توسعه امنیت و ثبات در مناطق مرزی سوریه و ترکیه است و طرفین در این باره دغدغه های واقعی و قابل فهمی هم دارند، بسیار حائز اهمینت است که دیر یا زود طرفین در جهت حل اختلافات سیاسی گذشته میان خود اقدام کرده و از طریق اعتمادسازی مسائل فی مابین را مورد حل و فصل قرار دهند. بر این اساس مبنایی چون قرارداد «آدنا» امکان حل مشکلات را از طریق تفاهم و با کمک و تسهیل حضور نیروهای سوری در مرزهای این کشور با ترکیه فراهم و بدین ترتیب امنیت در مزرها با کم ترین هزینه برقرار خواهد شد.
البته در این مسیر آمریکایی‌ها با فتنه گری تلاش می‌کنند با حمایت از برخی عناصر کُردی از آنها سوء استفاده کرده و از آنها به عنوان پیاده نظام بهره برداری کنند که در صورت همکاری میان سوریه و ترکیه این فتنه هم خنثی خواهد شد، چون برادران کُرد ما در سوریه و اقلیم کردستان عراق همان گونه که در تجربه همه پرسی در عراق مسجل شد با حضور و سوء استفاده آمریکا در منطقه مخالف هستند و بر همین مبنا و شناخت دقیق از ترفندهای آمریکا بیزارند.
نکته مهم دیگر اینکه بحران میان ترکیه و سوریه چندان بی ارتباط با عوامل کودتای ۱۵ جولای ۲۰۱۶ ترکیه نیست؛ خشنودی عاملان کودتا (که در پنسیلوانیای آمریکا مستقرند و نفوذی های آنها در داخل ترکیه) در این است که دولت و حزب حاکم ترکیه دچار بحران‌های مختلف و هزینه ساز شوند تا آنها به اهداف خود برسند. بحران هایی چون ساقط شدن هواپیمای روسی، ترور و قتل سفیر روسیه، نابسامانی‌های اقتصادی، کودتای ۱۵ جولای و سرانجام تداوم و تشدید تنش و درگیری با سوریه و امثالهم در این راستا قرار دارند. تشدید تنش میان ترکیه و سوریه و سوق دادن نیرو و توان این کشور به سمت سوریه و دیگر بحران‌های تصنعی، به مرور زمان وجاهت دولت و حزب حاکم را نزد افکار عمومی مخدوش می‌کند.
هوشمندانه ترین اقدام برای دولت ترکیه در این ارتباط آن است که همانند سایر بحران ها از این بحران نیز پیروزمندانه خارج شود. با کمک به استقرار نیروهای ارتش سوریه در مرزها، امنیت به مرزها بازخواهد گشت و پناهندگان سوری نیز به واسطه عفو عمومی هر چه سریعتر به موطن و کاشانه خود باز خواهند گشت. ترکیه می‌تواند به جای بهره گیری از نیروی نظامی و تحمل هزینه‌های سنگین، با حضور اقتصادی در سوریه و کمک به بازسازی خرابی ها و توسعه آن کشور منافع خود را تامین کند.
برقراری صلح، ثبات و امنیت در منطقه در سایه همکاری‌های منطقه ای با مشارکت دولت سوریه، اقلیم کردستان عراق و تمامی گروه‌های کُردی در سوریه و تعامل میان نیروهای نظامی سوریه و ترکیه، امکان پذیر است و بهترین راه برای رسیدن به آن، آغاز گفت وگوها بدون ایجاد مزاحمت برای مردم کُرد سوری و عرب منطقه است.
ایران بر این باور است که توسعه هر دو کشور سوریه و ترکیه، تاثیر به سزایی برای ثبات و امنیت منطقه دارد. باید پذیرفت که بحران سوریه راه حل نظامی ندارد و مسایل و مشکلات فی مابین ترکیه و سوریه هم باید از طریق گفت وگو حل شود. بر این اساس فعال کردن هر چه سریعتر توافقنامه سال ۱۹۹۸ آدانا میان دو کشور می‌تواند الگوی مناسبی برای برطرف شدن نگرانی‌ها و آغازی بر دوستی‌ها و پایان یک دوره تلخ باشد.
بی شک ایجاد صلح در منطقه و مرزهای دو کشور از طریق تعامل سازنده و مشارکت کلیه آحاد ملت و دولت سوریه، مسیر کم هزینه و موثری است که امکان قوت، قدرت و توسعه و پیشرفت هر دو کشور را تسهیل خواهد کرد.
نظر شما