به گزارش رسانه های افغانستان، در حالی که قرار است نتایج ابتدایی انتخابات ریاست جمهوری ششم مهر ماه در روز ۲۷ مهر اعلام شود، نامزدهای مختلف هر کدام به نوعی به پیشداوری و اعلام موضع درباره نتیجه انتخابات پرداخته اند و انتظار می رود که نتایج رسمی انتخابات به هر شکل با اعتراض گروهی از نامزدها و حامیان آنها رو به رو شود.
شورای نامزدان انتخابات ریاست جمهوری روز دوشنبه ۱۵ مهر ماه اعلام کرد که این دوره انتخابات با تقلب گسترده همراه بوده و به دور دوم خواهد رفت. اعضای شورای نامزدها ادعا کردند که این انتخابات ریاست جمهوری ششم مهر ماه برنده ندارد.
** اشرف غنی : ممکن است ۵ سال دیگر رئیس جمهور باشم
اشرف غنی رییس جمهور دولت وحدت ملی گفته که ممکن است در پنج سال آینده نیز رییس جمهور افغانستان باشد. غنی در گفتگو با اشپیگل آلمان با وجود آنکه گفته است در انتظار اعلام نتایج توسط کمیسیون مستقل انتخابات است اما اظهار داشته که ممکن است برای پنج سال آینده نیز به عنوان رییس جمهور کار کند.
اشرف غنی گفت: نشانه‌های خوبی وجود دارد که من برای پنج سال دیگر کارهای سختی را برای آینده افغانستان انجام خواهم داد. اما به مانند هر کس دیگر من باید منتظر نتایج نهایی باشم.
تیم انتخاباتی اشرف غنی پیش از این نیز ادعای پیروزی در انتخابات را مطرح کرده است.
** تیم انتخاباتی عبدالله: برنده معلوم است؛ نیازی به شمارش بیشتر آراء نیست
از سوی دیگر، تیم انتخاباتی "عبدالله عبدالله؟ " رئیس اجرایی دولت وحدت ملی و رقیب اصلی اشرف غنی نیز روز دوشنبه در یک کنفرانس خبری اعلام کرد که برنده انتخابات معلوم است و نیازی به شمارش بیشتر آراء وجود ندارد.
"فضل احمد معنوی" از اعضای تیم انتخاباتی عبدالله افزود: طبق محاسبات ما، این انتخابات یک برنده دارد و به دور دوم نخواهد کشید. وی افزود: دولت نباید در نتیجه انتخابات مداخله کند و کمیسیون مستقل انتخابات رقم دقیق آراء را اعلام کند. معنوی گفت : حضور مردم کمتر از رقم اعلام شده از سوی این کمیسیون است و برخی آرا از شعبی است که ناظران انتخاباتی در آنجا حضور نداشته اند.
به گفته معنوی، به تاخیر انداختن نتیجه انتخابات به نفع کشور نیست و باید از جامعه بین المللی و نیروی کمک به حفظ صلح در افغانستان خواسته شود تا با کمیسیون همکاری کنند که بتوان هر چه زودتر به نتیجه برسیم.
عبدالله هفته گذشته نیز در یک کنفرانس خبری خود را برنده انتخابات اعلام کرده بود.
طبق برآوردهای غیررسمی حدود ۲.۶ میلیون نفر در انتخابات ششم مهر ماه شرکت کردند که این تعداد حضور یک چهارم واجدان حق رای است.
** هشدار شورای نامزدها درباره بحران انتخاباتی
در همین حال، شورای نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری از وقوع بحران در پی انتخابات ریاست جمهوری و عدم پذیرش نتایج از سوی برخی تیم ها اظهار نگرانی کرده است. اعضای شورای نامزدها متشکل از رحمت‌الله نبیل، احمدولی مسعود، عنایت‌الله حفیظ، فرامرز تمنا و محمدشهاب حکیمی تأکید کردند که برای بیرون‌رفت از بحران احتمالی این انتخابات به «گزینه سوم» نیاز است. هر چند اعضای این شورا در مورد گزینه سوم توضیحی نداده اند اما گفتند که از طریق همکاری با نیروهای «ملی و مردم وفادار» روی گزینه سوم برای مهار بحران انتخابات کار خواهند کرد.
احمدولی مسعود عضو این شورا روز دوشنبه در یک نشست خبری در کابل گفت که در صورت بروز بحران انتخاباتی، شورای نامزدان بخشی از راه حل خواهد بود. فرامرز تمنا عضو دیگر این شورا نیز اظهار داشت که دو تیم انتخاباتی که خود را پیشتاز می‌دانند بنابر موضع گیری‌های اخیر، نتایج انتخابات را نپذیرفته و فرایند انتخابات را به چالش خواهند برد بنابراین جامعه جهانی باید برای مهار آن، روی شورای نامزدها حساب باز کند.
در بیانیه شورای نامزدها آمده است : "از نظر شورای نامزدان انتخابات ریاست جمهوری، این انتخابات برنده ندارد و در بهترین صورت ممکن، دولت برآمده از آن با اندک‌ترین سطح مشارکت مردم از مشروعیت لازم برای اداره کشور برخوردار نیست. "
اعضای این شورا در این اعلامیه مشترک تیم‌های حاکم در دولت را به سوء استفاده از امکانات دولتی، تخلفات فراگیر، تقلبات سیستماتیک دولتی، توزیع پول و بازی با افکار عمومی، متهم و ادعا کردند که سوء استفاده از امکانات دولتی، تخلفات و تقلبات سیستماتیک سبب تضعیف مشروعیت انتخابات شده است.
پیش ازاین نیز عده‌ای از سیاسیون با محوریت حامد کرزی رییس جمهور پیشین برای مهار بحران احتمالی پسا انتخابات اعلام آمادگی کرده‌اند.
** مطرح شدن صحبتهایی از ابطال کل فرایند انتخابات
در همین حال "عنایت الله حفیظ" یکی از نامزدهای انتخابات و عضو شورای نامزدها گفته که اگر جلو تقلب گرفته نشود، انتخابات زیر سوال رفته و احتمالاً تمام فرایند باطل خواهد شد.
حفیظ روز دوشنبه در یک نشست خبری گفت: در انتخابات ششم مهر ماه تقلب گسترده‌ای صورت گرفت و در این مورد اسناد و مدارک وجود دارد. وی افزود: ما اسناد و مدارک تقلب را جمع‌آوری کرده و در اختیار کمیسیون‌های انتخاباتی می گذاریم. وی با تأکید بر جدا شدن رای شفاف از ناشفاف، تصریح کرد: اگر جلو تقلب گرفته نشود، و وضعیت ادامه یابد، تمام فرایند انتخابات زیر سوال می‌رود و احتمال باطل شدن انتخابات مطرح خواهد شد.
احمدولی مسعود، نامزد دیگر انتخابات ریاست جمهوری نیز تیم‌های حاکم را متهم به سوءاستفاده از امکانات دولتی کرد. به سخن او، این تیم‌ها با در اختیار داشتن امکانات و پول کافی، برای رفتن به انتخابات ریاست جمهوری آماده‌گی کامل داشتند. سایر تیم‌ها که از داشتن این امکانات بی‌بهره بودند، در میان برزخ «صلح و انتخابات» گیر ماندند و آماده‌گی لازم برای رقابت را نداشته‌اند.
مسعود گفت که هر چند شورای نامزدان به تحریم انتخابات هشدار داد، اما به این هشدارها، توجهی نشد، با آن هم، خواستار تاخیر در برگزاری انتخابات شد، اما بازهم این خواست شورای نامزدان پاسخ نیافت. به گفته‌ی آقای مسعود، نامزدان انتخابات ریاست جمهوری در کمال بی‌باوری، نابرابری و «ناآماده‌گی» به پیش‌واز تحکیم دموکراسی رفتند و وارد صحنه انتخابات شدند. او افزود که شهروندان با چشم‌پوشی از مشکلاتی چون تهدیدات امنیتی به پای صندوق‌های رأی رفتند و اکنون اعضای شورای نامزدان از این رأی‌ها، دفاع خواهند کرد. او هشدار داد که به هیچ عنوان تقلب را نمی‌پذیرند و در برابر تقلب خواهند ایستاد.
** نگرانی نهادهای ناظر
همزمان با ادعاها و گمانه زنی های نامزدهای مختلف، نهادهای ناظر بر روند انتخابات از تقلب صورت گرفته در انتخابات ریاست جمهوری ابراز نگرانی کردند. هرچند نهادهای ناظر مدیریت انتخابات را خوب توصیف می‌کنند اما گویند که این نهادها نگران دست‌برد به «آرای پاک» مردم در جریان دسته‌بندی، تصفیه و شمارش آرا هستند.
عزیزالله رفیعی، رییس مجتمع جامعه مدنی افغانستان با بیان اینکه این نهادها نگران شفافیت در شمارش آرا هستند، گفت: در صورتی که برگه های رای گیری با نتایج داخل دستگاه بایومتریک مطابق نباشد، یک بی‌اعتمادی بزرگ میان شهروندان کشور به وجود خواهد آورد و آنها را نسبت به فرایند انتخابات بی‌باور خواهد ساخت. رفیعی با اشاره به ویدیوهایی که از تقلب را نشان می‌دهد گفت، «ویدیوهایی در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود، از این رو کمیسیون شکایات انتخاباتی باید صحت و سقم این ویدیوها را روش سازد.»
در همین حال کمیسیون‌های انتخاباتی بر حفظ بی‌طرفی‌شان در شمارش آرا تأکید و برای بررسی شکایات انتخاباتی اعلام آماده‌گی کردند. در نشست مشترکی که کمیسیون‌های انتخاباتی روز دوشنبه برگزار کرده بودند، به شهروندان اطمینان دادند که مطابق به طرزالعمل انتخاباتی و قانون انتخاباتی به پیش خواهند رفت و از رأی شهروندان صیانت خواهند کرد.
** جنجال مفقود شدن دستگاههای بایومتریک
گمانه زنی های سیاسی درباره نتایج انتخابات و ابراز نگرانی از تقلب های احتمالی در حالی است که خبر مفقود شدن تعدادی از دستگاههای بایومتریک انتخابات و کارتهای حافظه آنها نیز جنجال تازه ای در روند شمارش آراء ایجاد کرده است.
در ادامه روند انتقال صندوق‌ها و دستگاههای بایومتریک از دفترهای استانی کمیسیون مستقل انتخابات به دفتر مرکزی این کمیسیون ۱۶ دستگاه بایومتریک ولایت بدخشان، سه دستگاه بایومتریک لغمان و سه دستگاه بایومتریک کندز به دلیل نداشتن برنامه، کارت حافظه و سایر مشکلات فنی قرنطینه شده است. این در حالی است که ناظران نامزدها در کمیسیون انتخابات از مفقود شدن دو دستگاه در ناحیه ۱۳ کابل و کشیده‌شدن کارت حافظه ۲۷ دستگاه در ناحیه ۲۱ در روزهای گذشته خبر داده‌اند.
همزمان با بروز شک و تردیدها در خصوص شفافیت کار کمیسیون مستقل انتخابات، مسئولان کمیسیون مستقل شکایات انتخاباتی می‌گویند که آرای بدون بایومتریک را نخواهند پذیرفت. گفته می‌شود که این کمیسیون روند بررسی اسناد و مدارک در خصوص چهار هزار و ۵۲۸ شکایت را آغاز کرده است.
روزنامه "هشت صبح" در این ارتباط نوشت:" کمیسیون مستقل انتخابات باید بسیار واضح توضیح بدهد که چرا دستگاههای بایومتریک گم شده است و چرا عده‌ای تحت نام زورمند یا هرچیز دیگر در همین کابل که نیروهای امنیتی در آن تا به دندان مسلح هستند، موفق به دزدیدن کارت حافظه برخی از دستگاه‌ها شده‌اند؟ کمیسیون مستقل انتخابات و وزارت کشور در این مورد هم مکلف به پاسخ‌گویی هستند. کمیسیون باید توضیح بدهد با محل‌هایی که دستگاههای بایومتریک آنها گم شده است، در نهایت چه می‌کند. "
این روزنامه افزود: "نامزدها ادعای پیروزی کرده‌اند اما کار کمیسیون مستقل انتخابات را زیر سوال نبرده‌اند. کمیسرهای کمیسیون مستقل انتخابات باید از این فرصت استفاده کنند و تا دیر نشده تصمیمات جدی و اصولی بگیرند. این کمیسرها باید روند تصفیه‌ی آرای بایومتریک شده و آرای بایومتریک نشده را تسریع کنند. هر قدر که آن روند تسریع شود، به اعتبار کمیسیون مستقل انتخابات می‌افزاید. "
** تاکید مطبوعات بر جلوگیری از بحران و نگرانی دیپلماتهای خارجی
از سوی دیگر برخی مطبوعات، برگزاری انتخابات ششم مهرماه امسال را بهتر از انتخاباتهای قبلی دانسته و حاشیه های ایجاد شده را نتیجه امیال سیاسی اشخاص و گروههای سیاسی می دانند. روزنامه "افغانستان ما" نوشت: انتخابات تقریبا به خوبی برگزار شد و چندان مشکلی که بتواند تمام پروسه را زیر سوال ببرد، در این انتخابات به وجود نیامد. اگرچه هنوز زود است که در مورد نتیجه انتخابات قضاوت کنیم و باید منتظر اعلان نتیجه از سوی کمیسیون های انتخاباتی باشیم. ولی در مجموع اکنون که بیش از یک هفته از انتخابات می گذرد هیچ جنجال ملموسی در مورد خدشه دار بودن انتخابات به وجود نیامده است. چند مورد ویدئوهایی که در شبکه های اجتماعی از سوی تیم های انتخاباتی دست به دست می شود، به گونه واضح جعل شده و ساختگی به نظر می رسد. آن چه در مورد انتخابات سال ۲۰۱۴ و نیز در مورد انتخابات پارلمانی سال گذشته اتفاق افتاد تا کنون در مورد انتخابات ریاست جمهوری یک هفته پیش صورت نگرفته است. دستگاه های بایومتریک در اکثر مراکز رای دهی نسبتا خوب کار کرد و کارمندان نیز تجربه نسبتا بهتر نسبت به انتخابات گذشته داشتند و سطح شکایات در این انتخابات بسیار پایین است.
این روزنامه در یادداشتی با عنوان "به بی ثباتی دامن نزنیم" ، افزود: واقعیت این است که افغانستان زخم خورده و بی نهایت رنجور است. هرگز توان برخاستن از زیر بار یک بحران دیگر را ندارد. نهادهای انتخاباتی تا کنون کار قابل قبولی انجام داده اند و نباید بگذاریم که کار فنی و مسلکی آن ها قربانی خواست ها و مطالبات جناحی و تنظیمی افراد و جریان های سیاسی شود.
"اشرف غنی" رئیس جمهوری کنونی و عبدالله رئیس اجرایی دولت افغانستان که هر دو نامزد این دور از انتخابات ریاست جمهوری افغانستان بودند، هفته پیش نیز اعلام پیروزی کردند.
غنی و عبدالله در انتخابات سال ۱۳۹۳ نیز رقیب اصلی یکدیگر بودند، هر دو یکدیگر را به تقلب متهم کردند و اختلاف بین آنها ماه‌ها افغانستان را درگیر بحران کرد. سرانجام با مداخله آمریکا و دستیابی به توافق برای تقسیم قدرت میان این دو، بحران فروکش کرد و دولت وحدت ملی تشکیل شد.
هم اکنون نیز به نظر می رسد شرایطی مشابه انتخابات سال ۹۳ در حال شکل گیری است. قرار است نتیجه انتخابات ۲۷ مهر ماه اعلام شود و اگر هیچکدام از نامزدها موفق به کسب نیمی از آراء نشود، انتخابات به دور دوم کشیده خواهد شد.
این در حالی است که برخی رسانه های خارجی به نقل از "کولین کوکمان" از کارشناسان موسسه صلح آمریکا گزارش داده اند که "خطر ایجاد بحران سیاسی ممتد و نبرد بر سر نتیجه انتخابات وجود دارد و این درحالی است که گروه طالبان تا حد زیادی متحد است. "
"پیتر استپانک" سفیر جمهوری چک در افغانستان نیز گفته دور دوم انتخابات احتمالا تا بهار آینده برگزار نخواهد شد و این مساله نیز موجب ادامه دار شدن وضعیت ابهام سیاسی و باقی ماندن یک دولت ضعیف در افغانستان خواهد شد.
به این ترتیب با حاشیه های انتخاباتی که با مشارکت پایین مردم افغانستان برگزار شده و همزمان با بن بست در مذاکرات سیاسی با گروه طالبان، به نظر می رسد که افغانستان هفته ها و ماههای حساسی را در فرایند سیاسی این کشور در پیش دارد.
نظر شما