به گزارش گروه نشریات خبری ایرنا، بعد از دو هفته اعتراضات گسترده و کم‌سابقه در لبنان، سعد حریری بعدازظهر روز گذشته(سه شنبه) اعلام کرد که از مقام خود کناره‌گیری می‌کند و بدین ترتیب معترضان به یکی از مهم‌ترین خواسته‌های خود می‌رسند.
حریری در یک سخنرانی تلویزیونی گفت که به آخر خط رسیده و استعفای خود را تقدیم میشل عون، رئیس‌جمهوری این کشور می‌کند. او همچنین از مردم لبنان خواست که آرامش خود را حفظ کنند.
حریری که باوجود حمایت از سوی برخی احزاب لبنانی از جمله حزب‌الله، در طول ۱۳ روز گذشته برای کناره‌گیری از سمت خود تحت فشار مردمی قرار گرفته بود، در سخنرانی روز گذشته خود گفت: سمت‌ها می‌آیند و می‌روند ولی کرامت و امنیت مملکت مهم‌تر است.
سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران شامگاه سه شنبه در واکنش به این استعفا، با تاکید بر اهمیت حفظ ثبات و استقرار کشور لبنان، اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران بر لزوم یکپارچگی، وحدت و همدلی همه طوایف، احزاب و شخصیت‌های لبنانی به منظور حفظ ثبات و امنیت این کشور و پاسخگویی به مطالبات مشروع مردم لبنان در فضایی آرام تاکید دارد.
بررسی امروز (هشتم آبان)روزنامه‌ها، تارنماها و خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که استعفای قابل پیش بینی سعد الحریری با توجه به تشدید فشارهای احزاب همپیمانش در جریان ۱۴ مارس با واکنش رسانه‌ها روبرو شده است.
رسانه های هر دو طیف اصولگرا و اصلاح‌طلب ضمن بررسی پشت پرده اهداف استعفای حریری، چشم انداز لبنان پس از استعفای وی را ارزیابی کرده‌اند.
رسانه‌های اصلاح طلب
اعتماد: استعفای حریری عملا آینده سیاسی این سیاستمدار ۴۹ ساله را در هاله‌ای از ابهام فروبرده است. مشخص نیست که چهره‌هایی مانند عون و نصرالله و دیگر رهبران سیاسی لبنان به استعفای حریری چه پاسخی خواهند داد. این احزاب همگی سهمی در دولت حریری داشتند و اکنون وضعیت کرسی‌های آنها در دولت هم مشخص نیست.
پشت پرده استعفای حریری
محسن جلیلوند کارشناس مسایل بین الملل در یادداشتی در روزنامه آفتاب یزد نوشت: حریری با این استعفا تلاش دارد تا چینش سیاسی لبنان را به هم بریزد. این چینش سیاسی به معنای تغییر ساختار یا قانون اساسی لبنان نیست بلکه به معنای تغییر حاکمان و صاحبان قدرت کنونی است. حریری چون توان چنین تغییری را بابازی سیاسی نداشت اکنون با این استعفا و با بهانه کف خیابان به دنبال آن است. به هر حال چینش سیاسی فعلی تا اندازه زیادی موافق با خواست حریری نبود. حریری از فرصتی که در کف خیابان است و با دادن این استعفا به دنبال تغییر روند است. به عبارتی احتمال دارد که حریری در دولت بعدی نیز باشد. هرچند مردم لبنان در تظاهرات اخیر بیشتر به دنبال این هستند که شرایط اقتصادی شان بهبود بیابد اما اگر حریری موفق شود با کمک پول و امکانات در دور بعدی دل مردم را به دست بیاورد موفقیت قابل قبولی به دست آورده است که البته راه درازی در پیش دارد.
تداوم اعتراضات در لبنان
روزنامه شرق گزارش داد: با وجود این خبر و اعلام اصلاحات از سوی دولت لبنان، اعتراضات در این کشور همچنان ادامه دارد. بانک‌های لبنان با اینکه به دلیل ادامه اعتراضات همچنان تعطیل‌اند اعلام کردند که با ادامه فعالیت حقوق کارمندان دولت را خواهند پرداخت. بحران، لبنان را فلج کرده و بانک‌ها، مدارس و برخی شرکت‌ها تعطیل‌اند. معترضان خواهان برکناری دولت‌اند اما دولت تاکنون به این خواسته تن نداده است. صندوق بین‌المللی پول گفته است که در حال ارزیابی بسته اصلاحات اضطراری دولت لبنان است که هفته گذشته اعلام شد اما نتوانست خشم مردم را خنثی کند یا اطمینان خاطر کشورهای کمک‌کننده خارجی را به‌دست آورد. جریان ورود سرمایه مورد نیاز برای تأمین کسری دولت و پرداخت مالیات برای واردات، کُند است و فشارهای مالی‌ای را موجب شده که در چند دهه اخیر بی‌سابقه است؛ ازجمله ظهور بازار موازی برای ارز. از سال ۱۹۹۳ ارزش لیره لبنان در برابر دلار آمریکا بر ۱۵۰۷,۵ ثابت مانده بود اما در ماه‌های اخیر نرخ دلار در بازار موازی افزایش یافته است.
واکنش اتحادیه عرب به استعفای حریری
به گزارش ایسنا، به نقل از پایگاه خبری صدی البلد، اتحادیه عرب اعلام کرد، دبیرکل این اتحادیه با توجه کامل تحولات لبنان را که منجر به استعفای دولت به ریاست سعد حریری شده است، پیگیری می‌کند. احمد ابوالغیط، دبیرکل این اتحادیه اعلام کرد که اقدام حریری جهت استعفا را به ویژه در سایه ادامه مطالبات مردمی که لبنانی‌ها با فرقه‌ها و طوایف مختلف بر آنها تاکید دارند، درک می‌کند.
آینده لبنان پس از استعفای حریری
روزنامه اعتماد در بخشی از گزارش خود نوشت: اعتبار سعد حریری در افکار عمومی لبنان اخیرا تحت‌الشعاع افشاگری قرار گرفت مبنی بر اینکه او سال‌ها پیش از نخست‌وزیری مبلغ ۱۶ میلیون دلار به یک مدل آفریقایی پرداخت کرده بود. گفته می‌شود که حریری با این خانم رابطه عاشقانه داشته است. هرچند که گفته می‌شود این رقم پیش از نخست‌وزیری حریری به مدل آفریقایی پرداخت شده بود اما انتشار آن در روزهایی که لبنان در بحران اقتصادی دست و پا می‌زند، از آستانه تحمل مردم کاست. استعفای حریری عملا آینده سیاسی این سیاستمدار ۴۹ ساله را در هاله‌ای از ابهام فروبرده است. میشل عون پس از دریافت این استعفا باید کمیته‌ای برای جایگزینی دولت انتخاب کند. به نظر می‌رسد که ابتدایی‌ترین کاری که عون می‌تواند انجام بدهد این است که اعضای این کابینه را از میان افرادی که مورد انتقاد معترضان هستند، انتخاب نکند تا شاید اندکی از آتش خشم عمومی کاسته شود. هرچند که مردم لبنان می‌گویند فساد دولتمردان در چند دهه گذشته کشورشان را به این نقطه از ورشکستگی اقتصادی رسانده اما مشخص نیست که آیا چهره‌های جدید می‌توانند اقتصاد رو به سقوط لبنان را نجات بدهند یا خیر؟ به گفته کارشناسان وضعیت اقتصادی لبنان در چنان شرایطی قرار دارد که حتی ادامه کار بانک‌ها و پرداخت حقوق کارمندان دولت هم تحت‌الشعاع قرار گرفته و تضمینی برهیچ کدام نیست. از سوی دیگر یکی از اصلی‌ترین اعتراض‌های مردمی در ۱۳ روز اخیر، ساختار تعیین شده برای تقسیم قدرت در لبنان میان ۱۸ گروه قومی و مذهبی است که مردم می‌گویند بستری برای فساد بیشتر دولتمردان را ایجاد کرده است. مشخص نیست که چهره‌هایی مانند عون و نصرالله و دیگر رهبران سیاسی لبنان به استعفای حریری چه پاسخی خواهند داد. این احزاب همگی سهمی در دولت حریری داشتند و اکنون وضعیت کرسی‌های آنها در دولت هم مشخص نیست.
سوء استفاده خارجی‌ها از اعتراضات مردمی
روزنامه اعتماد در بخشی از یادداشت خود به قلم احمد دستمالچیان نوشت: لبنان بعد از مدت‌ها تاخیر شاهد برگزاری یک انتخابات عمومی بود که در نتیجه آن دولت جدید سعد حریری تشکیل شد. این دولت با حمایت نمایندگان منتخب مردمی عملا بر اساس اجماع و آرای عمومی باعث ایجاد یک پایداری نسبی در فضای لبنان شده بود. اما اعتراضات اخیر باعث شد تا گروهی از دولت‌های خارجی فرصت‌طلب با سوار شدن بر موج نارضایتی مردمی از عملکرد دولت، تلاش کنند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند. این دولت‌ها که نیت‌های سویی برای آینده لبنان دارند، تلاش می‌کنند تا بار دیگر لبنان را به سمت هرج و مرج و درگیری‌های طولانی‌مدت دیگری بکشانند. سعد حریری از دو جهت تحت فشار بود. از یک طرف نارضایتی عمومی از عملکرد دولت و فساد باعث شده بود تا نخست‌وزیر لبنان از سوی افکار عمومی احساس فشار کند. از سوی دیگر دیکته‌های کشورهای خارجی که در لبنان نفوذ دارند، دلیل دیگری بود که سعد حریری را تحت فشار گذاشته بود. کشورهایی که با عوامل شناخته شده و معلوم‌الحال خود تلاش می‌کنند تا دولت و حکومت را به سمت فروپاشی میل دهند. فردی مانند سمیر جعجع که فردی وابسته و معلوم‌الحال است و ولید جنبلاط از کناره‌گیری سعد حریری و اجرای نیت‌های خارجی حمایت می‌کنند.
روزنامه مردم سالاری نوشت: با آنکه خواست‌های اعلامی اخیر تظاهر کنندگان در عراق و لبنان مشروع و کاملا قابل دفاع و پیگیری است اما همه باید بدانیم که بدون هرگونه تردید، موج سواران منطقه‌ای و بین‌المللی همواره درصدد مصادره پتاتسیل‌های بالفعل شده مردمی به نفع جریان‌های غربگرا و قدرت در غرب به سرکردگی آمریکا می‌باشند. در همین راستا، با آنکه وضعیت مطروحه در این نوشتار، جای تامل و نگرانی‌های جدّی دارد ولی با توکل به خدا و حسن تدبیر مسئولین کشورهای دوست منطقه همچنین مردم، بخصوص مردم شریف عراق و لبنان، تمام نقشه‌های شوم انشاء الله و به زودی، نقش بر آب خواهد شد. وعده خداوند متعال این است که وَ مَکَروا وَ مَکَرَ اللَّهُ وَاللَّهُ خَیرُ الماکِرینَ.
عوامل شکل‌گیری اعتراضات
روزنامه اعتماد نوشت: اعتراضات اخیر در لبنان دو جنبه مشخص دارد، یکی اعتراض به فساد، رانت‌خواری و ویژه‌خواری به ویژه از سوی مقام‌های دولتی که وجهه بحق اعتراضات است. مطالبات مردم در این زمینه کاملا مشروع است. بخش بزرگی از مردم لبنان سال‌هاست از خدمات‌رسانی و مدیریت دولت ناراضی هستند. همین مدتی پیش بود که شاهد بودیم مردم بیروت در اعتراض به ناتوانی دولت از جمع‌آوری صحیح و منظم زباله‌ها دست به اعتراض زدند. عملکرد ضعیف و ناصحیح دولت، عامل اصلی این نارضایتی‌هاست که همه مردم لبنان، فارغ از دین و مذهب و جناح سیاسی را تحت تاثیر خود قرار داده است.
سیدمحمدعلی تقوی عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد در گفت‌وگو با ایسنا، درباره علل اعتراضات در کشورهای لبنان و عراق اظهار کرد: دلایل اقتصادی همچون بیکاری و کم‌وکاستی‌های خدمات‌عمومی، عراقی‌ها و لبنانی‌ها را در چند وقت اخیر به خیابان کشیده‌است. در لایه زیرین علل این اعتراضات باید به شکاف‌های قومیتی و مذهبی موجود نیز اشاره داشت، هرچند که در شعارهای مردمی چنین پیام‌هایی نفوذ نکرده و عمدتا مضامین به مطالبات اقتصادی برمی‌گردد.
روزنامه دنیای اقتصاد می نویسد: اعتراض‌های لبنان از زمانی آغاز شد که دولت تصمیم گرفت برای استفاده از نرم‌افزار رایگان واتس‌اپ تعرفه مالیاتی تعیین کند. این امر موجب شد تا خشم مردم لبنان به‌یکباره فوران کند. استفاده از نرم‌افزارهای رایگان موجب شده بود تا سیستم مخابراتی این کشور با ضرر و زیان‌های زیادی دست و پنجه نرم کند. به همین منظور دولت برای رفع این مشکل خواستار تعیین مالیات روی این شبکه اجتماعی پرطرفدار و رایگان شده بود. این اعتراض‌ها به حدی بالا گرفت که روزنامه جمهوریه از اعتراضات مردمی با عنوان انتفاضه واتس‌اپ یاد کرد. اما واتس‌اپ تنها بهانه‌ای برای برون‌ریز شدن سایر مشکلات لبنانی‌ها شد. بیکاری و ناکارآمدی دولت در حل مشکلات اقتصادی، لبنان را در یک بحران عظیم فرو برد. برخی معترضان دیگر هیچ اعتمادی به دولت نداشتند.
رسانه‌های اصولگرا
کیهان: شرایط لبنان به گونه‌ای است که باید در انتظار تعلیق سیاسی بود و احتمال داد که این بار این تعلیق بیش از گذشته به درازا بکشد.
تبعات استعفای حریری برای لبنان
روزنامه جوان در گزارشی آورد: استعفای الحریری درحالی است که سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله اخیراً در سخنانی با حمایت از اعتراضات مردمی، گفته بود که مقامات دولت باید در سمت خود باقی بمانند و پاسخگوی فسادهای چندین ساله خود باشند. استعفای الحریری باز هم لبنان را دچار بحران سیاسی خواهد کرد و به نظر می‌رسد این بار هم پای عربستان سعودی در میان است، همچنان‌که در روزهای اخیر رسانه‌های سعودی برای استعفای الحریری لحظه‌شماری می‌کردند. شبکه العربیه با پخش تصاویر زنده از تظاهرات لبنان با خبرسازی برای تخریب وجهه حزب‌الله مدعی شده است که طرفداران حزب‌الله و جنبش امل به چادرهای اعتصاب‌کنندگان در مرکز بیروت حمله کرده‌اند.
علل استعفای نخست وزیر لبنان
به گزارش تسنیم، شیخ صادق نابلسی استاد علوم سیاسی دانشگاه لبنان چند فرضیه برای استعفای سعدالحریری مطرح کرد و گفت: فرضیه نخست این است که نیروهای مختلف لبنانی تاکنون به توافقی درباره ماهیت اصلاحاتی که انتظار می رود به مردم ارایه دهند، نرسیده اند. وی فرضیه دوم فشارهای خارجی از جمله عربستان و امارت بر حریری برای کناره گیری از قدرت دانست و گفت: سعد حریری با فشار زیادی از طرف قدرت های خارجی و به طور مشخص از طرف امارات و عربستان مواجه شده است. بنابراین می خواهند که او را - برای ملتهب کردن بیشتر جامعه و فروپاشی بزرگ ساختار حکومتی و فشار بر رئیس جمهور برای استعفا- تحت فشار قرار دهند.
موج سواری بر استعفای حریری
روزنامه سیاست روز نوشت: در یک جوسازی تحریک آمیز شبکه سعودی الحدث ادعا کرد که فؤاد المخزومی از شخصیت های سنی نزدیک به حزب الله، احتمالا مامور تشکیل کابینه خواهد شد. همچنین سمیر جعجع رئیس حزب القوات اللبنانیه از استعفای سعد الحریری نخست وزیر این کشور استقبال کرد. ولید جنبلاط رئیس حزب سوسیالیست ترقی خواه لبنان نیز گفته : همه را به گفتگو دعوت می کنم. نمی خواهیم لبنان را در نبرد بین محورها در منطقه درگیر کنیم. ولید جنبلاط تاکید کرده اگر حریری تصمیم بگیرد به نخست وزیری بازگردد، از او حمایت می کنم. در یک جوسازی برای بحران سازی الحدث مدعی شد سعد الحریری نخست وزیر لبنان پس از اعلام استعفای خود، احتمالا این کشور را ترک می کند. این اخبار موجب شد تا هواداران سعد الحریری با آتش زدن لاستیکها شماری از جاده ها را در بیروت بستند.
کیهان نوشت: بر اساس گزارش‌ها و عکس‌هایی که رسانه‌ها منتشر کردند، کانتینرهای حامل مواد غذایی رژیم سعودی طی روزهای اخیر در میان معترضان لبنانی پخش می‌شده است. سعودی‌ها و اماراتی‌ها علاوه‌بر آن، به هرکسی که در خیابان بماند، خیابان‌ها را ببندد و شب‌ها را در چادرهای بر پا شده سپری کند، وجوهی از ۱۰۰ تا ۱۵۰ دلار پرداخت می‌کنند.
به گزارش این روزنامه به نقل از رسانه‌های لبنان، برخی مسئولان لبنانی نشانه‌هایی دریافت کرده‌اند مبنی بر اینکه عربستان مدیریت پرونده اعتراض‌های در لبنان را به امارات واگذار کرده است. الاخبار نوشت که ابوظبی با حمایت آمریکایی‌ها، در تلاش است حزب تحت رهبری سمیر جعجع را متقاعد کند از شدت مواضع و ادامه مسدود کردن راه‌ها دست بردارد تا هیچ برخوردی با ارتش و نیروهای امنیتی پیش نیاید، زیرا به زعم مقامات امارات، این اتفاق به نفع حزب‌الله خواهد بود.
چشم‌انداز پیش روی لبنان
کیهان در یادداشت روز خود به نگارش سعدالله زارعی آورد: شرایط لبنان به گونه‌ای است که باید در انتظار تعلیق سیاسی بود و احتمال داد که این بار این تعلیق بیش از گذشته به درازا بکشد. دخالت آمریکا و عربستان، امارات و رژیم صهیونیستی هم در تظاهرات لبنان آشکارتر از این است که نیاز به ذکر داشته باشد اما سوال اینجاست که آیا اندازه علاقه آنان به ایفای نقش تخریبی در لبنان یکی است؟ سه کشور و رژیم آمریکا، اسرائیل و امارات چیزی در لبنان ندارند که نگران از دست دادن آن باشند اما عربستان سعودی از سال‌ها پیش در لبنان نفوذ قابل ملاحظه‌ای داشته است. تغییرات لبنان علی‌الاصول به نفع عربستان نیست چرا که با کنار رفتن دولت کنونی به سرمایه عربستان در لبنان آسیب وارد می‌شود و در ضمن اگر مقاومت ناگزیر شود می‌تواند اولین دولت خود را در لبنان تشکیل دهد. از میان شخصیت‌های سنی لبنان چهره‌های زیادی چه در داخل پارلمان چه در خارج آن وجود دارد که می‌توانند دولت تشکیل دهند. یکی از این افراد عبدالرحیم مراد نماینده سنی طرابلس است. او می‌تواند آراء لازم را از پارلمان کسب کند. اما آیا حزب‌الله تمایلی به تشکیل دولت دارد؟ براساس رویه حزب‌الله، پاسخ این سؤال منفی است ولی آیا در لبنان اصل دیگری وجود ندارد که بر این رویه تأثیر گذاشته و آن را تغییر دهد؟
نظر شما