بهسازی ساختمان‌های موجود از پژوهش‌های مهم حوزه زلزله است

محمدکاظم جعفری روز دوشنبه در هشتمین کنفرانس بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با اشاره به دستاوردهای ۳۰ سال فعالیت پژوهشگاه در چهار حوزه زلزله شناسی، ژئوتکنیک، سازه و مدیریت بحران اظهار داشت: نقطه آغاز شکل‌گیری آن پیشنهاد یونسکو به دولت جمهوری اسلامی ایران برای ایجاد موسسه‌ای جامع در همه حوزه‌های زلزله بود.

 وی در دانشگاه شهید بهشتی افزود:  وقوع زلزله منجیل برای پژوهشگاه تبدیل به فرصتی شد که امکان تحقیق و بررسی حداکثری از آن در همه زمینه‌های مرتبط با زلزله را فراهم آورد. نقطه قوت پژوهشگاه در مقایسه با سایر مراکز علمی بویژه دانشگاه‌ها، داشتن ویژگی‌هایی چون: امکان انجام کارگروهی (team working)، تحقیقات بین‌رشته‌ای و از همه مهمتر پتانسیل جریان سازی در پژوهشگاه بود که توانست با برنامه‌ای منسجم و چند بعدی که البته از تجربیات جهانی نیز بهره‌گیری شده بود، اقدامات وسیع و چندبعدی را در دستور کار قرار دهد.

رئیس هشتمین کنفرانس بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله عنوان کرد: منظور از جریان سازی فرایندی­ است که با نیازسنجی آغاز، با تعریف صورت مسئله برای مشکلات پیش رو ادامه و نهایتاً  با تعریف و اجرای پروژه‌ها به تدوین دستورالعمل‌ها و محصولاتی که برای رفع نیازهای کشور ضروری است، منجر می‌شود.

وی اضافه کرد: اکنون و در آستانه ۳۰ سالگی فعالیت پژوهشگاه، پیشرفت‌ها و دستاوردهای مهم و انکارناپذیری در حیطه‌های زلزله شناسی، ژئوتکنیک، سازه و مدیریت بحران حاصل شده است که همه در نوع خود جریان‌ساز بوده و هستند. در عرصه مطالعات تکتونیک تهیه اولین نقشه گسل‌های فعال کشور، در زلزله شناسی تهیه مدل سرعت پوسته زمین، در عرصه زلزله شناسی مهندسی توسعه مدل‌های قانون میرایی و نقشه‌های خطر لرزه­‌ای، تهیه و تولید سنسورهای شتاب نگاری HAT، سامانه ارزیابی سریع رخدادهای لرزه‌ای ایران RAISE ؛ نمونه‌ای از فعالیت­‌های عمده صورت گرفته است.

جعفری ادامه داد: آزمایشگاه‌های دینامیک خاک و سازه اولین بار در کشور در پژوهشگاه راه اندازی شد و در حال حاضر با امکانات در دست بهره‌برداری و ساخت پژوهشگاه در سوهانک تهران، به جرات می‌توان گفت امکانات آزمایشگاهی پژوهشگاه جزء ۱۵ آزمایشگاه تراز اول دنیا در حوزه مهندسی زلزله بشمار می‌رود. ارزیابی مخاطرات ژئوتکنیکی و اثرات ساختگاهی از جمله فعالیت‌های پژوهشی-کاربردی پژوهشگاه هستند که از ابتدای تاسیس پژوهشگاه در مقیاس­‌های شهری، استانی و کشوری و همچنین در ساختگاه پروژه‌های زیرساختی کشور نقش مهمی را برای برآورد خطر زلزله ایفا کرده است.
در این راستا پژوهشگاه نقش کلیدی در شکل‌گیری نهضت مقاوم سازی مدارس و همراهی کامل با سازمان تجهیز و نوسازی مدارس هم در دفاع از تامین مالی مناسب در مجلس و هم در مرحله اجرائی داشته است.

وی تصریح کرد: دایره مطالعات آسیب پذیری و بهسازی و همچنین پایش سلامت سازه­‌ها فقط به ساختمان‌ها محدود نشده و پژوهشگاه تجربیات ارزشمندی را نیز در عرصه سازه‌های صنعتی مثل پالایشگاه­‌ها و صنایع پتروشیمی، پل‌ها، نیروگاه­‌ها، سدها و … بدست آورده است که می‌تواند  از جمله دستاوردهای جریان ساز پژوهشگاه بشمار آید.

رئیس پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله اظهار داشت: کمک به حاکمیت در نظام تصمیم سازی و تصمیم‌گیری در زمینه مدیریت بحران، طراحی و تدوین طرح‌های جامع کاهش ریسک در سطوح مختلف در کشور و نهایتاً آموزش همگانی با محوریت مدارس؛ از عمده نکات طرح شده در این حوزه بود.

وی افزود: آموزش همگانی از ابتدای تأسیس پژوهشگاه با هدف گسترش فرهنگ ایمنی در برابر زلزله در سطح جامعه و افزایش میزان آگاهی و دانسته‌های مردم جهت ارتقاء سطح آمادگی شکل گرفت. گروه آموزش همگانی عمده فعالیت‌های خود را حول دو محور آموزش و پژوهش پایه‌ریزی نموده و در این راستا توجه ویژه‌ای به آموزش، آگاهی و آمادگی کودکان، نوجوانان و جوانان با هدف رشد فرهنگ عمومی در زمینه ایمنی در آینده داشته است. مانورهای سالانه که هر ساله در روز ۸ آذر به طور سراسری در مدارس کل کشور تحت عنوان مدرسه ایمن-جامعه تاب‌­آور برگزار می‌گردد و امسال نیز شاهد اجرای ۲۱مین آن خواهیم بود، از جمله فعالیت‌های نادری است که در کمتر کشوری از جهان در این گستره و اندازه انجام می‌شود.