مونوکسید کربن، گازی بی رنگ، بی بو و مزه است و به همین خاطر می‌تواند خیلی آهسته و بی صدا فرد را تا پای مرگ بکشاند و به همین خاطر نیز به قاتل خاموش معروف شده است.
البته فقط وسایل گرمایشی در منزل نیستند که می‌توانند در اثر بی احتیاطی به مسمومیت و مرگ ناشی از منوکسید کربن منجر شوند بلکه مواردی از مسمومیت‌های کشنده با منوکسید کربن در رانندگی نیز گزارش شده که برای گرم کردن خودروی خود در فصول سرد سال از گاز پیک نیکی استفاده کرده اند و یا افرادی که برای گرم کردن چادر مسافرتی اقدام به استفاده از پیک نیک کرده اند.
آمار فوتی هایی از این دست در سال ۹۷ تعداد ۷۴۹ نفر بوده که ۷۴ درصد آن مربوط به پاییز و زمستان بوده است.
مرگ ۱۸ نفر بر اثر خفگی با منوکسید کربن در قزوین
مدیر روابط عمومی مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی قزوین گفت: سال گذشته ۱۸ نفر در استان بر اثر خفگی با گار منوکسید کربن جان باختنند.
سید مهدی حسینی افزود: همچنین ۳۵۸ نفر نیز در اثر استنشاق این گاز دچار مسمومیت شدند که ۱۴۰ تن از آنان مرد و ۱۸۰ تن زن بودند.
وی اضافه کرد: نیمه نخست امسال نیز در استان قزوین ۸۰ نفر بر اثر منوکسید کربن مسموم شدند که ۴۲ نفر از آنها به بیمارستان اعزام و ۳۲ نفر به صورت سرپایی درمان شدند.
حسینی ادامه داد: گاز منوکسید کربن بی رنگ و بی بو بوده و بر اثر احتراق ناقص تولید می‌شود به طوری که بخاری، آبگرمکن، شومینه و اجاق گازها به علت سیستم تهویه نامناسب(دودکش)عامل مسمومیت با گاز CO می‌شوند.
سرگیجه، تهوع و کاهش دید از علایم مسمویت با گاز منوکسیدن کربن
رییس مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی قزوین گفت: ضعف جسمانی، سرگیجه و بی قراری، تهوع و استفراغ، خمیازه کشیدن بیش از حد، کاهش دید، حالت خواب آلودگی شدید، کسلی، خستگی و کاهش قدرت عضلانی از جمله علایم مسمومیت با گاز منوکسید کربن هستند.
پیمان نامدار افزود: در مراحل پایانی و نزدیک به مرگ نیز خفگی با این گاز خود را با علایمی مانند کبودی دست، دور لب ها و نوک انگشتان نشان می دهد که در نهایت فرد دچار تنگی نفس شده و فوت می‌کند.
وی اضافه کرد: گرچه تمام افراد در معرض خطر مسمومیت با این گاز قرار دارند اما کودکان، زنان باردار و سالمندان جزو گروه آسیب پذیر و در معرض خطر بیشتر با مونوکسید کربن هستند.
نامدار ادامه داد: این موضوع نیز ثابت شده که تماس طولانی مدت با این گاز که مسمومیت با آن یکی از مرگبارترین انواع مسمومیت‌ها است به ویژه در کودکان می‌تواند با بروز اختلالات رفتاری و کاهش حافظه و ضریب هوشی همراه باشد.
وی در خصوص چگونگی مواجهه با افراد مسموم شده با گاز منوکسید کربن نیز گفت: در این زمان باید فرد مسموم را باید سریعا از محیط آلوده به هوای آزاد منتقل کرده و یقه پیراهن و کمربند و لباس‌های تنگ او را باز کنیم.
نامدار با بیان اینکه در صورت امکان اکسیژن‌دهی به فرد مسموم شده باید انجام شود، گفت: باز نگه داشتن راه‌های هوایی و تماس با اورژانس ۱۱۵ در مراحل بعدی درمانی باید مورد توجه قرار گیرد.
استفاده از دودکش غیر استاندارد مهمترین دلیل گاز گرفتگی در قزوین
مدیرعامل شرکت گاز استان قزوین در خصوص علل حوادث ناشی از منوکسید کربن گفت: بیشترین فراوانی مربوط به استفاده از دودکش‌های غیر استاندارد و در حوادث آتش سوزی و انفجار نیز بیشترین فراوانی مربوط به وسایل غیر استاندارد و پس از آن نشت گاز به علت فقدان ترموکوپل و قرار گرفتن مواد قابل اشتعال در مجاورت وسیله گازسوز است.
اسماعیل مفرد بوشهری افزود: در حوادث سال ۹۷ گازگرفتگی با هشت مورد و انفجار و آتش سوزی با ۴۶ مورد، در مجموع ۵۴ حادثه ای بودند که بر اثر گاز منوکسید کربن در قزوین اتفاق افتاد و ۱۵ فوتی و ۲۱ مصدوم بر جای گذاشت.
وی اضافه کرد: هر وسیله گرمازای سوختنی که با سوخت های فسیلی مانند نفت، گاز، ذغال سنگ کار می کند به صورت بالقوه می‌تواند موجب تولید گاز مونوکسید کربن شود.
مفرد بوشهری ادامه داد: باید استفاده از بخاری‌های کهنه و فرسوده بدون دودکش یا دارای دودکش نامناسب و غیر استاندارد خودداری شود چون این بخاری ها به هیچ وجه از تولید گاز مونوکسید کربن جلوگیری نمی‌کند.
وی به مردم توصیه کرد: قبل از راه اندازی وسایل گرمایشی، از سلامت مسیر دودکش ساختمان و بدون ترک و نشتی بودن آن و همچنین از اتصال مناسب و صحیح لوله بخاری و آبگرمکن به دودکش دیواری اطمینان حاصل کنند.
مفرد بوشهری با تاکید بر اینکه تمام دودکش‌ها باید وسیله انتهایی ضد باد (کلاهک) مناسب داشته باشند،گفت: در محیط های شغلی و منازل که در آنها از کوره و مشعل استفاده می‌شود باید از سلامت دستگاه و سیستم تخلیه دود اطمینان حاصل شود.
لوله بخاری ها باید به طور مرتب بررسی شوند
مدیرعامل شرکت گاز استان قزوین افزود: هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد بنابراین به کارگیری آب گرمکن های دیواری در فضاهای بسته یا مکان های فاقد جریان هوا مجاز نیست.
وی با تاکید بر ایجاد تهویه آشپزخانه و حمام منزل گفت: برای ایمن سازی منزل باید از نصب آبگرمکن در حمام و نیز روشن کردن شعله‌های اجاق گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محیط داخل خانه خودداری شود.
مفرد بوشهری گفت: در منازلی که با حرارت مرکزی گرم می شوند بستن منافذ پنجره ها به منظور جلوگیری از اتلاف حرارتی اشکالی ندارد اما درصورت استفاده از وسایلی مانند بخاری گازسوز باید از بستن کامل منافذ درها و پنجره ها خودداری شود.
مدیرعامل شرکت گاز قزوین افزود: لوله دودکش بخاری باید به صورت مرتب بررسی شود چون اگر سرد باشد به دلیل خارج نشدن محصولات احتراق و گازهای سمی از دودکش است در این صورت باید ضمن رفع نقص، به طور موقت با بازکردن قسمتی از در یا پنجره؛ تهویه مناسبدر محیط ایجاد شود.
