عمق بحران در لبنان

لبنان مستقل نیست، نه تنها به لحاظ سیاسی که از نظر جغرافیایی هم مستقل نیست، زیرا برخی شرقی اش می دانند و برخی غربی. این کشور که تاریخ قدیمی و تمدن کهن دارد، پلی است میان شرق و غرب.

لبنان در نزاع میان عرب و اسراییل و در میانه ی درگیری مسلمان و صهیونیست و در چهار راه جنگ ها و بحران های منطقه ای بدون ساختار خاورمیانه، قرار گرفته و از این وضع ضرر کرده است و ماه و سالی نیست که مصیبتی نداشته باشد.

یک دلیل این گرفتاری و مصیبت اش این است که نه تنها به لحاظ جغرافیا که از نظر سیاسی ، زیبا و جذاب است و زیبایی و جذابیت همیشه دردسر ساز است.

لبنان جامعه مدنی ِ متکثرِ باز و چند صدایی دارد، آزادی قلم و بیان و اعتراض و اعتصاب و تحصن و تظاهرات در آن موج می زند. روزنامه ها، سندیکاها، احزاب، اصناف، گروه ها، اتحادیه ها و جریان های فکری و سیاسی در تبلیغ افکار و عقاید خویش در خانه و خیابان و دانشگاه و رسانه، مختار هستند. حتی هر شخص و گروهی در کشورهای عربی که نمی تواند در جامعه خود سخنِ بدون سانسور و خودسانسوری بگوید، به لبنان می آید و اطلاع رسان و پیام رسان به مردمش می شود.

همه طایفه ها، پیروان ادیان و نِحله های گوناگون از سوسیالیست ها، کمونیست ها، بنیادگرایان، سنت گرایان ، مسیحیان ، اسلام گراها تا سکولارها، لیبرال ها، نوگرایان، دموکرات ها و فلسطینی ها و سوری ها، در  لبنان زندگی و آزادانه اظهار نظر می کنند.

سه مشکل این کشور اما ساختار نااستوار سیاسی، غلبه طایفه گرایی و مذهب بر منافع ملی و نیز دخالت «دیگران» در امورش هست که به «بحران اقتدار و استقلال و توسعه» انجامیده است. حتی نه تنها ساختارِ ارتش و نیروهای امنیتی اش طایفه ای است که خاستگاه جنبش ها و اعتراض هایش هم طایفه ای است.

این سه مشکل که به نوبه خود به سه مشکل فقدان اقتدار، نبود استقلال و ضعف بنیان مالی و توسعه نیافتگی اقتصادی، منجر شده، موجب گردیده لبنان نتواند خود ، مساله و نیازهایش را حل و تامین کند. از این رو همواره مقام ها و مردمِ آگاهش منتظرند «دیگران» بیایند و در هر مساله ای کمکشان کنند.

این موضوعی است که «جِبران باسیل» وزیر خارجه و رهبر «جریان آزاد ملی لبنان» روز جمعه پانزدهم آذر ماه 98 در آیین گشایش گفت وگوهای کشورهای حاشیه مدیترانه در رم به آن اشاره کرد و به سران این کشورها گفت: «به لبنان کمک کنید لطفا».

تقاضای کمک مالی «سعد حریری» نخست وزیر «دولت پیشبرد امور» از کشورهای غربی و شرقی جهان هم در همین قالب و چارچوب می گنجد.

وی روز شنبه 16 آذر با ارسال نامه برای «آنگلا مرکل» صدر اعظم آلمان، «بوریس جانسون» نخست وزیر انگلیس و «پِدرو سانچز» نخست وزیر اسپانیا از آنان خواست در امر ارسال تجهیزات فنی، مواد غذایی و واردات مواد اولیه برای کمک به تولید در بخش های مختلف صنعتی و کشاورزی به لبنان کمک کنند.

نخست‌وزیر موقت لبنان روز جمعه ۱۵ آذر (۶ دسامبر) نیز به طور رسمی از کشورهای آمریکا، فرانسه، روسیه، عربستان، مصر، ترکیه، چین و ایتالیا تقاضای کمک نقدی و مالی کرده بود.
به گفته حریری قرار است با این کمک‌های مالی ، بدهی های عمومی و هزینه‌های جاری و مایحتاج اولیه مردم تامین شود.

در پاسخ به درخواست کمک باسیل و حریری، قرار است چهارشنبه بیستم آذر ماه «نشست پاریس» برای بررسی کمک های مالی کشورهای غربی به لبنان برگزار شود.

پیش از این، نشست سه گانه مسئولان بخش خاورمیانه وزارت خارجه فرانسه، انگلیس و آمریکا برگزار، اما گفته شد، مصوبه های احتمالی نشست پاریس، قبل از معرفی و انتخاب نخست وزیر جدید لبنان اجرا نخواهد شد. این موضوع به مقام های بیروت ابلاغ شده است.

رایزنی ها برای معرفی و انتخاب نخست وزیر جدید لبنان هم که قرار بود امروز (دوشنبه) در بیروت صورت گیرد، به علت حل نشدن مشکلات سیاسی و انصراف یک نامزد پست نخست وزیری، یک هفته و تا دوشنبه آینده بیست و پنجم آذر ماه به تعویق افتاد. می توان از این مُجمل، حدیث مفصل خواند!