بیژن عبدالکریمی، عصر سه‌شنبه در نشست علمی بزرگداشت ششمین سالگرد درگذشت کاظم معتمدنژاد که در دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، هدف خود در این نشست را نشان دادن ضرورت تفکر فلسفی در حوزه مطالعات رسانه‌ای عنوان کرد و اظهار داشت: تصور می‌کنم خطر ضدیت فلسفه در میان پژوهشگران رسانه کمتر دیده می‌شود چون بسیاری از نظریات رسانه‌ای فلسفی بوده یا دیوار به دیوار فلسفه هستند.
وی افزود: چشم انداز فلسفی و متافیزیکی نیز برای درک جامعه اطلاعاتی و رسانه‌ها به طور کلی و رسانه‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی لازم و ضروری است. ما بدون برخورداری از زمینه‌های لازم و ضروری فلسفی نمی‌توانیم به مطالعه و پژوهش در حوزه مطالعات فرهنگی و رسانه‌ای بپردازیم.
عبدالکریمی ادامه داد: این نکته از یک نوع حساسیت روان شناختی حاصل از رشته مطالعات تخصصی شخص من نیست بلکه ناشی از برخی دلایل نظری، معرفت و انسان شناختی است. همین فقدان نگرش فلسفی، شاید یکی از مهم‌ترین پاشنه آشیل‌های حوزه جامعه اطلاعاتی و حوزه مطالعات رسانه‌ای به طور کلی و در کشور ما به طور خاص باشد.
این استاد فلسفه گفت: به اعتقاد من، ما غالبا فاقد درکی متافیزیک و وجود شناسانه از رسانه‌ها هستیم.
وی به چند مفهوم فلسفی برای درک بهتر جهان و انسان رسانه‌ای شده کنونی اشاره کرد و افزود: بی‌سوادی رسانه‌ای حوزه رسانه به قدرت سیاسی نیز سرایت کرده و ما باید دریابیم که عدم مواجهه فلسفی و فکری با رسانه‌ها چه نتایج و عواقب وخیمی را برای ما به همراه خواهد داشت. بحث سواد رسانه‌ای، بی‌سوادی فلسفی، تاخیر تاریخی در فهم رسانه‌ها، پایین بودن سرعت رسانه‌ها و ... فیلتر کردن همه نشانه‌هایی از بی‌سوادی رسانه‌ای، مواجهه واکنشی و عدم مواجهه فلسفی با پدیدار رسانه‌های جدید است و این امر عواقب بسیار شومی برای ما خواهد داشت.
عبدالکریمی ادامه داد: دل‌نگرانی درباره وضعیت کنونی و نقش رسانه‌ها در جهان کنونی صرفا به واسطه انس و آشنایی با اندیشه‌های متفکران بزرگی همچون افلاطون، سنت عرفانی و ادبی خود ما، سنت آگوستین، عرفان مسیحی، هایگر، نیچه و دیگر متفکران اگزیستانسیالیست و ... قابل درک است.
این استاد فلسفه به چند دلیل نظری برای اثبات ضروری بودن مطالعات جدی فلسفی برای مطالعات فرهنگی و رسانه‌ای اشاره کرد و گفت: معنای عالمیت تاریخی که بر اساس نگاه ارسطویی رسانه‌ها صرف ابزارند، اهداف و غایات را ما تعریف می‌کنیم؛ در برابر این نگرش که رسانه خود پیام است.
وی افزود: در نگرش جزئی نگرانه و نگرش هولیستیک رسانه‌ها جز لاینفک عالم جدید بوده و معنای خود را نیز از این عالمیت و کلیت می‌گیرند. همچنین یک رویداد بزرگ تاریخی به نام انقلاب صنعتی اول داریم که این انقلاب تنها در صنعت نبود بلکه انقلابی در همه زمینه‌ها بود. عالمیت عالم در انقلاب صنعتی اول دگرگون شد و زمانی که عالمیت دگرگون شود همه چیز نیز دگرگون می‌شود.
در این بزرگداشت هادی خانیکی (استاد ارتباطات دانشگاه علامه)، مهدی محسنیان راد (استاد فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق)، رامین معتمد نژاد (استاد اقتصاد بین الملل دانشگاه سوربن)، نصراله جهانگرد (عضو هیات علمی مرکز تحقیقات مخابرات ایران) و سید جمال الدین اکبرزاده جهرمی (عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی) حضور داشتند.
کاظم معتمدنژاد شخصیتی برجسته و شناخته شده در حوزه علوم ارتباطات محسوب می‌شود که در ۵۰ سال گذشته در حوزه های مختلف ارتباطات، روزنامه نگاری، حقوق، اخلاق حرفه ای و جامعه اطلاعاتی نقش موثری در سطح بین المللی و داخلی داشته و از اعتبار ویژه ای در محافل و مراکز علمی و فرهنگی جهان برخوردار است.
معتمدنژاد به عنوان شخصیتی برجسته و شناخته شده در حوزه علوم ارتباطات و از زمره نخستین گروه‌های دانشجویانی بود که با سفر به غرب و تحصیل در این رشته، پای مباحث این علم را که در دنیا هم جزو علوم جدید محسوب می‌شد به کشور باز کرد. وی به عنوان فردی ایرانی، علومی را از غرب فراگرفت و با حضور در کشورش در دسترس علاقمندان گذاشت تا آنجایی که بسیاری از افرادی که جزو اولین های این رشته به شمار می روند از شاگردان این استاد ارتباطات هستند؛ استادی که هم حسن خلق و دلسوزی برای تربیت شاگردان داشت و هم با استمرار توام با تناوب و تکرار در انتقال دستاوردهای این حوزه به داخل کشور تلاش می کرد.
معتمدنژاد عمیقاً به آزادی ارتباطات و رسانه ها معتقد بود و ضمن توجه ویژه به حقوق ارتباطات و حقوق صنفی اهالی رسانه که سال های آخر حیاتش صرف تولید محتوا در این عرصه شد به موضوع عدالت و توسعه ملی ارتباطات اعتقاد و اهتمام خاص داشت.
نظر شما