پریسا عشقی (متولد ۱۳۵۰) دانش‌آموخته کارشناسی فیلمسازی از دانشگاه صداوسیما و کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی از دانشکده سینما تئاتر دانشگاه هنر است. وی همچنین مدتی عضو هیات مدیره انجمن صنفی کارگردانان مستند (۱۳۹۷) بوده و در ژانر مستندهای اجتماعی، تاریخی و فرهنگی آثار زیادی از جمله کار در واگن، مستند جلال آل احمد و خانه سیمین و جلال را در کارنامه کاری دارد، جوایزی از جمله تندیس بهترین کارگردانی و دیپلم افتخار بهترین فیلمبرداری جشنواره فیلم شهر، جایزه بهترین مستند جشنواره کتاب و رسانه را نیز کسب کرده و در سیزدهین دوره جشنواره سینماحقیقت (۱۸ تا ۲۵ آذر ۹۸) همراه با محمد صوفی و محمدرضا فرزاد عضو هیات انتخاب مستندهای نیمه‌بلند در بخش مسابقه ملی بوده است.
وی در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا در مورد وضعیت مستند به ویژه مستندهای اجتماعی، مراکز تامین بودجه مستند و مشکلات پیش روی مستندسازان، تغییرات در جشنواره سینماحقیقت در سال جاری و ضرورت توجه بیشتر به مستندسازان پیشکسوت و کارکشته و از کاهش بودجه مستند در مراکز سنتی ساخت مستند یعنی تلویزیون و مرکز گسترش سینمای مستند وتجربی و بودجه موجود در مراکز جدید مانند خانه مستند انقلاب اسلامی وابسته به سازمان هنری رسانه‌ای اوج سخن گفت و تاکید کرد اگر بودجه در این مراکز به مستندسازان کارآزموده داده نشده و سوژه‌ها به خوبی پرداخت نشوند ژانر سینمای مستند در ایران افت می‌کند.
عشقی در مورد روند ساخت مستند اجتماعی در سال های اخیر و اهمیت جشنواره در رشد بیشتر این مستندها اظهار داشت: جشنواره نمایش‌دهنده است و قبل از آن باید آثار خوبی ساخته شوند تا جشنواره غنی باشد.
وی گفت: در بخش نیمه‌بلند که ۱۹۴ فیلم دیدیم آثاری عرضه شده بود که کارگردانان آنها نام‌آشنا نبودند و فقط یک خانم حرفه‌ای بود که فیلم ساخته بود، فیلم ها هم خیلی قوی نبود و خانم ها نتوانسته بودند آثارشان را به سطحی برسانند که برای جشنواره مناسب باشد، این موضوع در مورد آقایان هم صدق می کرد و ما از ۱۹۴ فیلم ۱۵ فیلم انتخاب کردیم.
وی با تاکید بر اینکه تعداد زیادی مستندساز در کشور تلاش می کنند افزود: مساله ای در تامین بودجه مستند به وجود آمده که باعث شده خیلی از مستندسازان حرفه ای نتوانند جذب مراکز دارای بودجه شوند.
کارگردان مجموعه مستند صنایع دستی ایران افزود: به دلیل اینکه تلویزیون و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی که به طور سنتی بودجه مستند را تامین می کردند دیگر کمتر بودجه دارند، دو مرکز عمده تامین بودجه مستند اکنون خانه مستند و مرکز مستند سوره حوزه هنری هستند، هر چند در میان آثار تولیدشده در این مراکز مستندهای خوبی هم دیده می شود اکثر آثار در سطح جشنواره نیستند و بیشتر برای پخش از تلویزیون مناسب هستند.
اگر همینطور پیش برویم، افت خواهیم داشت
مستندی که می خواهد از جشنواره پخش شود باید در بیان و فرم، خاص و جذاب باشد و یک «آن» داشته باشد تا برای ورود به جشنواره انتخاب شود.
وی افزود: از مراکز جدیدی که بودجه دارند و در مستند سرمایه گذاری می کنند می خواهم به انجمن صنفی کارگردانان سینمای مستند رجوع کنند، کارگردان حرفه ای کمک می کند بودجه هدر نرود؛ سفارش گرفتن اصلا بد نیست؛ اما سفارشی ساختن بد است. می توان سفارش گرفت ولی سفارش را به شکل درست پردازش کرد و این امر به نفع مراکز سفارش دهنده هم هست. دست کم مستندهای خوبی ساخته می شود که هم می توان در جشنواره نمایش داد یا از تلویزیون پخش کرد.
سازنده مجموعه مستند نقاشان معاصر ایران ادامه داد: اگر همینطور پیش برویم تا حدی افت خواهیم داشت. زیرا تلویزیون و مرکز گسترش زیاد سرمایه ای ندارند نه بودجه دارند و نه مشارکت می کنند. در مستند به دلیل اینکه سوژه ها جذاب است اصلا مستند بد نداریم ولی در بعضی موارد کارگردان در پرداخت خوب عمل نمی کند که به مستند متوسط می رسیم. به همین دلیل هم تعداد فیلم های متوسط معمولی رسیده به دبیرخانه جشنواره زیاد بود که سوژه های خوبی دارند ولی متوسط هستند، به ویژه با رشد مستند در زمینه سخت افزاری مانند فیلمبرداری، صدابرداری و تدوین دیگر معمولی بودن کافی نیست.
تشکیل شورای سیاستگذاری برای جشنواره اقدام مثبتی بود
وی در مورد تغییرات امسال در جشنواره سینماحقیقت نیز گفت: دبیرهای جشنواره سینماحقیقت همه تلاش کرده اند زحماتی کشیده اند و اصلا نمی توان منکر زحمات آنها شد و پله هایی که بالا می رویم مدیون گذشته ها هستیم؛ ولی تغییرات امسال به دبیری محمد حمیدی‌مقدم در دو جنبه خوب بود؛ یکی تشکیل شورای سیاستگذاری که از انجمن های تهیه کنندگان و کارگردانان مستند و پیشکسوت ها و شبکه مستند کمک خواستند و نظرهای آنها را گرفتند مانند بلیت فروشی، ایجاد نظم و تشکیل یونیفرم (شکل) هنری جشنواره که از نظر هنری چشم نواز است، همچنین علاقه‌مندان استرس فیلم دیدن ندارند، فیلم را رزرو می کنند و قبلش می روند و فیلم را می بینند و مانند سال های قبل نیست که وضعیت دیدن فیلم سخت بود.
ضمن اینکه جشنواره از سال های آینده مخاطب خود را می شناسد زیرا باشگاه مخاطبان مستند تشکیل شده و حتی سوابق همه کسانیکه به جشنواره می آیند و فیلم می بینند ثبت می شود
عشقی تصریح کرد: همچنین برگزاری نشست فیلم‌خبر برای همه فیلم ها برگزار می شود در حالیکه در سال های قبل برای همه فیلم ها نبود و به شکل گزینشی و انتخابی فقط برای بعضی فیلم ها بود که موجب رنجش خاطر بعضی کارگردان ها می شد.
سیزدهمین و جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت به دبیری محمد حمیدی‌مقدم در پردیس سینمایی چارسو و موزه سینما برگزار شد. این جشنواره در بخش مسابقه ملی شامل ۶۲ فیلم بود؛ از این تعداد ۲۷ فیلم به گونه مستند کوتاه، ۱۵ فیلم به گونه مستند نیمه‌بلند و ۲۰ فیلم به گونه مستند بلند اختصاص داشت که کامران شیردل، یونس شکرخواه، سیف‌الله صمدیان، پیروز کلانتری، حبیب احمدزاده، محمدحسین مهدویان و مونا زندی داوری برای انتخاب برترین مستندها را در این بخش به عهده داشتند.
همچنین در بخش مسابقه بین‌الملل امسال که حدود شش هزار فیلم از بیش از ۱۰۰ کشور جهان متقاضی شرکت در آن بوده اند، ۵۴ فیلم در ۷ بخش مسابقه و غیررقابتی پذیرفته شدند. زلاتینکا روسوا، کارول پیشاروک و مهرداد اسکویی داوران این بخش بودند. در بخش مسابقه بین‌الملل به تفکیک ۸ مستند کوتاه، ۸ مستند نیمه‌بلند و ۸ مستند بلند نمایش دارند که منگ شیه، رائد فریدزاده و وتون نورکلاری داور بخش کوتاه و نیمه‌بلند بودند. همچنین نمایش‌های ویژه ۸ فیلم و پرتره شامل ۸ فیلم بود.
جایزه شهید آوینی ویژه نمایش و تقدیر از فیلم‌های مستند منتخب حوزه انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و مقاومت در منطقه نیز برای ششمین سال متوالی، به عنوان بخش ویژه جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت برگزار می‌شود و امسال ۲۹ فیلم در آن شرکت دارند و داوری این بخش به عهده محمدمهدی طباطبایی نژاد، مسعود فراستی و مهدی قربان‌پور بود.
نظر شما