سابقه فعالیت مدارس تیزهوشان به پیش از انقلاب و سال ۱۳۴۷ باز می‌گردد، در واقع این مدارس پس از تشکیل اداره کل امور کودکان و دانش‌آموزان استثنایی در وزارت آموزش و پرورش روی کار آمدند.
اولین دبستان تیزهوشان ایران به نام «هشدار» با ۱۴ دانش‌آموز دختر و ۶ پسر در سال ۱۳۴۷ کار خود را آغاز کرد.
اما سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان در سال ۱۳۵۵ شکل گرفت که دارای سه مرکز در تهران و دو مرکز در مشهد و کرمان بود و به صورت مخفف «سمپاد» (معاونت پرورش استعدادهای درخشان) خوانده می‌شد.
پس از مدت زمانی مدارس تیزهوشان تهران در هم ادغام و تفکیک جنسیتی انجام شد. تقریباً از سرنوشت مدارس استعدادهای درخشان کرمان و مشهد نیز اطلاعات بسیاری در دسترس نیست.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با موافقت وزیر آموزش و پرورش وقت یعنی شهید رجایی در سال ۵۹ جریان تازه‌ای به راه افتاد که مدارس تیزهوشان دوباره دانش آموز پذیرش کنند، اولین ورودهای این مدارس پس از انقلاب در سال ۶۲ بود. مدارس تیزهوشان همچنان زیر پوشش دفتر کودکان استثنایی کار می‌کردند و تا سال ۶۶ در مجموع ۸۰۲ دانش آموز داشتند.
در آن سال‌ها روز به روز به تعداد دانش آموزان این مدارس افزوده می‌شد، در سال ۱۳۷۰ این سازمان در ۵۰ مرکز، ۹ هزار و ۶۸۲ دانش‌آموز داشت.
در واقع می‌توان گفت سال‌های ۶۶ و ۶۷ به دلیل تصویب دو مصوبه نقاط عطف سازمان ملی پرورش استعداد درخشان محسوب می‌شد، در سال ۶۷ ماده واحده‌ای در شورای عالی فرهنگی تصویب شد که مدارس سمپاد دوباره احیا شوند. در سال ۷۷ نیز اساسنامه سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان به تصویب رسید که اولین اتفاق در این راستا تأسیس مدارس استعدادهای درخشان در سایر شهرها بود.
رشد روزافزون مراکز سمپاد به گونه‌ای بود که در سال ۱۳۸۴، ۹۹ مرکز راهنمایی و ۹۸ دبیرستان در ۴۴ شهر ایران، زیر پوشش این سازمان قرار گرفتند و تعداد دانش‌آموزان سمپادی بالای ۳۵ هزار نفر و تعداد داوطلبان سالانه ورود به مراکز آن، بالای ۲۰۰ هزار نفر اعلام شده بود.
همچنین در مهرماه سال ۸۸ تعداد ۳۳۸ مدرسه استعدادهای درخشان در کشور فعال بودند که این تعداد در مهرماه ۸۹ به ۳۵۸، در مهرماه ۹۰ به ۴۳۹ و در مهرماه ۹۱ به ۵۳۸ مدرسه افزایش یافت.
به دنبال این رخدادها، برخی سال ۸۹ را تلخ‌ترین اتفاق برای مرکز ملی پرورش استعداد درخشان و باشگاه دانش پژوهان می‌دانند؛ چرا که طی مصوبه شورای عالی اداری، دو نهاد سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان و مرکز دانش‌پژوهان جوان که مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی را داشتند و در اساسنامه آن‌ها ذکر شده؛ هرگونه تغییری در این نهادها باید به تصویب شورای عالی برسد، در هم ادغام شدند.
مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان با گسترش کمّی تعداد مدارس، کمبود بودجه، نداشتن کتاب‌های درسی مناسب و استانداردسازی امور داخلی تصمیم به تنظیم اساسنامه‌ای مخصوص این مدارس گرفت.
به گفته‌های مسئولان این مرکز، مهمترین اتفاق مثبت سال ۹۷ در این حوزه تصویب اساسنامه مدارس سمپاد در شورای عالی انقلاب فرهنگی است، اما بازگشت دوباره این مرکز به ساختار سازمانی هنوز به نتیجه کامل نرسیده است.
فاطمه مهاجرانی رییس مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و باشگاه دانش‌پژوهان جوان در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش دراین باره اظهار کرد: اساسنامه این سازمان که پیشتر تصویب شده بود، در مهر ماه سال ۹۸ امضا و ابلاغ شد و در حال حاضر پیگیر ردیف بودجه از مجلس شورای اسلامی هستیم.
وی افزود: اولین جلسه هیات امنای ساختار سازمانی تشکیل شد و اگر ردیف بودجه این سازمان هم مستقل شود، کارهای ساختار سازمانی رو به روال می‌شود.
رییس مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان خاطرنشان کرد: چنانچه در اساسنامه ذکر شده، کار سازمان استعداد درخشان صرفا مدرسه داری نیست، اما کاری که الان در حوزه سمپاد صورت می‌گیرد، صرفا مدرسه داری است و باید برنامه‌ای برای جریان‌های نخبگانی در آموزش و پرورش صورت گیرد.
مهاجرانی یادآورشد: جای خالی نگه داشت سرمایه انسانی و وجود باشگاه که محل نوعی گپ و گفت نخبگانی است، در این مرکز به شدت احساس می شود. وجود سازمان کمک می‌کند که به مسوولیت‌های اصلی خود رسیدگی کنیم.
نظر شما