بهمن‌ماه در تقویم فرهنگی کشورمان همواره به‌عنوان ماه جشنواره‌ها شناخته می‌شود. جشنواره‌هایی ملی و بین‌المللی که با نام فجر و انقلاب گره خورده‌اند و در تعبیری زیبا از آنها به عنوان بهار هنر تئاتر، سینما، موسیقی و عرصه هنرهای تجسمی یاد می شود.
بی تردید هم‌زمانی و همراهی هنرمندان در قامت جشنواره‌های هنری چون تئاتر فجر، فیلم فجر، موسیقی فجر و تجسمی فجر هم‌زمان با ایام شکوه‌مند پیروزی انقلاب اسلامی بازتاب دهنده رنگ و بویی خاص در قالب گفتمان فرهنگی در جامعه به‌شمار می رود.
اتفاقات و رویدادهای جشنواره های فجر در مواجهه مخاطبان با آثار ارائه شده در این رخدادها گره خورده است و همین امر مهمترین بخش اخبار و اطلاعات را شکل می دهد، اما گاه برخی از حاشیه‌ها نیز دامنه فعالیت جشنواره‌های هنری را متاثر می‌کند تا جاییکه گاهی حواشی، پر رنگ‌تر از متن اتفاقات جشنواره‌های هنری فجر خود را نشان می‌دهد.
سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به دبیری نادر برهانی‌مرند کار خود را از روز پنجشنبه دهم بهمن‌ماه ۱۳۹۸ آغاز کرد. جشنواره‌ای که تاکنون سه روز خود را پشت سر گذاشته و در این میان با توجه به نوآوری‌ها و خلاقیت‌های مسئولان و دست‌اندرکاران برگزاری این رخداد نه‌تنها بازتاب دهنده نگرشی نو در شکل برگزاری این رویداد به شمار می‌رود که در بطن و متن خود با کمترین حواشی توانسته قواره جشنواره سی‌وهشتم را به قول دبیرش به قامتی خوش‌اندام بدل سازد.
هزینه افتتاحیه، صرف کمک به هموطنان سیل‌زده
سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر برخلاف ادوار گذشته شاهد برگزاری مراسم افتتاحیه نبود. این رویداد نیز مانند جشنواره بین‌المللی فیلم فجر بنا را بر آن قرار داد تا هزینه‌ای که برای مراسم افتتاحیه قرار است صرف شود به‌عنوان کمکی هرچند کوچک از طرف خانواده تئاتر ایران برای هموطنان سیل‌زده به استان سیستان و بلوچستان اختصاص پیدا کند.
بخض خصوصی؛ پیش‌قراول کاروان تئاتر
اتفاق دیگری که به‌عنوان یکی از نوآوری‌های جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در گام سی‌وهشتم به شمار می‌رود جنبه محقق شده توجه به بخش خصوصی در حوزه تئاتر بود.
به گونه‌ای که دو روز نخست این جشنواره یعنی روزهای پنجشنبه و جمعه (۱۰ و ۱۱ بهمن‌ماه) به آثار اجرا شده در بخش به‌علاوه فجر به‌عنوان بخش میزبان آثار در تماشاخانه‌های خصوصی اختصاص داشت.
اتفاقی که خوشبختانه نه‌تنها مورد توجه مردم قرار گرفت که موجبات رضایت مدیران تماشاخانه ها و فعالان هنر تئاتر در بخش خصوصی را با خود به‌همراه داشت.
حاشیه‌ای که پیش از آغاز جشنواره رقم خورد
اما جشنواره سی‌وهشتم تئاتر فجر نیز مانند دیگر ادوار این دوره خالی از حاشیه نبوده است. نکته جالب این‌که نخستین حاشیه این رخداد پیش از آغاز جشنواره آغاز شد. زمانی که قرار بود در تاریخ هشتم بهمن ماه با باز شدن سامانه فروش بلیت، سهمیه خرید بلیت خبرنگاران و اصحاب قلم از ساعت ۱۲ ظهر روز مقرر در اختیار آنها قرار گیرد.
اما در تاریخ و ساعت مقرر با وجود آنکه خبرنگاران و اهالی رسانه پشت دستگاه رایانه خود نشستند، حاصل‌شان پیغام‌ها خطاهای متعدد سامانه معرفی شده فروش بلیت بود. درنهایت از سوی دبیرخانه این رخداد اعلام شد که فروش سهمیه بلیت خبرنگاران با ۲۴ ساعت تاخیر از ساعت ۱۲ روز چهارشنبه (نهم بهمن‌ماه) صورت خواهد گرفت؛ اتفاقی که البته اینبار بدون هیچ خطا و تاخیری در تاریخ و زمان اعلام شده به سهولت انجام شد.
رکورد فروش بلیت برای جشنواره
اگر تمامی بلیت‌های سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در بخش سینماهای مردمی تنها طی ۱۱ دقیقه به پایان رسید؛ جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نیز در بخش بلیت‌فروشی با چنین رکوردی مواجه شد.
به گونه‌ای که بلیت نمایش‌های شاه ماهی به کارگردانی رضا بهاروند، کریم‌لوژی اثر رضا بهرامی، گل‌های دست‌ساز به کارگردانی زیریار دادسیان از ارمنستان، شهر بد اثر پاول ژوکوتاک از لهستان، تسلا به کارگردانی میخاییل گیگنتیس از یونان و رسن‌های گور اثر کامران جباری در همان دقایق نخست آغاز فروش بلیت جشنواره با استقبال گسترده هنردوستان همراه شد و در کسری از دقیقه به اتمام رسید.
همچنین تا تاریخ تنظیم این گزارش نمایش‌های کمیته نان اثر لیلی عاج، تنها خرچنگ خانگی لای ملافه‌ها خانه می‌کند اتللو به کارگردانی ابراهیم پشت کوهی، است اثر پرنیا شمس، قزل حصار به کارگردانی امین ابراهیمی و ژنتیک اثر مهسا غفوریان پرمخاطب‌ترین نمایش‌های جشنواره از نظر تعداد بلیت‌های فروخته شده بودند.
همه این‌ها نشانگر جا افتادن جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر اینبار نه‌تنها برای هنرمندان، مخاطبان پروپا قرص تئاتر و اصحاب قلم مربوط به این هنر است که نشان می‌دهد عموم مردم نیز با این جشنواره حداقل در پایتخت آشنایی خوبی پیدا کرده‌اند و خود را در خیل مخاطبان این رویداد قرار داده و تعریف کرده‌اند.
تقدیم تمامی نمایش‌های روز سوم به یک نام
با اعلام خبر درگذشت یکی از کارگردانان و بازیگران پیشکسوت عرصه تئاتر هم‌زمان با دومین روز از جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در گام سی‌وهشتم؛ فضای غم‌باری میان هنرمندان این عرصه ایجاد شد.
جایی که خبر رسید استاد ولی‌الله شیراندامی پس از سال‌ها دست‌وپنجه نرم کردن با بیماری عصر جمعه (یازدهم بهمن ماه) در بیمارستان رسول اکرم(ص) دار فانی را وداع گفته است. هنرمندی که آخرین نمایش او با عنوان هنر کمدی به قلم ادواردو فیلیپو سال ۹۱ در سالن استاد ناظرزاده کرمانی تماشاخانه ایرانشهر به صحنه رفت.
به همین مناسبت کلیه هنرمندان حاضر در این جشنواره طی اقدامی خودجوش تصمیم گرفتند تا آثار حاضر در روز سوم این رویداد - شنبه ۱۲ بهمن ماه - را در تمامی بخش‌های صحنه‌ای، خیابانی، مسابقه ملل و بخش به‌علاوه فجر با نام و یاد این هنرمند فقید و پیشکسوت آغاز کنند.
چاپ برنامه اجراها و جدول نمایش‌ها در عصر روز دوم
هرچند توزیع جدول برنامه‌های اجرایی سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با دو روز تاخیر در عصر روز جمعه ۱۲ بهمن ماه چاپ و در اختیار علاقمندان قرار گرفت اما باوجود این حاشیه به سبب برنامه‌ریزی دقیق و زمانمند اجراها با توجه به گوناگونی آثار، جدول مهیا شده در تمامی بخش‌ها در فضای مجازی در اختیار مخاطبان قرار گرفته بود و به همین سبب باوجود تاخیر در چاپ جدول نمایش‌های جشنواره، مخاطبان برای حضور در سالن‌ها و دیدن نمایش‌های مدنظر خود مشکلی نداشته اند.
برخورد توام با ادب و احترام میزبانان جشنواره
همچنین امسال نیز مانند سال گذشته برخورد تمامی عوامل اعم از مدیران، مسئولان، کارکنان تماشاخانه‌های میزبان و همچنین نیروهای حراست و انتظامی با مخاطبان در نهایت ادب، احترام و با رویکرد و نگاه هنرمندانه بود که همین مسئله نه‌تنها تحسین هنرمندان که تقدیر مخاطبان هنر تئاتر را نیز با خود به‌همراه داشت.
۳۰ رسانه ملی و بین‌المللی؛ تجلی دیپلماسی فرهنگی
با تاکید بر تحقق دیپلماسی فرهنگی به‌ویژه در قامت فعالیت‌های فرهنگی و هنری به واسطه برگزاری جشنواره‌های بزرگ و بین‌المللی فجر که از مهمترین سیاست‌های دولت تدبیر و امید به شمار می رود، همانگونه که در گام نخست شاهد تحقق همه‌جانبه آن در سی‌وهفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در سال ۱۳۹۷ بودیم، امسال نیز با حضور فعالان بیش از ۳۰ رسانه ملی و بین‌المللی جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر چه در داخل کشورمان و چه در خارج از مرزهای جمهوری اسلامی با پوششی دقیق و ریزبینانه در اختیار مخاطبان داخلی و بین‌المللی قرار خواهد گرفت.
در کنار شبکه‌های تلویزیونی، رادیویی و خبرگزاری‌های نام آشنای کشورمان، رویدادها، اخبار، حوادث و اتفاقات سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر توسط رسانه‌های بین‌المللی چون شبکه جهانی جام جم، کردست کردستان، المیادین، کانال ۱۲ ترکیه، شبکه ماهواره ای گلی کردستان، شبکه aptn آمریکا، شبکه ard آلمان، الجزیره، شبکه رادیویی چین و خبرگزاری‌های بین‌المللی ایتار تاس، خبرگزاری afp و یونیوز تا آخرین روز این رخداد در ۲۱ بهمن ماه ۱۳۹۸ پوشش داده خواهند شد.
لذت دیدن نمایش روی صندلی‌های راحت
مجموعه تئاترشهر هرچند طی ۱۰ سال اخیر بیش از پنج بار وارد فاز نوسازی، به‌سازی و آماده کردن سالن‌های میزبان این جشنواره چون تالار اصلی، تالار چهارسو، سالن سایه و تالار قشقایی شدند اما با پایان یافتن فاز پنجم نوسازی و آماده‌سازی؛ اینبار مخاطبان حاضر در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به‌ویژه با حضور در سالن‌های مجموعه تئاترشهر با نشستن روی صندلی‌های تخصصی و طراحی شده برای محیط‌ها و مجموعه‌های هنری با آرامش و راحتی خیالی بیشتر به تماشای آثار می‌نشینند.
همچنین نوسازی و به‌سازی امکانات فنی، صوتی و نوری نیز به یاری هنرمندان آمده تا آثار نمایشی خود را با بهترین کیفیت نوری و صوتی در اختیار علاقه‌مندان و دوستداران این هنر در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر قرار دهند.
رهایی از حواشی تکراری! و تقدیر از نیروی انتظامی و شهرداری
یکی از حاشیه‌های پررنگ سی‌وهفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در سال ۱۳۹۷ به حضور گسترده دست‌فروشان در پیاده‌راه‌های چهارراه ولیعصر(عج) و محدوده مجموعه تئاترشهر مربوط بود که اتفاقات و حوادث متعددی را با خود به‌همراه داشت.
اما در سال جاری با مدیریت سعید اسدی به‌عنوان مدیر مجموعه تئاترشهر و همکاری گسترده شهرداری و نیروی انتظامی نه‌تنها شاهد حضور دست‌فروشان در پیاده‌راه مجموعه تئاترشهر نیستیم که تمامی محیط‌های پیرامونی مجموعه تئاتر شهر با حضور عوامل نیروی انتظامی با بالاترین نظم و امنیت میزبان مخاطبان جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در گام سی‌وهشتم است.
همچنین حضور دو دستگاه ماشین آمبولانس و آتش‌نشانی در نزدیکی مجموعه تئاترشهر برای اتفاقات و حوادث غیرمترقبه؛ جهت امنیت بخشی و آرامش خاطر مخاطبان قابل توجه است.
ثبت عکس تئاتر در لحظه قطعی
و در نهایت در نخستین روز از جشنواره تئاتر فجر در گام سی‌وهشتم شاهد چاپ و رونمایی از کتاب آثار برگزیده مسابقه عکس تئاتر سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با عنوان لحظه قطعی بودیم که این اثر در دسترس مخاطبان قرار گرفت.
سیامک زمردی‌مطلق مدیر بخش مسابقه عکس تئاتر جشنواره امسال است و اشکان زمردی‌مطلق مدیریت اجرایی و طراحی گرافیک کتاب عکس منتشر شده توسط سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر را بر عهده داشتند.
این کتاب که شامل آثار برگزیده مسابقه عکس تئاتر است، شامل ۵۹ عکس از ۴۹ عکاس می‌شود و طراحی جلد آن را شاهین علوی برعهده داشته است. همچنین ترجمه کتاب لحظه قطعی برعهده عطیه تقوی بوده است.
ادای دین هنرمندان به سپهبد شهید سردار جاج قاسم سلیمانی و جانباختگان هواپیمای اوکراینی
اتفاقات و حوادث ناگوار، تلخ و دردناکی که پیش از برگزاری جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در کشورمان چون ترور ناجوانمردانه سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی و همچنین جان باختن تعدادی از هموطنانمان در حادثه هواپیمای اوکراینی به وقوع پیوست؛ موجی از همدردی، همراهی و سوگواری هنرمندان تئاتر را همسو با تمامی مردم کشورمان با خود به‌همراه داشت.
اما تفاوت این همدردی و همراهی اینبار در قامت تولید آثار هنری تجلی دوچندان در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر داشت. به گونه‌ای که نه‌تنها شاهد تولید آثاری محتوا محور بر اساس رویکرد، زندگی و مسیر مقاومت و مبارزات سردار شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی در جشنواره سی‌وهشتم هستیم که نمایشی نیز ویژه یادبود جانباختگان هواپیمای اوکراینی در جشنواره تئاتر فجر تولید و به اجرا خواهد رسید.
طبق اعلام دبیرخانه و جدول جشنواره سه نمایش خیابانی و یک اثر رادیوتئاتر در سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با محوریت رشادت‌های سردار شهید حاج قاسم سلیمانی اجرا خواهند شد.
براین اساس نمایش سرباز به نویسندگی امیرحسین شفیعی و کارگردانی پژمان شاهوردی از پنجشنبه ۱۷ بهمن تا یکشنبه ۲۰ بهمن ساعت ۱۸ در محوطه تئاترشهر اجرا می‌شود.
همچنین نمایش همنفس به نویسندگی و کارگردانی علی‌محمد رادمنش روز شنبه ۱۹ بهمن ساعت ۱۰:۳۰ دقیقه در مترو میدان ولیعصر و ساعت ۱۶:۳۰ دقیقه در محوطه تئاترشهر اجرا می‌شود.
سردار پرچمدار به نویسندگی و کارگردانی سیدپویا امامی نیز روز شنبه ۱۹ بهمن ساعت ۱۶ در محوطه تئاترشهر و ساعت ۱۷ در خانه هنرمندان ایران به صحنه می‌رود.
رادیوتئاتر سردار عشق به کارگردانی بهرام ابراهیمی نیز روز یکشنبه ۲۰ بهمن ماه ساعت ۱۸:۳۰ دقیقه در تالار رودکی روی صحنه می‌رود.
همچنین نمایش خیابانی #همه_همدردیم به نویسندگی و کارگردانی یاسر میرحمیدی برای گرامی‌داشت یاد جانباختگان حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی و همدردی با خانواده‌های سوگوار در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر اجرا می‌شود.
این نمایش در روزهای شنبه و یکشنبه ۱۹ و ۲۰ بهمن ماه، ساعت ۱۷:۳۰ دقیقه در محوطه تئاتر شهر میزبان علاقه‌مندان است. همچنین این اثر نمایشی روز شنبه ۱۹ بهمن ماه ساعت ۱۶:۳۰ دقیقه در خانه هنرمندان ایران نیز اجرا می‌شود.
حضور مدیرکل هنرهای نمایشی و دبیر جشنواره در سالن‌های اجرا
تاکید بر طلایه‌داری بخش خصوصی در مسیر توسعه تئاتر کشورمان و تلاش برای تحقق و فراگیری شعار تئاتر برای همه اینبار نه‌تنها در قامت جدول و اختصاص دو روز نخست جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در گام سی‌وهشتم با بخش فجر پلاس - به‌علاوه فجر - در راستای حمایت از تماشاخانه‌داران خصوصی و فعالان این عرصه در حوزه تئاتر نمایی متفاوت داشت که طی دو روز نخست این رخداد در روزهای پنجشنبه و جمعه (۱۰ و ۱۱ بهمن‌ماه) شاهد حضور شهرام کرمی به‌عنوان مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همچنین نادر برهانی‌مرند به‌عنوان دبیر این رویداد در تماشاخانه‌های خصوصی و دیدن نمایش‌های حاضر در این سالن‌ها همراه با مخاطبان آثار بودیم.
البته این حضور و دیدار با گفت‌وگو و تعامل میان مدیران جشنواره و بدنه اداره‌کل هنرهای نمایشی با مخاطبان، هنرمندان و دست‌اندرکاران تماشاخانه‌های خصوصی برای آشنایی با نیازها، دغدغه ها و مطالبات آنها همراه بود که این مساله به خودی خود بازتاب دهنده تعامل بی واسطه مدیران و فعالان عرصه تئاتر کشورمان به شمار می رود.
سی و هشتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر به دبیری نادر برهانی مرند از روز پنجشنبه ۱۰ بهمن آغاز شده و شامگاه ۲۱ بهمن به کار خود پایان خواهد داد. فراخوان این دوره از جشنواره تیرماه سال جاری منتشر شد که در متن آن آثار را در بخش های صحنه‌ای، نمایش‌های خیابانی، دیگرگونه‌های اجرایی، تئاتر ملل، مسابقه نمایشنامه‌نویسی، مسابقه و نمایشگاه عکس و پوستر تئاتر، کارگاه‌ها و نشست‌های تخصصی و بخش به علاوه فجر به صورت رقابتی و غیررقابتی به صورت تفکیک شده پذیرفت.
بر همین اساس آثار پذیرفته شده در بخش پوستر و عکس تئاتر در نمایشگاه لحظه قطعی از ۵ تا ۱۵ بهمن سال جاری در خانه هنرمندان ایران برپا و ۵۹ عکس از ۴۹ عکاس و ۶۰ پوستر از ۳۵ طراح به نمایش گذاشته شده است.
بعد از حواشی انصراف ها نیز از ۳۰ اثر بخش رقابتی ۲۲ نمایش و از ۲۷ اثر بخش غیررقابتی ۱۵ اجرا در جشنواره حضور دارند. همچنین از هفت اثر بخش بین الملل شش اثر اجرا خواهند کرد.
نظر شما