برترین مراکز تحقیقاتی دانشگاه‌های علوم پزشکی معرفی شدند

معاونت فرهنگی، دانشجویی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی امروز - شنبه از ارزشیابی فعالیت‌های پژوهشی ۷۴۹ مرکز تحقیقات علوم پزشکی کشور خبر داد.

براساس این گزارش ارزشیابی فعالیت‌های پژوهشی مراکز تحقیقات علوم پزشکی کشور در دو حیطه بالینی و بیومدیکال انجام شده است.

طبق نتایج این ارزشیابی مراکز غدد و متابولیسم تهران، علوم کاربردی دارویی تبریز و علوم اعصاب تبریز از نظر تعداد مقالات منتشر شده و تعداد خلاصه مقاله در صدر برترین مراکز قرار گرفتند.

همچنین مراکز بیهوشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و زیست فناوری کاربردی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله نیز از نظر تعداد کتاب به جایگاه برتر دست یافتند.

مرکز غدد و متابولیسم تهران و علوم کاربردی دارویی تبریز از نظر تعداد Q۱ نیز در صدر ایستادند.

تعداد همکاری بین المللی مرکز سندرم متابولیک مشهد و بیوتکنولوژی مشهد نیز از سایر مراکز بیشتر بود.

استنادات تطیبق یافته دو مرکز غدد و متابولیسم تهران و علوم کاربردی دارویی تبریز نیز بیشتر از سایر مراکز بود.

مرکز بیماری های غیرواگیر تهران و بیوتکنولوژی مشهد هم از نظر شاخص H در صدر ایستادند.

در این ارزشیابی مراکز تحقیقاتی با فعالیت بیش از یک سال در شش گروه جداگانه بالینی با بودجه مستقل،   بیومدیکال با بودجه مستقل، بالینی با فعالیت بیش از سه سال و فعالیت یک تا سه سال، بیومدیکال با فعالیت بیش از سه سال و فعالیت یک تا سه سال مورد ارزشیابی قرار گرفت.

این ارزشیابی شامل مراکز تحقیقات دولتی و بخش خصوصی بوده و در این راستا، از مراکز تحقیقات حائز رتبه برتر در جشنواره تحقیقاتی علوم پزشکی رازی تقدیر به عمل آمده است.

محورهای ارزشیابی

یکی از محورهای ارزشیابی محور تولید علم است. برونداد پژوهشی مرکز تحقیقات شامل تعداد مقالات نمایه شده در پایگاه های Pub Med، ISI و Scopus به تفکیک نوع مقالات و با لحاظ کردن ضرایب امتیازات، کتب نمایه شده در پایگاه Scopus و خلاصه مقالات نمایه شده در پایگاه های Pub Med، ISI و Scopus است.

همچنین مقالات در ۲۵ درصد نشریات برتر هر رشته بر اساس گزارش Cite Score، تعداد مقالات منتشر شده مرکز تحقیقات با همکاری بین المللی، تعداد استنادات در سال ۲۰۱۸ به مقالات منتشر شده سال های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ بر اساس پایگاه استنادی Scopus و شاخص H پنجساله (۲۰۱۴-۲۰۱۸) مرکز تحقیقات بر اساس پایگاه استنادی Scopus.

با مرور نتایج ارزشیابی در می یابیم که تعداد ۷۴۹ مرکز تحقیقات علوم پزشکی در شش گروه مستقل شامل: مراکز تحقیقات دارای ردیف مستقل بودجه (بالینی ۲۹ مرکز تحقیقات و بیومدمکال ۲۱ مرکز تحقیقات)، مراکز تحقیقات فاقد ردیف مستقل بودجه  بالینی با بیش از سه سال فعالیت (۳۰۷ مرکز تحقیقات)،   بالینی با کمتر از سه سال فعالیت (۸۰ مرکز تحقیقات)، بیومدیکال با بیش از سه سال فعالیت (۲۵۱ مرکز تحقیقات) و بیومدیکال با کمتر از سه سال فعالیت (۶۱ مرکز تحقیقات) مورد ارزیابی قرار گرفتند.

تعداد کل مراکز بالینی ۴۱۶ مرکز تحقیقات است و جمع جبری تعداد کل مقالات منتشر شده در سال ۲۰۱۸ در این مراکز ۱۱ هزار و ۸۶۵ مقاله بوده است. به این معنا که تعداد متوسط مقاله به ازای هر مرکز در این گروه ۲۸ مورد است.  

تعداد مراکز بیومدیکال ۳۳۳ مرکزتحقیقات و جمع جبری تعداد مقالات منتشر شده در سال ۲۰۱۸ در این مراکز ۱۳ هزار و ۵۲۰ مقاله بوده و متوسط تعداد مقاله به ازای هر مرکز ۴۰ مورد است.

میانگین انتشار مقالات بر اساس سه پایگاه ISI و Pub med، Scopus در سال ۲۰۱۸ در کل مراکز تحقیقاتی ۳۴ مقاله بوده است. سهم مراکز دارای ردیف مستقل بودجه در انتشار مقالات ۱۵ درصد برآورد شده است.

در گروه بالینی دارای ردیف مستقل بودجه، متوسط تعداد مقالات به ازای هر مرکز تحقیقات ۶۸ مقاله و در گروه بیومدیکال دارای ردیف مستقل بودجه این عدد به ازای هر مرکز تحقیقات ۸۴ مورد بوده است.

در گروه بالینی با بیش از یک سال فعالیت و فاقد ردیف مستقل بودجه، متوسط تعداد مقاله به ازای هر مرکز در سال ارزشیابی ۲۶ مقاله است که این عدد در گروه بیومدیکال با بیش از یک سال

فعالیت عدد ۳۸ است. جمع جبری تعداد مقالات منتشر شده در ۲۵ درصد برتر نشریات علوم پزشکی کشور (Q۱) بر طبق گزارش Cite Score در سال ۲۰۱۸ در مراکز تحقیقات علوم پزشکی ۶ هزار و ۸۱۷ مقاله است.

نسبت مقالات منتشر شده در ۲۵ درصد برتر نشریات (Q۱) به کل مقالات منتشر شده در سال ۲۰۱۸ در کل مراکزتحقیقات علوم پزشکی ۲۶.۸ درصد است. حداکثر این نسبت در گروه بیومدیکال دارای ردیف مستقل بودجه (۳۷.۷) و کمترین در گروه بالینی با فعالیت یک تا سه سال (۲۰) است.

جمع جبری تعداد مقالات منتشر شده حاصل از همکاری بین المللی نیز در سال ۲۰۱۸ توسط مراکز تحقیقات علوم پزشکی ۵ هزار و ۳۲۴ مقاله بوده است. نسبت مقالات منتشر شده با همکاری بین المللی به کل مقالات منتشر شده سال ۲۰۱۸ مراکز تحقیقاتی ۲۱ درصد است.  

بالاترین نسبت مربوط به گروه بیومدیکال با یک تا سه سال فعالیت (۲۵.۶) و کمترین نسبت مربوط به گروه بیومدیکال با بیش از سه سال فعالیت (۱۹.۹) است. این نسبت در مراکز دارای ردیف مستقل بودجه ۲۳.۸ بوده است.

تعداد کل استنادات در سال ۲۰۱۸ به مقالات منتشر شده سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ در گروه بیومدیکال با بیش از سه سال فعالیت دارای بیشترین استناد و گروه بالینی با یک تا سه سال فعالیت دارای کمترین تعداد استناد بوده است.

در این ارزشیابی تعداد استنادات به مقالات دارای بیش از صد نویسنده بر طبق توضیحات مندرج در راهنمای ارزشیابی سال مذکور محاسبه و امتیازدهی شده است. در سال های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ تعداد ۷۵ مرکز تحقیقات دارای مقالات پر نویسنده (بیش از صد نویسنده) بوده اند. بیشترین تعداد در گروه بالینی بیش از سه سال با ۲۸ مرکز تحقیقات و کمترین تعداد در گروه بیومدیکال با یک تا سه سال فعالیت با دو مرکز تحقیقات بوده است.

بالاترین مقدار شاخص h پنج ساله در مراکز تحقیقات گروه بیومدیکال با بیش از سه سال فعالیت ۶۱ است. همچنین تعداد ۱۵ مرکز تحقیقات دارای شاخص h صفر بوده اند.

برترین های مراکز تحقیقات به تفکیک هر شاخص و با توجه به دو گروه بالینی و بیومدیکال

بر اساس نتایج تحلیل نمره استاندارد Z تعداد ۲۶۱ مرکز تحقیقاتی (۳۵ درصد از کل مراکز تحقیقاتی) دارای امتیاز معادل و یا بالاتر از میانگین گروه خود بوده اند.

در این ارزشیابی تعداد ۷ مرکز تحقیقات دارای امتیاز صفر بوده اند.

استخراج اطلاعات مربوط به انتشار مقالات، ارائه خلاصه مقالات و کتابهای نمایه شده در پایگاه های Pub med، ISI و Scopus در نیمه اول مهرماه سالجاری به جهت ایجاد پوشش حداکثری پایگاه های مربوطه و رعایت عدالت جهت تمامی مراکز تحقیقات علوم پزشکی صورت گرفته است.

در این ارزشیابی علاوه بر استخراج تعداد مقالات منتشر شده مرکز تحقیقاتی، انواع مقالات نیز تفکیک شده و با ضریب مشخص محاسبه شده اند و مقالات چاپ شده در نشریات نامعتبر و جعلی (Black list) مربوط به سال ۲۰۱۸ و مقالات رد شده (Retracted) از لیست مقالات مراکز تحقیقات حذف شده اند.