امروز ۲۳ فروردین، روزنامه‌های چاپی پس از وقفه‌ای منتشر شدند. این امر پس از آن روی داد که مصوبه کمیته اطلاع‌رسانی ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر توقف انتشار رسانه‌های چاپی و اجرای این مصوبه، حرف‌وحدیث‌ها و واکنش‌های متعددی را از سوی اهالی رسانه و فعالان حوزه روزنامه و روزنامه‌نگاری برانگیخت؛ واکنش‌هایی که بعضاً از این جریان استقبال کرده و حتی استمرار آن را حرکتی در راستای عمل در شرایط مقتضی و کاهش هزینه‌های روزنامه‌نگاری عنوان می‌کردند و از سوی دیگر واکنش‌هایی که حقیقتاً دل‌مشغولی و دل‌نگرانی‌های صاحب‌نظران را از باب بیکار شدن تولید و توزیع‌کنندگان روزنامه‌ها بازتاب می‌داد.
درنهایت دل‌مشغولی و دغدغه‌های روزنامه‌نگاران و مخالفان توقف چاپ کاغذی روزنامه‌ها به نتیجه رسید و روند چاپ کاغذی مطبوعات از ۲۳ فروردین از سر گرفته شد. روندی که مقرر شده است تا با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی و توجه به توصیه‌های متخصصان سلامت، بار دیگر رسانه‌ها را همردۀ سایر مشاغلی که این روزها جریان دارند و به مردم خدمت رسانی می‌کنند، قرار دهد.
مجید رضاییان استاد دانشگاه و پژوهشگر ژورنالیسم در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا و در اشاره به توقف انتشار کاغذی روزنامه‌ها، بیان کرد: به‌شدت مخالف این مساله بودم که روزنامه‌ها چاپ نشود. دلیل آن بسیار روشن است. پیش از این روزنامه‌ها چاپ می‌شد و مانند همیشه در فضای آنلاین هم قرار می‌گرفت. چاپ نشدن روزنامه‌های کاغذی، خللی در روند اطلاع‌رسانی حرفه‌ای کشور محسوب می‌شود؛ زیرا روزنامه‌نگاری حرفه‌ای همچنان در جهان با مطبوعات به عنوان یک‌پایه مهم آن شناخته می‌شود؛ همچنان که پایه دیگر آن خبرگزاری‌ها هستند.
امروز که در شبکه‌های اجتماعی با حرف‌ها، شایعات و فیک نیوزهایی (اخبار نادرست) مواجه هستیم، به‌هیچ‌وجه صلاح نیست چرخه اطلاع‌رسانی حرفه‌ای؛ یعنی روزنامه‌نگاری حرفه‌ای را تعطیل کنیماین استاد دانشگاه در واکنش به اینکه بر اساس این طرح «روزنامه‌ها کاملاً تعطیل نمی‌شوند و در فضای وب منتشر می‌شوند و این اقتضای شرایط بحرانی به دلیل شیوع ویروس کروناست»، تصریح کرد: اقتضائات زمانی یک مسئله است و اقتضای شیوه و نوع توزیع مطبوعات هم یک مسئله دیگر. وقتی تیراژ را پایین می‌آورید، در راستای همین اقتضا عمل کرده‌اید و حتماً لازم نیست با تیراژ قبلی به روند ادامه دهید؛ اما وقتی چاپ را تعطیل می‌کنید رسانه را از رسمیت می‌اندازید.
وی افزود: اینکه روزنامه‌ها اصلاً چاپ نشوند مساله است، وگرنه به تناسب بحران شیوع ویروس کرونا در همه جای دنیا اقتضائاتی صورت گرفته است؛ مثلاً بر این مبنا، روزنامه‌ها به صورت پوشیده شده و در پلاستیک دربسته برای مشترکیان (مشترکان) ارسال می‌شود. این کاری است که در همه دنیا انجام می‌شود.
ما باید به‌تناسب بحران کرونا اقتضائات توزیع را انجام دهیم و نه اینکه کلاً صورت مساله را پاک‌کنیم و بگوییم روزنامه‌ها کلا چاپ نشود. کجای دنیا چنین تصمیمی گرفته‌شده است که ما بگیریم؟جریان روزنامه‌نگاری حرفه‌ای نباید قطع شود.جریان روزنامه‌نگاری حرفه‌ای نباید قطع شود
رضاییان در ادامه و تشریح روزنامه‌نگاری حرفه‌ای و مقتضیات آن بیان کرد: روزنامه‌نگاری حرفه‌ای با مطبوعات تعریف می‌شود؛ با وضعیتی که ما در کشور داریم و لطمه‌هایی که مطبوعات خورده‌اند، این موضوع یک لطمه دیگر است و این چرخه را نباید به این بهانه قطع کرد؛ چون روزنامه‌نگاری حرفه‌ای در مطبوعات، مختصات خاص خود را دارد؛ چنانچه تا صحت‌وسقم خبر را پیدا نکرده و برای آن مستندات نیافته باشند، خبر را چاپ نمی‌کنند یا خبرگزاری‌های رسمی در فضای سایت خود قرار نمی‌دهند.
به دلیل اهمیت این روزنامه‌نگاری حرفه‌ای است که نمی‌توانید این چرخه را قطع کنید و به نظرم نباید این جریان قطع شود.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا جنبه کاغذی روزنامه ورای شکل فیزیکی، یک اعتبار است، تأکید کرد: صددرصد. باید ببینیم در دنیا با این مساله چه برخوردی شده است. ما در ایران به تجربه‌های دنیا رجوع نمی‌کنیم؛ مثلاً آیا در امریکا مطبوعات تعطیل شده است؟ در اروپا تعطیل شده است؟ این روزنامه‌نگاری که امروز دست ما است، از اروپا به ما رسیده؛ اما آن‌ها چاپ را تعطیل نکرده‌اند و منطقی هم نیست که بخواهند چنین کاری کنند. روزنامه چاپ می‌شود و فضای وب می‌شود مکمل آن؛ به این معنی که اگر تیراژ روزنامه ۲۰۰ هزار تا است، در فضای وب هم ۲ میلیون بازدید شود. فناوری آمده این رسانه را تکمیل کرده است و قرار نیست آن را حذف کند.نباید قید چاپ را زد
این استاد دانشگاه در انتها تصریح کرد: ما باید به این تجربه‌ها احترام بگذاریم و از آنان استفاده کنیم. بعضی روزنامه‌ها در دنیا بوده‌اند که وقتی به مرحله‌ای رسیده‌اند، گفته‌اند چاپ کاغذی را حذف کرده‌ایم. امروز عمدۀ بحث بر اقتصاد رسانه و این موضوع است که مطبوعات وقتی چاپ نشوند چه باید بکنند یا حتی اگر چاپ شوند، چگونه باید هزینه‌های خود را پوشش دهند. برای این موضوع راهکارهای مختلف طراحی شده است. روزنامه‌ها بخشی از درآمدشان را از فضای وب تأمین می‌کنند و این‌ها چیزهایی است که انجام می‌شود.
وی افزود: اینکه حالا و به‌صرف این که همه سرها در گوشی فرورفته کار را رها کنیم، درست نیست. رها کردنی در کار نیست؛ راه‌هایی هست که این کار را تکمیل می‌کند و ما باید هم از همان راه‌ها استفاده کنیم.
«کرونا به شما دیکته می‌کند توزیع را عوض کنید و این را باید عوض کرد؛ می‌توان روش‌های بهداشتی را به آن افزود و نه اینکه قید چاپ را زد».
نظر شما