کرونا؛ فروپاشی اقتصاد آفریقا و وحشت از فاجعه ای انسانی

در شرایطی که کشورهای توسعه یافته با بحران اقتصادی ناشی از شیوع کرونا دست به گریبان هستند، همه گیر شدن این بیماری در آفریقا می تواند به فروپاشی اقتصادی این قاره منجر شود.

اقتصاد ضعیف و شکننده آفریقا، نبود زیر ساخت های صنعتی و کمبود فاحش امکانات بهداشتی و پزشکی، ۵۴ کشور قاره سیاه را بشدت در برابر ویروس کرونا آسیب پذیر کرده است.

درآمد اکثر مردم کشورهای آفریقایی از مشاغل خدماتی و غیرصنعتی است. درصورت شیوع ویروس کرونا در آفریقا تمامی و یا حداقل اکثر این مشاغل تعطیل می شود و میلیونها تن به خیل بیکاران این قاره افزوده خواهند شد.

براساس آمار سازمان جهانی بهداشت هم اکنون بیش از ۱۵ هزار تن در آفریقا به ویروس کرونا مبتلا هستند و در نیمی از۵۴ کشور آفریقایی، آمد و شد شهروندان بشدت محدود شده است. این محدودیت موجب شده بسیاری از مشاغل خدماتی به تعطیلی کشیده شود. تداوم این روند بشدت به اقتصاد و معیشت مردم این قاره لطمه وارد  می کند.

به گفته "ازیاکونوا" (۱) مدیر برنامه توسعه سازمان ملل در امور آفریقا، درصورت گسترش ویروس کرونا در آفریقا، بیش از نیمی از ظرفیت شغلی این قاره بکلی از بین خواهد رفت، زیرا صنعت حمل و نقل، صادرات، بخش معدن ، کشاورزی و مشاغل خدماتی به تعطیلی کشیده می شود.

کاهش بهای نفت، اقتصاد برخی کشورهای صادرکننده نفت مانند نیجریه ، آنگولا و  الجزایر را بشدت تحت تاثیر قرار داده است.

بنابراعلام کمیسیون اقتصادی سازمان ملل دو کشور نیجریه و آنگولا هم اکنون ۶۵ میلیارد دلار از درآمد پیش بینی شده از بخش صادرات نفت خود را از دست داده اند و این در شرایطی است که هنوز ویروس کرونا در آفریقا همه گیر نشده است.

 "آبی احمد" (۲) نخست وزیر اتیوپی نیز با اشاره به تهدیداتی که متوجه اقتصاد آفریقا است به دریافت کمک ۱۵۰ میلیارد دلاری از کشورهای صنعتی گروه ۲۰ چشم دوخته است. وزیران دارایی کشورهای آفریقا نیز اخیرا در نشستی اعلام کردند این قاره به بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار کمک اقتصادی برای پویایی اقتصاد خود نیاز دارد.

این برآوردها مربوط  به شرایط پیش از شیوع کرونا در جهان است . بدیهی است که با گسترش این بیماری در جهان و شیوع آن در آفریقا ، وضعیت برای کشورهای قاره سیاه به مراتب دشوارتر خواهد شد.

براساس نتایج پژوهشی که اخیرا از سوی اتحادیه آفریقا بعمل آمده، گسترش بیماری کرونا می‌تواند موجب از بین رفتن ۲۰ میلیون شغل در این قاره شود.

این بیماری همچنین می‌تواند بحران‌های دیگری را نیز در قاره آفریقا به دنبال داشته باشد که از آن جمله می توان به افزایش بدیهی های دولتی و کاهش حمایت‌های بین‌المللی اشاره کرد.

براساس این پژوهش ، بیماری کرونا می تواند بین ۵ تا ۸ درصد تولید ناخالص داخلی آفریقا را کاهش دهد . این در حالی است که بانک توسعه آفریقا پیش از بحران کرونا پیش بینی کرده بود که اقتصاد این قاره با رشدی معادل ۴.۳ درصد در سال جاری روبرو شود.

برآوردهای بعمل آمده همچنین حاکیست که با ادامه بحران کرونا، صنعت گردشگری آفریقا بیش از ۵۰ میلیارد دلار زیان خواهد دید که در نتیجه آن ۲ میلیون شغل در کشورهای این قاره از بین خواهد رفت.

گسترش ویروس کرونا موجب خواهد شد که مبادلات تجاری این قاره ۳۵ درصد کاهش یابد که معادل ۲۷۰ میلیارد دلار برآورد می شود.

موسسه پژوهشی مکینزی در گزارش اخیر خود که به تازگی منتشر شده، خسارت اقتصادی شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد قاره آفریقا را بالغ بر ۲۰۰ میلیارد دلار ارزیابی کرده است.

شیوع ویروس کرونا در آفریقا علاوه بر زیان های اقتصادی گسترده، به دلیل نبود زیر ساخت های بهداشتی و کمبود شدید امکانات پزشکی می تواند به یک فاجعه انسانی تبدیل شود.

۱ - Ahunna Eziakonwa

۲ - Abiy Ahmed

۳ - https://abcnews.go.com/International/wireStory/complete-collapse-economies-ahead-africa-faces-virus-۶۹۹۸۲۹۷۴

۴ - https://www.economist.com/special-report/۲۰۲۰/۰۳/۲۶/many-of-africas-economies-are-doing-well

۵ - https://www.africanews.com/۲۰۲۰/۰۴/۱۴/economics-of-covid-۱۹-impact-on-africa/