نرخ تورم عبارت است از افزایش سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات مشخص در یک بازه زمانی مشخص.
این نرخ یکی از مهمترین شاخص های کلان اقتصادی است و کنترل آن از اساسی ترین وظایف و اهداف دولت ها محسوب می شود.
این شاخص از بررسی مستمر تغییرات قیمت کالاها و خدمات در دوره های زمانی ماهانه و سالانه و در سطوح استان ها و کشور محاسبه می شود.
برای محاسبه این شاخص بیش از ۴۵۰ قلم کالا و خدمت که بیشترین تأثیر را در سبد مصرفی خانوارها دارند، در سطح شهرستان های استان های کشور به طور ماهانه قیمت گیری می شود.
نرخ تورم با این رابطه محاسبه می شود
شاخص های جانبی که برای بررسی روند و برآورد و پیش بینی نرخ تورم معمولا مورد استفاده قرار می گیرد عبارتند از:
۱. تغییرات شاخص قیمت نسبت به ماه قبل
۲. تغییرات شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل ( تورم نقطه به نقطه)
٣. تغییرات شاخص قیمت ماه اول سال یک کالا نسبت به دوره مشابه سال قبل ( تجمعی)
۴ . تغییرات شاخص قیمت ۱۲ ماه منتهی به ماه سال نسبت به ۱۲ ماه منتهی به ماه سال ۱-n
استان‌های گران و ارزان کشور
براساس گزارش مرکز آمار ایران، مقایسه و بررسی نرخ تورم استان های کشور در اسفند ماه سال ۹۸ نشان می دهد که استان ایلام با ۴۲ درصد بالاترین تورم و استان فارس با عدد ۳۰٫۷ درصد پایین ترین نرخ تورم را داشته اند.
بهبود پنج پله‌ای کرمانشاه
در همین ماه استان کرمانشاه با عدد ۳۲.۹ درصد در رتبه ۲۷ کشور قرار گرفته در حالی که میانگین تورم کل کشور در همین ماه ۳۴.۸ درصد بوده است؛ یعنی تورم کرمانشاه ۲ درصد کمتر از میانگین کشوری بوده است.
بررسی نرخ تورم اسفند ۹۸ حاکیست که استان کرمانشاه با بهبود پنج پله‌ای به رتبه ۲۷ کشور و جمع پنج استان کمتر گران کشور رسیده است.
تورم ۱۲ ماهه منتهی به اسفند ۹۸ در استان هم گرچه هفت درصد نسبت به سال ۹۷ افزایش یافته اما این عدد کمتر از افزایش سایر استان ها بوده و به همین دلیل رتبه کرمانشاه باز هم بهبود یافته است.
مقایسه نرخ تورم استان و کشور
همچنین نرخ تورم نقطه به نقطه کشور (درصد تغییرات شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل) ۲۲ درصد و در استان کرمانشاه ۱۹.۸ درصد اعلام شده است.
بیشترین تورم در کشور به میزان ۴۹.۳ و ۴۶.۸ و ۴۵.۵ درصد به ترتیب مربوط به گروه «مبلمان و لوازم خانگی و نگهداری معمول أنها» ، «حمل و نقل» و «تفریح و فرهنگ» بوده است.
بیشترین تورم در کرمانشاه نیز به میزان ۴۷ و ۴۶.۵ و ۴۵.۱ به ترتیب مربوط به گروه «مبلمان و لوازم خانگی و نگهداری معمول آنها»، «تفریح و فرهنگ» و «هتل و رستوران» بوده است.
کمترین نرخ تورم در کل کشور ۱۵.۴ و کرمانشاه ۱۱.۲ درصد و مربوط به «ارتباطات» بوده است.
روستا گرانتر از شهر
بنابر اعلام مرکز آمار ایران، مقایسه نرخ تورم شهری استان و کشور در اسفند ماه ۱۳۹۸ نشان می دهد که تورم شهری کشور ۳۴.۴ درصد است اما این عدد در استان کرمانشاه ۲.۳ درصد کمتر است.
همچنین نرخ تورم نقطه به نقطه شهری کشور ۲۲.۲ درصد و در استان کرمانشاه ۱۹.۶ درصد اعلام شده که نشان از اختلاف ۲.۶ درصدی است.
در روستاهای استان اما شرایط کمی متفاوت و نرخ تورم بیشتر است. بنابر اعلام مرکز آمار، نرخ تورم روستایی کشور در اسفند ماه ۱۳۹۸ به میزان ۳۷.۳ درصد و نرخ تورم روستایی استان کرمانشاه ۳۶.۶ درصد بوده است.
همچنین نرخ تورم نقطه به نقطه روستایی کشور ۲۱.۱ درصد و در استان کرمانشاه ۲۰.۷ درصد اعلام شده که نشان می دهد روستاییان کرمانشاه برای خرید کالا و خدمات تقریبا مانند میانگین کشوری پول پرداخت می کنند.
بیشترین تورم روستایی در کشور هم به میزان ۵۲.۶ و ۴۷.۲ و ۴۴.۲ درصد به ترتیب مربوط به گروه «مبلمان و لوازم خانگی و نگهداری معمول آنها»، «تفریح و فرهنگ» و «حمل و نقل» بوده است.
اما بیشترین تورم روستایی در کرمانشاه حدود پنج درصد بیشتر و به میزان ۵۷.۱ و ۵۹.۸ و ۴۹.۹ درصد به ترتیب مربوط به گروه «تفریح و فرهنگ» ، «مبلمان و لوازم خانگی و نگهداری معمول آنها» و «پوشاک و کفش» بوده است.
کمترین نرخ تورم روستایی هم مربوط به «ارتباطات» بوده که در کل کشور ۱۴.۱ درصد و در استان کرمانشاه ۱۶.۵ درصد بوده است.
شاخص نرخ تورم کاربردهای گوناگونی از جمله برآورد قدرت خرید پول کشور، اندازه گیری روند درآمد و هزینه واقعی خانوارها، تعدیل مزد و حقوق ها، برآورد حساب های ملی به قیمت های ثابت و... را دارد.
استان کرمانشاه با ۲ میلیون نفر جمعیت دارای ۳۴ شهر و ۲ هزار و ۵۹۵ روستا است.
