سرانه مصرف شیر و فراورده های لبنی در ایران ۸۸ کیلوگرم است

« اسماعیل خاتمی مقدم» روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا آمار ۱۱۷ کیلوگرمی سرانه مصرف شیر و لبنیات کشور را طبق آمار تولید ۱۱ میلیون تنی شیرخام وزارت جهاد کشاورزی نادرست دانست و افزود: طبق آمارها طی سالهای اخیر سرانه تولید رشد داشته اما این موضوع ارتباط چندانی با افزایش سرانه مصرف کشور ندارد.

وی با تاکید بر اینکه کشور ما اکنون با چالش جدی کاهش سرانه مصرف شیر و لبنیات روبرو است اظهارداشت: طبق آمارها به طور میانگین مصرف سرانه جهانی شیر ۱۵۰ کیلوگرم و حتی در برخی کشورهای اروپایی این عدد برای هر نفر فراتر از ۳۰۰ کیلوگرم است.

بازرس هیات مدیره انجمن صنایع لبنی ایران با اشاره به اینکه پس از انقلاب اسلامی صنعت لبنیات با جهش بزرگی روبه رو شده است تصریح کرد: طی سالهای متوالی برای افزایش سرانه مصرف به صنعت شیر یارانه تعلق می گرفت اما در طی دهه اخیر با قطع این یارانه شیب نزولی سرانه مصرف لبنیات را منجر شده است.

تولید شیرخام کشور سالانه ۸.۶ میلیون تن

خاتمی مقدم با بیان اینکه مرجع رسمی محاسبه و اعلام آمارهای ملی مرکز آمار ایران است نه وزارتخانه ها و یا تشکل ها گفت: سرانه مصرف براساس جمعیت هر کشور و جمع بندی چهار آیتم تولید، صادرات، واردات و انبارداری محاسبه می شود. 

وی اظهارداشت: با استناد به گزارش مرکز آمار ایران، کل تولید شیر کشور در سال ۹۵  حدود هفت میلیون و ۶۰۰ هزار تن بود که در  سال  ۹۸ هم کل تولید شیر گاو  اعم از صنعتی و سنتی  هفت میلیون و ۸۰۰ هزار تن اندازه گیری شده و با اضافه شدن سهم ۱۰ درصدی تولید سایر دام ها حداکثر تولید شیر کشور حدود هشت میلیون و ۶۰۰ هزار تن است.

به گفته وی، مجموع کل تولید شیر گاو  اعم از صنعتی و سنتی بیش از ۹۰ درصد تولید شیر کشور را تشکیل می دهد.

بازرس هیات مدیره انجمن صنایع لبنی ایران اضافه کرد: بنابراین با توجه به جمعیت ۸۳ میلیون نفری کشور سرانه تولید شیرخام حدود ۱۰۳ کیلو گرم است اما سرانه مصرف حکایتی دیگر دارد و برای محاسبه آن حتما باید سه فاکتور دیگر را هم اندازه گیری و لحاظ کرد.

صادرات ۱۰ درصدی راهکاری برای جذب شیر و لبنیات تولیدی 

این کارشناس صنعت لبنیات در مورد سهم صادرات لبنیات گفت: اگرچه صادرات لبنیات حداقل تا ۱۰ سال آینده از نظر سرانه مصرف پایین، شرایط اقلیمی و تا حدی ارزش افزوده سیاست ملی چندان مناسبی نیست اما به دلیل محدودیتهای عوامل مصرف در داخل، به نظر می رسد صادرات تا اصلاح ساختار مصرف داخلی می تواند مسیری برای جذب شیر و لبنیات تولیدی کشور باشد.

وی اظهارداشت: اما به دلیل عدم رویکرد افزایش سرانه مصرف در سیاستهای دولتمردان، این مسیر به هدف تبدیل شد و علیرغم افزایش تولید شیرخام سهم صادرات هم در سالهای اخیر روند افزایشی گرفت و بدتر اینکه صادرات از محصولات با ارزش افزوده بیشتر به سمت محصولات خام تر مثل شیرخشک سوق داده شد.

خاتمی مقدم با بیان اینکه سالانه حدود ۱۰ درصد تولید شیر کشور از طریق صادرات محصولات لبنی از دسترس مصرف کنندگان داخلی خارج می شود افزود:  برای مثال در سال های ۹۶ و ۹۷ اگرچه بر اساس آمار گمرک کشور وزن صادرات رسمی محصولات لبنی حدود ۴۰۰ هزار تن بوده اما معادل شیر آن حدود ۷۵۰ هزار تن بود که حدود ۱۰ درصد تولید شیر کشور بود.

وی اضافه کرد: هرچند گمرک کشور از انتشار رسمی اطلاعات صادراتی در سال ۹۸  امتناع کرده اما محاسبات کارشناسان صنعت لبنیات در سال ۹۸، وزن صادرات معادل شیر مشابه سال گذشته را نشان می دهد. 

عضو انجمن صنایع فرآورده های لبنی ایران کالاهای اساسی لبنیات مانند شیر خشک و کره، به ویژه در سال ۹۸،  در انبارهای صنایع لبنی را معادل حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تن شیر و یا حدود پنج  درصد تولید شیر خام کشور دانست و گفت: در حالیکه در سالهای قبل سالیانه معادل شیرخام ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تن واردات داشتیم ، اما در دو سال اخیر به جز کره هیچ واردات لبنیات هم اتفاق نیفتاده است.

کشور نیازمند افزایش سرانه مصرف شیر

خاتمی مقدم با بیان این که باید بین سرانه تولید و سرانه مصرف تفاوت قائل شویم گفت: در خوشبینانه ترین حالت سرانه تولید رشد کرده است نه سرانه مصرف.

وی نسبت به کاهش سرانه مصرف شیر و لبنیات هشداردادو گفت: برای سلامت جامعه و تندرستی نسل آتی کشور لازم است سرانه مصرف افزایش پیداکند.

وی افزود: مجموعه زنجیره لبنیات کشور اگرچه در افزایش سرانه تولید شیر نسبتا موفق بوده  اما در افزایش سرانه مصرف و حمایت از سلامت جامعه چندان مناسب عمل نکرده است و صادرات به جای ابزار به هدف تبدیل شده و از سفره کوچک شده مردم مرتب می کاهد و  هیچ یک از ذینفعان بخصوص نهادهای حاکمیتی و سیاستگذار سلامت کشور برنامه ای برای حمایت از سفره و سلامت مردم در این بخش ندارند.

این کارشناس صنعت لبنیات اظهارداشت: امیدواریم  دولت، مجلس و تشکل ها، سیاست افزایش سرانه تولید این کالای سلامت  را بر مدار اصلی افزایش سرانه مصرف تنظیم کنند و همچنین به طور همزمان صنعت تولید شیرخام و گاوداری ها هم سیاست کاهش هزینه های نهاده های دامی با تمرکز بر اصلاح روش های تامین و توزیع را جایگزین سیاست افزایش قیمت شیر خام  کنند.

به گزارش ایرنا، طبق آخرین آمارها از سوی فائو تولید شیر جهان ۸۴۳ میلیون تن است که با توجه به جمعیت ۷.۸ دهم میلیاردی جهان، سرانه تولید به ازای هر نفر ۱۰۷ کیلوگرم می باشد.