روایت ۲ دهه تاریخ در «تبریز در گرداب سایه ها»

به گزارش ایرنا، کتاب «تبریز در گرداب سایه ها» در سه فصل با شمارگان یکهزار جلد در ۳۹۲ صفحه توسط انتشارات اختر تبریز به بازار نشر عرضه شده است.

فصل اول این کتاب دربرگیرنده «بازتاب اوضاع سیاسی و اجتماعی آذربایجان و تبریز مقارن با سال ۳۲-۱۳۲۶در مطبوعات»، «بحران دموکراسی در ایران و آذربایجان مقارن با سال های ۳۲-۱۳۲۶» و «بازتاب جنبش ملی شدن صنعت نفت و پیامدهای آن در تبریز» است 

«بازتاب افتتاح هفدهمین دوره مجلس شورای ملی در مطبوعات آذربایجان»، «بازتاب کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و پیامدهای آن در تبریز و مطبوعات آذربایجان» و «بازتاب اوضاع اجتماعی و فرهنگی آذربایجان مقارن سال های ۱۳۲۶ تا ۱۳۳۲ در مطبوعات» از دیگر مطالب فصل نخست کتاب «تبریز در گرداب سایه ها»ست.

فصل دوم این کتاب نیز دربرگیرنده مباحثی چون «بازتاب بحران بی آبی تبریز در مطبوعات»، «بازتاب پیامدهای اصلاحات ارضی در آذربایجان از منظر مطبوعات و «بازتاب فعالیت جمعیت های خیریه تبریز در مطبوعات» است.

فصل سوم کتاب نیز شامل پیوستها، تصاویر و منابع تحقیق است. 

مولف کتاب «تبریز در گرداب سایه ها» در پیش گفتار آن نوشته است: "آذربایجان به خاطر موقعیت جغرافیایی اش همواره در طول تاریخ از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. در دوره قاجار اگر تهران پایتخت سیاسی ایران بود، دارالسلطنه تبریز هم به عنوان پایتخت فرهنگی محسوب می شد. تعدد مراکز فرهنگی و نشریات در تبریز گواه روشنی بر این مدعاست. تبریز اما به همان اندازه که در دوران قاجار، اعتبار و رونق بالا و بی نظیری داشت و از نقش سیاسی و فرهنگی منحصربفرد برخوردار بود و در واقع سرنوشت سیاسی ایران در گروی تحولات این شهر بود، در دوران پهلوی به شدت مورد کینه و غضب واقع شد و عملا سیاست هایی از طرف رژیم جدید اعمال شد تا تبریز منزوی شده و نتواند در برابر دیکتاتوری پهلوی قد علم کند. نگاه امنیتی به تبریز و آذربایجان باعث افول سرمایه گذاری ها شد و عملاً مردم در فقر و بدبختی اقتصادی - اجتماعی ایام سپری کردند".

چهره گشا در ادامه پیش گفتار کتاب خود اضافه کرده است: "در وقایع مربوط به ملی شدن صنعت نفت و دوران نخست وزیری دکتر مصدق، نهضت ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و بالاخره در قیام ۲۹ بهمن ۱۳۵۶، تبریزیان پیشگام مبارزه با محمدرضا شاه بودند و نتیجه مبارزات شان به همراه مردم ایران، منجر به سقوط رژیم دیکتاتوری پهلوی شد. اما در کنار این مبارزات نباید از نقش روشنگری مطبوعات غافل شد. مردمان تبریز به خاطر موقعیت استراتژیک این شهر (دروازه ورود به اروپا)، مردمانی روشنفکر با افکاری مترقی بودند و انتشار مطبوعات در این روشنگری ها نقش بارزی داشت. 

در اثر حاضر، بنا به اهمیت تاریخی تبریز در دوره مورد نظر سعی بر آن است تا به بررسی بخشی از مهم ترین رویدادهای این منطقه از منظر مطبوعات پرداخته شود... لذا با در نظر گرفتن شرایط فوق در این اثر سعی بر آن است در خلال مباحث، به فراخور اهمیت مطلب مندرج با مقایسه تطبیقی محتوای کتب چاپی دوره یاد شده (۳۲-۱۳۲۶ ش) و مندرجات جراید در آن زمان بحث شود.

امیر چهره گشا، فارغ التحصیل کارشناسی ارشد رشته تاریخ، مولف کتاب «تبریز در گرداب سایه ها»، از پژوهشگران پرکار حوزه تاریخ محلی است که تاکنون افزون بر ۱۰ جلد کتاب تالیف کرده است.

«امامزاده های آذربایجان و شمال غرب ایران»، «پیشگامان تاریخ و فرهنگ آذربایجان»، « تاریخ امکنه و رجال برجسته»، «شورش شیخ عبیدالله شمیزینی در تبریز و ارومیه» و «یادمان صفرخان» از جمله آثار تالیفی چهره گشاست. 

چهره گشا همچنین کتاب هایی همچون «مراغه و آذربایجان در بحبوحه فتنه اسماعیل آقا سمیتقو بر اساس اساس مجموعه رسایل و اسناد موجود» ،«تاریخ عجب شیر»، «کهن دیار شیشوان» و «عجب شیر از منظر دیگران؛ بررسی سفرنامه های محال دیزج رود با نگاهی به جغرافیای تاریخی منطقه» است.