همزمان با شیوع ویروس کرونا در کشورمان از ابتدای اسفندماه ۱۳۹۸، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی با همراهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دستورالعملی مبنی بر تعطیلی فعالیت‌های فرهنگی و هنری به‌ویژه سالن‌های سینما، نمایش و برگزاری نشست‌های ادبی با هدف جلوگیری از تجمع افراد در کنار یکدیگر برای قطع زنجیره شیوع ویروس کرونا و گام برداشتن در مسیر شکست دادن ویروس را صادر کردند.
تردیدی در این مساله وجود ندارد که انجام کلیه این امور برای تحقق هدفی ایده‌آل و آرمانی که همانا کمک به رخت بربستن سایه تلخ و غم‌بار این ویروس، اقدامی شایسته و غیر قابل جایگزین به شمار می‌رفت و می‌رود؛ اما آنچنان که مسلم و مشخص است تعطیلی فعالیت‌های فرهنگی و هنری در حوزه اقتصادی، آسیب‌ها، خسارات و ضررهایی نیز با خود به‌همراه داشته است.
با توجه به این مساله که مفهوم معیشت و اقتصاد خانواده اهل فرهنگ و هنر با فعالیت آنها در این حوزه‌ها پیوندی ناگسستنی و گره ئی عمیق دارد و این ایام خسارات و آسیب‌های مالی متعددی را به این قشر وارد آورد، خسارات و آسیب‌هایی که به سبب تعطیلی فعالیت‌های فرهنگی و هنری به شکل مستقیم معیشت اهالی فرهنگ و هنر را نشانه رفته بود.
با توجه به پیگیری و نگاه کارشناسانه مسئولان امر فرهنگ و هنر کشورمان و تلاش برای جبران خسارت‌ها، آسیب‌ها و زیان‌های مالی اهالی فرهنگ و هنر به دستور وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به سرعت کارگروه‌های مختلف و متعددی برای برآورد این خسارت ها تشکیل شد.
تا جایی که طبق گفته‌های سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی میزان خسارت های وارده تا پایان فروردین‌ماه در حوزه فرهنگ و هنر عددی نزدیک به یکهزار میلیاردتومان (۹۷۶ میلیارد تومان) برآورد شده است.
شیوع ویروس کرونا در کشورمان به ویژه طی دو ماه اخیر تجربه زیست متفاوتی را برای تمامی شهروندان ایرانی با خود به همراه داشته است. در نگاهی کلان‌تر تجربه تمامی کشورهای جهان، همزمان با شیوع این ویروس، زیست و نحوه زندگی متفاوتی را در تمام جهان رقم زده است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) در راستای رسالت رسانه‌ای خود تلاش دارد تا راه‌های تعامل و همفکری مسئولان با اهالی فرهنگ و هنر در مسیر جبران خسارت‌ها و زیان‌های اقتصادی شیوع این ویروس را به بحث و گفت‌وگو بگذارد. آنچه در ادامه از خاطر شما می گذرد آغاز سلسله گفتگوهایی در این حوزه با هنرمندان، کارشناسان، منتقدان و مسئولان فرهنگی و هنری کشور است.
همراهی با فضای مجازی در عصر حاضر بخشی از زندگی مردم است
علی ثابت مدیرمسئول انتشارات لوح‌نگار در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا با اشاره به آنکه طی یک دهه اخیر شاهد سرعت چشم‌گیر و غیرقابل تصور فعالیت در بستر فضای مجازی و فناوری اطلاعات در تمامی بخش‌های زندگی مردم جهان بودیم یادآور شد: امروزه استفاده کردن از فضای اینترنت، گوشی‌های هوشمند و همراهی با ابزارهای الکترونیک و دیجیتال به بخشی از تاروپود زندگی تمامی مردم جهان بدل شده است.
وی تاکید کرد: در همین راستا حوزه فعالیت ناشران و صنعت نشر کشور نیز در ارائه محتوا و محصولات دیجیتالی به‌شدت تحت تأثیر همین نگرش قرار گرفته است. از جمله آنها می‌توان به ایجاد فروشگاه‌های اینترنتی برای فروش کتاب، تولید کتاب‌های الکترونیکی و یا صوتی و همچنین راه‌اندازی شبکه‌های مجازی در قالب فضای چند رسانه‌ای اشاره کرد.
تغییر نگرش ارائه کتاب از شکل فیزیکی به الکترونیکی
مدیر دو فروشگاه از مجموع از فروشگاه‌های زنجیره‌ای خانه کتاب با تاکید بر آنکه در راستای حضور هرچه بیشتر و گسترده‌تر فضای مجازی و استفاده کردن از بستر اینترنت و دنیای دیجیتال در زندگی مردم، شاهد توسعه نشر الکترونیک در کشورمان هستیم یادآور شد: در این نکته تردیدی وجود ندارد که طی سال‌های پیش رو بخش مهمی از چاپ و نشر کتاب در کشورمان مانند بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته جهان به شکل الکترونیکی تولید و عرضه خواهد شد.
به همین سبب از امروز باید برای توسعه زیرساخت‌ها و همچنین نحوه صحیح قرا گرفتن در این فرایند جهانی؛ تشکل‌های نشر همسو با مسئولان و دست‌اندرکاران بدنه فرهنگ و هنر کشورمان نشست‌هایی جامع، مبتنی بر کار کارشناسی و برنامه‌ریزی را در دستور خود قرار دهند. بی‌تردید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت فرهنگی این وزارت‌خانه به‌عنوان مهم‌ترین نهاد در عرصه یار مهربان برای تدوین نقشه راه، حمایت و سامان‌دهی تشکل‌ها و بدنه نشر در حوزه دیجیتال باید پیش‌قراول این حرکت فرهنگی باشد.
بدنه نحیف اقتصاد فرهنگی برای اقتصاد هنر
ثابت با تاکید بر این مساله که زیرساخت‌های موجود در کشورمان در عرصه فضای دیجیتال، فناوری اطلاعات و حوزه اینترنت برای گام گذاشتن در فعالیت نشر الکترونیک مانند کشورهای توسعه‌یافته آنچنان مهیا و آماده نیست خاطرنشان کرد: نباید از این نکته به سادگی گذشت که برخلاف تصور عموم فعالان در عرصه اقتصاد هنر؛ بدنه نشر و حوزه اقتصاد فرهنگی کشورمان بسیار بسیار ضعیف‌تر از حوزه فعالیت‌های اقتصادی هنری به شمار می‌رود.
به گفته مدیر مسئول انتشارات لوح‌نگار به همین سبب، وقوع آسیب‌ها و ورود بحران‌هایی مانند کرونا اگر برای فعالان عرصه هنر نیز خسارت‌هایی در حوزه اقتصادی با خود به‌همراه داشته باشد، میزان، شدت و اثرگذاری آن خسارت‌های اقتصادی برای بدنه نشر و اقتصاد فرهنگ کشور به‌مراتب عمیق‌تر و اثرگذارتر خواهد بود.
خسارات گسترده و برنامه‌ریزی بلندمدت
ثابت در پایان خاطرنشان کرد: به سبب همین آسیب‌ها و مواردی که به آنها اشاره شد، بیش از هر زمان دیگری نیازمند حمایت معاونت فرهنگی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از فعالان، ناشران و دست‌اندرکاران صنعت نشر کشور هستیم.
مدیرمسئول انتشارات لوح‌نگار تصریح کرد: شاید شیوع ویروس کرونا در کشور و جهان و به سرآمدن آن، بازه زمانی چند ماهه را دربر گیرد اما عواقب و خسارت‌های اقتصادی آن بسیار عمیق‌تر و گسترده‌تر است و برای رفع آنها نیازمند نگرشی بلندمدت هستیم.
وی تاکید کرد: به همین سبب مسئولان در راستای حمایت از بدنه نشر نه‌تنها باید با سرعت بیشتری وارد عمل شوند که باید با نگاهی برنامه‌ریزی‌شده و مبتنی بر نگاه کارشناسانه بازه زمانی بلندمدت را برای شیوه و شکل حمایت از بدنه نشر کشور در دستور کار قرار دهند.
نظر شما