بازتاب کمک به دیگران در زندگی خود

"محمد فرضی پوریان" در یادداشتی که روز چهارشنبه در اختیار ایرنا قرار گرفت، آورده است: شاید این جمله را بارها شنیده باشیم که همیشه از هر دستی بدهی، از همان دست پس می‌گیری! به ویژه در کمک به دیگران این جمله معروف بیشتر مصداق پیدا می‌کند تا جایی که گفته شده است که کمک به دیگران با سلامت روانشناختی و جسمانی ارتباط مستقیمی وجود دارد.

بی شک بسیاری از ما انسان‌ها به خصوص در شرایط شیوع کرونا و بد شدن وضعیت اقتصادی، آنقدر درگیر مشکلات مالی و به تبع آن، دچار اضطراب و نگرانی در زندگی خود شدیم که شاید اصلا به فکر کمک به دیگران در این شرایط سخت نیفتادیم یا اگر هم در ذهنمان خطور کرد، بلافاصله با خود گفتیم که در یک زمان دیگری که وضعمان بهتر شد، با آرامش بیشتری، کار خوبی برای کسی که نیازمند است انجام خواهیم داد، اما آموزه‌های دینی ‌مان دقیقا برعکس آن تصوراتمان، تأکید دارد که در اوج فشارها باید به همنوع خود کمک کنیم.

حتی نسخه برطرف شدن بسیاری از مشکلات و گرفتاری‌هایمان را در بر طرف ساختن مشکلات دیگران و کمک به آنان می‌داند. پیامبر (ص) در این باره فرمود: «مَن قضی لمؤمنٍ حاجةً قضی اللّه ُ لَهُ حوائجَ کَثیرَةً أدْناهُنَّ الجَنّةُ؛ هر کس یک نیاز را از مؤمنی برطرف سازد، خداوند نیازهای فراوان او را روا سازد که کمترین آن‌ها بهشت است. یا در حدیث دیگری از امیرمومنان (ع) می‌خوانیم: «إذَا أَمْلَقْتُمْ فَتَاجِرُوا اللّهَ بِالصَّدَقَةِ؛ هر زمان فقیر شدید، با خداوند از طریق صدقه دادن (در راه او) تجارت (پرسود) کنید.

امام (ع) در این سخنان گهربار خود، راهکار مقابله با مشکل مالی و فقر را در صدقه و کمک به نیازمندان بیان می‌دارد، به گونه‌ای که اثر این کار موجب عنایت الهی به فرد کمک کننده می‌شود و خداوند نیز به یاری او برمی‌خیزد. قرآن کریم می‌فرماید: «مَنْ ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللهَ قَرْضآ حَسَنآ فَیُضَاعِفَهُ لَهُ وَ لَهُ أَجْرٌ کَرِیمٌ؛ کیست که به خدا وام نیکو دهد (و از اموالی که به او ارزانی داشته انفاق کند) تا خداوند آن را برای او چندین برابر کند؟ و برای او پاداش پر ارزشی است!

گرچه میان کمک در راه خدا به هنگام نیازمند بودن و برخورداری از نعمت‌های خداوند رابطه مستقیم و روشنی شاید در نگاه اولیه به نظر نرسد که وجود داشته باشد، ولی قطعا این از الطاف پنهان الهی است. بی تردید شخص ایثارگر آنچه را که خود به آن نیاز دارد، به دیگری می‌بخشد، روح پاکی پیدا می‌کند که سرچشمه استجابت دعاست و بالطبع درخواست‌های او برای گشایش روزی به هدف اجابت نزدیکمی‌شود.

در روایت های دینی، ارتباط صدقه با درمان بیماری‌ها، رفع بلاها و خطرات و به عنوان افزایش روزی با صراحت بیان شده است؛ از جمله سخن امیرمومنان است که فرمود: اسْتَنْزِلُوا الرِّزْقَ بِالصَّدَقَةِ؛ روزی را به‌وسیله صدقه بر خود فرود آورید.

از سوی دیگر وقتی واژه کمک به نیازمندان و مشکل گشایی را می‌شنویم، شاید بیشتر، انفاق مالی در ذهن‌مان تداعی شود، اما انفاق در راه خداوند، تنها منحصر به انفاق مالی نیست، بلکه انفاق علم و دانش، انفاق قدرت و مقام و انفاق نصح وخیرخواهی و خلاصه هرچیزی که خداوند به انسان روزی داده و هر اندازه که در توانش باشد، باید از آن برای کمک به دیگران استفاده کرد.

این نکته را نباید فراموش کرد که کمک به دیگران را تا آنجا که ممکن می‌باشد خوب است که به صورت پنهانی انجام شود همچنانکه سیره اهل بیت نیز بر پنهان نگاه داشتن عمل‌های خیرخواه خود بوده است، مگر در جایی که بیان آن باعث انگیزه دهی به دیگران شود.

امام سجاد در عصر خود، حدود یکصد خانوار از اهل مدینه را سرپرستی می‌کرد و همه نیازمندی‌ های آنان را برآورده می‌ساخت، درحالی که آنان نمی‌دانستند که از سوی چه کسی تامین می‌شوند و پس از آنکه امام به شهادت رسیدند، به این نکته پی بردند.

 بیاییم در این ماه مبارک رمضان که ماه خداست فرصت را مغتنم شمرده و گرفتاری‌ها و مشکلات خودمان را با کمک خالصانه به دیگران برطرف سازیم و سبب آرامش دل‌ها و گشاینده گره‌های کور زندگی دیگران شویم.

سعی کنیم هر کمکی که می‌توانیم، از دیگران دریغ نکنیم، از تهیه حتی تعداد اندکی ماسک و ماده ضدعفونی برای افراد آسیب دیده در این شرایط بحرانی کرونا تا جویای حال اعضای خانواده، آشنایان و دیگران از طریق تلفن و پیامک و حتی یک کمک کوچک برای گذر از خیابان به یک سالمند./