سید مسعود ریاضی روز دوشنبه در نطق پیش از دستور نشست شورای اسلامی شهر مشهد افزود: محدوده منفصل توس از سال ۹۳ به شهر پیوسته و از سال ۷۵ نیز مقام معظم رهبری در خصوص کارهای ناچیز انجام شده در این منطقه اظهار گلایه‌مندی نموده‌اند.
وی ادامه داد: سه سال است برای تهیه طرح راهبردی توس مشاور گرفته شده و بیش از یک‌سال است که این مطالعات به شورای عالی شهرسازی و معماری فرستاده شده و بلا تکلیف مانده است و ۶ سال است مردم این منطقه اجازه دخل و تصرف در خانه هایشان را ندارند که این به هیچ وجه پسندیده نیست.
رییس کمیسیون ویژه توسعه و بهسازی توس در شورای اسلامی شهر مشهد با اشاره به ایجاد کمیسیون ویژه توسعه و بهسازی توس در شورای شهر مشهد در شهریور سال ۹۶ گفت: این مجموعه دارای ظرفیت بالایی برای گردشگری است لذا در دوره پنجم شورای شهر مشهد برای احیای این منطقه تلاش‌هایی صورت گرفت.
ریاضی افزود: ایجاد فضای جلوخان آرامگاه فردوسی با هفت هکتار مساحت و چهار هکتار فضای پارکینگ و خدماتی در سه مرحله با همکاری و تفاهم میراث فرهنگی از جمله اقدامات انجام شده در این دوره شورای شهر است.
وی ادامه داد: عملیات اجرایی پروژه مسیر دسترسی از جلوخان آرامگاه فردوسی به کهن‌دژ که نقشه‌های آن توسط مشاوران میراث فرهنگی تهیه شده آغاز شده است و برای ایجاد مجموعه ورزشی چهاربرج نیز زمینی به مساحت یک هکتار توسط اهالی به شهرداری هدیه داده شده که مشاور طرح انتخاب شده است و مراحل محصور سازی آن طی می شود.
عضو شورای اسلامی شهر مشهد گفت: مطالعات مرحله اول طرح دروازه ورودی شهر مشهد در سه راه شاهنامه نیز انجام شده و پارک مفاخر توس در آرامستان سفالقان در حال طی کردن مراحل تملک است.
ریاضی افزود: ایجاد مطالعات مرحله نخست فضای۳۰ هکتاری پردیس توس از پل کشف رود تا آرامگاه فردوسی، بازسازی عمارت اربابی چهار برج که یک بنای ارزشمند متعلق به اواخر قاجاریه در آن منطقه است و به زودی در معرض بازدید عموم قرار خواهد گرفت، ساخت و نصب دو مجسمه فاخر رستم و رخش و رستم و اژدها در سه راه شاهنامه و میدان هفت خان و سفارش ساخت پنج عدد مجسمه فاخر از دیگر اقدامات انجام شده در راستای احیای فردوسی و منطقه توس است.
منطقه باستانی "توس" که شهرنشینی، رونق و آبادنی آن به دوره ساسانیان و پیش از ورود اسلام به ایران بازمی‌گردد تا سده دوم هجری و پیش از حمله ویرانگر مغول مجموعه‌ای از آبادیهایی همچون نوغان، توس و سناباد بود که توس آبادترین آنها محسوب می‌شد. توس برای قرنها عمده‌ترین و پررونق‌ترین منطقه مسکونی در این بخش از خراسان بزرگ تاریخی بود. نطقه‌ای به نام مشهد تا زمان شهادت حضرت ثامن‌الحجج علی بن موس‌الرضا (ع) در این خطه وجود نداشت بنابراین مورخان قدیم پس از شهادت هشتمین امام شیعیان در خراسان محل دفن پیکر مطهر و حرم نورانی آن امام همام را که آن زمان در باغی در جوار روستای نوغان و فاصله ۳۰ کیلومتری از توس قرار داشت "ارض توس" نامیدند.
توس در زمان حمله مغول ویران شد اما خیلی زود به همت ایرانیان خراسان دوباره حیاتش را بازیافت تا حدی که چند مرتبه به عنوان مقر فرمانروایان مغول نیز انتخاب شد. همچنین بازسازی عمارت باستانی قلعه توس پس از مرگ تیمور گورکانی صورت گرفت. تا مدتی در این مقطع از تاریخ خراسان، نامهای "توس و مشهد" بطور مترادف به عنوان نام این منطقه بکار برده می‌شد اما روند روزافزون سالهای متمادی سفر و مهاجرت شیعیان برای زیارت و همجواری با مرقد مطهر امام رضا (ع) موجب رشد تدریجی مشهد به عنوان یک شهر و مرکز این بخش از خراسان بزرگ در اطراف آن مضجع شریف شد و به این ترتیب نام دیرقدمت "توس" تحت‌الشعاع مشهد قرار گرفته و رفته رفته از زبانها افتاد.
بقایای شهر تاریخی توس که بناهایی همچون زندان یا گنبد هارونیه در آن قرار دارد هم‌اینک محدوده‌ای ۳۶۰ هکتاری را در بر می‌گیرد که در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.
بازدید تیر ماه ۱۳۷۵ رهبر فرزانه انقلاب اسلامی از شهر تاریخی توس و مقبره حکیم ابوالقاسم فردوسی نقطه عطفی برای توجه به این منطقه و ارزشهای تاریخی و فرهنگی آن بود زیرا پس از این تاریخ اقدامات عملی برای خروج توس از مهجوریت و رکود آغاز شد.
در پی عطف توجه رهبری، توس که طی دوران معاصر یکی از روستاهای تابع مشهد بهمن ۱۳۹۱ با تایید شورای عالی معماری و شهرسازی ایران به عنوان یک محدوده منفصل شهری به شهرداری مشهد واگذار شد و به این ترتیب محدوده منفصل شهری توس سال ۱۳۹۳ به شهر مشهد پیوست. توس هم‌اینک تحت مدیریت شهرداری منطقه دوازدهم کلانشهر مشهد اداره می‌شود. همچنین از سال ۱۳۹۳ با هدف حراست از میراث تاریخی توس اهالی ساکن این منطقه از هرگونه عملیات ساخت و ساز و دخل و تصرف زمین و ساختمان منع شدند.
معادن برداشت شن و ماسه و رفت و آمد کامیونها به همین منظور در محدوده توس نیز یکی از ویرانگرترین معضلات این عرصه مهم تاریخی بود که از سال ۱۳۹۴ بطور جد مورد توجه قرار گرفت تا اینکه از این فعالیت مخرب در آن منطقه جلوگیری شود. سال ۱۳۹۶ در ادامه اقدامات به منظور رونق توس، برای تدوین "طرح راهبردی توس" مشاور استخدام شد و نتیجه این کار مطالعاتی سال ۱۳۹۷ در اختیار شورای عالی معماری و شهرسازی کشور قرار گرفت.
کمیسیون ویژه توسعه و بهسازی توس در شورای اسلامی شهر مشهد نیز شهریور ۱۳۹۶ از سوی پنجمین دوره شورای شهر مشهد تاسیس شد و در پی آن با توجه به ظرفیت بالای گردشگری این خطه و جذابیت آن برای گردشگران اقدامات توسعه و بازآرایی آغاز شد.
نظر شما