نمایندگان مجلس بهترین گفتار را در مذاکرات بیان کنند

محمدحسین فریدونی در گفت و گو با خبرنگار معارف ایرنا با اشاره به آیه ۵۳ سوره اسرا گفت: خدا به پیامبرش می فرماید به بندگانم بگو آن چیزی را که نیکوترین است بگویند، چرا که شیطان به دنبال آن است که در میان‌شان کینه ایجاد کند. بر اساس این آیه هر چه حوزه نشر و نفوذ سخن بیشتر باشد، ضرورت به کار بردن بهترین گفتار بیشتر مشاهده می شود. نمایندگان مجلس شورای اسلامی به دلیل تریبون زنده مجلس، رجوع رسانه‌ها به آنان و احتمال شیطنت‌های رسانه‌ای، وجود سوابق ذهنی منفی از همکاران‌شان در رقابت‌های سیاسی گذشته و اشتغالات زیاد و عدم امکان کسب اطلاعات دقیق نسبت به همه امور باید در اظهار نظرهای خود نهایت احتیاط را بکار گیرند.

وی اضافه کرد: این مسئله در خصوص اظهار نظر نسبت به دولتمردان به‌ ویژه ریاست جمهوری حساسیت بیشتری دارد. قوه مجریه همان‌گونه که از نامش برمی‌آید، درگیر امور اجرایی و در معرض مطالبات مختلف است. تصمیم‌گیری در جایگاه رئیس قوه مجریه و وزارت، امری خطیر و مشکل است. چرا که متغیرهای دخیل در هر تصمیم متعددند و نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت. 

فریدونی ادامه داد: حکم کردن به این که مدیر اجرایی از روی جهل یا هوای نفس یا تعلقات سیاسی داخلی یا خارجی تصمیمی را گرفته، به این آسانی نیست. همچنین به زبان‌آوردن حدس و گمان‌های خود و انتقال آن به رسانه یقینا افراد را در کار خود سست کرده، منجر به حدس و گمان‌های منفی متقابل نسبت به آنان می‌شود که مصداق آیه ۴۶ سوره انفال خواهد بود. این آیه می فرماید درگیری‌های درون جامعه اسلامی موجب سست‌شدن ارکان نظام و از بین رفتن هیمنه و جلال آن خواهد شد. علاوه بر این ایجاد کدورت و خدای ناخواسته نفرت و دوری دل‌ها از هم و جابجا شدن دوست و دشمن می‌شود.

وی اضافه کرد: تجربه چهار دهه نظام به خوبی نشان می‌دهد که موفقیت‌های اساسی کشور در زمان‌هایی رخ داده که جناح‌ها و جریان‌های سیاسی در مقام عمل کنار هم قرار گرفته و کمک به یکدیگر داشته‌اند. نمونه در دسترس آن مقابله با کروناست که تمام جریان‌ها و نهادهای کشور در آن به کمک دولت شتافتند و نقد و نظر خود را با دقت بیشتر و در محافل خصوصی مطرح کردند.

مشاور دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی افزود: متأسفانه به دلیل ضعف توحید افعالی در برخی از متدینین اهل سیاست، این تلقی ایجاد شده که برای رسیدن به ایده‌آل‌ها باید به هر قیمت از قدرت سیاسی و نفوذ اجتماعی دیگران جلوگیری کرد. این امر ناشی از نفهمیدن جریان مشیت الهی و ضرورت تسلیم در برابر اوامر و نواهی اوست.

وی افزود: بنابراین همه افراد دارای حوزه تأثیر و انتقال مطالب باید خود در گفتار بهترین را گزینش کنند و دیگران را هم به این امر سفارش کنند که در پایان سوره بلد اینگونه آمده است که سعادت فرد و جامعه، در گرو ایمان و توصیه یکدیگر به صبر و مهربانی است.

موفقیت نمایندگان در گفت‌وگوی صادقانه با مردم حاصل می‌شود

فریدونی ضمن بیان شرایط روشنگری مومنانه افکار عمومی از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: نمایندگان مجلس یازدهم لازم است برای موفقیت خودشان در ایفای مسئولیت و به جهت جبران کاستی‌های گذشته، به موضوع ارتباط توأم با اعتقاد و نه تعارف و تاکتیک و همچنین به گفت‌وگوی صادقانه  با مردم به صورت حضوری و از طریق رسانه‌ها توجه ویژه کنند.

وی افزود: البته استفاده از نظرات نخبگان علمی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در تصمیم‌سازی‌ها لازم است اما این امر هرگز جایگاه و اثر ارتباط صمیمانه با توده ملت به ‌ویژه محرومان و مستضعفان را نخواهد داشت. بدیهی است مسئولیت هیأت رئیسه مجلس که در مقام تصمیم‌گیری و در معرض رسانه ها قرار دارند، بسیار بیشتر و مضاعف است.

فریدونی ادامه داد: قرآن در سوره توبه در وصف رفتارهای ساده و صمیمی رسول خدا (ص) به ایمان و اعتماد به خدا که منشأ اصلی آرامش است و همچنین به ایمان و اعتماد آن حضرت به مؤمنان و رحمت ناشی از آن اشاره می‌کند. امام راحل (ره) و شاگردان پرورش‌یافته مکتب‌شان نیز همین‌گونه بوده و هستند.

وی اضافه کرد: علامه شهید مرتضی مطهری نسبت به امام خمینی (ره) به سه ایمان اشاره می کند که یکی از آنها «ایمان به امتش» می باشد و این حقیقت در بیان حضرت آیة‌الله خامنه‌ای نیز بارها آمده است. این نوع از ایمان، از شناخت دقیق نسبت به حقایق باطنی عالم نشأت می‌گیرد که جریان مشیت الهی را در خواست مؤمنان به ‌ویژه اولیای او قرار داده است و حقیقت «یدالله مع الجماعه» نیز بر جماعت ایمانی استوار است.

مشاور قائم مقام شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور افزود: این که خدای‌ناخواسته مدیران کشور و نمایندگان مجلس تصور کنند که مسائل کشور و راه‌ حل های این مسائل را بهتر از توده مردم می‌فهمند و مردم توانایی درک پیچیدگی‌های تصمیم‌گیری‌های عالی نظام را ندارند، بی‌راهه‌ای است که انتهای آن محرومیت از عقول بی‌آلایش الهی ملت و فرورفتن در گرداب عدم‌شفافیت و نهایتا از دست دادن توفیق الهی و پشتوانه اعتماد بندگان محبوب خداست.

وی تاکید کرد: هر یک از نمایندگان مجلس شورای اسلامی باید ساز و کارهایی را فراهم کنند که در آن مشکلات کشور به صورت صادقانه و صمیمانه با بدنه ملت، و نه فقط به ‌اصطلاح با نخبگان، طرح شود و دیدگاه‌های مردم و راه‌حل‌های به ظاهر ساده و بسیار کارآمد ایشان که از ضمیر الهی و تجربه دردمندانه‌شان نشأت می‌گیرد، به مراکز تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری انتقال یابد.

فریدونی افزود: این امر در موارد تصمیم‌گیری‌های سخت و جراحی‌های ساختاری ضروری‌تر است. چون بدون حمایت و همراهی فکری و عملی و دعای خالصانه مردم مستضعف توفیق کارهای بزرگ در این کشور فراهم نشده و نخواهد شد.

وی ادامه داد: اگر نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی توانایی حل مشکلی را ندارند یا ظرفیت آن در کشور وجود ندارد، دلایل آن را صادقانه به مردم بگویند و از آن‌ها کمک بخواهند. این روش خداپسندانه یقینا مسیر رفع مشکل را نشان داده و آسان خواهد کرد؛ اگرچه حداقل تأثیر آن کم‌شدن توقعات عمومی و کاهش طبیعی فشار مشکل بر مردم و نظام خواهد بود. اگر ضروری باشد که به جهت رعایت مصالح مردم، برخی تصمیمات یکباره گرفته شود مبانی لزوم تصمیم‌گیری دفعی باید قبلا به اطلاع ملت برسد و از آنان برای مهار تبعات آن کمک خواسته شود.

این کارشناس آموزش قرآنی افزود: بدترین اتفاق در جمهوری اسلامی آن است که صاحب‌منصبان به‌جای بیان صادقانه ضعف‌های کشور و ضعف های خود، ریشه مشکلات و عدم رفع آن را به یکدیگر نسبت دهند و به دعواهای قبیلگی اهل قدرت بپردازند؛ تا آن‌جا که ملت احساس کنند حرف و سخن ایشان خریداری ندارد و خدای ناکرده اصلا به حساب نمی‌آیند. 

وی افزود: فراموش نشود که بحران‌ها از رفتارهای انسانی ناشی می‌شود و حل آن‌ها نیز از طریق تغییر در همین رفتارهاست. بهترین اتفاق تحولی آن است که عموم مردم از روی اعتقاد تصمیم به تغییر رفتار بگیرند و این اعتقاد تنها با گفت‌وگو و اعتماد ایجاد می‌شود و دوام می‌یابد.

از جایگاه رهبری هزینه نکنیم

فریدونی گفت: هر دوره از مجلس شورای اسلامی یک فرصت زمانی محدود است که ملت در اختیار نمایندگان خود قرار داده‌اند و نمایندگان می توانند مسیر حرکت بخش‌های مختلف را ریل ‌گذاری و راه رفع مشکلات کشور را هموار یا ممکن کنند. این محدودیت زمان و فرصت، لزوم بهره ‌وری را افزایش می‌دهد.

وی افزود: نمایندگان برای استفاده از این فرصت محدود، ضمن پرهیز از پرداختن به امور نامربوط با این مسئولیت مانند بازی‌های سیاسی و دعواهای خویش‌خواهانه، لازم است به اولویت‌بندی موضوع های کار مجلس بپردازند و برای رسیدن به این هدف، رعایت اولویت‌های مد نظر رهبر معظم انقلاب، هم از جایگاه الهی و قانونی ایشان و هم به عنوان یک مدیر باهوش و باتجربه عالی، موضوعیت جدی دارد.

وی با اشاره به آیه اول سوره حجرات اظهار کرد: اگر نمایندگان مجلس به جای برنامه‌ریزی برای تحقق سیاست‌های کلان ابلاغی و اولویت‌های مشخص‌شده توسط رهبر انقلاب، برای منویات گروهی یا اهداف و وعده‌های شخصی انتخاباتی اولویت قائل شوند، در واقع از ولی امر پیشی‌گرفته اند و می‌تواند مصداق تذکر به آیه شریفه لاتقدموا بین یدی الله و رسوله باشد که این وجه مهمی از عمل روزآمد به نهیب قرآنی سوره حجرات است.

فریدونی افزود: در مسیر پیگیری امور بر اساس منویات ولی‌امر، شناخت درست خواست و تشخیص رهبری ضروری است. خوشبختانه بیانات و پیام‌های امام راحل و رهبر انقلاب در امور مختلف کشور ثبت و قابل دسترسی است اما با این همه، تحقق این امر در دوره‌های گذشته مدیریت کشور با چالش‌هایی همراه بوده است.

یکی از این چالش‌ها به گفته این کارشناس قرآنی، تلاش صاحبان قدرت و نفوذ برای هزینه‌کردن از جایگاه رهبری برای تحقق اولویت‌های مد نظر خود بوده است که این کار ممکن است به صورت کاملا خیرخواهانه و دلسوزانه انجام شده باشد.

وی اضافه کرد: نمونه این موضوع در دهه اول انقلاب، اقدام بخشی از بزرگان نظام برای مطرح کردن مرحوم منتظری به عنوان جانشین رهبری امام (ره) و القای این ذهنیت در جامعه مبنی بر تطبیق این کار با نظر شخصی امام بود. این توریه تا آن حد مطرح بود که برخی از انقلابیون این گونه تصور کنند که حضرت امام برای تعیین صریح جانشین رهبری ملاحظاتی نسبت به علما دارند و خبرگان به جبران این ملاحظه وارد عمل شده‌اند؛ در حالی که اصل موضوع یک اجتهاد شخصی بود که حضرت امام (ره) با آن مخالف بودند.

فریدونی افزود: این تجربه نشان داد که اجتهادهای شخصی بزرگان می‌تواند با روش‌های سیاسی به نام رهبری پیگیری شود و سکوت رهبری در این موارد نه از روی رضا بلکه به مصالح تحمیلی خواص امت است. پس از ارتحال امام (ره) نیز این موارد به صورت مکرر در کشور اتفاق افتاده و متأسفانه منتسبان به جایگاه رهبری برای امور مختلف کلان و جزئی بر اجتهاد ناصحانه خود تکیه و از جایگاه نهاد رهبری تحقق این اجتهادها را دنبال کرده‌اند.

وی ادامه داد: یکی از این موارد، هزینه کردن رهبری در انتخابات ۱۳۷۶ در سبد یکی از کاندیداهاست که تلخی ضربه‌ای که به جایگاه ولایت فقیه زد، هنوز در کام است. بیشتر این اقدامات پیش‌دستانه و جلوافتادن‌ها با توریه و گاهی گردش‌های صوری کار و با همان حربه ایشان نمی‌خواهند یا نمی‌توانند نظرشان را تصریح کنند، اتفاق افتاده است، در حالی که رهبر انقلاب تصریح کرده‌اند که چیزی از مردم پنهان ندارند که دیگران بخواهند به نام ایشان بیان یا دنبال کنند.

فریدونی افزود: نمایندگان مجلس شورای اسلامی که معتقد به اطاعت عاشقانه از ولایت امر و امامت امت هستند باید توجه کنند که همانند راه های اثبات حجیت فتوای مرجع که در رساله های عملیه آمده است، نقل کردن از رهبر معظم انقلاب نیز باید مبتنی بر حجیت استناد و اطلاع از عین نظر و حتی فضا و مورد بیان و اصرار بر سند مکتوب باشد و گرنه دامنه اجتهادهای شخصی و روش‌های پیچیده بیان و پیگیری آن از ارکان نظام بسیار گسترده بوده و خواهد بود.