هفتۀ گذشته رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی به مناسبت آغاز به کار یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، یکی از الزامات در رأس امور بودن مجلس را حضور نمایندگان فعال، منظم، پاکدست، امانتدار و دارای شناخت از شرایط و اولویت‌های کشور دانستند و با تأکید بر اینکه «اقتصاد و فرهنگ» در صدر اولویت‌های کشور است، نمایندگان را به مسائلی همچون اولویت دادن به معیشت طبقات ضعیف، اصلاح خطوط اصلی اقتصاد مثل اشتغال و تولید و تورم، رعایت تقوا و انصاف در انجام وظایف نظارتی، موضع‌گیری‌های انقلابی در حوادث مهم و تعامل برادرانه با قوای مجریه و قضائیه توصیه کردند.
این تاکید رهبری بار دیگر توجه عمومی و نگاه متخصصان را به سوی حوزه‌هایی برد که اگرچه درگیر مشکلات عدیده‌ای هستند و در شعارها توجه مناسبی به آن‌ها می‌شود، در عمل کمتر محلی از اعراب دارند و این مسئله را می‌توان در نوع مواجهۀ مجلس به عنوان نهادی تعیین کننده با آن‌ها برشمرد. تاکید بر اقتصاد و فرهنگ به عنوان دو مفهوم کلیدی البته از سال گذشته در دستور کار مسئولان و به عنوان مبنایی کلیدی در تصمیمات مورد توجه قرار گرفته بود اما شاید این بار توجه به این دو مفهوم و مخاطب قرار گرفتن مجلس شورای اسلامی از سوی رهبر در این راستا بتواند شرایطی عملی را برای تحقق آن فراهم سازد.
بزنگاه‌های اجتماعی اهمیت فرهنگ را برجسته می‌سازند
نماینده پیشین مردم تهران، ری، اسلامشهر و شمیرانات در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا و در باب اهمیت تاکید رهبری بر موضوع فرهنگ در مجلس یازدهم، گفت: به عنوان یک عضو سابق کمیسیون فرهنگی باید بگویم همیشه همانقدر که اقتصاد برای ما مطرح بود، فرهنگ مطرح بود و حتی به دلیل عضویت در این کمیسیون، فرهنگ جایگاهی مهمتر داشت و تلاش می‌کردیم مسائل فرهنگی دیده شود.
پروانه سلحشوری ادامه داد: مشکلات فرهنگی بعدها به صورت آسیب نشان داده و جامعه را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند و آرامش و آسایشی که باید برای مردم به ارمغان بیاورند را محقق نکرده و می‌توانند باعث تنش در جامعه شوند. بنابراین این موضوع، نمونه‌ای کوچک از وضعیت فرهنگی و اجتماعی حال حاضر کشور است که رسیدگی جدی را می‌طلبد.
وی افزود: تا زمانی که واقعیات اجتماعی و فرهنگی جامعه با پیش‌فرض‌ها و فرض‌های درست بررسی نشوند، شرایط تغییری نمی‌کنند. بر اساس فرضیاتِ درست می‌توان راه‌حل‌ها و راهکارهای مفیدی را اتخاذ و انتخاب کرد. نباید از مسائل فرهنگی در حیطه‌های سیاسی و اجتماعی بهره‌برداری شود بلکه مسائل فرهنگی را باید مستقل بررسی کرد و پس از تطبیق درک، به درک آنچه در جامعه می‌گذرد رسید و در نهایت بر این اساس راهبرد لازم را اتخاذ کرد.
نهادهایی که فرهنگ را می‌سازند
عضو پیشین کمیسیون فرهنگی در مجلس دهم در تشریح نهادهای فرهنگ‌ساز در کشور تصریح کرد: در جامعه به صورت مشخص نهادهایی را داریم که مسئولیت فرهنگ‌پذیرکردن، جامعه‌پذیرکردن و القای نگرش‌های درست را به مردم دارند. از این میان می‌توانیم به صدا و سیما اشاره کنیم که نقشی پررنگ در کشور ما دارد تا تعاملات اجتماعی را به درستی شکل دهد. البته منابع دیگری همچون آموزش و پرورش و آموزش عالی هم هستند که نقش تعیین کننده‌ای در حوزه‌های فرهنگی دارند و می‌توانند کارهای مهمی انجام دهند.
وی افزود: البته در شرایط حاضر، شبکه‌های اجتماعی؛ به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی موبایلی، نقش پررنگی را در این میان ایفا می‌کنند. از همه اینها مهمتر خانواده است که نقشی بنیادین در آموزش و انتقال فرهنگ دارد؛ البته در کنار خانواده دوستان و گروه‌های همالان (هم‌سن) هم می‌توانند در ایجاد فرهنگ در بین اقشار و گروه‌های خاص نقش داشته باشند.
سلحشوری تاکید کرد: با توجه به تغییر و تحولات جامعه، باید بدون حب و بغض‌های سیاسی در مورد قوانین مدنی در این حوزه وارد شد و فرهنگ را بازسازی کرد؛ البته فراموش نکنیم فرهنگ را نمی‌توان با دستور در حوزه‌های مختلف هدایت کرد.
وی افزود: شرایط باید برای تغییر آماده شود؛ یعنی وقتی اعلام می‌کنیم نرخ جانشینی برای افزایش موالید باید تغییر کند، پیش از آن باید شرایط ازدواج فراهم شود. هنجارهایی که امروز منجر به طلاق می‌شوند، جوانان را از ازدواج گریزان می‌کنند.
وقتی می‌خواهیم امری را از نظر فرهنگی اصلاح کنیم، حتما باید شرایط اصلاح و زیرساخت‌ها فراهم باشد.
پویایی فرهنگی می‌تواند پویایی اقتصادی را شکل دهد
این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی در اشاره به مشکلاتی که بر سر راه اصلاحات فرهنگی در جامعه وجود دارد، تشریح کرد: یکی از قوانینی که در مجلس دنبال آن بودیم و ابعاد سیاسی گسترده‌ای پیدا کرد، افزایش حداقل سن ازدواج بود؛ حرف ما افزایش حداقل سن ازدواج بود و نه این که مخالف ازدواج باشیم؛ حرف ما این بود که شرایط برای ازدواج جوانانی که به سن ازدواج رسیده‌اند، فراهم شود و سن ازدواج به تاخیر نیفتد؛ اما رسانه‌هایی که این طرح را نمی‌پسندیدند، دقیقا برعکس این حرف را مطرح کردند و تبلیغات سوء بسیاری انجام دادند، طوری که اساسا از دستور خارج شد.
سلحشوری گفت: در نتیجه مجلس جزئی از یک کل است و فرهنگ از سایر عوامل به خصوص عوامل اقتصادی، بسیار متاثر می‌شود. در عین حال اقتصاد فرهنگ، در کشور ما رشد نکرده است. اگر می‌توانستیم اقتصاد فرهنگ را گسترش دهیم، کمتر نیاز به ایجاد اشتغال از طریق صنعت داشتیم، آن هم زمانی که تا این اندازه برای یک شغل، هزینه می‌شود؛ در حقیقت پویایی فرهنگی، می‌تواند پویایی اقتصادی را شکل دهد.
اتفاقات مثبتی هم در مجلس دهم (که ما در آن حضور داشتیم) رخ داد. موضوعاتی چون کاهش مجازات اعدام (که کار بسیار بزرگی بود) و حق تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان اتباع خارجی را به ثمر رسانیدیم. بحث اسیدپاشی، لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان، افزایش بودجه وزارت ورزش و... به ثمر رسید و تمام این موارد در راستای افزایش و بهبود شاخص‌های فرهنگی عمل می‌کند؛ ولی وقتی روی این اقدامات صحبت شود و جایی نباشد که این موارد منعکس گردد، عملکرد مجلس به چشم نمی‌آید و مخاطبان آگاه نمی‌شوند و در نهایت نمی‌دانیم که در حیطه فرهنگ و اجتماع، چه کارهایی در مجلس انجام شده است.
عضو پیشین کمیسیون فرهنگی در مجلس دهم در انتها خاطرنشان کرد: برای نمایندگان جدید آرزوی موفقیت دارم و امیدوارم حقوق احقاق‌نشده و مشکلات مردم و کشور را در صدر برنامه های خود قرار دهند.
نظر شما