تاثیرات سیاسی و اقتصادی کووید-۱۹ در جنوب شرقی آسیا

به گزارش روز یکشنبه ایرنا از پایگاه خبری "دفتر ملی تحقیقات آسیایی" (NBR) ، در حالی که تلفات جهانی شیوع کووید-۱۹ از ۴۰۰ هزار نفر فراتر رفته است، تلفات در جنوب شرقی آسیا کمتر از مناطق دیگر مانند اروپا و آمریکای شمالی بوده است. علیرغم نرخ بالای فقر و نظام‌های درمانی ضعیف ، بسیاری از کشورهای جنوب شرقی آسیا موارد کمی از مرگ و میر ناشی از این ویروس را ثبت کرده‌اند. "شیریا اگاروال" (Shreeya Agarwal) درباره پاسخ‌های مختلف در این منطقه به شیوع کرونا و تاثیرات سیاسی و ا قتصادی آن با "توماس پپینسکی" استاد دانشگاه کورنل و عضو ارشد اندیشکده بروکینگز مصاحبه کرده است.

سوال: شیوع کووید-۱۹ چه تاثیراتی در جنوب شرقی ‌آسیا داشته است؟ کشورهای منطقه چه واکنش‌های متفاوتی داشته‌اند؟

پاسخ: شیوع کووید-۱۹ تاثیرات شدیدی بر کشورهای جنوب شرقی آسیا داشته است. مانند بخش اعظم سایر نقاط جهان دولتهای جنوب‌شرقی آسیا منابع عمومی و خصوصی را برای کنترل شیوع بسیج کرده‌اند. تدابیر داوطلبانه فاصله‌گذاری اجتماعی اجرا شده و همچنین قرنطینه‌ها و کنترل‌های شدیدتر تردد هم اعمال شده است. مسافرت‌های بین‌المللی کاهش یافته و همه اینها در منطقه‌ای انجام شده که بطور کلی از خدمات اجتماعی ناکافی و پوشش‌های رفاهی ناقص رنج می‌برد و معنای این مساله این است که دولت‌های این منطقه مجبور هستند به طور مستقیم با پیامدهای اجتماعی- اقتصادی شیوع کرونا مواجه شوند.

اما همانطور که در سوال شما هم مشخص بود دولتها به شیوه‌های متفاوتی واکنش نشان داده‌اند. هر دولتی با الزام ایجاد توازنی بین ضرورت فوری مدیریت شیوع و هزینه‌های اجتماعی-اقتصادی این کار رو به رو بوده است. دولت‌ها بر اساس واقعیت‌های اجتماعی ، جمعیتی و جغرافیایی و منابع دولتی در دسترس این توازن را ایجاد می‌کنند.

یک تفاوت عمده سرعت واکنش کشورها بوده که از اقدام فوری ویتنام برای نظارت  و مهار شیوع کرونا تا خودداری طولانی مدت اندونزی حتی از اذعان به وجود موارد کووید-۱۹ در میان مردم در نوسان بوده است. یک تفاوت عمده دیگر شدت و قاطعیت واکنش‌ها بوده است. برخی کشورها محدودیت‌های کامل یا جزئی اعمال کرده‌اند (مانند قرنطینه مانیل در فیلیپین و دستور کنترل تردد در مالزی)‌،‌ در حالی که کشورهای دیگر اقدامات ملایم‌تری را ترجیح داده‌اند. دولت اندونزی در اقدامی قابل توجه از قرنطینه جاکارتا خودداری کرد و قرنطینه‌های جزئی و منطقه‌ای در میانمار نیز توسط جامعه مدنی محلی در کنار دولت به اجرا گذاشته شد.

سوال: واکنش‌های کدام کشورها تا کنون موفقیت‌آمیز بوده است؟ آیا چیزی وجود دارد که کشورهای دیگر جهان درباره مدیریت شیوع کرونا یاد بگیرند؟

پاسخ : دو کشور به طور مشخص برای مدیریت کووید-۱۹ توجهات را به خود جلب کرده‌اند:‌ ویتنام و سنگاپور . حرف‌های زیادی درباره پاسخ فعالانه و موثر ویتنام و سیاست‌های این کشور برای اعمال فاصله‌گذاری اجتماعی و محدودیت ترددها و اقدامات قاطع برای قرنطینه افراد با تست مثبت گفته شده است. هرچند این کشور دارای نظامی تک‌حزبی است، اما نسبت به چین بخصوص در روزهای اول شیوع کرونا بسیار شفاف‌تر عمل کرده است.

سنگاپور نیز با هر استاندارد عینی در طول دوره شیوع کرونا بخوبی عمل کرده است هرچند که روایت محلی و اعداد و ارقام تصویر کمتر درخشانی را نشان می‌دهند. جمعیت کارگران موقت در سنگاپور بطور خاص ضربه سختی از کووید-۱۹ خورده‌اند، اما دولت همانند ویتنام برای اجرای تدابیر به منظور مهار شیوع کرونا با قاطعیت عمل کرده است.

موضوعی که بین این دو کشور مشترک بوده است یک دستگاه دولتی کارآمد و یک حزب واحد حاکم است که می‌تواند قاطعانه عمل کند و همکاری در کل سطوح دولت را تسهیل کند. اما بسیاری از کشورها از تقلید این مدل‌های سیاسی نگرانی خواهند داشت چرا که از حاکمیت تک حزبی نگرانی دارند.

اما درس دیگری که کشورهای دیگر می‌توانند از ویتنام و سنگاپور بگیرند ، اهمیت شفافیت و هماهنگی سیاست‌ها در جریان شیوع بیماری است. مقامات رسمی باید بدانند که گزارش صادقانه شیوع بیماری موقعیت سیاسی آنها را به خطر نخواهد انداخت و اینکه انجام اقدامات سریع – هر چند هزینه‌زا – برای مهار شیوع بیماری یک راهکار است. چنین شفافیتی الهام‌بخش اعتماد عمومی است که این مساله نیز برای مشارکت شهروندان در تدابیر لازم برای مقابله با تهدیدات سلامتی از این نوع ضروری است.

سوال: کشورهایی مانند فیلیپین ، تایلند و کامبوج از این شیوع به عنوان فرصتی برای سرکوب مخالفان سیاسی و منتقدان استفاده کرده‌اند. این شیوع چه تاثیراتی بر کشورداری در منطقه داشته است؟

پاسخ : کووید-۱۹ چالشی برای کشورداری داخلی است. قرنطینه‌ شهرها ، فاصله‌گذاری اجتماعی و محدودیت‌ها اقداماتی هستند که مردم آنها را دوست ندارند، اما با اینکه این اقدامات برای مبارزه با شیوع ویروس کرونا ضروری هستند، چنین تدابیری در عین حال ابزارهایی به دست دولتها برای سرکوب بسیج عمومی و مخالفت سیاسی می‌دهد. با محدود کردن حوزه عمومی به نام سلامت عمومی ، این اقدامات همچنین اجرای سیاست‌های نامحبوب یا انجام اقدامات غیرلیبرال بدون نظارت مردمی را برای دولت‌ها آسان‌تر می‌سازند. مثلا در فیلیپین که از کووید-۱۹ به عنوان فرصتی برای پیشبرد جنگ علیه "ارتش مردمی جدید" استفاده کرده است.

البته این هم اشتباه است که بیش حد بر تاثیرات مستقل کووید-۱۹ بر کشورداری داخلی تمرکز کنیم. بهتر است که درباره ارتباط متقابل شیوع کرونا با گرایش‌های موجود حکومتی در منطقه اندیشه کنیم. مدت‌ها پیش از ورود کووید-۱۹ به صحنه ،‌کارشناسان کشورهای منطقه درباره اقدامات ضد مخالفان در مکان‌هایی مانند کامبوج و تایلند و همچنین زیاده‌روی‌های ضددموکرات دولت "دوترته" هشدار داده بودند . کووید -۱۹ نور بیشتری بر این فرایندها تاباند اما آنچه را که در واقع روندهای میان مدت در سیاست و کشورداری است، تغییر بنیادین نداده است.

سوال: دولت‌ها در برخی کشورها محدودیت‌های رسانه‌ها و سانسور روزنامه‌نگاران را تمدید کرده‌اند. شیوع کرونا چه تاثیری بر آزادی‌های مدنی و حقوق بشر در منطقه داشته است؟

پاسخ : همانطور که در بالا درباره کشورداری داخلی توصیف کردم ، کووید-۱۹ با روندهای موجود از قبل در زمینه آزادی‌های مدنی و حقوق بشر در منطقه به تاثیرگذاری متقابل پرداخته است. این شیوع یک بار دیگر نور بیشتری بر این تهدیدات علیه آزادی‌های مدنی و حقوق بشر از طریق تلاشهای شدید برای سانسور رسانه‌ها با استفاده از قوانین موسوم به ضدیت با فیک نیوز تابانده است. برای نمونه می‌توان به تصویب قوانینی در سنگاپور و اندونزی اشاره کرد.

این شیوع همچنین منجر به صدور اعلامیه‌های دولت‌های فیلیپین و کامبوج شد که به دولتها قدرت محاکمه افراد به اتهام انتشار اطلاعات نادرست یا بر هم زدن ثبات سیاسی و اجتماعی را می‌دهد. اینها عمدتا قوانین جدیدی نیستند بلکه کاربردهای جدیدی از قوانین مصوب گذشته هستند.

سوال: تاثیر شیوع کرونا بر آینده اقتصادی منطقه چیست؟ این مساله چطور ممکن است رابطه تجاری با آمریکا و چین و همچنین سایر کشورها و مناطق را تغییر دهد؟

پاسخ :  انتظار نمی رود که شیوع کرونا آینده اقتصادی منطقه را دچار تغییرات اساسی کند. اینطور بوده و خواهد بود که کشورهای آسیای جنوب شرقی عمدتا با اقتصاد جهانی در تعامل هستند و برای رشد اقتصادی خود به تجارت و سرمایه‌گذاری در منطقه و خارج از آن متکی هستند.

دو بازیگر اصلی در این روابط جهانی اقتصادی یعنی چین و آمریکا با چالش‌های بزرگی رو به رو شده‌اند و کاهش رشد اقتصادی آنها سرایت موقتی به این منطقه خواهد داشت. همچنین بخش‌های مهمی مانند گردشگری هم آسیب‌پذیر هستند. به نظر من بزرگترین مجهول در حال حاضر پیش بینی رشد اقتصادی در میان مدت برای آمریکا است. اگر آمریکا بسرعت اقتصادش را احیا کند مانند کاری که چین تا الان انجام داده است در این صورت می‌توانیم انتظار بازگشت نسبتا سریع به اقتصاد پیش از شیوع کرونا را داشته باشیم. اما در صورتی که شیوع کرونا درنهایت اقتصاد آمریکا را زمین‌گیر کند که نشانه‌های نگران‌کننده‌ای از این امر وجود دارد ،‌ در این صورت توازن قدرت در جنوب شرقی آسیا ممکن است به سمت چین تغییر کند و اهمیت جدیدی به تعامل اقتصادی منطقه با ژاپن داده شود و همچنین فضای جدیدی برای تعمیق روابط اقتصادی با کره جنوبی و تایوان ایجاد شود.