تشدید جنگ و ناامنی داخلی و اخاذی طالبان، امنیت مسیرهای ترانزیتی افغانستان با کشورهای منطقه را با چالش‌های جدی مواجه کرده و در کنار گسترش ویروس کرونا بر اقتصاد و تجارت منطقه اثرات منفی گذاشته است.
وزارت دارایی افغانستان به تازگی از کاهش ۱۵ میلیارد افغانی واردات کالا از ایران خبر داد که این موضوع باعث کاهش دو میلیارد افغانی از درآمد دولت این کشور نیز شده است.
«شمروز خان مسجدی» سخنگوی وزارت دارایی افغانستان روز یکشنبه به خبرنگار ایرنا گفت: شکی نیست که فساد و قاچاق کالا در این کاهش درآمد نقش داشته و دولت افغانستان اقداماتی را با نیروهای امنیتی صورت داده تا از ورود کالای قاچاق و فساد جلوگیری کند.
مسجدی افزود: در شش ماه نخست امسال ۵۰ میلیارد افغانی کاهش واردات کل کشور بوده است که از این جمله ۱۵ میلیارد آن مربوط به مرز اسلام قلعه در غرب افغانستان می‌باشد.
وی گفت: گسترش ویروس کرونا، قاچاق کالا و فساد عامل اصلی این کاهش درآمد در افغانستان شمرده می‌شود.
این وزارت پیش از این هم در گزارشی گفته بود که در شش ماه نخست امسال در مقایسه با سال گذشته در همین مدت، ۱۶ میلیارد افغانی از درآمد ملی کاهش یافته است.
مسجدی روز چهارشنبه گذشته نیز در صفحه توئیتر خود نوشته بود که در شش ماه اول سال مالی جاری، ۷۷.۴۸ میلیارد افغانی درآمد جمع‌آوری شده است که در مقایسه با سال گذشته، ۱۵.۷۲ میلیارد افغانی کاهش نشان می‌دهد.
وی اضافه کرده است که درآمد گمرکی ۱۹.۳۹ میلیارد، درآمد مالیاتی ۲۶.۷۲ میلیارد و غیرمالیاتی به ۲۱.۳۷ میلیارد افغانی رسیده است.
هرچند وزارت دارایی افغانستان علت کاهش درآمدها را اعلام نکرده است اما نهادهای داخلی افغانستان چندین عامل از جمله جنگ و ناامنی، تنش‌های انتخاباتی، گسترش ویروس کرونا و فساد را عامل کاهش درآمد دولت این کشور خوانده اند.
دیده‌بان شفافیت افغانستان که نهادی داخلی است، انتقاد می‌کند که عملی نشدن روند اصلاحات در وزارت دارایی طی سال‌های اخیر، زمینه دست برد به درآمدهای ملی را در این وزارتخانه فراهم ساخته است.
سال گذشته معاون اداره آمار افغانستان با بیان اینکه ایران بزرگترین شریک بازرگانی این کشور است، اظهار داشته بود: افغانستان در سال ۱۳۹۸ بیشترین واردات را از ایران داشته است.
«حسیب الله موحد» واردات سال ۱۳۹۸ افغانستان را ۸.۳ میلیارد دلار خوانده بود که نسبت به سال ۱۳۹۷، ۸ درصد کاهش را نشان داد و ایران با صادرات ۲.۱ میلیارد دلار بزرگترین شریک تجاری این کشور شد.
«محمدمهدی جوانمرد قصاب» رایزن بازرگانی ایران در کابل، افغانستان را مسیر خوبی برای ترانزیت کالای ایرانی به کشورهای آسیای میانه از جمله تاجیکستان و ازبکستان خوانده بود.
وی به ایرنا گفته بود در شرایطی که ایران با افغانستان روابط خوب بازرگانی دارد، دستیابی به بازارهای تاجیکستان و ازبکستان برای ایران از اهمیت برخوردار است.
در حال حاضر به گفته مقامات افغانستان، اخاذی طالبان و ایجاد گمرک در مسیرهای مختلف در انتقال کالاهای بازرگانی مشکل ایجاد می‌کند و اگر این موضوع همچنان ادامه یابد، بر فعالیت اقتصادی کشورهای منطقه تاثیر خواهد گذاشت.
جوانمرد قصاب امروز یکشنبه در پاسخ به سوال ایرنا مبنی بر ادعای سخنگوی وزارت دارایی افغانستان در باره قاچاق کالای بازرگانی گفت: ما از ایران قاچاق کالا به افغانستان نداریم و موضوع قاچاق در داخل افغانستان است و فسادی که در گمرک‌ها ایجاد می‌شود.
رایزن بازرگانی ایران در باره کاهش واردات کالا از ایران به افغانستان نیز گفت: صادرات کالای ایرانی به افغانستان از نگاه وزنی کاهش نیافته و این کاهش تنها از لحاظ بهای کالا بوده که دلیل آن تفاوت نرخ دلار با ریال است.
به باور رایزن بازرگانی ایران در کابل، بحث اخاذی طالبان و فساد در گمرکات چیزی تازه‌ای نیست اما به دلیل اقدامات دولت افغانستان برای مبارزه و مقابله با آن بار دیگر برسر زبان‌ها افتاده که وی از اقدامات کابل استقبال کرد.
قابل ذکر است با توجه به ناامنی داخلی در افغانستان و شرایطی که امنیت بازرگانی را مختل می‌کند، بندر چابهار ایران جایگزین خوبی برای صادرات و واردات افغانستان بوده است.
عبدالغفور لیوال سفیر افغانستان در ایران پیشتر گفته بود: بندر چابهار، ظرفیت و امکانات خوبی برای انتقال کالاهای تجاری افغانستان دارد و کانتینرهایی که کالاهای تجاری را از بندر چابهار به افغانستان انتقال می دهند، در مسیر برگشت می‌توانند جهت انتقال کالاهای صادراتی افغانستان به مقاصد مختلف دنیا مورد استفاده قرار گیرند.
وی در جریان ورود اولین کشتی ۵ هزار تنی گندم های اهدایی هندوستان به مردم افغانستان در سفر به چابهار عنوان کرد: بندر چابهار ظرفیت و امکانات خوبی برای انتقال کالاهای تجاری افغانستان به نقاط مختلف جهان را دارد.
سفیر افغانستان در ایران اظهار کرد: کانتینرهایی که کالاهای تجاری را از بندر چابهار به افغانستان انتقال می‌دهند، در مسیر برگشت نیز می‌توانند جهت انتقال کالاهای صادراتی افغانستان به مقاصد مختلف دنیا مورد استفاده قرار گیرند.
نظر شما