دکتر جمال فتح‌الهی روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: کرونا، تمامی اجزای چرخه تغییر شامل واقعیت ها، باورها، نهادها، سازمان‌ها، سیاست‌های مشخص، دستاوردها و اصلاح برداشت از واقعیت را تحت تاثیر قرار داده است یا می دهد.
مشروح مصاحبه دکتر فتح الهی با ایرنا را در ادامه بخوانید:
۱- همه گیری کرونا چه تغییرات اقتصادی در سطح استان کرمانشاه ایجاد کرده است؟
قاعدتا تاثیراتی که در سطح ملی ایجاد شده، در استان کرمانشاه هم اتفاق افتاده. با این تفاوت که در استان کرمانشاه بدلیل وجود مرز و بسته شدن آن بواسطه کرونا، آثار خارجی بیشتر بوده است.
۲- همه گیری کرونا چه تغییرات اقتصادی در سطح ملی ایجاد کرده است؟
۲ گروه تاثیرات قابل تفکیک است:
تاثیرات بواسطه کاهش ارتباطات بین المللی که اقتصاد ایران به دلیل ارتباطات ضعیف بین المللی، تاثیرپذیری آن از اقتصاد بین الملل بواسطه کاهش ارتباطات بین المللی کم بوده است.
تاثیرات بواسطه اقتصاد داخلی که برخی فعالیت ها با رکود شدید مواجه شدند مثل حمل و نقل، گردشگری، هتل و رستوران و... برخی با رونق نسبی مواجه شدند مثل تولید مواد شوینده و بهداشتی.
۳- شما کدام موارد از تغییرات نام برده را پایدار می دانید (به طوری که تا مدت نه چندان کوتاهی پس از کرونا برقرار بماند یا حتی به ویژگی بلندمدت بشر و جامعۀ انسانی تبدیل شود)؟
بخش هایی از تحولات که عادات مصرفی افراد جامعه را متاثر کند، پایدار می ماند مثل شستشوی بیشتر و استفاده بیشتر از مواد شوینده.
۴- برخی سیاستمداران کرونا را بزرگترین بحران جامعۀ خود در دهه های اخیر دانسته اند، آیا کرونا در حوزۀ اقتصاد پدیده ای بحران‌زا تلقی می شود که دردسرهای فراوان و عظیمی ایجاد کرده باشد؟
کرونا بدلیل فقر دانش بشری در مورد آن، یک عدم اطمینان در اقتصاد ایجاد کرده است. نهادها، اختراع بشر برای مواجهه با عدم اطمینان ها در طول تاریخ بوده است. بشر در طول تاریخ با عدم اطمینان های زیادی مواجه شده و همیشه راه حل‌هایی برای مواجهه با آنها پیدا کرده است. بنابراین انتظار می رود راه حل این موضوع نیز در قالب نهادهای موردنیاز برای مواجهه با عدم اطمینان ناشی از آن به مرور کشف و بکارگیری شود و دردسر خاصی در بلندمدت برای اقتصاد جهانی ایجاد نکند.
۵- با فرض طولانی تر شدن کرونا، شما چه پیشنهاداتی، در حوزۀ اقتصاد، برای زیست بهتر در شرایط کرونا دارید؟
همچنانکه در پاسخ به سوال قبل عرض کردم، کرونا در اقتصاد عدم اطمینان هایی را ایجاد کرده است و این عدم اطمینان ها هزینه هایی را بر اقتصاد تحمیل می کند. آثار این هزینه ها در اقتصاد را از ۲ بعد عرضه و تقاضا می توان مورد بررسی قرار داد، در طرف عرضه، این عدم اطمینان هزینه هایی را برای فعالیت های اقتصادی ایجاد می کند. برای اینکه خللی در اقتصاد ایجاد نشود لازم است این عدم اطمینان ها به ریسک تبدیل شوند و این ریسک ها توسط شرکت های بیمه پوشش داده شود. بنابراین حمایت های دولتی باید به سمت این موضوعات برود. یعنی افزایش دانش جامعه به منظور تبدیل این عدم اطمینان به ریسک و هدایت شرکت های بیمه به سمت ایجاد پوشش های بیمه ای برای بیمه کردن این ریسک ها.
در طرف تقاضا، برخی فعالیت ها متاثر از کرونا با کاهش تقاضا مواجه می شوند. این فعالیت ها بعضا نیازمند سازماندهی مجدد هستند. کمک های دولتی باید به سمت تغییر سازماندهی این فعالیت ها هدایت شود. برخی فعالیت های اقتصادی به تازگی شکل می گیرند که آنها نیز نیازمند حمایت هستند.
۶- آیا ایران پس از کرونا، متفاوت از ایران پیش از کرونا خواهد بود و چرا؟
آری، چون کرونا، تمامی اجزاء چرخه تغییر (واقعیت← باورها ← نهادها ← سازمان‌ها ←سیاست‌های مشخص←دستاوردها←اصلاح برداشت از واقعیت) را تحت تاثیر قرار داده است یا می دهد. به عبارت دیگر، کرونا حتی برخی باورها را نیز تحت تاثیر قرار داده است. بدیهی است این باورها ریشه تغییرات اجتماعی دیگر است که اقتصاد را هم متاثر می کند.
۷- آیا جهان پس از کرونا، متفاوت از جهان پیش از کرونا خواهد بود و چرا؟
آری، به همان دلیلی که در پاسخ به سوال قبل ارائه شد. با این تفاوت که میزان پویایی جوامع در واکنش به محرک ها متفاوت است. برخی جوامع(عموما جوامع توسعه یافته فعلی دنیا) دارای پویایی بیشتری هستند و سرعت تطبیق شان با تغییرات موردنیاز بیشتر است. برخی جوامع(عموما کشورهای توسعه نیافته) توانایی تطبیق با تغییرات مورد نیاز را ندارند که یا محکوم به فروپاشی هستند یا هزینه های سنگینی را متحمل می شوند.
۸- شما چه راهکارهایی برای زیست بهتر در ایران پس از کرونا پیشنهاد می کنید؟
براساس آنچه بیان شد، توانایی مواجهه با این پدیده، مستلزم پویایی جامعه در ۲ سطح حکمرانی و مردم جامعه است که پویایی هر ۲ لازم و ملزوم یکدیگر است.
در سطح حکمرانی نیازمند پویایی تطبیقی برای تغییر بسیاری از رویه های اداری و سازمانی برای مواجهه با این شرایط هستیم. در این سطح بسیاری از تعاملات دستگاه های اجرایی با جامعه نیازمند بازنگری است.
دوم در سطح جامعه نیز نیازمند پویایی فرهنگی به منظور پذیرش یا تغییر برخی عادات فرهنگی هستیم.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: تاکنون ۲۲۷ هزار و ۶۶۲ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و با فوت ۱۴۷ نفر در ۲۴ ساعت گذشته، شمار جان باختگان کرونا در کشور به ۱۰ هزار و ۸۱۷ نفر رسید.
سیما سادات لاری روز سه شنبه درباره آخرین آمار مبتلایان قطعی به ویروس کرونا در کشور و موارد فوت ناشی از این ویروس بیان کرد: در ۲۴ ساعت گذشته تا ظهر امروز ( ۱۰ تیر ۱۳۹۹) و براساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۲ هزار و ۴۵۷ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد که هزار و ۴۳۵ مورد بستری شدند. با این حساب، مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۲۲۷ هزار و ۶۶۲ رسید.
وی ادامه داد: متاسفانه در طول ۲۴ ساعت گذشته،۱۴۷ بیمار کووید ۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جان باختگان این بیماری تاکنون به ۱۰ هزار و ۸۱۷ نفر رسید.
سخنگوی وزارت بهداشت گفت: استان‌های خوزستان، کردستان، آذربایجان های غربی و شرقی، هرمزگان، بوشهر، خراسان رضوی و کرمانشاه در وضعیت قرمز و استان‌های سیستان و بلوچستان، ایلام، لرستان و گلستان در وضعیت هشدار قرار دارند.
