در این نشست که شامگاه سه‌شنبه در آستانه هجدهم تیرماه روز ملی ادبیات کودک و نوجوان، با حضور فعالان حوزه ادبیات کودک و نوجوان، نویسندگان و دانشجویان این رشته برگزار شد، نهادهای تاثیرگذار ادبیات کودک ایران معرفی شدند.
انجمن انگشت جادویی، در سال ۸۳ به سرپرستی احمد اکبرپور نویسنده حوزه ادبیات کودک آغاز به کار کرد، یک سال بعد هسته مرکزی این انجمن ۱۰ زن نویسنده بودند که همگی موفقیت‌هایی در زمینه انتشار آثارشان کسب کرده بودند.
این انجمن ظرف مدت ۱۷ سال اخیر فعالیت‌هایی اجرایی باهدف پیشبرد ادبیات کودک و نوجوان برگزار کرده است که از جمله آنها می‌توان به برگزاری چهار دوره جشنواره کشوری و یک دوره جشنواره بین‌المللی داستان انگشت جادویی، جشنواره منطقه‌ای ادبیات کودک شیراز، برگزاری همایش مادر قصه کودک با همکاری اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی فارس و نیز مدیریت پنل همایش‌های حوزه نویسندگی کودک اشاره کرد.
افزون بر این، این انجمن با برگزاری نشست‌های ادبی، کارگاه‌های داستان‌نویسی، جمع‌آوری کتاب برای گروه‌های مختلف و هم‌افزایی با مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز در این حوزه پیشگام است.
اهدای۶۰ هزار جلد کتاب کودک رهاورد تور کتاب
در این آیین، یکی از فعالان انجمن تور کتاب کودک به معرفی فعالیت‌های این نهاد پرداخت و با بیان اینکه این گروه مردم‌نهاد در مدت هفت سال، با همکاری ۲۲۰ عضو، ۲۳ تور کتاب را در جای‌جای کشور برگزار کرده است، بیان داشت: در هر تور کتاب به همه کودکان دبستانی و معلمان در بیش از ۱۵۰ روستا ۲ جلد کتاب هدیه داده شده است و افزون بر این ۴۵ کتابخانه با عنوان "سیب دانش" به همت این نهاد تاسیس شده که هفت واحد آن کتابخانه عمومی و ۳۸ واحد کتابخانه آموزشگاهی بوده است.
اسماعیل آزادی افزود: فراهم‌آوردن امکان مطالعه برای کودکان در بیش از ۵۰ روستا، ایجاد ۹ کتابخانه چمدانی برای دانش‌آموزان عشایری و در مجموع اهدای ۶۰ هزار جلد کتاب به دانش‌آموزان مدارس روستایی و عشایری و کتابخانه‌های آنها در استان‌های قزوین، گیلان، لرستان، سیستان و بلوچستان، فارس، خوزستان، هرمزگان، خراسان، کرمانشاه، گلستان و کرمان اهدا شده است.
وی ادامه داد: علاوه بر ۴۸ واحد کتابخانه، ۲ واحد کافی‌نت نیز برای ۲ کتابخانه معلم کلایه و رازمیان در منطقه الموت قزوین با هفت دستگاه رایانه و مودم نیز برپا شده است.
به گفته این فعال حوزه کتابخوانی، برای همه کتابخانه‌ها دستکم یک دستگاه رایانه نیز اهدا شده است.
موزه عروسک‌های ملل، گوینده قصه‌های جهان
در این نشست، همچنین میترا کیان‌بخت نویسنده داستان کودک به معرفی موزه عروسک‌های ملل که در تهران واقع است، پرداخت و بیان داشت: عروسک‌ها نماد فرهنگ عامه هستند و دربرگیرنده وجوه عمومی هر کشورند و می‌توانند قصه‌های صاحبان و سازندگان خود را شرح دهند.
وی، با بیان اینکه موزه عروسک‌ها دریچه‌ای به فرهنگ ایران است، گفت: یک هزار عروسک فرهنگی از ۸۰ کشور از سراسر جهان در این موزه وجود دارد.
این فعال حوزه ادبیات کودک و نوجوان افزود: عروسک‌های این موزه خصوصی ظرف ۲۵ سال از سراسر جهان جمع‌آوری شده است و زمینه بسیار خوبی را در زمینه‌های تاریخ، ادبیات، قصه‌گویی، کتاب و ساخت عروسک فراهم ساخته است.
آموزش فلسفه به کودکان، اندیشه‌ورزی را در آنان تقویت می‌کند
فرشته حکمت، دیگر فعال حوزه ادبیات کودکان به معرفی فلسفه برای کودکان پرداخت، وی فلسفه برای کودکان را برنامه‌ای معرفی کرد که به پرورش قدرت استدلال و قضاوت کودکان می‌پردازد و زیرمجموعه برنامه‌های بهبود تفکر است که در دهه‌های گذشته برای ایجاد تغییر در نظام آموزشی تدوین شده است و به معنای پرسشگری کودکان برای محافظت از تفکر خلاق آنهاست.
وی، با اشاره به اینکه رابطه انسان با قصه رابطه‌ای تنگاتنگ است، اظهار داشت: قصه، کار و حرفه‌ای ویژه افراد خاص نیست؛ بلکه هر زندگی و هر قصه را می‌توان به پرسش گرفت، از سوی دیگر گفت و گو در باره قصه‌ها باعث می‌شود در اندیشه‌هایمان تجدیدنظر کنیم.
حکمت، با تاکید بر اهمیت استوار کردن آموزش بر قصه بیان داشت: کودکان ذاتاً فیلسوف و قصه‌گو هستند و آموزش فلسفه به کودکان می‌تواند اندیشه‌ورزی را در آنان تقویت کند.
جام باشگاه‌های کتابخوانی و تشویق به خوانش
فاطمه فروتن، نویسنده حوزه ادبیات کودک و نوجوان فارس نیز به معرفی برنامه جام باشگاه‌های کتابخوانی پرداخت و از این طرح به عنوان راهکاری پیشرو برای راه‌اندازی و فعال‌سازی باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان در سراسر کشور نام برد.
وی اضافه کرد: باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان، حاصل مشاهده آنها و رسیدن به شناختی از روش‌ها و علایق فردی و اجتماعی آنان است.
فروتن بیان داشت: کودکان و نوجوانان امروز از فعالیت در فضاهای جمعی و شبکه‌ای لذت می‌برند و دوست دارند هویت خود را در این اجتماعات به اثبات برسانند و از هر شکل رقابت در سطوح استانی، ملی و جهانی استقبال می‌کنند و از این رهگذر می‌توان دسترسی خوب کودکان و نوجوانان به رسانه‌های جدید را فراهم کرد.
این فعال حوزه ادبیات کودک و نوجوان افزود: باوجود آنکه امروز کودکان و نوجوانان را اسیر فناوری معرفی می‌کنند، کنجکاوی‌های آنها و جست و جو برای یافتن تجربه‌ها و معناهای جدید هنوز زنده است و این طرح با بهره‌گیری خلاقانه از زیرساخت‌های موجود می‌تواند در هر شرایط جغرافیایی و بسته به شرایط اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مختلف، بازطراحی و اجرا شود.
به گفته این پژوهشگر، هم اکنون چهار هزار و ۴۵۲ باشگاه در شهرها و ۱۰۲ باشگاه در روستاها تشکیل شده است که بیش از ۵۰ هزار نفر عضو دارد که می‌توانند از خدماتی همچون تخفیف ۵۰درصدی خرید کتاب کودک، بهره‌مندی از فهرست‌های معرفی آثار برتر کودک و نوجوان، نامه‌نگاری با نویسنده مورد علاقه خود و تهیه فیلم کوتاه با موضوع کتاب از خدمات عضویت در این باشگاه‌ها استفاده کنند.
همچنین در ادامه این نشست، به معرفی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با عنوان نهاد فعال در این حوزه پرداخته شد و کارشناس فرهنگی اداره کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فارس با اشاره به رویدادهای اخیر درباره تملک و تخریب مرکز شماره یک این کانون در شیراز واکنش نشان داد.
اعظم ایزدی بیان کرد: مرکز شماره یک کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شیراز، به عنوان نخستین مرکز تخصصی کودک و نوجوان در سال ۴۶ خورشیدی راه‌اندازی شد و افزون براینکه نخستین کتابخانه تخصصی کودک و نوجوان در فارس به شمار می‌رود بیش از نیم قرن است که در حوزه‌های فرهنگی، هنری و ادبی خدمات تخصصی ارائه می‌کند.
وی، با اشاره به اینکه از آغاز دهه ۹۰زمزمه‌هایی مبنی بر تخریب این مجموعه به گوش رسیده است، گفت: با آنکه هم‌اکنون بنا بر مطالبه عمومی، تخریب این ساختمان فعلا منتفی شده است، ضروری است این ساختمان با وضعیت کنونی حفظ شود و به موزه کودکی، خانه عروسک‌ها و مکانی برای اجراهای هنری و ادبی بدل گردد.
"یکشنبه‌های داستان"، پیونددهنده ادبیات و نمایش
هنرمند حوزه نمایش و برگزار کننده "یکشنبه‌های داستان" در شیراز، گفت: پیوند خوبی باید بین ادبیات و هنرهای نمایشی باشد از همین رو در سال ۹۴ برای معرفی کتاب در دانشگاه شیراز تصمیم گرفتیم آن کتاب را به‌صورت نمایشی اجرا کنیم.
احسان آذرمان ادامه داد: برنامه یکشنبه‌های داستان، پیرو همین برنامه آغاز شد و مورد حمایت نویسندگان حوزه کودک و نوجوان شیراز قرار گرفت.
در سال ۹۸ نشان اول انگشت جادویی به مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز به پاس فعالیت‌های مستمر در حوزه ادبیات کودکان اهدا شد.
شورای عالی انقلاب فرهنگی در هفتصد و هفدمین نشست خود بنا بر پیشنهاد شورای فرهنگی عمومی، هجدهم تیرماه را به عنوان روز ملی ادبیات کودک و نوجوان ثبت کرد.
این روز مصادف است با سالروز درگذشت مهدی آذریزدی در سال ۱۳۸۸. آذریزدی جایزه یونسکو و نیز جایزه سلطنتی کتاب سال را پیش از انقلاب اسلامی دریافت کرده بود و سه عنوان از کتاب هایش نیز توسط شورای کتاب کودک به‌عنوان کتاب برگزیده سال انتخاب شده بود. او در سال ۱۳۷۹ به سبب نگاشتن داستان‌های قرآنی و دینی، "خادم قرآن" شناخته شد.
پدر ادبیات کودک و نوجوان ایران بیش از ۵۰ سال برای بچه‌های خوب ایران، قصه‌های خوب نوشت.
تاکنون حدود ۳۰ عنوان کتاب از آذریزدی منتشر شده است از جمله، قصه‌هایتازه از کتاب‌های کهن، گربه ناقلا، گربه تنبل، مثنوی برای بچه‌ها، مجموعه قصه‌های ساده و تصحیح مثنوی برای بزرگسالان، حکایت منظومی به نام شعر قند و عسل و ۲ کتاب آموزشی به نام خودآموز عکاسی و خودآموز شطرنج.
این نویسنده سختکوش حوزه ادبیات کودکان و نوجوانان در هجدهم تیرماه سال ۱۳۸۸ در سن ۸۷ سالگی در بیمارستان آتیه تهران درگذشت و در نزدیکی محل زندگی اش در یزد به خاک سپرده شد.
نظر شما