موضوع کمبود آب بخش بیرم لارستان طی روزهای اخیر ابعاد وسیعی پیدا کرده و البته برخی حاشیه‌ها ، تفسیرها و تحلیل های متفاوت و بعضا یکجانبه و نداشتن یک راهکار و راهبرد مشخص در این راستا، بیش از آنکه به حل موضوع کمک کند، بر چالش های فراروی آن افزوده است.
افت شدید فشار آب، آلودگی آب، نبود طرح های زیربنایی آبخوان داری و آبخیزداری، ضعف در توسعه طرح های نوین آبیاری، غیر قابل شرب بودن ، نبود آب شیرین کن های دولتی و افزایش میزان تعرفه های فروش آب شیرین ، انتقال آب از دریا، کمبود منابع اعتباری برای اجرای خطوط انتقال، سرگردانی در اجرای طرح های تامین آب پایدار بیرم همچون انتقال آب از سدهای هایقر و سلمان فارسی از جمله مواردی است که در میان درخواست ها و دغدغه مردم از یک سو و همچنین پیگیری های رسانه ای و پاسخ مسئولان در خصوص آب بیرم دیده می شود.
گرچه به نظر می رسد در بیان مشکلات و موضوع آب بیرم نیز حواشی ها هم تا حدودی بر متن غلبه داشته و طرح چندین مشکل با موضوع آب در این منطقه و اینکه چالشی انباشت شده در طی چند دهه و حتی به گفته اهالی خود منطقه در طول بیش از ۳۰ سال گذشته را در این بازه زمانی کوتاه انتظار حل فوری آن را داشتن نیز تا حدودی قابل تامل است.
اولین مساله؛ آیا آب بیرم آلوده است؟
کیفیت آب شرب منطقه بیرم از جمله مسائلی است که این روزها بیش از سایر مشکلات و حتی بیش از موضوع کمبود آب بر آن دامن زده شده است.
مسئول آزمایشگاه کنترل کیفی اداره آب و فاضلاب لارستان با صراحت اعلام کرد : مردم بیرم خیالشان از بابت آلوده نبودن آب این منطقه راحت باشد و آزمایش های روزانه و پایش های مستمر در سطح شهرستان و استان این را نشان می دهد که آب بیرم آلوده نیست.
سید حمزه هاشمیان تصریح کرد: حتی در آزمایش های چند روز گذشته و بررسی که مسئولان کنترل کیفی در آزمایشگاه مرجع استان فارس داشتند نیز صحت این موضوع را تایید کرده است.
هاشمیان گفت: هرگونه ادعایی در زمینه آلود بودن منابع آبی در بیرم لارستان را رد می کنم و البته مسئولان و کارشناسان بهداشت محیط در منطقه نیز صحت این امر یعنی آلوده نبودن آب بیرم را تایید می کنند.
وی اضافه کرد: کار کلرزنی و گندزدایی آب بیرم به صورت منظم و مستمر و با نظارت کامل مرکز جامع خدمات سلامت منطقه بیرم و همچنین مسئولان و کارشناسان بهداشت محیط در سطح شهرستان و استان فارس انجام می شود.
مسئول آزمایشگاه کنترل کیفی آب و فاضلاب لارستان همچنین شرایط موجود آب و هوایی و وجود چاه های آبرفتی و شور بودن آب را امری طبیعی و خاص مناطق جنوبی و استان ها و شهرهای حوزه خلیج فارس بوِیژه مناطق گرم و خشکی همچون لارستان و منطقه بیرم دانست.
۱۶ آب شیرین کن در منطقه بیرم
هاشمیان می گوید: همچنین اداره آب و فاضلاب لارستان تاکنون بیش از ۱۶ آب شیرین کن بین ۱۰ مترمکعبی تا ۷۵۰ مترمکعبی نیز به فراخور نیاز مردم منطقه پیش بینی و نصب کرده است.
وی گفت: همچنین تانکرهای آبرسانی سیار نیز در سطح منطقه مشغول آبرسانی سالم و بهداشتی به مردم هستند.
این مسئول در اداره آب و فاضلاب لارستان ابراز داشت: کنترل کیفی آب در بیش از ۷۰ روستا در سطح شهرستان لارستان روزانه انجام می شود و تاکنون کمترین موردی از آلودگی از سوی مجموعه بهداشت گزارش نشده است.
وی در بیان شاخص آلوده بودن آب نیز گفت: هرگاه شاخص میزان بار میکروبی از صفر بالاتر رود نشان می دهد که آب مشکل دارد و با توجه به کلرزنی های مداوم و گندزایی تاکنون موردی از آلودگی در هیچ روستا و منطقه ای از لارستان مشاهده نشده است.
مهر تایید بهداشت بر آلوده نبودن آب بیرم
مدیر مرکز جامع خدمات سلامت بیرم نیز تاکید کرد : که بر اساس آزمایش های میکروبی توسط آب و فاضلاب و نظارت های مستمر و پایش روزانه این مرکز آب منطقه بیرم هیچ گونه مشکل آلودگی ندارد و تاکنون هیچ بیماری که ناشی از آلوده بودن آب این منطقه بوده شناسایی نشده است.
مهراب صفرنژاد تصریح کرد: موضوع آلوده بودن آب با اینکه آب شور است و یا دارای املاح و به لحاظ طعم آب قابل شرب نیست بسیار متفاوت است.
این مسئول بهداشتی در بخش بیرم گفت: موضوع آلوده بودن آب با نوع آزمایش میکروبی تشخیص داده می شود و میزان شور بودن و یا طعم و املاح موجود در آب نیز از طریق آزمایش های شیمیایی است.
صفرنژاد یادآور شد: البته این نوع آزمایش های شیمیایی توسط شرکت های آب و فاضلاب صورت می گیرد و بهداشت نظارتی بر روی این نوع آزمایش ها ندارد.
افت فشار آب بیرم
در یک دهه اخیر و به دنبال بروز خشکسالی ها از یک طرف، برداشت های بی رویه برای کشاورزی از سوی دیگر و همچنین فرسایش و استهلاک خطوط و تاسیسات منابع آبی که عمر برخی از این تاسیسات به بیش از ۲۵ سال نیز می گذرد به ویژه در سطح روستاها و مناطق محروم موضوع دسترسی به منابع آبی و همچنین تامین آب شرب سالم را با چالش جدی مواجه ساخته است.
افت فشار آب در منطقه بیرم و قطعی های مکرر و عدم دسترسی مناسب مردم به آب نیز از جمله مسائلی است که بیرمی ها و مردم این منطقه خوستار رفع آن شده اند.
یکی از اهالی منطقه بیرم در این زمینه تصریح کرد: افت محسوس فشار آب در منطقه بیرم و روستاهای اقماری آن همواره به عنوان یکی از مشکلات ودغدغه های جدی و چندین ساله این شهر است اما برغم همه نامه نگاری ها و درخواست های مکرر اقدام خاصی برای رفع آن صورت نگرفته است.
این شخص بیان داشت: در طول یک شبانه روز مردم بیرم کمتر از ۶ ساعت آن هم از ساعات پایانی شب تا قبل از ساعت هفت صبح آب دارند.
وی بیان داشت: مشکلات و دغدغه های مردم بویژه در زمینه نداشتن آب مربوط به این دولت نیست و معضلات زیرساختی از جمله کمبود آب از سالیان متمادی بر این منطقه سنگینی می کند.
این شخص مشکلات مربوط به آب بیرم را تنها در حوزه شرب نداست و گفت: کمبود آب در حوزه کشاورزی نیز مردم این منطقه را سالهاست که رنج می دهد.
این ساکن بیرم گفت: البته نامه نگاری ها و درخواست های مکرر با بسیاری از مسئولان و مقامات استانی و استانداران وقت بویژه در دولت تدبیر و امید انجام شده و مردم امیدوار به حل این مشکل برای همیشه هستند.
وی با اشاره به راکد بودن برخی طرح های آبخوان داری و آبخیزداری در منطقه اشاره کرد و افزود: اجرای این طرح ها سالیان متمادی است که دلیل کمبود اعتبار و در سایه کم توجهی راکد و نیمه فعال هستند.
او می گوید: بیشترین میزان فشار آب در منطقه بیرم تنها از ساعات پایانی شب تا قبل از ساعت هشت روز بعد است به گونه ای که استفاده از آب برای شست وشو و بویژه استحمام باید در این ساعت ها صورت گیرد.
مهاجرت مردم بیرم به خاطر کم آبی
یکی دیگر از اهالی منطقه بیرم همچنین افت فشار آب و کم آبی در حوزه شرب و کشاورزی را یادآور شد و گفت: این مشکل تنها مربوط به این دولت نیست بلکه بیش از ۳۰ سال است که مردم منطقه با این مشکلات و سختی ها دست و پنجه نرم می کنند.
وی با توجه به کمبود محسوس آب در بیرم ، گفت: با توجه به اشرافیت و شناخت خوبی که مردم از منطقه دارند به نظر می رسد بهترین گزینه برای رفع مشکل کم آبی احیای چاه "گلی کمپو" یکی از چاه های قدیمی در منطقه است.
این شخص اهل بیرم معتقد است: مردم در آن روزگار و از زمان های گذشته و حتی تا حدود ۳۰ سال قبل از همین چاه تامین آب می کردند و مشکلی در زمینه افت فشار اب هم نداشتند.
وی می گوید : که احیای این چاه قدیمی و یا حفر چاه های جدید در نزدیکی این چاه به دلیل آنکه تجربه گذشته نشان داده از گزینه انتقال آب از سد هایقر و یا سلمان فارسی نیز منطقی تر و امیدبخش تر است.
کمبود آب هست اما آب آلوده نیست
بخشدار بیرم نیز در این راستا و در زمینه کمبود آب با مردم منطقه هم عقیده است و می گوید: افت فشار و کمبود آب همچنان یکی از چالش ها و دغدغه های جدی مردم و مسئولان این بخش است.
روح الله بامدادی در عین حال اما موضوع آلوده بودن آب بیرم را رد می کند و او هم اذعان دارد که قابل شرب نبودن با آلوده بودن متفاوت است.
وی تصریح کرد: بر اساس آزمایش ها و پایش های روزانه آب و فاضلاب و تاییدیه های مرکز جامع سلامت بیرم آب این منطقه هیچ گونه مشکلی برای استحمام، یا شست و شو ندارد.
وی بیان داشت: غیرقابل شرب بودن آب بیرم نه به خاطر آلوده بود بودن است بلکه به خاطر طعم خاص و شور بودن آن است که بسیاری از مناطق جنوبی بویژه شهرهای جنوب فارس با این چالش مواجه هستند که به نظر می رسد تامین و افزایش آب شیرین کن های دولتی و رایگان یکی از بهترین راه ها در این شرایط باشد.
بامدادی می گوید: مجموعه مدیریت اجرایی استان و شهرستان نیز با توجه به طرح انتقال آب از سد سلمان پیش بینی اعتبار لازم را برای شروع عملیات اجرایی آن کرده اند اما بدون شک برای تسریع و اجرای این طرح بزرگ نیازمند تزریق اعتبارات ملی هستیم.
او گفت: مسئولان امر بویژه استاندار ، سازمان مدیریت و برنامه ریزی فارس ،فرماندار ویژه لارستان و نماینده مردم منطقه در مجلس به مشکل کم ابی بیرم واقف هستند و مردم امیدوار برای رفع این چالش و تامین اعتبارات لازم برای اجرای عملیات آبرسانی از سد سلمان به این منطقه هستند.
انتقال آب از سد سلمان بهترین گزینه
معاون عمرانی فرماندار ویژه لارستان نیز با تاکید بر اینکه آب بیرم آلوده نیست، گفت: چند گزینه برای رفع چالش کم آبی در منطقه بیرم پیش بینی شده که یکی از بهترین گزینه ها انتقال آب از طریق خط دوم سد سلمان فارسی است.
احمد دلاور می گوید: انتقال آب از سد سلمان علاوه بر بخش بیرم سه بخش دیگر جویم، بنارویه و صحرای باغ را نیز شامل می شود.
وی تصریح کرد: مطالعات این طرح به اتمام رسیده و تاکید استاندار وهمچنین فرماندار ویژه لارستان و البته پیگیری های نماینده سابق و کنونی مجلس برای تامین اعتبارات ملی در خصوص تسریع در اجرای این طرح از سال های قبل تاکنون ادامه دارد.
وی ابراز داشت: یکی از دلایل مهم در تاخیر عملیات اجرایی این طرح وجود چندین گزینه از جمله انتقال آب از سد هایقر بوده که این موضوع تا حدودی منتفی شد و هم اینک گزینه اصلی اجرای طرح انتقال اب از طریق خط دوم سد سلمان است که با توجه به آبگیری این سد تا پایان سال جاری بدون شک عملیات اجرایی طرح آبرسانی بیرم قبل از آبگیری سد خواهد بود.
مشکلات آب بیرم به گوش وزیر نیرو رسید
نماینده مردم شهرستان های لارستان، خنج، گراش و اوز در مجلس شورای اسلامی نیز تصریح کرد : مشکلات حوزه های مرتبط با وزارت نیرو در زمینه قطعی های مکرر برق ، عدم اجرای طرح های مربوطه در حوزه صنعت آب و برق و محرومیت ها و دغدغه های مردم در این بخش ها بویژه موضوع آب بیرم را با وزیر نیرو مطرح کرده است.
حسین حسین زاده یکی از موضوعات اساسی مطرح شده با وزیر نیرو را علاوه بر مشکلات اساسی مردم منطقه لارستان در این حوزه ، مربوط به آب بخش بیرم و موضوع کمبود و افت شدید آب و نیز غلظت بالای آب بیرم دانست و از وزیر خواست که در اسرع وقت نسبت به رفع این چالش جدی منطقه اقدم کند.
وی تصریح کرد: بر اساس آزمایش های شیمیایی انجام شده و بررسی ها میزان سختی آب بیرم بالای هزار است که با این شرایط آب بیرم به هیچ وجه قابل آشامیدن نیست.
حسین زاده همچنین در دیدار با وزیر نیرو خواستار تسریع و شتاب بخشی در اجرای خط دوم سد سلمان فارسی و آبگیری سریعتر این سد شد و گفت: اعتبارات تخصیص یافته و قطره چکانی این طرح روند اجرای آن را کند کره است.
وی ابراز داشت : استان فارس به لحاظ مساحت و وسعت جغرافیایی جزء چهارمین و یا پنجمین استان های کشور است و بدون شک اجرای طرح های مربوط به صنعت آب و برق در این منطقه نیز باید با شتاب بیشتری عملیاتی و اجرایی شوند.
وی تاکید کرد: بسیاری از مناطق و روستاهای چهار شهرستان لارستان، اوز، گراش و خنج در جنوب استان فارس با وجود گرمای شدید و طاقت فرسا با کمبود شدید و افت محسوس آب مواجه هستند.
حسین زاده گفت: سختی آب بخش بیرم بالای هزار است ، املاح دارد و قابل شرب نیست و مردم مجبور هستند آب بخرند.
۱۶ میلیارد ریال اعتبار اولیه برای رفع مشکل آب بیرم
راهکارهای حل مشکل آب مردم بیرم لارستان نیز هفته گذشته در نشستی به میزبانی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان فارس بررسی و اعلام شد که تحقق این امر در کوتاه‌مدت نیازمند تامین ۱۶ میلیارد ریال اعتبار است.
در این جلسه که با حضور مدیرعامل شرکت آبفا استان فارس، بخشدار، شهردار ، اعضای شورای شهر و تعدادی از معتمدین محلی بخش بیرم لارستان برگزار شد، رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان فارس گفت: موضوع آبرسانی به بخش بیرم شهرستان لارستان، همانند سایر نقاط استان که از مشکل کمبود آب رنج می برند از موضوعات مهم است که در این راستا اقدامات لازم از سوی شرکت آبفا استان فارس در خصوص رفع این مشکل انجام خواهد شد.
حسن نوروزی یادآور شد: سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان فارس برای حل مشکلات نقاط محروم استان فارس، از کمک های قانونی و در حدتوان خود دریغ نخواهد کرد.
نوروزی اظهار داشت: در تصمیم گیری های بودجه ای استان فارس می بایست مبتنی بر اولویت ها و به صورت منطقه ای عمل کنیم.
رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان فارس با اشاره به محدودیت های بودجه ای و موضوع ممنوعیت جابه جایی اعتبار در فصول مختلف بودجه اشاره کرد و افزود: در توزیع اعتبارات بین شهرستان های استان فارس به هیچ وجه تصمیمات نقطه ای نگرفتیم بلکه به صورت پهنه ای و منطقه ای اقدام کرده ایم.
وی ادامه داد: با وجود اینکه موافق تصمیمات نقطه ای در بحث توزیع اعتبارات نیستیم، اما در برخی مواقع، بروز حوادثی غیرمترقبه همانند آتش سوزی ها در عرصه های منابع طبیعی، شیوع بیماری کرونا و حمله ملخ ها سبب می شود تا در این زمینه از سوی مرکز اعتباراتی ابلاغ شود.
علی بوستانی مدیر عامل شرکت آبفا استان فارس نیز در این نشست گفت: برای حل مشکل آبرسانی به بخش بیرم لارستان در کوتاه مدت به اعتباری افزون بر ۱۶ میلیارد ریال نیاز است.
بخش بیرم با جمعییتی حدود ۱۵ هزار نفر از توابع شهرستان لارستان در جنوب استان فارس واقع است.
شهرستان لارسان با جمعیتی حدد ۲۳۰ هزار نفر در فاصله ۳۸۷ کیلومتری شیراز قرار دارد.
