حقوق بین المللی بشردوستانه موثرترین ابزار برای تضمین کرامت انسان‌ها است

حقوق بین‌المللی بشردوستانه یا «حقوق بشردوستانه بین‌المللی» که به «حقوق جنگ» یا «حقوق مخاصمات مسلحانه» نیز معروف است، مجموعه‌ای از قوانینی است که به دنبال روش‌های بشردوستانه، برای محدود کردن اثرات مخاصمات مسلحانه است.

«محمدحسن قوسیان مقدم» روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا در پاسخ به این سوال که جمعیت هلال احمر چه برنامه هایی برای ترویج و گسترش حقوق بین المللی بشردوستانه در جامعه دارد، اظهار داشت: حقوق بین الملل بشردوستانه (IHL) به مجموعه ای از قواعد اطلاق می شود که استفاده از سلاح ها و روش های جنگی را محدود می کند و هدف آن حمایت از کرامت انسانی و کاستن از درد و رنج در هنگام جنگ است.

وی توضیح داد: حقوق بین المللی بشردوستانه برای همه طرف های درگیر در جنگ ها و مخاصمات مسلحانه و بدون توجه به اینکه چه کسی آغازگر درگیری است، اعمال می شود.

دبیرکل جمعیت هلال‌احمر اظهار داشت: برای حفاظت هرچه بیشتر از قربانیان و بهبود کمک رسانی به آسیب دیدگان از درگیری‌های مسلحانه و کاهش رنج و آلام آنان باید از همه ظرفیت‌ها و منابع موجود در سطوح ملی و بین المللی برای رعایت مفاهیم حقوق بین الملل بشردوستانه بهره برداری کرد.

قوسیان مقدم با یادآوری این که باوجود تلاش‌های قابل تقدیر جامعه بین الملل و به ویژه کمیته بین المللی صلیب سرخ در راه ترویج و پیگیری اجرای حقوق بین الملل بشردوستانه، هنوز فاصله زیادی با وضعیت مطلوب رعایت و اجرای مفاهیم این حقوق در کشورهای مختلف وجود دارد، گفت: یکی از عوامل ترویج صلح و دوستی، رعایت معیارهای حقوق بین المللی بشردوستانه است که در اسناد بین المللی و منطقه ای شناسایی و مورد حمایت قرار گرفته است.

وی توضیح داد: به طور مثال حقوق بین المللی بشردوستانه، حمله به تاسیسات، کارکنان درمانی و نیز وسایل حمل و نقل درمانی را که در حال انجام وظایف صرفا درمانی و امدادرسانی هستند را به شدت منع می کند.

دبیرکل جمعیت هلال احمر اضافه کرد: همچنین تاسیسات درمانی شامل بیمارستان ها، درمانگاه ها، مراکز ارایه دهنده کمک های اولیه، آزمایشگاه ها، بانک های خون، فروشگاه های وسایل پزشکی و داروخانه ها باید از عواقب درگیری های مسلحانه در امان باشند و وقفه ای در عملکرد آنها برای خدمات رسانی به بیماران و مصدومان پیش نیاید.

قوسیان مقدم با بیان این که جمعیت هلال احمر با همکاری کمیته بین المللی صلیب سرخ در ایران رایزنی های مشترکی را در خصوص ترویج و اجرای حقوق بین المللی بشردوستانه با مقامات کشوری، محافل دانشگاهی، علمای دینی، سازمان های غیر دولتی و اصحاب رسانه داشته است، افزود: برگزاری کارگاه های آموزشی دیپلماسی بشردوستانه، برگزاری مدرسه تابستانی حقوق بین‌المللی بشر دوستانه، مبانی، چالش‌ها و تحولات نوین، تولید، تهیه و انتشار پادکست تخصصی حقوق بین‌المللی بشردوستانه،  تهیه درسنامه حقوق بین‌المللی بشردوستانه و  حمایت از پایان نامه‌های کارشناسی ارشد و رساله‌های دکتری، پژوهش در حوزه حقوق بین‌الملل و ترجمه کتاب (قواعد عرفی) گوشه ای از فعالیت های این جمعیت برای ترویج و گسترش این حقوق در جامعه است.

وی یادآور شد: همچنین برگزاری کارگاه های استانی آشنایی با حقوق بشردوستانه و نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر،  برگزاری کارگاههای آموزشی حقوق بین‌الملل بشردوستانه (ویژه نظامیان، دانشجویان، وکلا، روحانیون، دیپلمات‌ها و گروههای هدف)،  اجرای پروژه پژوهشی چارچوب حقوقی مفقودین، برگزاری نشست تخصصی هم اندیشی با محور موضوعات حقوق  بین‌الملل بشردوستانه،  حضور در مسابقات شبیه‌سازی دیوان بین‌المللی کیفری،  برگزاری دوره  بین‌المللی بازپیوند خانواده و مهاجرت و  گفتگو و رایزنی‌های بین‌المللی به منظور کاهش آثار تحریم‌های بین المللی اعمال شده بر کشور (اخذ مجوز بازگشایی کانال‌های مالی، تسهیل‌گری در انتقال کمک‌های بین‌المللی به داخل کشور) از دیگر فعالیت های جمعیت هلال احمر برای ترویج و گسترش حقوق بین المللی بشردوستانه در جامعه است.

وی به فعالیت اداره کل اصول، قوانین و حقوق بین‌الملل بشردوستانه در جمعیت هلال احمر اشاره کرد و گفت: این اداره کل متشکل از سه اداره اصول و قوانین نهضت، دیپلماسی بشردوستانه و روابط بین‌الملل و دبیرخانه کمیته ملی حقوق بشردوستانه است که به دنبال تشکیل معاونت امور بین‌الملل و حقوق بشردوستانه در سال ۱۳۹۰ با هدف پیگیری موضوعات حقوقی مرتبط با مسائل نهضت بین ‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر به عنوان یکی از سه اداره کل معاونت فعالیت آن آغاز شد و متولی اصلی رسیدگی به موضوعات متعدد در مباحث حقوق بشردوستانه، سیاست ‌ها و استراتژی ‌های نهضت و در مجموع تصمیمات کلان اتخاذ شده در ارکان نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر است.

دبیرکل جمعیت هلال احمر اظهار داشت: وظایف این اداره کل در سه مقوله کلی اقدامات و فعالیت‌ های مرتبط با اصول و قوانین نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر و انتقال آنها به بدنه و ساختار جمعیت، تبیین دیپلماسی بشردوستانه و شناسایی فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی جمعیت و همچنین جمهوری اسلامی ایران در عرصه دیپلماسی بشردوستانه و انجام تمامی فعالیت ‌ها و اقدامات مرتبط با حقوق بین ‌الملل بشردوستانه به واسطه کمیته ملی حقوق بشردوستان، شامل آموزش، ترویج و ترغیب به رعایت و احترام به حقوق بین الملل؛ تبیین شده است.

جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران وظایف عمده‌ای را در سطح ملی و بین‌المللی برعهده دارد و می‌کوشد تا به اهدافی که در اساسنامه این جمعیت آمده است، جامه عمل بپوشاند.

این اهداف عبارت از تلاش برای تسکین آلام بشری، تأمین احترام انسان‌ها و کوشش در راستای برقراری دوستی و تفاهم و صلح پایدار میان ملت‌ها و حمایت از زندگی و سلامت انسان‌ها بدون در نظر گرفتن هرگونه تبعیض میان آنها است.

جمعیت هلال احمر اکنون در زیر مجموعه خود دارای چهار سازمان فعال و گسترده در زمینه‌های مختلف امداد و نجات، جوانان، داوطلبان، تدارکات پزشکی، یک معاونت در زمینه خدمات درمانی و توانبخشی، یک شرکت در زمینه تولید محصولات نساجی و ملزومات امدادی، یک مؤسسه علمی کاربردی و یک مرکز پزشکی ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به حجاج و زائران عتبات عالیات است.

همچنین دبیرخانه کمیته ملی حقوق بشردوستانه جمهوری اسلامی ایران نیز با محوریت جمعیت هلال احمر فعالیت می‌کند.

جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران با سابقه‌ای بیش از ۹۰ سال در خدمت رسانی به مردم ایران و جهان، از بدو تأسیس خود تا به حال در مسیر اهداف انسان دوستانه و اصول هفت‌گانه نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر حرکت کرده است.