کنترل خشونت در جامعه نیازمند آموزش نه برخورد قهری

کرمانشاه- ایرنا- ویدئویی از حمله چند مرد جوان به فروشگاهی در شهر کرمانشاه در هفته گذشته که باخشونت هرچه تمام اقدام به تخریب اموال موجود و ضرب و شتم صاحبان فروشگاه کردند، نمونه‌ای از رفتار خشونت‌آمیزی است که نیاز به بررسی ریشه‌های آن دارد.

این درگیری که گویا بر سر جای پارک خودرو اتفاق افتاد آنقدر خشونت آمیز، بی‌رحمانه و توام با رفتارهای قهری است که امنیت روانی مردم را به مخاطره می‌اندازد و تهدیدی برای سلامت روان افراد به خصوص سنین پایه محسوب می‌شود.

در محافل عمومی استان کرمانشاه پس از انتشار این ویدئو همه نگاه‌ها به سمت نیروی انتظامی و پلیس برای ورود به این مقوله است که در این مورد خاص پلیس اقدام به شناسایی همه عوامل درگیر در این حادثه و دستگیری سرکرده اصلی آن کرده است.

نکته مهم در این موضوع و سایر رفتارهای خشونت‌آمیز این است که رفع خشونت و ایجاد فضایی آرام و توام با آرامش و آسایش نیاز به کارهای فرهنگی دارد و نمی‌توان با قوه قهریه و بگیر و ببند از جامعه خشونت‌زدایی کرد.

پلیس و دستگاه قضایی به عنوان ۲ بال ایجاد امنیت در جامعه در حد توان و در راستای وظایف و رسالت خود به خوبی امنیت به خصوص امنیت روانی را در استان کرمانشاه ایجاد کرده‌اند اما جلوگیری از بروز رفتارهای خشونت‌آمیز باید در دستور کار دستگاه‌های فرهنگی و اجتماعی قرار گیرد.

اینکه چرا برخی از افراد در برخورد با یکدیگر از آستانه تحمل پایین تری برخوردارند و بر خشم خود کنترل ندارند باید توسط جامعه شناسان و روانشناسان مورد بررسی قرار گیرد.

کارنامه نیروی انتظامی و دستگاه قضایی در برخورد با عوامل ناامنی در استان کرمانشاه درخشان است و بانیان امنیت به خوبی در راستای تامین امنیت پایدار تلاش کرده‌اند و امنیت شهروندان را تامین کرده‌اند اما در ایجاد امنیت سایر دستگاه‌ها نیز سهم و نقش دارند که باید آن را محقق کنند.

متولیان امور فرهنگی و اجتماعی در استان کرمانشاه باید به صورت شفاف برنامه های خود را در حوزه تامین آرامش جامعه و مهار آسیب‌های اجتماعی ارایه کنند و بازخوردهای این برنامه‌ها را نیز آسیب‌شناسی نمایند تا کمتر نیاز به استفاده از قوه قهریه در جامعه باشد.

کلانشهر کرمانشاه مرکز استان با یک میلیون نفر جمعیت با آسیب‌های اجتماعی فراوانی از جمله خشونت، بیکاری، حاشیه نشینی و طلاق روبرو است که متولیان فرهنگی و اجتماعی باید در برنامه‌ریزی‌های خود رسیدگی به این آسیب‌ها را در اولویت قرار دهند.

هشدار دستگاه قضایی نسبت به هرگونه ایجاد ناامنی در استان

رییس کل دادگستری استان کرمانشاه با اشاره به رفتار غیرانسانی برخی افراد در یکی از بازارهای شهر کرمانشاه که در فضای مجازی نیز پخش شد، گفت: دستگاه قضایی رفتار برخی هنجارشکنان را هرگز بر نمی‌تابد و به شدت با آنها برخورد خواهد کرد.

«پرویز توسلی‌زاده» افزود: این رفتارهای ناپسند و نابخردانه که توسط عده‌ای اوباش اتفاق می‌افتد سبب می‌شود نام این شهر بر سر زبان‌ها بیفتد و اصلا چه منطقی پشت این رفتارها نهفته است که بر سر جای پارک یک ماشین این گونه حوادث زشت را به وجود آورد.

دادستانی چنین رفتارهای را تحمل نمی‌کند

همچنین دادستان عمومی و انقلاب کرمانشاه با اشاره به درگیری عده‌ای از اراذل و اوباش در یکی از خیابان‌های شهر کرمانشاه، گفت: دادستانی هرگز چنین رفتارهایی را تحمل نمی‌کند و تمام توان خود را برای برخورد با عوامل حوادث این‌چنینی و مجازات آنها به کار می‌گیرد.

«شهرام کرمی» اعلام کرد: در درگیری عده‌ای از اراذل و اوباش در یکی از خیابان‌های شهر کرمانشاه طی روزهای گذشته، تعدادی از اوباش به مغازه یکی از کسبه بلوار شهید مصطفی امامی حمله‌ور شده و ضمن وارد کردن خساراتی به مغازه، صاحب مغازه را نیز مجروح کردند.

وی تصریح کرد: متاسفانه چندساعتی پس از وقوع این درگیری فیلم آن به سرعت در فضای مجازی منتشر شد و نگرانی‌هایی را بین شهروندان ایجاد کرد.

دادستان کرمانشاه تاکید کرد: در این راستا، از فرماندهی انتظامی استان درخواست پیگیری سریع و دستگیری عاملین این حادثه را داشتیم که منجربه دستگیری تعدادی از اراذل مذکور شد.

کرمی با تاکید بر اینکه انجام چنین اقداماتی در جامعه مغایر با فرهنگ عمومی و موجب رعب و وحشت و کاهش احساس امنیت در میان شهروندان است، گفت: تعدادی از اراذل فراری هم تحت پیگیرد قانونی قرار گرفته‌اند و پرونده این درگیری در دادسرای عمومی و انقلاب استان تشکیل شده و رسیدگی آن به صورت ویژه در دستور کار قرار دارد.

فرمانده انتظامی استان کرمانشاه نیز اعلام کرده که همه عاملان حمله به این فروشگاه شناسایی و سرکرده و عامل اصلی این حادثه نیز دستگیر شده و اکنون در اختیار پلیس است.

باورهای اشتباه دلایل بروز خشونت و پرخاشگری در جامعه

یک مشاور و روانشناس درباره دلایل بروز خشونت و پرخاشگری در جامعه می‌گوید: متاسفانه امروزه شاهد رفتارهای خشونت‌آمیز بیشتری در میان مردم و به ویژه جوانان هستیم و یکی از مهم‌ترین دلایل می‌تواند تربیت اشتباه خانواده درباره نحوه ابراز خشم به روش صحیح است.

دکتر «مهوش معاذی‌نژاد» در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: عوامل بسیار زیادی در این امر دخیل هستند مثلا دلایل دیگر بروز و رشد خشونت، ناکامی و تحقیر است. همچنین شرایط همه‌گیری ویروس کرونا و بالا رفتن فقر و اسفناک شدن شرایط اقتصادی در ناکامی‌ها و بروز خشونت به طور قطع بی‌تاثیر نیست. اما بسیاری از پژوهش‌ها نشان می‌دهند که نوجوانان و جوانانی که رفتارهای خشونت‌آمیز زیادی از خود نشان می‌دهند معمولا افرادی هستند که در دوران کودکی از طرف والدین یا مراقبان خود مورد آزار و پرخاشگری زیادی قرار گرفته‌اند و در واقع این روش را برای دفاع از خود آموخته‌اند.

وی تصریح کرد: البته در این میان محیطی که در آن زندگی می‌کنند و آموزه‌های محیطی نیز در این امر دخالت دارد. در واقع رفتار ما انسان‌ها برآیندی از مجموعه عامل‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و خانوادگی است. روش‌های فرزندپروری اشتباه و تعاملات ناسالم اعضای خانواده با یکدیگر نیز باعث ایجاد باورهای غلط و غیرمنطقی درباره رفتارهای پرخاشگرانه می‌شود.

او به صورت مصداقی بیان کرد مثلا اگر فرد در خانواده ای رشد کند که در آن باور افراد به صورت مستقیم یا غیرمستقیم این است که کسی حق او را نمی‌دهد، خودش باید حق خود را به هر طریقی حتی با خشونت و پرخاشگری بگیرد یا باید هر طور شده و با هر روشی رویش را کم کنم تا دیگر به من اهانت نکند یا به خاطر تایید شدن و اخراج نشدن از گروه دوستان و همسالانم باید دست به هر کاری بزنم و در دعواهای آنها شرکت کنم. 

مهم‌ترین راهکار برای کنترل خشم و پرخاشگری، آموزش است

این روانشناس در ادامه سخنانش اظهار داشت: چنین باورهای اشتباهی در این محیط آموخته می‌شوند و نتیجه آن انجام رفتارهای خشونت‌آمیز است. متاسفانه برخی خانواده ها تصور می‌کنند با تشویق روش‌های خشونت آمیز می‌توانند فرزندان خود را از اتفاقات و بلایا مصون و ایمن بدارند و این اشتباهی بزرگ است. در واقع با آموزش مهارت‌های صحیح در خانواده‌ها فرزندانشان نحوه ابراز خشم به شیوه صحیح را یاد می‌گیرند.

معاذی‌نژاد، گفت: کنترل خشم می‌تواند در بسیاری از موارد افراد را از خطرات احتمالی دور و از پیامدهای مخرب ناشی از کنترل نشدن آن جلوگیری کند. بسیاری از زندانیان و محکومان به قتل علت ارتکاب قتل خود را کنترل نکردن لحظه‌ای خشم خود می‌دانند. اثرات کنترل نداشتن روی خشم می‌تواند زندگی اجتماعی افراد را تحت تاثیر قرار دهد و گاهی ضررات جبران ناپذیری به آنها و اطرافیانشان وارد کند. ممکن است یک لحظه کنترل نکردن خشم به پشیمانی یک عمر منجر شود. مهم‌ترین و موثرترین راهکار برای کنترل خشم و پرخاشگری، آموزش است و آموزش‌ها باید در سه سطح فردی (آموزش مهارت زندگی) خانواده (آموزش های روابط و خانواده درمانی) و جامعه (آموزش‌های رسانه‌ای) انجام گیرد.

بالا بردن آستانه تحمل راهی برای کنترل خشم

یک دکترای روانشناسی سلامت نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در مورد خشم و علل خشمگین شدن و راه‌های کنترل آن در جامعه نیز گفت: خشم یک احساس برای حفاظت از خودمان در برابر احساسات آسیب‌پذیر دیگر و یا برای پنهان کردن آنها است که افراد در برخی مواقع به آن متوسل می شوند. ممکن است خشونت به وجود آمده به دلیل یک چیزی مثلا عدم اجازه دادن برای پارک کردن خودرو و به وجودآمدن خشونت و خشم شود و الان با این اوصاف چه باید کرد آیا می توان مردم و افراد را تغییر داد و از آنها خواست خشمگین نشوند خیر نمی‌توان دیگران را تغییر داد ولی می‌توان خود را تغییر داد.

دکتر «فاطمه خالوان» افزود: یکی از محیط‌های خشم برانگیز جامعه است و افرادی که در طول روز با آنها برخورد داریم ممکن است طوری عمل کنند که در ما خشم ایجاد شود. عوامل ایجاد خشونت؛ خستگی، خوب نخوابیدن، گرسنگی، فشارهای روانی می‌تواند تاثیر داشته باشد پس اگر فرد در محیطی که قرار گرفت و احساسات او غالب شد و منجربه خشم شد باید قبل از هر اقدامی آستانه تحمل خود را بالا ببرد.

وی تصریح کرد: شما در نظر بگیرید مسیر طولانی آمده باشی و بخواهی جایی پارک کنی و اجازه ندهند؛ باید خشم خود را کنترل کرد. ابتدا آرام باشید، ریتمیک نفس بکشید و کارهایی که باعث آرامش می‌شود را انجام دهید، محترمانه تذکر دهید و اگر توجه نکرد بگویید مهم نیست و وارد بحث نشوید و خودتان کنار بکشید و اگر مشاجره کرد تغییر مکان دهید و یا سکوت کنید و اگر عصبانی هستید سکوت کنید و پاسخ ندهید و خودتان را جای آنها قرار دهید و همدلی کنید و به تفاوت‌های فردی اهمیت دهید و اگر فرد مقابل شما آدمی است که یاد نگرفته با مردم همکاری کند به خودتان نگیرید و ناراحت نشوید و حتی اگر داد کشید و سر و صدا کرد این فکر را بکنید که ممکن است از جایی دیگر و دست کسی دیگر ناراحت است.

وی یادآوری کرد که باید از کنار بعضی رفتارها بی‌تفاوت گذر کرد حتی توهین شخصی از داخل خودرو برای انجام دادن کار اشتباه شما آن را ندید بگیرید و درک کنید که الان با شرایط اقتصادی دشوار و مشکلات اجتماعی باعث شده آستانه تحمل افراد و مردم به شدت پایین باشد و فرد زود خشمگین شود و کنترل خودش را از دست بدهد و عصبانی شود.

آستانه تحمل را بالا باید بالا برد

این روانشناس سلامت در ادامه سخنانش گفت: باید یاد بگیریم با افراد با آستانه تحمل پایین خوب رفتار کنیم که منجر به عواقب بد نشود. اولین قدم افراد کم تحمل را شناسایی کنید برای این کار آنها را مشاهده و برای حالت‌های چهره به آنها توجه کنید و نحوه نگاه کردن و هیجان آنها در چهره افراد تحمل و عصبانی را می‌شود با دیدن چهره تشخیص داد و ممکن است خود طرف مشکل داشته باشد و یا فرد خودش افسرده باشد و یا در این موقعیت کرونا و مشکلات مالی و معیشتی داشته باشند و همین باعث عصبانیت و افسردگی و خشم در فرد می‌شود و اگر سوال پرسیدی با لحن خشن و عصبانی جواب داد باید خیلی آرام و خونسرد با او صحبت کرد و اگر پاسخ سوال را نداد تکرار نکنید و متوجه عصبانیت او بشوید و بهتر است درخواست نکنید، تذکر ندهید، زل نزنید و اگر عصبانی بود شما آرام باشید و عصبانی نشوید.

خالوان همچنین توضیح داد: به آنها انرژی بدهید مثل لبخند زدن و یا کمک کردن برای انجام دادن کاری و قضاوت را متوقف کنید چون باعث می‌شود که احساس بدی داشته باشیم و یا احساس کنیم بی ادب و یا پررو هستند و مقابله به مثل نکنید.

وی متذکر شد که تحمل خود را بالا ببرید و برای افزایش تحمل شب‌ها به موقع بخوابید حداقل هفت ساعت خواب داشته باشد، ورزش کنید، برای مسایل زندگی گامی بردارید و در جهت حل کردن آن بخشنده باشید و اعتماد به نفس  را در خود تقویت کنید و مردم دوست باشید و آنها هم فردی شبیه ما هستند و همیشه در حال یادگیری مطالب جدید باشید.

او گفت: گذشت و بخشش داشته باشید و بگویید این نیز بگذرد، امید داشته باشید و ما باید طوری با مشکلات برخورد کنیم که مطمئن باشیم هر اتفاقی نوعی تجربه هستش و نباید برای هر اتفاق واکنش نشان دهیم و مشکلات برای همه هست، تحمل و صبر را بالا ببریم و زودرنج بودن را کنار بگذاریم.

راه‌های کنترل خشم باید آموش داده شود

این روانشناس سلامت در بخش پایانی سخنانش گفت: نکته مهم اگر گره از کار کسی نمی‌توانیم باز کنیم لااقل باعث ناراحتی و گره کور انداختن در زندگی مردم نشویم و برای هر کسی ممکن است پیش بیاید. حالا افرادی هستند که وقتی عصبانی می‌شوند خطرناک و ممکن است تحت تاثیر مواد مخدر یا الکل و یا خوداختلال روانی داشته باشند و در کنترل خشم ناتوان و عاجز و خود پیامدهای منفی و زیان باری داشته باشد که منجر به رفتارهای پرخاشگرانه توهین و تحقیر فحش و کتک‌کاری و صدمه جسمی و یا قتل شود که باید مهارت‌های کنترل خشم به آنها آموزش داد و اگر لازم شد خشم آنها شدید بود از دارو درمانی و مشاوره استفاده کرد و تکنیک‌های کنترل خشم را رعایت کنند مثل خلع سلاح کردن که یک فنون مهم برای کنترل خشم است.

خالوان یادآوری کرد؛ کافی است در برابر فرد پرخاشگر و عصبانی «بگویید حق با شماست» مانند اینکه روی سر فرد یک سطل آب بریزی و او را خنک کنید و بعدا که آرام شد دلیل عصبانیت را بپرسید و توضیحات کامل بدهید و وقتی با فرد انتقادگری روبرو هستید فقط از شما انتقاد می‌کند و سرتان فریاد می‌زند و توهین می‌کند و یا به راحتی دست به یقه می‌شود باید از خودتان مراقبت کنید و به خود بگویید حفظ سلامتی از هر چیزی بهتر است و ارزش ندارد اعصاب و روان خود را به هم بریزم و سکوت کنید و با او مشاجره و جر و بحث نکنید.

او توضیح داد: اگر فرد به رفتار خشونت آمیز ادامه داد موقعیت را ترک کنید و اگر کسی در حال مشاجره با فرد پرخاشگر و خشمگین و خطرناک می‌بینید طرف هیچ کدام را نگیرید، آرام به فرد قربانی بگویید از پرخاشگری و درگیری دوری کنید و بی‌سر و صدا به فرد قربانی بگویید از حقش بگذرد و در حالت عصبانیت امکان گرفتن حق نیست و همین پیشنهادات ساده می‌تواند جلوی یک مشکل جدی را بگیرد و هیچ گاه به افراد پرخاشگر و خشمگین کمک نکنید تا شریک جرم او قرار نگیرید.

اخبار مرتبط