روزنامه آرمان ملی در یادداشتی به قلم علی بیگدلی استاد دانشگاه می آورد: شاید هدف آمریکا این بود که با نرم کردن پیشنهاد قطعنامه منع محدودیت فروش اسلحه به ایران بتواند چین و روسیه را متقاعد کند که از قطعنامه‌اش حمایت کنند. البته در شرایطی که ظاهرا در جریان است، به نظر نمی‌رسد چین و روسیه رای موافق دهند. اگرچه آمریکایی‌ها نظر شورای همکاری‌های خلیج‌فارس را هم به‌دست آورده‌اند ولی باز نمی‌توانند رای موافق روسیه و چین را به‌دست آورند. با توجه به اختلافاتی که بین آمریکا و چین وجود دارد، بعید است که آمریکا بتواند چین و روسیه را متقاعد کند تا به پیشنهادش رای مثبت دهند.
بنابراین مرحله دوم که آمریکایی‌ها بیشتر دنبال می‌کنند این است که چنانچه در پیش‌نویس قطعنامه به نتیجه نرسیدند، سراغ مکانیزم ماشه بروند. از آنجا که آمریکا عضو برجام نیست، به اروپا پیشنهاد کرده ولی هنوز جواب مثبتی نگرفته که بتواند مکانیزم ماشه را فعال کند. منتها متوقف‌کردن قطعنامه ۲۲۳۱ که در بطن برجام است از یک‌طرف و اجرائی کردن مکانیزم ماشه از طرف دیگر، در یک نقطه به هم می‌رسد و فشار را بر ایران زیادتر خواهد کرد. ولی ویژگی مکانیزم ماشه این است که تحریم‌های گذشته باز دوباره برمی‌گردد؛ تحریم‌هایی که در سال ۲۰۱۵ در زمان باراک اوباما اجرائی شد، عبارت بود از تحریم شورای امنیت، تحریم اتحادیه اروپا، تحریم کنگره آمریکا و تحریم کاخ سفید.
بنابراین آمریکایی‌ها چنانچه ممنوعیت فروش اسلحه به ایران به تصویب نرسید، اروپایی‌ها را برای اجرائی کردن مکانیزم ماشه تحت فشار قرار می‌دهند. با اقدام شورای حکام تا حدودی شانس و اقبال آمریکا که اتحادیه اروپا دست به چنین اقدامی بزند، وجود دارد. موضوع دیگر پیشنهادات رعایت حقوق بشر و کاهش دخالت در منطقه است که از سوی آلمان ارائه شد. این امر ممکن است بهانه‌ای به دست سه کشور اروپایی دهد. هرچند هنوز اظهارنظر قطعی در این‌باره نکرده‌اند. به همین دلیل آمریکا ارائه پیش‌نویس قطعنامه به شورای امنیت را به تاخیر انداخت که نشان از عدم توافقش با اتحادیه اروپا دارد. اما اگر آمریکا در هر دو یا یکی از اهدافش موفق شود، ایران چه خواهد کرد؟
باید گفت اقدام عملی خروج از برجام است. بیرون رفتن از برجام و به دنبال آن خروج از ان‌پی‌تی چندان کمک شایانی به ما نمی‌کند. با توجه به اینکه آمریکا موقعیت جهانی خود را تا حدود زیادی از دست داده و ترامپ با یک وضعیت متزلزل در آستانه انتخابات قرار دارد و مشکلات حاصل از شیوع کرونا و خیزش‌های اجتماعی وضع آمریکا را با سستی مواجه کرده، باید گفت احتمال موفقیت آمریکایی‌ها خیلی ضعیف به نظر می‌رسد. اتحادیه اروپا اگر اینستکس را هم راه‌اندازی کند، ایران باید تعهداتی را انجام دهد. ما نمی‌توانیم در نقطه صفر باقی بمانیم. پس بهترین موقع است که از قدرت خود در مناطق سیاسی- امنیتی استفاده کند و امتیاز بیشتری از اروپایی‌ها به‌دست آورد. برای فرانسه، اعمال قدرت در لبنان بدون توجه به نفوذ ایران، سخت خواهد بود.
نظر شما