استان فارس در سالهای گذشته و امسال گام هایی موثر و پرشتاب برداشته است ، با مدیریت بهینه و برنامه ریزی منسجم این استان توانست سالهای کم آبی و خشکسالی را مدیریت کند و اکنون در دومین سال پشت سر گذاشتن خشکسالی هر چند همچنان عواقب بیش از ۱۱ سال خشکسالی را بر دوش می کشد اما برنامه ریزی ها به سمت تامین آب شرب پایدار برای شهرها و روستاها ، جمع آوری بهینه فاضلاب در کلان شهر شیراز و سایر شهرهای استان با احداث تصفیه خانه توسعه یافته و حفاظت از سفره های آب زیر زمینی و مراقبت و نگهداری از ذخایر ارزشمند آب دریاچه سدها حرکت کرده است.
تصفیه خانه شماره ۲ شیراز بزرگترین طرح حوزه آبفا
گام نخست و دوم تصفیه‌خانه فاضلاب شماره ۲ شیراز همراه با ۴ طرح عمرانی فارس امسال و در روزهای گذشته با حضور رئیس‌جمهور و وزیر نیرو در یک ارتباط ویدئو کنفرانسی به افتتاح و بهره‌برداری رسید.
تصفیه‌خانه فاضلاب شماره ۲ شیراز به عنوان بزرگترین طرح حوزه آبفا ، در جنوب شرقی شیراز و در زمینی به مساحت ۸۰ هکتار احداث‌شده و طرح نهایی این تصفیه‌خانه شامل ۵ مدول است که ۲ مدول آن برای فاز یک به بهره‌برداری رسید.
مدیر عامل شرکت آبفا شیراز در این زمینه گفت: این تصفیه خانه در شبانه‌روز ۱۰۰ هزار مترمکعب ظرفیت تصفیه فاضلاب را دارد و با راه‌اندازی این تصفیه‌خانه حدود ۶۰۰ هزار نفر از خدمات آن بهره‌مند خواهند شد. به‌طورکلی با افتتاح این تصفیه‌خانه ۴۹ درصد از جمعیت شهر شیراز تحت پوشش خدمات آن قرار می‌گیرند.
بهمن بهروزی اظهار داشت : جلوگیری از آلودگی منابع آب‌وخاک، جلوگیری از برداشت بی‌رویه منابع آب متعارف برای مصارف غیر شرب، جلوگیری از عدم انتشار روزانه ۸۵۰ مترمکعب عوامل بیماری‌زا در محیط‌زیست و ایجاد ظرفیت آبی جدید برای منطقه و برای آبیاری فضای سبز و صنعت از اهداف ساخت این تصفیه‌خانه است.
به گفته وی : ایجاد اشتغال از دیگر مزایای این پروژه عظیم و مدرن است. همچنین از پساب این تصفیه‌خانه در امور صنعتی و کشاورزی با سیستم بازچرخانی بهره‌برداری وسیعی انجام خواهد شد.
برابری سطح خدمات شهر و روستا در حوزه آب وفاضلاب
رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شیراز همچنین گفت: در تلاشیم سطوح خدمات آب و فاضلاب برای روستاهای الحاقی شیراز با شهر برابر باشد.
بهروزی اظهار داشت: از سال گذشته تاکنون حدود ۹۰ روستا در حاشیه کلان‌شهر شیراز به شبکه آب شهری شرکت آب و فاضلاب شیراز متصل شدند. با احتساب روستاهایی که از قبل الحاق شدند حدود ۱۴۰ روستا با تعداد بیش از ۲۰۰ هزار مشترک جدید به دریافت خدمات از آبفا شیراز اضافه شده است.
وی افزود: در روستا برنامه حفر چاه جدید در نظر گرفته‌شده است و اصلاح شبکه و خطوط انتقال باهمت و تلاش شبانه‌روزی پیشرفت خوبی داشته است. باوجودآنکه از زمان تحویل گیری روستا زمان زیادی نگذشته است بیش از ۱۰ کیلومتر اصلاح شبکه انجام‌شده، ۳ حلقه چاه تجهیز شده و نیز یکی دو حلقه بهسازی صورت گرفته است.
مدیرعامل شرکت آبفا شیراز از بازدیدهای میدانی روزانه خبر داد و گفت: برای رفع مشکلات و کم کردن دغدغه مردم تدابیری اندیشیده است و شرکت آب و فاضلاب شیراز در این مدت کوتاه واگذاری، اقدامات قابل توجهی برای تأمین آب و ارائه خدمات به ساکنین این آبادی‌ها انجام داده است.
شیراز و نیاز به منابع آبی جدید
بهروزی با بیان اینکه برای تأمین آب شرب شیراز پروژه‌هایی در نظر گرفته‌شده که با اجرای آن وضعیت تأمین آب در آینده نزدیک متحول می‌شود گفت: به عبارتی اکنون وضعیت تأمین آب شیراز به‌گونه‌ای است که حدود ۸۰ در صد از آب زیرزمینی و ۲۰ درصد از آب سطحی تأمین می‌شود اما با اجرای خط دوم سد درودزن این میزان تأمین تغییر می‌یابد و ۴۸ درصد از آب زیرزمینی و ۵۲ درصد از آب سطحی می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: بخش عمده از چاههای تأمین آب آهکی است سفره‌های آهکی ثمره ذخیره آب در میلیون‌ها سال است با این میزان برداشت که روزی ۴۴۰ هزار مترمکعب آب منابع زیرزمینی از طریق حدود ۱۷۷ حلقه چاه که در تملک شرکت است و ۱۵ حلقه چاه استیجاری از شهرداری صورت می‌گیرد وضعیت منابع زیرزمینی خطرناک است که به‌محض اینکه خط دوم آب از سد درود زن متصل شود برداشت‌ها از آب زیرزمینی کم خواهد شد و تعدادی زیادی از چاهها بسته می‌شود.
وی با اشاره به اقداماتی در بخش تأمین آب شروع‌شده به پروژه بزرگ طرح آب منطقه‌ای برای آبرسانی به شیراز اشاره کرد و گفت: خط دوم آب از سد درود زن با میزان ۳ هزار لیتر بر ثانیه به شیراز در دست اجرا است که از این میزان ۵۰۰ لیتر به صدرا و ۲۵۰۰ لیتر بر ثانیه به شیراز اختصاص خواهد یافت.
بهروزی با اشاره به عظمت طرح و تقدیر از سازمان آب منطقه‌ای افزود: اعتبار قیمت به‌روز این طرح بالغ‌بر ۱۳۰۰ -۱۴۰۰ میلیارد تومان است که با انجام ایستگاه پمپاژ و تصفیه‌خانه و اجرای خطوط انتقال و مخازن بین‌راهی، حدود ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
مدیرعامل آبفا شیراز از تحویل حدود ۷۵۰ لیتر بر ثانیه آب در آینده نزدیک از فاز اول این خط خبر داد و اذعان داشت: خط انتقال به مخزن دوکوهک وصل شده و شرکت آب و فاضلاب شیراز در فاز اول برای تأمین آب شیراز برای تحویل حدود ۷۵۰ لیتر آب با سه پیمانکار، اقدام به اجرای خط انتقالی به طول ۱۸ کیلومتر با قطر ۶۰۰ میلی‌متر نموده است.
آیا آب سد بشار و شش پیر به شیراز می آید؟
وی به خط انتقال سد بشار یاسوج به‌عنوان سومین منبع تأمین آب اعتبار شیراز اشاره کرد و افزود: در شیراز محدودیت منابع آب وجود دارد خط دوم انتقال آب سد درود زن که در حال اجرا است ممکن است تا ۵ سال دیگر پاسخگوی نیاز جمعیت فزاینده شیراز نباشد لذا آبفا شیراز با چشم‌انداز به آینده، در فکر منابع دوردست‌تر است.
بهروزی در ادامه گفت: دولت و وزارت نیرو اقدامات و تخصیص‌هایی از سد بشار یاسوج انجام داده است که درصورتی‌که این خط عملیاتی شود می‌توان گفت سومین منبع تأمین آب شیراز سد بشار یاسوج است.
مدیرعامل آبفا شیراز در بخش دیگری از سخنان خود به برنامه‌های آبفا شیراز برای تأمین مخزن اشاره کرد و افزود: در کلان‌شهر شیراز چیزی حدود ۲۳۰ هزار مترمکعب مخزن جدید برای تأمین آب لازم است که برای رفع این کمبود و رساندن به میانگین کشوری، برنامه‌ریزی و تأمین اعتبار از محل‌های مختلف مثل محل اعتبارات تنش آبی که ملی هست در نظر گرفته‌شده است.
اجرای طرح های توسعه فاضلاب و تامین آب در سایر شهرستانها
سایر شهرستان های استان فارس نیز که با مدیریت شرکت آب و فاضلاب استان فارس اداره می شود در سالهای گذشته با سرمایه گذاری و خدمات دولت گشایش هایی در زمینه تامین آب شرب و توسعه خدمات فاضلاب داشته است.
مدیر عامل شرکت آبفا استان فارس در این زمینه از افتتاح ۲۳ پروژه آبرسانی شهری و روستایی در استان فارس خبر داد و گفت: ۲۳ پروژه آبرسانی در تعدادی از شهرها و روستاهای استان فارس به بهره برداری می رسد .
علی بوستانی گفت: این طرح ها با صرف اعتباری بالغ بر ۲۸۵ میلیارد ریال در مدار بهره برداری قرار خواهد داد. این ۲۳ پروژه شامل بهره برداری از ۸ حلقه چاه ، ۲۲ کیلومتر خط انتقال آبرسانی ، ۴ باب مخزن با ظرفیت ۱۲۰۰ متر مکعب ، یک باب ایستگاه پمپاژ ، ۳۵۰۰ متر خط انتقال برق و ۴۷۸۰ متر شبکه توزیع آب شرب می باشد.
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب فارس افزود: با بهره برداری از این پروژه ها ۳۸۰۰ خانوار شهری و روستایی از مزایای آبرسانی آن بهره مند خواهند شد.
ادغام شرکت های آبفا روستایی و آب و فاضلاب اقدام دولت برای بهینه سازی خدمات
از جمله اقداماتی که در سال جاری به ثمر نشست ادغام شرکت های آبفا روستایی و آب و فاضلاب در استان ها بود که استان فارس نیز این تغییرات را تجربه کرده است ، این اقدام دولت از منظر کارشناسی موجب بهینه سازی ارائه خدمات خواهد شد .
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان فارس یکی از رویداد های مهم و اثر بخش که در پایان سال گذشته محقق گردید را یکپارچه سازی شرکت های آبفا روستایی و شهری عنوان و ابراز امیدواری کرد تا این اتفاق میمون زمینه ساز خدمت رسانی مطلوب تر و رفع محرومیت در عرصه آبرسانی به مردم کشور به ویژه مناطق محروم استان فارس باشد.
بوستانی با برشمردن تعدادی از مزایای مصادیق مثبت یکپارچه سازی شرکت های آبفا شهری و روستایی، گفت: امیدوارم تا با ادامه ی روند همسان سازی ها شاهد مطلوب تر شدن خدمت رسانی در شهر ها و روستاهای استان فارس باشیم.
مدیر عامل شرکت آبفا استان فارس همچنین به تشریح وضعیت منابع آب استان و تأکید بر لزوم صرفه جویی در مصرف آب از سوی مشترکین آب شرب، به طرح ها و پروژه های آبرسانی شهری و روستایی در دست اجرا اشاره و افزود: در حال حاضر در سطح استان پهناور فارس ۱۰۵ پروژه ی آبرسانی روستایی را در ۳۱۵ روستای استان با اعتباری بالغ بر ۱۵۷۰ میلیارد ریال در دست اجرا داریم.
بوستانی ادامه داد : همچنین ۸ پروژه ی آبرسانی شهری نیز با اعتباری بالغ بر ۲۴۰ میلیارد ریال در دست اجراست. در بخش فاضلاب نیز در ۸ شهر استان طرح های فاضلاب شهری با اعتباری بالغ بر ۲۰ هزار میلیارد ریال در دست اجراست که اعتبار اجرای طرح فاضلاب ۶ شهر از محل بانک توسعه ی اسلامی تأمین می گردد.
وی افزود: در همین راستا ۵ پروژه فاضلاب روستایی نیز با اعتباری بالغ بر ۱۰۰ میلیارد ریال دردست اجراست که امیدواریم با در اختیار قرار گرفتن به موقع اعتبارات مصوب، اجرا و بهره برداری این طرح ها و پروژه های آب و فاضلاب شهری و روستایی بتوانیم خدماتی ارزنده و شایسته به مردم استان ارائه دهیم.
احداث خط دوم آبرسانی به شیراز دستاورد بزرگ دولت
جهت انتقال آب مورد نیاز بخشی از کلان شهر شیراز طرح انتقال آب از سد درود زن در قالب خط دوم مطالعه و سپس اجرای خط دوم آبرسانی به شهر شیراز از سد درودزن با استفاده از توان شرکت‌های داخلی آغاز گردید. عملیات اجرایی این طرح در سال ۹۰ آغاز شده ، این طرح شامل خط لوله ، ایستگاه افزایش فشار ، ساخت مخازن سه گانه ، حفرتونل به طول ۵ کیلومتر می باشد که علی رغم مشکلات موجود با جدیت دنبال شده و اکنون گام نخست این طرح به ظرفیت ۷۵۰ لیتر بر ثانیه آماده افتتاح شد و به بهره برداری رسید.
حمیدرضا دهقانی مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان فارس دراین زمینه اظهار داشت: براساس برآورد روز این ابر پروژه تاکنون هزینه ای بیش از ۱۰ هزار میلیارد ریال در برداشته و امید می رود با تامین اعتبارات مورد نیاز باقی مانده بتواند در اسرع وقت با ظرفیت کامل به بهره برداری برسد.۳۲۴ هزار نفر با راه اندازی این پروژه تحت پوشش آبرسانی قرار خواهند گرفت.
دهقانی افزود: از ویژگی های خاص این خط، ظرفیت بالا و اجرای آن در ارتفاعات سخت گذر در بخشی از مسیر بود که سبب احداث یک باب ایستگاه افزایش فشار در مقیاس بزرگ شده است و در بخشی دیگر از مسیر تونلی به طول پنج کیلومتر با شرایط خاص احداث شد.
بهره برداری از طرح آبرسانی به سعادت شهر
گام نخست طرح آبرسانی به شهرهای سعادت شهر و ارسنجان نیز که از سال ۹۵ آغاز و شامل آبرسانی به سعادت شهر می باشد امسال به بهره برداری رسید ، سالانه یک میلیون و ۲۰۰هزار مترمکعب آب شرب این شهر را تامین می نماید. این طرح هزینه‌ای افزون بر ۳۹ میلیاردتومان در بر داشته است.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای استان فارس در این زمینه گفت: برای افتتاح گام دوم این طرح که آبرسانی به ارسنجان می باشد نیاز به ۵۰میلیارد تومان اعتبار است که تا پایان سال جاری در صورت تامین اعتبار این طرح نیز افتتاح خواهد شد. ۶۵ نفر به صورت مستقیم ۱۳۰ نفر به صورت غیرمستقیم در این پروژه مشغول به کار بوده اند. ۱۱۰ هزار نفر از مردم سعادت شهر با بهره برداری از این پروژه از نعمت آب برخوردار شدند.
دولت تدبیر و امید برای احیای تالاب بختگان
تامین حقابه دریاچه بختگان از محل سد درود زن نیز از جمله دستاوردهای قابل توجه دولت در استان فارس است ، همزمان با سفر هفتم آذرماه سال گذشته رضا اردکانیان وزیر نیرو،به استان فارس ۴۰ میلیون متر مکعب آب از سد درود زن رها شد تا به تالاب بختگان رسید .
حمید ظهرابی؛ مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس به ضرورت احیای دریاچه بختگان اشاره کرد و گفت: با توجه به پیگیری‌های صورت گرفته در خصوص احیای تالاب بختگان، محیط زیست به منظور حفظ کارکردهای تالاب و دریاچه و در راستای اجرای قانون حفاظت و احیاء تالاب‌ها و آیین نامه جلوگیری از تخریب و آلودگی غیر قابل جبران تالاب ها ، جاری شدن حقابه بختگان را پیگیری کرد و پس از چندین سال ۴۲ میلیون متر مکعب حقابه این تالاب ها از سد درود زن تخصیص یافت.
این مقام مسوول افزود: این حقابه از ساعت ۸ صبح هفتم آذرماه رها شد و تا ساعت ۲۰ شامگاه ۲۳ آذر به مدت ۱۶.۵ روز به میزان ۳۰ متر مکعب بر ثانیه و میزان دبی ۲.۵۹ میلیون متر مکعب در روز ادامه یافت و حجم کلی آب رها شده ۴۲.۷ میلیون متر مکعب بود.
ظهرابی گفت: این میزان حقابه اختصاص یافته توسط شرکت آب منطقه‌ای فارس ، تنها بخش اندکی از حقابه مورد نیاز تالاب بختگان بوده و نیاز آبی تالاب بختگان بسیار فراتر از این ارقام است. احیای تالاب ها یکی از اولویت‌های سازمان و اداره کل حفاظت محیط زیست فارس است و پیگیری برای تامین حقابه بختگان و انجام اقداماتی از این قبیل برای احیای این تالاب و زنده کردن خدمات اکوسیستمی که می‌تواند برای مردم ایجاد کند از اهداف و اولویت‌های محیط زیست بوده که به صورت مداوم در حال پیگیری است.
وی تاکید کرد: ما معتقدیم که احیای تالاب بختگان به معنی احیای مناطق و شهرستان‌های همجوار این دریاچه است و در این زمینه از هیچ کوششی دریغ نمی‌کنیم. وجود اکوسیستم ارزشمند تالاب های طشک و بختگان و نقش موثر این تالاب ها به ویژه حفظ تنوع زیستی و ذخایر ژنی، کنترل نمودن سیلاب های ویرانگر، تامین آب برای کشاورزی، شرب و از همه مهمتر نقش این تالاب ها در سلامت روانی و تامین معیشت جوامع پیرامونی، حفاظت و تامین حقابه این تالاب را صد چندان می کند.
تالاب و دریاچه بختگان در سالهای پر آب زیستگاه زمستانه پرندگانی مانند فلامینگو، درنا، کبوتر دریایی، آب‌چلیک، مرغابی، غاز بوده است که از روسیه و دشت‌های سیبری به ایران مهاجرت می‌کنند.
این دریاچه که در فاصله ۲۲۰ کیلومتری شرق شیراز در استان فارس قرار دارد و در حفظ بوم ساختار و محیط زیست شهرستان‌های اطراف نیز تأثیر بسزایی دارد اما در سالهای گذشته کاملاً خشک شد ، امسال بر اثر بارش‌های بهاری سطح این دریاچه حدود ۶۰ درصد آبگیری شد.
پر کردن چاه های غیر مجاز اقدام شجاعانه دولت دراستان فارس
از جمله خدمات دولت در استان فارس که با جدیت در سالهای اخیر دنبال شد موضوع پر کردن چاههای آب غیر مجاز است ، چاههایی که بی رحمانه رمق سفره های آب زیر زمینی را می مکند ، تداوم پر شدن چاههای غیر مجاز در سال جاری و سال های باقیمانده م یتواند نوید بخش حفاظت بهتر و بیشتر از سفره های آب زیر زمینی در استان فارس باشد.
بر اساس برنامه ریزی های انجام شده ، در سال ۱۳۹۹ باید ۲۵ درصد از کل چاه های غیرمجاز استان فارس به خصوص شهرستانی هایی که اقدام به کشت برنج کردند پر شود.
استان فارس که در سالهای گذشته صدمات فراوانی از برداشت‌های بی رویه آب از چاههای غیر مجاز کشاورزی داشت با اجرای طرح تعادل بخشی به سمت پُر کردن این چاهها به پیش رفته است ، عنایت الله رحیمی استاندار فارس عملکرد این استان در موضوع پُر کردن چاهها را قابل دفاع دانست.
عنایت الله رحیمی استاندار فارس با بیان اینکه عملکرد فارس در پُر کردن چاه های غیر مجاز قابل دفاع است افزود: این اقدام تاثیر بسزایی در کاهش برداشت‌های بی رویه از منابع آب زیر زمینی داشته است.
وی با تاکید بر تداوم روند پر کردن این چاهها اضافه کرد: برخورد با چاههای غیرمجاز و پر کردن آنها باید همچنان در دستور کار قرار گیرد و میزان برداشت آب از چاههای مجاز هم کنترل شود.
استاندار فارس ادامه داد: در این مسیر برخورد با چاههای غیرمجاز ضرورت دارد که الزامات مختلف اجتماعی، سیاسی و امنیتی هم مد نظر باشد و این کار به درستی انجام شود ، هرکاری اگر به روش صحیح خودش پیش نرود نتیجه مطلوب حاصل نخواهد شد.
بر اساس آمار های موجود وجود چاههای غیر مجاز در استان فارس از معظلات این حوزه است و ۶ درصد از چاههای غیر مجاز کشور در استان فارس وجود دارد و این چاهها سالانه ۸۵۴ میلیون متر مکعب آب از منابع زیر زمینی برداشت می کنند.
وجود ۱۵ هزار چاه غیر مجاز در فارس
۱۵ هزار و ۷۹۴ حلقه چاه غیر مجاز در استان فارس وجود دارد که این چاهها سالانه در حال مکیدن ۶ میلیارد و ۱۶۷ میلیون متر مکعب از آب‌های زیرزمینی این استان هستند. این چاهها در نوبت پُر شدن قرار دارند و با اجرای طرح تعادل بخشی منابع آب همه چاههای غیر مجاز پر می شوند.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای استان فارس اعلام کرد: مقدار آب برداشت شده از چاه های غیر مجاز در این استان معادل ۱۰ برابر حجم آب فعلی سد درودزن در سال جاری است که بارندگی‌های خوب اخیر موجب آبگیری قابل توجه آن شده است.
حمید رضا دهقانی بر لزوم حفاظت بهینه از منابع آب زیرزمینی تاکید و اضافه کرد: در استان فارس همچنین ۷۲ هزار و ۷۹۳ حلقه چاه مجاز وجود دارد که معادل مجموع چاههای موجود در ۱۶ استان کشور است ، وجود مشکلات فراوان پر کردن چاه های غیرمجاز در استان فارس با شدت درحال انجام است.
از سال ۹۳ تا کنون بیش از ۱۲ هزار حلقه چاه غیر مجاز دراستان فارس پُر شده است ، بقیه چاهها نیز در نوبت پر شدن است تا سفره ها به تعدل برسد ، امسال تا کنون بیش از یک هزار و ۱۰۰ حلقه چاه غیر مجاز پر شده و تا پایان سال این تعداد به یک هزار و ۴۰۰ حلقه خواهد رسید.
