رونق اقتصاد فرهنگ با بهبود کسب و کارهای فرهنگی-هنری

گسترش کسب و کار فرهنگی در جامعه‌ به یک امر ضروری تبدیل شده است، امروزه باید با استفاده از ظرفیت‌های داخلی کشور و برنامه ریزی در این زمینه از طریق کسب کارهای فرهنگی و هنری ضمن کارآفرینی و اشتغال زایی، گامی در جهت رونق اقتصاد فرهنگ کشور برداشت، در این راستا رویکرد مدنظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که از سال‌های گذشته آغاز شده خروجی‌های چشمگیری را به همراه داشته است.

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وظیفه سیاستگذاری، برنامه‌ریزی، هدایت، حمایت و نظارت بر حوزه‌های قرآن و عترت، فعالیت‌های فرهنگی و هنری مساجد، کتاب، چاپ و چاپخانه‌ها، کتابخانه‌های عمومی، فیلم و سینما، هنرهای نمایشی، هنرهای تجسمی، موسیقی، مطبوعات، تبلیغات، وقف، امور خیریه، حج و زیارت، روابط فرهنگی بین المللی، رسانه‌های دیجیتال، بازی‌های رایانه ای، توسعه مراکز و فضاهای فرهنگی و هنری و آموزش‌های رسمی و غیررسمی فرهنگی، هنری و رسانه ای را بر عهده دارد.

این وزارتخانه برای اجرای درست اهداف، وظایف و اختیارات خود ۶ معاونت (معاونت‌های قرآن و عترت (ع)، امور فرهنگی، امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی، امور هنری، حقوقی و امور مجلس و توسعه مدیریت و منابع)، ۷ سازمان و موسسه (سازمان‌های اوقاف و امور خیریه، حج و زیارت، فرهنگ و ارتباطات اسلامی، خبرگزاری جمهوری اسلامی» امور سینمایی و سمعی و بصری و موسسه‌های پژوهشی فرهنگ، هنر و ارتباطات و آموزش عالی علمی-کاربردی فرهنگ و هنر) و ۱۷ دفتر، ۱۰ اداره کل، ۳ مرکز، ۶ دبیرخانه و ۳۴ اداره کلی استانی در ۳۱ استان کشور دارد.

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال ۹۸ با احساس مسئولیت در زمینه بهبود فضا برای کسب و کارهای فرهنگی به تعریف و توسعه و اجرای برنامه ها، پروژه ها، فعالیتها و انتخاب رویکردهایی که منجر به افزایش توان صاحبان کسب و کارهای فرهنگی، رفع موانع تولید و مصرف فرهنگی و حمایت از تولید و مصرف فرهنگی و هنری میشود، مصمم تر شد.

این وزارتخانه در مسیر بهبود بهبود فضای کسب و کارهای فرهنگی کلان برنامه ای تدوین کرد و پیش رو قرار داد، اهم مسائل موردنظر این کلان برنامه ضعف توان مالی، فناوری نوین و زیرساختی تولید و مصرف فرهنگی و هنری و رفتارهای سلیقه ای و ناکارآمدی در نظام حقوقی - تقنینی و حمایتها از عرصه تولید و مصرف فرهنگی و هنری بود.

در این مسیر برنامه ها و رویکردهای تحقق این کلان برنامه نیز به صورت شفاف تبیین شد، از جمله زمینه سازی و حمایت از ایجاد و تقویت بنگاه های مالی و پولی مورد نیاز بخش فرهنگ، استقرار حرفه ای نظام مالکیت فکری - معنوی، افزایش سهم فرهنگ از تسهیلات مالی- اعتباری و معافیت های مالیاتی، گمرکی، بیمه ها، انرژی و ...، ارزیابی و نظارت بر اثربخشی حمایت های دولتی از بخش فرهنگ و هنر، بهره مندی مناسب اصحاب فرهنگ و هنر از خدمات مالی، بیمه ای، حقوقی،ِ تسهیل فرآیندی و ساختاری تولید و عرضه خلاقیت ها و آفرینش های فرهنگی - هنری.

 گسترش و تقویت منابع مالی حوزه فرهنگ و هنر

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت های زیرمجموعه در این مسیر اقداماتی همچون افزایش اعتبار مشاغل خانگی در سطح استانی، تشویق به اشتغالزایی به صورت پشتیبان حقیقی و حقوقی در سطح استان و مکاتبات و پیگیری امورات مؤسسات و آموزشگاه های آزاد، پرداخت دیون معوقه سینماگران به بانکهای عامل ، تخصیص اعتبار در قالب تسهیلات ارزان قیمت برای راه اندازی کسب و کارهای فرهنگی و هنری را در پرونده کاری خود طی ۹۸ ثبت کرد.

به عنوان نمونه در جریان تخصیص اعتبار در قالب تسهیلات ارزان قیمت برای راه اندازی کسب و کارهای فرهنگی و هنری ۱۱۰ پروژه کسب و کار فرهنگی و هنری مبلغ ۱۳۸ میلیارد و ۵۵۰ میلیون تومان تسهیلات دریافت کردند که این امر به بهبود نشر کتاب در کشور کمک شایانی کرد.

این وزارتخانه در مسیر حمایت مالی مستقیم نیز با حمایت از ناشران با خرید و پیش خرید کتاب های ارزشمند منتشر شده ، پرداخت یارانه های فصلی کتابفروشان و جام باشگاه های کتاب و کتابخوانی (پرداخت ۴۰ میلیارد ریال به صورت یارانه در قالب تخفیف از سوی کتابفروشان باعث افزایش قدرت خرید مردم و بهبود کسب و کار کتابفروشی های سراسر کشور)، تامین ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار از محل تبصره ۱۸ قانون بودجه سنواتی کشور برای ایجاد کسب و کارهای فرهنگی هنری رسانه ای و فرصت های شغلی با تایید و ارسال طرح های متقاضیان به بانک از جمله به ۱۵۱ طرح – فرصت های شغلی تعهد شده از سوی متقاضیان یکهزار و ۵۶۴ فرصت شغلی تسهیلات ارئه کرد تسهیلات مورد تقاضای طرح های تایید شده یکهزار و ۷۵۰ میلیارد ریال و تسهیلات اعطا شده ۲۰ میلیارد ریال بوده است.

استمرار و توسعه معافیت های مالیاتی، بیمه ای و ...

معافیت مالیاتی فعالیتهای فرهنگی و هنری مطابق بند ل ماده ۱۳۹ قانون مالیات های مستقیم (فعالیت‌های انتشاراتی و مطبوعاتی و قرآنی(دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاههای ذی‌ربط) ، فرهنگی و هنری که به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می‌شوند، از پرداخت مالیات معاف است) که باعث کاهش هزینه تولید آثارملی فرهنگی و هنری شد، از جمله اقدامات و رویکردهای این وزارتخانه در سال گذشته بود.

همچنین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این رویکرد به تشکیل بانک جامع اطلاعاتی کتابفروشان سراسر کشور با هدف تسهیل احراز واحد صنفیِ معاف از مالیات به سازمان امور مالیاتی، جهت بهره مندی از معافیت مالیاتی پرداخت.

پیگیری معافیت های مالیاتی، بیمه ای و ...کانون های فرهنگی و هنری مساجد به تعداد ۲۵ هزار و ۵۴۲ باب کانون، تصویب پیشنویس بیمه بیکاری برای پدیدآورندگان آثار فرهنگی و هنری در کمیسیون فرهنگی دولت و طرح در هیات دولت که باعث کمک به امنیت شغلی پدیدآورندگان آثار فرهنگی و هنری می شود، از دیگر اقدامات وزارت فرهنگ در این گام بوده است.

به دنبال ارائه لایحه «منتفی شدن معافیت مالیاتی اهالی فرهنگ و هنر» در بودجه سال آینده و نگرانی جدی اهالی فرهنگ و هنر پس از انتشار اخباری مبنی بر صحت این موضوع، با پیگیری سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و موافقت محمد باقر نوبخت در کنار گذاشتن پیش‌نویس حذف معافیت مالیاتی اهالی فرهنگ و هنر از لایحه بودجه سال ۹۹، فعالیت‌های فرهنگی، هنری و رسانه‌ای در سال آینده همچنان از معافیت‌های مالیاتی برخوردار می‌شوند.

در این میان اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه نیز در واکنش به خبر « ادامه معافیت مالیاتی اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه در لایحه بودجه سال ۱۳۹۹، در نامه های جداگانه از پیگیری ها و زحمات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکر و قدردانی کردند.

از آن جمله اتحادیه‌ها، شرکت‌های تعاونی، تشکل‌های فعال حوزه نشر و قرآن و عترت کشور طی نامه‌ هایی جداگانه از توجه دولت برای استمرار معافیت مالیاتی اصحاب فرهنگ و هنر از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی قدردانی کردند.

در متن نامه تشکل های نشر و کتابفروشان خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آمده است : همانگونه که مستحضر هستید شرایط اقتصادی کشور فشار بسیاری را بر جامعه ایران وارد کرده که در این میان حوزه فرهنگ هم از این شرایط مستثنی نبوده است. حوزه فرهنگ مکتوب به دلایل متعدد همواره از اقتصاد ضعیفی برخوردار بوده و به همین دلیل نیازمند توجه و حمایت بوده و هست. بر این اساس از سال‌ها پیش معافیت مالیاتی فعالان این حوزه به عنوان نوعی حمایت در این مسیر تعریف شده است و خبر استمرار این حمایت موجب خوشحالی و امیدواری  فعالان حوزه نشر و کتاب شد. در این راستا از تلاش‌های جنابعالی و توجه دولت برای استمرار معافیت مالیاتی فعالان حوزه فرهنگ قدردانی می‌شود. بی تردید این حمایت در فعالیت و زندگانی بیش از ۴هزار ناشر فعال در کشور و صدها کتابفروش در شهرهای گوناگون و نیز هزاران نفر از کارکنان و فعالان حوزه نشر تاثیر مثبت خواهد داشت.

بر اساس یکی از بندهای پیش نویس لایحه بودجه ۹۹، «تمامی فعالیت‌های انتشاراتی و مطبوعاتی، فرهنگی و هنری دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشمول ۵۰ درصد معافیت مالیاتی می باشند.» که این بند با دستور «محمدباقر نوبخت» حذف شد؛ بنابر این، این فعالیت‌ها کماکان از معافیت صد درصدی برخوردار خواهند بود.  

این تصمیم به منظور حمایت از هنرمندان، کمک به بهبود صنایع فرهنگی و تقویت مشاغل فرهنگی و هنری اتخاذ شده است که تاثیر مضاعف و مهمی بر سرانه مصرف کالاها و محصولات فرهنگی نیز خواهد داشت.

«سیدعباس صالحی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پی قوت گرفتن حذف معافیت مالیاتی اهالی فرهنگ، رسانه و هنر، در نامه‌ای به معاون اول رئیس‌جمهوری، رئیس‌دفتر رئیس‌جمهوری و وزیر امور اقتصادی و دارایی، خواستار بازنگری در این تصمیم شد.

در بخشی از نامه سید عباس صالحی آمده است: در شرایطی که خبر موافقت دولت محترم در تصویب تاسیس انجمن‌های صنفی سراسری فرهنگ، هنر و رسانه می‌رفت تا موجی از شادی و دلخوشی در بین این بخش از جامعه ایجاد کند متاسفانه انتشار اخباری در خصوص حذف معافیت مالیاتی مربوطه موجب نگرانی شد.

در بخش دیگری از این نامه بیان شده است: براساس بند (ل) ماده (۱۳۹) قانون مالیات‌های مستقیم کلیه فعالیت‌های انتشاراتی، مطبوعاتی، قرآنی، فرهنگی و هنری دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معاف از مالیات (مشمول مالیات با نرخ صفر درصد) هستند. به نیکی واقفید فعالیت‌های فرهنگی و هنری اصولا درآمدزایی چندانی نداشته و انتفاعی محسوب نمی‌شود و برهمین اساس در ادوار مختلف به مجوزهای صادر شده به چشم اقتصادی نگاه نشده و همواره سعی در حمایت از آنها بوده است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان یادآور شد: باتوجه به اینکه خطر تهاجم فرهنگی و توطئه‌های نفوذ و استحاله فرهنگی دشمنان انقلاب به طور مداوم گوشزد می‌شود، لزوم حمایت همه‌جانبه از فعالیت‌های فرهنگی، هنری و رسانه‌ای ضروری بوده و باتوجه به تاثیرات منفی اقتصادی و اجتماعی ناشی از این اقدام بر نخبگان کشور، دستور فرمایید معافیت‌های مالیاتی موضوع بند (ل) یاد شده همچون گذشته برقرار بوده و از هرگونه اقدام در جهت حذف آن جلوگیری به عمل آید.»

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پس از انتشار اخباری مبنی بر حذف معافیت‌های مالیاتی موضوع بند(ل) ماده (۱۳۹) قانون مالیاتی‌های مستقیم کشور در بودجه سال ۹۹ صریحا مخالفت خود را در این زمینه اعلام کرده است.

همچنین در نامه های جداگانه ای، اتحادیه تشکل­ های قرآن و عترت کشور نیز از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای استمرار معافیت مالیاتی اصحاب فرهنگ و هنر قدردانی کردند.

درمتن نامه آنها خطاب به سید عباس صالحی آمده است: با پیگیری و اهتمام دلسوزانه جنابعالی درخصوص استمرار معافیت فعالیت­های مؤسسات فرهنگی قرآن و عترت که منتج به پایدار شدن آن در قانون بودجه سال ۱۳۹۹ گردید بارقه امید را در دل خدمتگزاران به ساحت مقدس قرآن کریم و عترت طاهره علیهم­السلام زنده کرد.

در شرایط کنونی که دشمنان قسم خورده نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران تمام توان خود را برای پیاده سازی شبیخون فرهنگی به کار گرفته ­اند، حمایت جنابعالی و تمامی دستگاه­های اجرایی کشور از مؤسسات و مراکز فرهنگی و دینی مردمی که بدون چشم داشت در خط مقدم این جنگ نابرابر در حال تلاش و ایثار هستند بیش از پیش مورد انتظار است.

بدین­وسیله جامعه قرآنی اعم از مدیران مؤسسات، فعالان و خادمان، مدرسان و هنرمندان قرآنی مراتب قدردانی و سپاس خود را از این اقدام شایسته اعلام می دارند.

تسهیل شکل گیری کسب و کارها

کمک به استقلال مالی و خودکفایی زنان سرپرست خانوار به برگزاری ۵۱ نمایشگاه و فروش آثار هنری تولید شده توسط این قشر مبادرت کرد، اراِئه خدمات الکترونیکی به منظور بهبود فضای کسب و کار سینمایی، مقررات زدایی و کاهش و بهینه سازی گردش کارهای صدور مجوز با ایجاد سامانه صدور مجوز، صدور مجوز الکترونیکی چاپ  ۸۴ هزار و یکصد عنوان کتاب نیز از جمله شاخص ترین اقدامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این برنامه و چشم انداز تعریف شده بوده است.

صیانت از حقوق فعالان و مالکیت معنوی و مادی

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در جهت حفظ حقوق پژوهشگران و مؤلفان آثار قرآنی به ثبت آثار و صدور مجوز منشورات قرآنی کمک کرد که در این مسیر ۲۵ صدور مجوز ترجمه و  ۵۰ مورد ثبت اثر صورت گرفت. 

رسیدگی به شکایات فعالان سینما در جهت ایفای حقوق سینماگران که به بررسی و تشکیل ۲۱۰ پرونده در خانه سینما منتهی شد، ثبت مالکیت آثار سینمایی از طریق سامانه های سازمان سینمایی و صدور ۸۵ پروانه مالکیت، مبارزه با عرضه غیر مجاز محصولات سینمایی ایران و کشف و توقیف ۳۰ هزار و ۸۳۶ نسخه غیرمجاز و حمایت حقوقی از یکهزار و ۲۵۵ باب کانون و مبارزه با قاچاق و تکثیر غیرقانونی کتاب با مشارکت اتحادیه ناشران و کتابفروشان، دفتر پژوهش های قوه قضاییه، نیروی انتظامی و دادگاه فرهنگ و رسانه از می توان شاخص ترین های این بخش عنوان کرد.

 رسمیت بخشی و اعتبار افزایی مشاغل و کسب و کارهای فرهنگی

اجرای پروژه مطالعاتی «طبقه بندی مشاغل و فعالیت های تبلیغی ترویجی قرآنی با رویکرد ارتقاء نقش و جایگاه کسب و کارهای قرآنی» جهت ارتقاء نقش و جایگاه کسب و کارهای قرآنی، ثبت و دریافت کد شناسه ملی (خانه سینما) و پایان فاز اول و دوم طرح پژوهشی تدوین فهرست مشاغل صنایع فرهنگی هنری و رسانه ای (مشاغل دیداری - شنیداری، نشر و رسانه های چاپی) که به شناسایی ۵۲۹ عنوان شغلی در رسته فعالیتهای موسیقی، فیلم، انیمیشن، خبرگزاریها، پخشهای خبری، رادیو و تلویزیون و شناسایی۲۸۲ عنوان شغلی در رسته فعالیت های: انشتار کتاب، مطبوعات و نشریات و سایر چاپها و طراحی سامانه خوداظهاری مشاغل فرهنگی، هنری و رسانه ای با عنوان فرهنگ پیشه به آدرس farhangpishe انجامید را نیز می توان اثرگذارترین اقدامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این بند عنوان کرد.