صنف چیست؟/مناسبات اصناف هنری با حاکمیت بررسی شد

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، نخستین نشست از نشست‌های سه‌گانه انجمن‌ها و نظام‌ صنفی هنری با عنوان «صنف چیست؟» عصر سه‌شنبه- ۱۸ دی ماه- به دبیری وحید آگاه عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی، حقوق‌دان و سخنرانی بهرام کلهرنیا رئیس شورای عالی خانه هنرمندان ایران، محمودرضا رحیمی رئیس انجمن بازیگران خانه تئاتر، محسن امیریوسفی نایب رئیس هیأت مدیره خانه سینما، حمیدرضا نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی ایران، حسین پاکدل نویسنده و کارگردان تئاتر، امیر راد رئیس انجمن هنرمندان نقاش ایران و با حضور نادره رضایی معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از هنرمندان و مسئولان در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.

هنرمندان جایگاه تعریف شده و دقیقی ندارند

بهرام کلهرنیا رئیس شورای عالی خانه هنرمندان در ابتدای این نشست گفت: ما تاریخ بسیار پر فراز و نشیبی در ایجاد انجمن‌ها و تشکل‌های هنری را پشت سر گذاشتیم، تشکل‌های گوناگون هر کدام با بهانه، آرزو و طریق معینی کوشیدند تا از پیچیدگی‌های قانون عبور کرده و یک جایگاه قابل فهم قانونی را برای خود پیدا کنند.

در دوران کنونی به سبب بزرگ شدن جمعیت، گسترش شهرها و ایجاد مشاغل جدید، سرگردانی در کار صنفی هنرمندان و سایر مشاغل ایجاد شدوی گفت: هنرمندان در میان مشاغل دیگر، جایگاه تعریف شده و دقیقی ندارند و این موضوع از این جهت پیش آمده است که هنرمندان باید شغل خودشان را خودشان بسازند، مالکان و شاغلان مشاغل هنری، خود هنرمندان هستند، در سایر حوزه‌ها هر فردی شاغل یک حرفه است و تمام حوزه‌های کاری و تناسب او با سازمان‌ها، نهادهای اجتماعی و قانونی به صورت طبیعی شکل گرفته است و نیاز به بازتعریف ندارد اما هنرمندان جایگاه دقیق و تعریف شده در میان صنوف متفاوت و جامعه ندارند و گرفتاری‌ها از اینجا آغاز شده، حوزه‌های گوناگون مربوط به کار، مشاغل، محدوده، اهداف، شیوه‌های عمل، ابزارها و گونه معیشت شغلی آنان بحران زده است.

کلهرنیا افزود: توجه به موضوع صنف، قدمتی دیرینه دارد و در فتوت‌نامه‌ها نیز به آن اشاره شده است، از حدود قرن پنجم هجری شکل‌گیری صنف‌های متفاوت را تجربه کردیم و در شیوه تاریخی نگرش به صنف‌ها یا ضرورت شکل‌گیری آنها، اکنون بسیاری از سوال های ما را می‌تواند پاسخ بدهد، فتوت‌نامه سازندگان عروسک‌های خیمه شب بازی، مُهرسازان و چیت‌سازان از جمله آنها هستند که قوانین اجتماعی تدوین شده دارند و می‌تواند به ما ایده ببخشند، در دوران کنونی به سبب بزرگ شدن جمعیت، گسترش شهرها و ایجاد مشاغل جدید، سرگردانی در کار صنفی هنرمندان و سایر مشاغل ایجاد شد.

رئیس هیات مدیره انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران بیان کرد: محصولات هنرمندان، محصول روزمره زندگی نیست و شیوه ارزش‌گذاری آنها مشخص نیست و محصولی که هنرمند می‌سازد، به آن دلبستگی دارد، عمری از تجربه و وجود برای ایجاد آن استفاده شده و وقتی ساخته می‌شود، به ظاهر سودمندی را ندارد. هنرمندان فلاسفه‌ای هستند که با کار خودشان شرایط تحقق ارزش‌های وجود انسان را شکل می‌دهند و باید به آنان احترام گذاشت.

وی اظهارداشت: هنرمند برای خلق اثر خودش جان مایه دیگری را باید هزینه کند، بازنشستگی ندارد تا پایان عمر باید کار کند،، پشتیبان اقتصادی و بازار تعریف شده ندارد، با بحران‌های کاری روبه روست، روزمره زندگی معیشتی او بحران زده است، به عنوان مثال ما برای ایجاد انجمن صنفی طراحان گرافیک، مشکلات بسیاری داشتیم، وزارت فرهنگ وقت ما را به رسمیت نمی‌شناخت، در نهایت برای به رسمیت شناخته شدن طراحان گرافیک و کمک به دانشجویان این حوزه شرکت تعاونی را تشکیل دادیم که با مالیات سنگینی برای فعالیت آن متحمل شدیم و در نهایت مجبور به انحلال آن شدیم.

کلهرنیا افزود: سپس در مناسبات کاری در وزارت کار، سعی کردیم یک تشکل صنفی، با حضور کارفرما ایجاد کنیم، آیین‌نامه و شیوه اجرایی، دفتر کار، چگونگی مجوز، محدودیت، قیمت‌گذاری، چگونگی تعامل با سفارش دهنده را تعریف و تدوین کردیم، هیچ یک از این موارد را نظام آموزش دانشگاهی به ما نیاموخته بود.

این پژوهشگر و مدرس هنر درباره تردید و ترس دولت از صنف بیان کرد: به نظر می‌رسد هنرمندان بعد از انقلاب مورد دارند، می‌توانند مخفیانه یک کار عجیب بکنند، می‌خواهند سخنان دیگری از جنس فراهنر، توطئه و خیانت‌پیشگی بگویند، این رفتارها با هنرمندان بسیار نازل و توهین‌آمیز است. این تعابیر نیز وجود دارد که حوزه بیانگری در آثار هنری، پیچیدگی‌ها، حساسیت‌ها، شباهت و ظرفیت‌های خودش را دارند، به علت اینکه هنرمندان می‌توانند اندیشه‌های پنهان و فلسفی وجود را در آثارشان به نمایش بگذارند، در طول تاریخ، با احتیاط با آنان برخورد شده است.

نرخ‌نامه جایگاه قانونی پیدا کند، ابلاغ و اجرا شود، اگر همان نرخ نامه در پوستر فجر امسال اعمال شود، فوق العاده استوی درباره انتظارت انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران گفت: از معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درخواست کردم که برای صدور مجوزهای اعضای انجمن صنفی طراحان گرافیک که چند سال است به آنان داده نشده است، راه حل پیدا کنیم و پاسخ دقیقی داده نشد و بعد فهمیدم که به یک تصمیم‌گیری حقوقی ارجاع شده است و به اعضای صنف طراحان گرافیک اعلام کردم که مجوز را خودمان صادر خواهیم کرد، نظام‌های قانونی به جای اینکه برای حل بحران‌ها راهگشا باشند، آن را متوقف می‌کنند، این جزو حقوق طبیعی ماست، من باید به همکاران خودمان این فرصت بدهم وقتی آنان به من این اجازه را دادند که سرپرستی صنف را برعهده بگیرم، مجوز را صادر می‌کنم.

کلهرنیا، بازنشستگی، بیمه اعضا و به رسمیت شناخته شدن نرخ‌نامه را از دیگر درخواست‌های انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران عنوان کرد و افزود: امیدواریم که نرخ‌نامه جایگاه قانونی پیدا کند، ابلاغ و اجرا شود، اگر همان نرخ نامه در پوستر فجر امسال اعمال شود، فوق العاده است.

صنف با نهاد قدرت کاری ندارد

محمودرضا رحیمی بازیگر، نویسنده، کارگردان، استاد دانشگاه، رئیس انجمن بازیگران خانه تئاتر در ادامه این نشست با اشاره به رویکردهای سیاسی در صنف‌های مدنی اظهارداشت: اکنون شرایط به گونه‌ای است که نمی‌توانیم اساسی‌ترین سخنان مدنی را بگوییم، برداشت‌های سیاسی از آن می‌شود، در یک ماه گذشته، چهار بازیگر زیر ۵۰ سال به علت سکته قلبی فوت کردند، در نظام بازیگری حتی کف دستمزد نداریم که خنده‌دار است، شغلی در این حوزه وجود دارد، دانشگاه‌هایی این رشته را به صورت تخصصی تدریس می‌کنند.

اگر امور را به خود صنف‌ها بسپارید، صنف‌ها با دولت‌ها، به راحتی وارد صحبت می‌شوند و دولت‌ها تکلیف خود را می‌دانند، حمایت از طریق صنف باید به هنرمندان داده شودوی گفت: جامعه‌ای که دارای سندیکا باشد، دارای بلوغ است و خانه تئاتر خودش ضربه‌گیر اداره کل هنرهای نمایشی شده است و دیگر هیچ خاصیت دیگری ندارد، تمام امکاناتی که داشت در سال‌های گذشته از آن گرفتند و در اساسنامه خانه تئاتر نوشته شده، موسسه غیرسیاسی و مدنی اما نمی‌توانیم سخنانمان را بگوییم چون هر چه می‌گوییم بروز بیرونی آن سیاسی می‌شود در صورتی که ما با نهاد قدرت کاری نداریم.

رحیمی افزود: هنر و هنرمند نیازمند آرامش است و آن کسی که آرامش را به هم می‌زند، ما نیستیم. ما آرامش را ایجاد می‌کنیم، به غلط می‌گویند تئاتر انتقادی است، ما در بعضی از مفاهیم ساده مانده‌ایم، تئاتر انتقاد نمی‌کند، تفسیر شما از هنر انتقاد است، تئاتر تصمیم شما را برای شما متبلور می‌کند.

وی، قبول و حمایت برای تقنینی شدن خانه تئاتر به عنوان یک صنف مردمی غیرسیاسی، غیردولتی، مستقل و بازگرداندن قدرت تکثیر واحدهای خانه تئاتر در کشور تا رسیدن به کانون تئاتر، اتمام موفقیت‌آمیز مراتب جریانات مربوط به ایجاد انجمن‌های صنفی تئاتر همراه با کد شغلی، حمایت مادی و معنوی از این صنوف به عنوان صنوف مردم نهاد را از درخواست‌ها و انتظارات خود در این حوزه برشمرد و گفت: ۱۵ سال پیش یکی از هنرمندان تئاتر خطاب به دولت گفت که نظارت و پول شما را نمی‌خواهیم، برای بعضی از گروه‌های تئاتر نظارت حذف شد اما برای همه گروه‌ها پول حذف شد، الان بعضی از گروه‌ها نظارت نمی‌شوند، اما همه گروه‌ها بی‌پول هستند. اگر امور را به خود صنف‌ها بسپارید، صنف‌ها با دولت‌ها، به راحتی وارد صحبت می‌شوند و دولت‌ها تکلیف خود را می‌دانند، حمایت از طریق صنف باید به هنرمندان داده شود.

رئیس انجمن بازیگران خانه تئاتر افزود: هنر سرمایه است، نگوییم برای هنر سرمایه بگذاریم، اداره کل هنرهای نمایشی، به مراتب قدرتش کمتر شد و در استان‌ها قدرتی ندارد، امکاناتی که در تهران داریم، شهرستان‌ها اصلا ندارند، تعیین کف دستمزد، یکی از مسائلی است که کاملا سندیکایی است، صنف می‌تواند پیشنهادش را به دولت بدهد و دولت تقریبیش کند، هنرمند باید نیازش را اعلام کند؛ ما در تئاتر نیاز به سالن، عدالت در تبلیغات، هزینه و بودجه داریم، همه تئاترها اکثرا ضرر می‌کنند و یکسری تئاترهای به خصوص مثل کنسرت نمایش رشد می‌کنند.

تهیه‌کنندگی در هر هنری یکی از تخصصی‌ترین مسائل آن رشته است. اکنون پول بزرگترین دیکتاتور شده است، به نام اقتصاد تئاتر، این هنر را نابود کردند. در صورتی که خود هنر اقتصاد استرحیمی بیان کرد: تولیت تئاتر در کشور باید مشخص شود چه نهادی است، در تهران سالن‌های تئاتر بسیاری داریم که متعلق به نهادهای دیگر است و به اهالی تئاتر داده نمی‌شود، از طرفی تماشاخانه‌های خصوصی غیراستاندارد ساخته می‌شود و یکسری سرمایه‌دار با پول کلان نقش تهیه‌کننده را ایفا می‌کنند در صورتی که سرمایه‌گذار تهیه‌کننده نیست، تهیه‌کنندگی در هر هنری یکی از تخصصی‌ترین مسائل آن رشته است. اکنون پول بزرگترین دیکتاتور شده است، به نام اقتصاد تئاتر، این هنر را نابود کردند. در صورتی که خود هنر اقتصاد است.

وی اظهارداشت: هیچ قرارداد قابل اعتنایی در هیچ کدام از شئون تئاتر منعقد نمی‌شود، اگر صنف تشکیل شود، این هم به دولت داده می‌شود، دولت مصادیقش را می‌آورد و براساس قوانین تقنینی می‌کند، پیشنهاددهنده باید هنرمند باشد، محتوا را صنف و هنرمند ارایه دهد و دولت برای ایجاد فرم حقوقی آن باید به ما کمک کند.

رئیس انجمن بازیگران خانه تئاتر، استانداردسازی‌های صحنه، حمایت‌های قضایی از هنرمندان، حرفه‌ای سازی را از دیگر درخواست‌های این نهاد عنوان کرد و گفت: کارگاه‌های ما را به ما برگردانید، کارگاه لباس، عروسک داشتیم، در تالار وحدت، تئاتر شهر داشتیم که همه آنها تبدیل به سالن اجرا شدند. همچنین مسئولیت اجراها به هنرمندان باید واگذار شود، صنف مجوز بدهد و هنرمند مسئولیت‌پذیر و پاسخگو باشد.

رحیمی افزود: بیمه اعضای انجمن بازیگران خانه تئاتر از دیگر مشکلات این نهاد است، از ۴۵۰ عضو صنف که شارژ سالانه را دادند، ۷۰ نفر برای بیمه تکمیلی درخواست دادند که با افراد تحت تکلف می‌توانیم به ۱۲۰ نفر با لطف صندوق اعتباری هنر بیمه تکمیلی رایگان بدهیم. اختیارات اگر به صنف داده شود خیلی بهتر عمل می‌کند، چون به آن هویت داده شده است، به ۴۵۰ عضو بازیگران خانه تئاتر افتخار می‌کنم، به آنان هویت دادم و اجازه داده شده خودشان انتخاب کنند که از خدمات صنف استفاده کنند.

وجود نگاه‌های امنیتی در سینما

نگاه امنیتی فراتر از بحث سیاسی است، ما با یک حاکمیتی روبه رو هستیم که متاسفانه به سینما خیلی علاقه دارد و این علاقه و عشق، عجیب است که باعث نابودی سینما می‌شودمحسن امیریوسفی نایب رئیس هیات رئیسه خانه سینما، کارگردان، نیز در ادامه این نشست اظهارداشت: همچنان در صدد اثبات کار صنفی، در فرهنگ و هنر و سینما هستیم، شاید معجزه هنر و سینما است که علی رغم همه مشکلات همچنان قصه‌ها را می‌سازیم و واقعیت می‌بخشیم. بعد از اتفاقات سال ۱۳۸۸ خانه سینما تعطیل شد که با همت اعضا و هنرمندان همت صنفی شاهد بازگشایی خانه سینما بودیم اما اسیر یک نگاه امنیتی شدیم، شاید در قدیم در قالب تذکر، نگاه، مجوز و احزار به حراست بود اما از جایی به بعد در کنار خودمان یک موجود نامرئی هم داریم، همیشه ناظر ماست، در ابتدا به عنوان وابسته به مجوزهایی است که در سینما وجود دارد، هم باید پروانه ساخت، پروانه نمایش و پروانه اکران دریافت کنیم، گفته شده بود که پروانه ساخت قرار است لغو شود تاکنون اتفاق نیفتاده است، پروانه ساخت تضمینی برای شروع کار است و بعد پروانه نمایش تضمینی برای اکران است و بعد وارد چرخه اکران می‌شویم که چه مقدار سینما و سالن در اختیار بگیریم.

وی افزود: نگاه امنیتی فراتر از بحث سیاسی است، ما با یک حاکمیتی روبه رو هستیم که متاسفانه به سینما خیلی علاقه دارد و این علاقه و عشق، عجیب است که باعث نابودی سینما می‌شود، جذابیت را می‌خواهیم کم کنیم، دست ما نیست، نگاه های امنیتی تشدید شده است.

امیریوسفی گفت: در ۲۰ سال گذشته، یک نگاهی در سینما سعی داشت یک تفکیکی را در سینما ایجاد کند، اولین اتفاق، حضور دگرگونه به شکل دیگری از مسائل مالی است، هزینه تولید فیلم یک باره به شدت بالا رفت، از یک نگاهی شاید جالب بود و به تدریج متوجه شدیم که گران کردن هزینه فیلمسازی چه تبعاتی دارد، بعد از دو دهه به شرایط فعلی سینما رسیدیم که فراتر از آن امنیت، قسمت مهمی از سینمای ایران یعنی سینمای اجتماعی ایران نابود شده است، در حوزه اکران، عملا یک نوع نگاه و فیلم؛ مدل فیلم‌های کمدی است، فیلم‌های کمدی در همه جهان هستند، انقدر نباید مزاحم باشند، چرا در دو سه سال اخیر افتخارمان در آمار فروش فیلم فقط یک گونه سینماست؟

گیشه می‌تواند همیشه خوب باشد اما آمارها متعلق به چند فیلم سینمایی است؟ در ۲۰ سال گذشته، سه گونه سینما، سینمای سفارشی یا مورد پسندحاکمیت، سینمای تجاری و سینمای مستقل تعریف شده است که در دوره‌هایی حال این سه گونه خوب بوده است و قرار نیست حذف شوندنایب رئیس هیات رئیسه خانه سینما بیان کرد: صنف انقدر درگیر مسائل و مشکلات خود است که نمی‌تواند به این مسائل توجه کند، کسانی که در کار صنفی بودند؛ دو گونه نگاه بوده است، یک گونه نگاه این بوده است که ما مبارز سیاسی نیستیم، در این حوزه، فعال صنفی هستیم، شاید یک مقداری مماشاتی بود که برخی رویکرد عافیت طلبانه در حوزه کاری خودشان داشتند، بعضی وقت‌ها توانسته است به صنف غلبه پیدا کند، نگاه دوم، نگاه امنیتی به صنف است که باید اصلاح و از صنف و سینما برداشته شود.

وی اظهارداشت: فیلم‌های اجتماعی متاسفانه اوضاع خوبی ندارند و تعبیر اجتماعی باز هم بازمانده انقلاب ۵۷ است، ما ژانری به نام سینمای اجتماعی نداریم، آن هم از تعبیرهای خودمانی در سینمای ایران است که برگرفته از تعهد اجتماعی است و فیلم‌هایی که به گونه‌ای نگاه انقلاب‌پسند هم داشت، عملا می‌بینیم این هم با یک نگاه خاص ایجاد شده است، یک چیز یک شبه نبوده، از زمانی تصمیم گرفته شد که فیلمنامه‌های اهالی سینما به جای اینکه فقط در وزارت فرهنگ و ارشاد بررسی شود، توسط نهادهای دیگر هم بررسی شود که هیچ صلاحیتی در این حوزه نداشتند.

امیریوسفی گفت: به دلیل جذابیت مرگ‌بار سینما که هیجان انگیز است همه دوست دارند در این حوزه ورود کنند، صحبت کنند، سینما در ذات خودش پیشگو است، هیچ وقت به آن توجه نمی‌شود، با تمام مشکلاتی که وجود دارد، ما همچنان امیدمان را حفظ کردیم، باید نگران مشکلات قضایی فیلمسازان، معیشت، بیمه و مالیات اهالی سینما و مراقب آزادی بیان باشیم و از آن حراست کنیم.

نایب رئیس هیات رئیسه خانه سینما افزود: در حوزه سینما اعلام می‌شود که گیشه خوب است، گیشه می‌تواند همیشه خوب باشد اما آمارها متعلق به چند فیلم سینمایی است؟ در ۲۰ سال گذشته، سه گونه سینما، سینمای سفارشی یا مورد پسندحاکمیت، سینمای تجاری و سینمای مستقل تعریف شده است که در دوره‌هایی حال این سه گونه خوب بوده است و قرار نیست حذف شوند، در حال حاضر یک قسمتی از آن امنیتی شده است، سینمای اجتماعی داخل با مشکلات بسیاری روبه روست، سینمای زیرزمینی قسمتی است که بدون مجوز فیلم می‌سازند، که این هم آینده سینمای ایران است، به موقع و به تدریج روی زمین می‌آیند و می‌بینیم اتفاقی هم نمی‌افتد.

تاکید بر حمایت از حقوق مادی و معنوی انتشار آثار موسیقایی

حمیدرضا نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی ایران نیز در ادامه این نشست اظهارداشت: ماجرای موسیقی با دیگر هنرها کمی متفاوت است، بعد از انقلاب اسلامی، موسیقی امر پذیرفته شده‌ای نبوده و هنوز هم نیست و بسیاری از مسائل و مشکلات ما ناشی از همین مساله است، وقتی انقلاب شد، یک نظام دینی با تصدی‌گری روحانیت و فقها به وجود آمد، طبیعتا اولین مساله‌ای که در هنر محل تردید جدی قرار گرفت، امر موسیقی بود.

از ۱۶ هزار عضو خانه موسیقی، ۹۰ درصد آنها کار آموزشی می‌کنند، همه مدرس هستند، تنها کاری که می‌شود که می‌توان درآمدزایی کرد، آموزش استوی گفت: هشت سال بعد انقلاب اسلامی، نخستین آلبوم موسیقی سال ۱۳۶۴ منتشر شد، البته حوزه هنری آلبوم موسیقی فیلم‌هایی مثل «توبه نسوح» را منتشر کرد، جشنواره فجر موسیقی از سال ۱۳۶۴ آغاز شد و نخستین کنسرت‌ها هم از اواخر دهه ۶۰ مربوط به سال ۱۳۶۷ بود که زنده یاد محمدرضا شجریان، کنسرت شب‌های حافظ را طی سه شب برگزار کرد که برای آن بلیت فروشی انجام شد، در آن زمان اساسا به موسیقی معتقد نبودند و یک ژانر مشخصی به نام سرود بود که در صدا و سیما تولید می‌شد به عنون یک ضرورت که همزمان با جنگ هم بود و ضرورت داشت سرودهایی ساخته شود و فعالیت موسیقی یا فعالان موسیقی که جریانی را ایجاد کنند و درآمدزایی داشته باشند، نبود.

نوربخش افزود: هنرمندان حوزه موسیقی سنتی قبل از انقلاب، به عنوان شغل، فعالیتی نداشتند. موسیقی پاپ درآمدزا بود، هنرمندانی در حوزه موسیقی سنتی در رادیو مشغول به کار بودند و حقوق دریافت می‌کردند و فعالیت‌های موسیقی درآمدزا نداشتند و خودشان معتقد نبودند که شغل است. عشقشان بود. بعد از انقلاب همه اینها تعطیل شد و هنرمندان هفت، هشت سال از انقلاب گذشته بود، همه بیکار بودند، خیلی از آنها پاکسازی شدند و حقوقشان قطع شد، خیلی‌ها هم به ناچار به آموزش روی آوردند، قبل از انقلاب، ۱۰ آموزشگاه در تهران نداشتیم، چون همه کار می‌کردند، آموزش برای کسانی بود که به صورت تخصصی در این حوزه فعالیت می‌کردند، مثل ابوالحسن خان صبا یا کسانی که بازنشسته شده بودند.

مدیرعامل خانه موسیقی ایران بیان کرد: بعد از انقلاب موسیقی تعطیل شد و همه به آموزش روی آوردند، الان هم تولید و اجرای موسیقی تعطیل است، همه به آموزش روی آوردند، از ۱۶ هزار عضو خانه موسیقی، ۹۰ درصد آنها کار آموزشی می‌کنند، همه مدرس هستند، تنها کاری که می‌شود که می‌توان درآمدزایی کرد، آموزش است.

وی اظهارداشت: اکنون اجرای موسیقی سنتی و جدی در سطح شهر تهران و کشور محدود است، هنرمندانی هم که با عنوان موسیقی سنتی فعالیت می‌کنند به ضرورت ذائقه‌ای که برای مردم به وجود آمده است، با تغییر رویکرد فعالیت می‌کنند، موسیقی نواحی هم در کل کشور شرایط مناسبی ندارد و قشر جوان تحصیلکرده که هر سال تعدادشان اضافه می‌شود، شرایطی برای اشتغال آنان نیست، مشکل نبود فضا برای تولید و کار، بخشی از آن مربوط به دولت است، هیچ برنامه‌ای در این زمینه وجود ندارد، صنف هم درگیر امور رومزه و رسیدگی به مشکلات اعضا شده است.

حمایت دولت از کپی رایت با مشارکت صنف باید انجام شود، موضوع کپی رایت موضوع جدی است، اگر واقعا این مساله محقق شود، می‌تواند اقتصاد هنر را متحول کندنوربخش با تاکید بر حمایت از حقوق مادی و معنوی انتشار آثار موسیقایی گفت: اگر این موضوع در موسیقی به رسمیت شناخته می‌شد، بسیاری از مسائل و مشکلات حوزه موسیقی حل می‌شد، از زمانی که یک آلبوم یا قطعه موسیقی تولید می‌شود تا زمانی که روی صدها سایت و پلتفرم برای دانلود رایگان قرار می‌گیرد، فاصله چند دقیقه‌ای است، این را باید چه کسی باید پاسخ دهد و این چه توجیه اقتصادی دارد؟ برای تولید یک اثر ۷۰ میلیون تومان هزینه می‌کنیم تا مخاطبان رایگان گوش کنند، پاپ این کار را می‌کند چون درآمدش را در کنسرت کسب می‌کند، موسیقی سنتی نمی‌تواند چنین کاری کند، برای دولت کپی رایت مهم نبوده است، ۲۰ سال است که لایحه آن به مجلس می‌رود و برمی‌گردد، این مساله تولید را نابود کرده است.

مدیرعامل خانه موسیقی ایران افزود: حمایت دولت از کپی رایت با مشارکت صنف باید انجام شود، موضوع کپی رایت موضوع جدی است، اگر واقعا این مساله محقق شود، می‌تواند اقتصاد هنر را متحول کند، مشکلات صدور مجوز آثار موسیقایی در دریافت استعلام و شورای شعر است. حمایت و تقویت صنوف از برنامه‌های معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده است. قانون سه وظیفه را برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای هنر گذاشته است در هدایت، حمایت و نظارت، فقط تاکید بر نظارت است.

وی بیان کرد: با این وجود، سیاستگذاری و حمایتی در این سال‌ها وجود داشته است، بودجه حمایتی در حوزه موسیقی نداشتیم، در همه دنیا بودجه حمایتی از موسیقی وجود داشته است، موسیقی سنتی در حال احتضار است و این مساله دردناک است، جان‌مایه موسیقی ما، ساز و آواز است که ادبیات ما را هم همان حفظ و پیوند مردم با شعر را همان ایجاد کرده است، در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ جوانان از طریق آواز، بسیاری از اشعار را حفظ بودند، امروز تحمل شنیدن آواز وجود دارد؟ کسی آواز می‌خواند؟ این میراث گرانبهای ماست و از بین می‌رود، بخش‌های ارزشمند موسیقی نواحی ما از بین می‌رود، این بودجه حمایتی را می‌توان از طریق صنف اختصاص داد و خیلی بهتر خواهد بود برای اینکه صنف اشراف و شناخت بیشتر دارد و می‌تواند آن را خوب توزیع کند و هدفمند در این زمینه کار کند.

نوربخش با اشاره به افزایش قیمت بلیت کنسرت‌های موسیقی اظهارداشت: اکنون کنسرت کالای لوکس شده با بلیت یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان شده، کدام بخش جامعه می‌توانند کنسرت بروند؟ وقتی با تهیه‌کنندگان درباره افزایش قیمت صحبت می‌کنیم، می گویند که هزینه‌ها افزایش پیدا کرده است که عمدتا موضوع سالن‌هاست و دولتی هستند و دولت می‌خواهد پول اضافه کند، هر نیم سال ۵۰ درصد روی قیمت‌ها اضافه می‌کنند، در شرایط فعلی، قشر دانشجو، متوسط و دانشجو نمی‌تواند کنسرت برود. دولت باید از درآمدزایی سالن‌های خود دست بکشد و بتواند هزینه‌ها را پایین بیاورد تا مردم بتوانند با قیمت بلیت کمتر از برنامه‌های موسیقایی بهره‌مند شوند.

سابقه ایجاد اصناف سینما و تئاتر

حسین پاکدل نویسنده و کارگردان تئاتر نیز در این نشست با اشاره به سابقه ایجاد اصناف سینما و تئاتر اظهارداشت: بعضی از هنرها اکنون به دلیل سماجت خالقان آثار وجود دارند. یک دوره‌ای هنرهایی مثل سینما و موسیقی بود که قرار نبود ادامه داشته باشند اما با سماجت هنرمندان آنها تاکنون ادامه دارند.

انتقادناپذیریم، به پیشواز سانسور می‌رویم، در این شرایط نوآوران تنها می‌مانند، از هر گونه قاعده‌مندی و نظم انضباط صنفی دوری می‌کنیم، و احساسی عمل می‌کنیموی گفت: قرار بود خانه سینما و خانه تئاتر با فاصله اندکی شکل بگیرد که اهدافی برای آن تعیین شد که بعضی از آنها را بیان می‌کنم؛ تنظیم اساسنامه، انتشار سند فعالیت‌ها مثل همه صنوف در جهان معاصر، سازماندهی تشکیلات صنفی و تضمین امنیت فعالیت حرفه‌ای، تضمین صلاحیت افراد صنف مطابق استاندارد هر رشته، صدور کارت عضویت و ساماندهی فعالیت‌های خارج از روال، شناسایی و تربیت نیرو از لحاظ نوع و تعداد با همکاری دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، ایجاد توازن و تضمین شغل در هر رشته مطابق ظرفیت‌ها، توجه به نیازهای شهرستان ها و برگزاری کارگاه‌های آموزشی است.

پاکدل افزود: برنامه‌ریزی کارشناسانه و خلق موقعیت‌های تازه مطابق نیازها و اقتضائات روز، حمایت‌های حقوقی از آثار مجوزدار بر پرده، صحنه و در حال پخش، رایزنی برای رفع توقیف و آثار بلاتکلیف، آشنا کردن اعضا با حقوق، حد و حدود فعالیت حرفه‌ای، برداشتن موانع و پاسخگوکردن اعضا به صنف و بالعکس، ارایه مشاوره حقوقی به کارگردانان، نویسندگان، برگزاری رویدادهای ملی و یادواره‌ها، بزرگداشت مفاخر از دیگر اهداف تشکیل خانه‌های تئاتر و سینما بود که خانه تئاتر متاسفانه تنها در تشیع پیکر هنرمندان حضور داشت.

این کارگردان تئاتر، دفاع از اعضا و تثبیت حقوق مادی و معنوی آثار در داخل و خارج از کشور، ایجاد محکمه حرفه‌ای برای رسیدگی دعاوی افراد صنف، بررسی شکایات یا ادعاهای افراد خارج از صنف، تبادل نظر برای معرفی محافل مجاع مرتبط با حرفه تبادل نیرو، ساماندهی خدمات بیمه‌ای و رفاهی برای اعضا را از دیگر اهداف تشکیل خانه‌های تئاتر و سینما برشمرد.

وی همچنین با بیان مشکلات و موانع برای ایجاد صنف و راهکارهایی در این حوزه اظهارداشت: ما تشکل‌ناپذیر هستیم به دلیل اینکه کار تیمی را از ابتدا به ما یاد ندادند، اساسا دولت‌های اقتدارگرا، با هر گونه تشکلی مخالفت می‌کنند، اگر تشکلی را به رسمیت می‌شناسند به این دلیل است که بهتر بتوانند بین اعضای آن نهاد اعمال نظر را تکثیر کنند، دموکراسی ناپذیری ذاتی، فقط در جهت عقلی و حسی می‌دانیم چه چیزی را نمی‌خواهیم و نمی‌دانیم جایگزین آن را چه می خواهیم. انتقادناپذیریم، به پیشواز سانسور می‌رویم، در این شرایط نوآوران تنها می‌مانند، از هر گونه قاعده‌مندی و نظم انضباط صنفی دوری می‌کنیم، و احساسی عمل می‌کنیم.

امیر راد رئیس انجمن هنرمندان نقاش ایران نیز در این نشست درباره چگونگی شکل‌گیری اصناف هنرهای تجسمی و ارتباط و مناسبات آن با نهاد قدرت مطالبی را عنوان کرد.

سلسله نشست‌های تخصصی چالش‌های صنفی موسیقی، تئاتر و هنرهای تجسمی را گروه حقوق خانه اندیشمندان علوم انسانی با همکاری خانه موسیقی ایران، خانه تئاتر، خانه سینما، خانه هنرمندان ایران، انجمن صنفی کارگردانان تئاتر ایران، موسسه فرهنگی هنری حقوق و هنر، انجمن حقوق‌شناسی، انجمن علمی ایرانی حقوق اداری، انجمن علمی حقوق کار و پروژه تأمین اجتماعی ایران، دبیرخانه دائمی حقوق شهروندی، موسسه فرهنگی هنری هفت‌شهر حق و انجمن علمی فقه و حقوق شهروندی ایران، برگزار می‌کند.