حریم میدان نقش جهان گرفتار درد مزمن ساخت و سازها

اصفهان- ایرنا- ساخت و ساز در اطراف میدان نقش جهان و حریم محور فرهنگی تاریخی به اشکال گوناگون بر نگرانی‌ها افزوده و علاقه‌مندان به میراث فرهنگی ادامه این روند را برای تاریخ اصفهان سخت و دشوار توصیف می‌کنند و از مسئولان امر خواستند که به این چالش مزمن و دنباله‌دار خاتمه دهند.

به گزارش ایرنا، ۲ گذر سعدی و پشت مطبخ در ضلع غربی میدان نقش جهان از حساس‌ترین محدوده‌ها در دولتخانه صفوی هستند که در سال‌های اخیر با استناد به حق مکتسبه مالکین  و یا به بهانه بازسازی، طعمه ساخت و سازهایی شده‌اند که به تاکید کارشناسان در صورت بی‌توجهی و ادامه این روند می‌تواند تبدیل به الگویی نادرست و مخدوش شدن هرچه بیشتر حریم دولتخانه صفوی، میدان نقش جهان و محور تاریخی فرهنگی اصفهان شود.

ساخت مجتمع تجاری در خیابان استانداری که فراتر از حق مکتسبه موفق به دریافت مجوز ساخت سه طبقه زیرزمین و سه طبقه ساخت صد درصد  شده، همچنین ساخت و سازهایی به بهانه بازسازی در گذر سعدی نمونه هایی از این  تخطی‌ها از حریم ارتفاعی میدان نقش جهان و دولتخانه صفوی هستند.

شهر تاریخی اصفهان از مناظر مختلف به ویژه در بخش میراث فرهنگی از شهرهای کم نظیر جهان اسلام است و وقوع هر اتفاقات در محورهای تاریخی آن 

مشکلات عدیده‌ای برای این شهر دامن می زند که ضروری است مسوولان امر نسبت به این مهم بیش از پیش توجه وافر داشته باشند.

تاکنون چهار اثر تاریخی اصفهان به نام های میدان امام (نقش جهان)، کاخ چهلستون، باغ فین کاشان و مسجد جامع به ثبت جهانی رسیده است.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان در این ارتباط گفت : اتفاقاتی که با ساخت و سازها و تنگ شدن عرصه بر آثار تاریخی این شهر از طریق نفوذها، انفعال ها و دور زدن قوانین منجر به آن شده است که اصفهان، این شهر تاریخی در جنگی نابرابر، تمام ارزش‌های هنری اش با مشکل مواجه شود و خود به خاطرات شیرینی در کتاب‌ها و اذهان تبدیل شود.

لیلا پهلوان زاده در گفت و گو با ایرنا افزود : باید یکبار برای همیشه فکری برای این مشکل اندیشید و از فردی یا مسئولی یا نهادی یا انجمنی متشکل از همگان، انتظار داشت قوانینی وضع کنند و با متخلفان به گونه ای برخورد نماید که حتی اندیشۀ سوداگری در بافت لرزه بر تن آنان بیندازد چه رسد به تخریب بناهای تاریخی، دور زدن قانون و متوسل به زور جهت دریافت حقی نامعلوم و نامشروع.

وی بر این باور است که  باید هر آن کس که قلبش برای این شهر می تپد و عِرق و ادعایی نسبت به محافظت از آن دارد، هر تخلف کوچک در این حوزه، هرچند اندک را به گوش همگان برساند تا اگر خدای ناکرده مسئولان به بهانۀ حجم زیاد کار و نبود نیرو لازم جهت نظارت، در هنگام بروز این تخلفات شانه خالی می‌نمایند نیز از این تخلفات آگاهی یافته و قبل از وقوع فاجعه، چاره ای برای آن بیندیشند.

مولف کتاب دولتخانه صفوی به روایت تصویر دراین باره به ایرنا یادآور شد: این بار تخلفی بسیار محرز در ضلع غربی میدان نقش جهان اطلاع رسانی شده که گرچه بسیار دیر است البته نمونه ای بسیار مناسب است برای دیگران که دیگر به آثار تاریخی ارزشمند این شهر دست درازی نکنند از سرمایه های شهر اصفهان پاسداری نمایند.

روایت این روزهای دولتخانه صفوی

پهلوان زاده با اشاره به اهمیت میدان نقش جهان به عنوان  قلب محور فرهنگی، تاریخی، طبیعی اصفهان در خصوص بافت ارزشمند جانب غربی میدان  موسوم به "دولتخانۀ صفوی" گفت: نظر به اهمیت این محدوده و لزوم انجام اقدامات اجرایی در آن، در سال ۱۳۹۴ شهرداری اصفهان انجام مطالعات دربارة محدودۀ دولتخانۀ صفوی را به یک مرکز پژوهشی معماری و شهرسازی خصوصی و سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان محول نمود و با تشکیل پایگاهی متشکل از کادری متخصص به دلیل برخی از ابهامات موجود در مطالعات قبلی، انجام مطالعات تکمیلی در دستور کار قرار گرفت و با برگزاری جلسات متعدد و با همکاری تمامی نهادهای ذیربط به نتایج بسیار مطلوبی دست یافت.

بنا به گفته مدیر سابق پایگاه دولتخانه صفوی تعریف و تعیین محدودۀ دولتخانۀ صفوی و تصویب آن در کمسیون مادۀ پنج در ۱۲ تیر ۱۳۹۵، تعریف پیاده راه سازی بسیاری از گذرها نظیر استانداری و سپه، تعریف اقدامات اجرایی برای هر یک از زون های هشت گانۀ تعریف شده در این محدوده و از همه مهم تر بلوک نمودن برخی قسمت ها، به ویژه محدودۀ بین دو گذر سعدی و پشت مطبخ تا زمانی که طرح مصوب برای این محدوده آماده گردد از نتایج پایگاه مطالعات دولتخانه صفوی بود.

وی درباره اهمیت بلوک نمودن محدوده بین دو گذر سعدی و پشت مطبح  در محدوده دولتخانه صفوی تا زمان آماده شدن طرح مصوب گفت:  در صورت عدم تعطیلی این پروژه و تعجیل در تهیۀ طرح، سدی عظیم در قبال سوداگری ها بود چراکه به محض رفع این مانع، به یکباره همۀ مالکان درخواست پروانۀ ساخت یا بازسازی را نمودند! بدین ترتیب متاسفانه برغم انجام تمامی این مطالعات و تلاش های صورت پذیرفته، نتایج مطلوب این مطالعات به ثمر ننشست و ساخت و سازهایی در مقیاس کوچک و به دور از هرگونه مشابهت با آنچه در این طرح دنبال می شد، جایگزین آن شد و باز فرصت احیای یکی از با ارزش ترین بافت های تاریخی جهان فدای سودجویی سوداگران پاساژ ساز و غفلت مسئولان در خواب شد.

تخلف در غرب میدان نقش جهان، محدودۀ دولتخانۀ صفوی

یکی از حساس ترین محدوده های تعریف شده در دولتخانۀ صفوی، محدودۀ ۲ گذر سعدی و پشت مطبخ است، محدوده ای که پهلوان زاده آن را  با معضلات فراوان و بافتی نازیبا و ناهمگون و کاربری هایی نه چندان درخور با میدان تاریخی نقش جهان دانست.

وی به ایرنا گفت، در پایگاه مطالعات دولتخانه صفوی این محدوده به همراه بافت جنوبی آن، به صورت ویژه در دستور کار قرار گرفت تا بتوان با طرحی مناسب این محدوده را از این وضعیت نابسامان رهانید و با بهره گیری از کادر متخصص داخلی و خارجی در قالب طرح هایی مناسب و با کاربری هایی درخور نظیر مجموعه های گردشگری ویژه احیا کرد.

اما آنچه در عمل رخ داد این بود که نتایج مطلوب این مطالعات به دلیل برخی از کارشکنی‌ها و  تغییر مدیریت ها به ثمر ننشست و به روایت پهلوان زاده و آنچه اکنون در دولتخانه صفوی و در ۲ گذر سعدی و پشت مطبخ رخ داده، ساخت و سازهایی در مقیاس کوچک و به دور از هرگونه مشابهت با آنچه در طرح مطالعات دولتخانه صفوی دنبال می شد، جایگزین آن شد.!

این کارشناس میراث فرهنگی درباره آنچه در خیابان استانداری و در محدوده دولتخانه صفوی با ایجاد یک مجتمع تجاری رخ داده و و از کد ارتفاعی حریم درجه یک محور تاریخی فرهنگی اصفهان در طرح تفضیلی عدول کرد، گفت: بنابر تصاویر و نقشه های موجود، پلاک در حال احداثِ مجتمع تجاری نیوشا، مشتمل بر دو پلاک ۴۷۰ متری و ۴۵۰ متری و در قالب دو طبقه و با زیرزمین بسیار جزیی و با ساختی در حدود ۴۰ درصد بود که تصاویر برجای مانده از این خانه، حکایت از ارزش این خانۀ پهلوی دارد.

اتفاقی که اما در حریم بلافصل میدان نقش جهان رخ داده این است که مالک این مجتمع تجاری خانه پهلوی را تخریب کرده و  فراتر از حق مکتسبه موفق به دریافت مجوز ساخت سه طبقه زیرزمین و سه طبقه ساخت صد در صد شده است.  

سوالات تامل برانگیز و ابهام در مجوزهای قانونی یک تخلف

با این تفاسیر پهلوان زاده سوالات جدی ای را در گفت و گو با ایرنا مطرح کرد: سوالی که در وهله اول به ذهن متبادر می شود  این است که چه کسی تخریب این بنای واجد ارزش را مجاز اعلام کرد؟  این پلاک در حریم بلافصل میدان نقش جهان، یک اثر ثبت شده در فهرست میراث جهانی و در محدودۀ تاریخی باغ مهتر و به ویژه خانه و زیرزمین های مسکونی مخصوص شاهزادگانی که نابینا شدند قرار داشت و قطع به یقین، حتی اگر واجد ارزش نبود، تخریب آن و گودبرداری آن در مقیاس محدود، ملزم به انجام کاوش های باستان شناسانه بود. پس چگونه انجام گودبرداری بدون انجام کاوش باستان شناسی مجاز اعلام شد؟

وی ادامه داد: گودبرداری بدون کاوش های باستان شناسی که باعث ازبین رفتن لایه های تاریخی بخش بسیار واجد ارزشی از شهر اصفهان شد چرا در حد سه طبقه صادر شد؟ مجتمع های بسیار بزرگ اصفهان در حد سه طبقه گودبرداری نکرده اند که زمینی در این مقیاس و اندازه، مبادرت به این اقدام می نماید و در ششم آذرماه ۱۳۹۳، آنچنان گودبرداری عظیمش به خاطر عدم رعایت موارد ایمنی و سقوط جرثقیلش در ساعت ۳:۳۱ نیمه شب خبرساز می شود و برای بلند کردن جرثقیل سقوط کرده، جرثقیلی ۱۰۰ تنی به یاری طلبیده می شود.

پهلوان زاده یادآور شد: این پلاک در گذشته دارای حدود ۴۰ درصد ساخت بوده که با احتساب ۲ طبقه بودن و بخش زیرزمین، نهایت می توان ساخت، در حد یک طبقه و در حد صد در صد را برای این پلاک متصور بود؛ لذا در همین وضعیت کنونی، این ساخت در حد سه طبقۀ زیرزمین خلاف کرده و از حق مکتسبۀ خود فراتر رفته و به عبارت دیگر در حد سه طبقۀ صد در صد به حقوق شهروندی تجاوز کرد چه رسد به ساخت طبقۀ اضافه تر و تجاوز بیشتر به حقوق شهروندی.

از نگاه  این کارشناس چگونگی تغییرکاربری این پلاک از کاربری مسکونی به این حجم از کاربری تجاری، خود جای بحث فراوان دارد و از این رو این موضوع را مطرح کرد که ارگان های مسئول پاسخگوی این امر باشند که چگونه در نزدیکی بازار نقش جهان، این حجم از کاربری تجاری را تصویب نموده اند؟

سوال تامل برانگیز دیگر پهلوان زاده چگونگی تصویب نمای بسیار ناهماهنگ و آجرهای قرمز رنگ و همچنین تخلف بسیار محرز این بنا در احداث بالکن آن هم در ارتفاعی کمتر از ۸/۲ متر است که باعث تجاوز این ملک به معبر عمومی شده است.

پهلوان زاده در ادامه گفت و گو با ایرنا از خطرات جدی و الگوی نامناسبی گفت که این بنا در دولتخانه صفوی و حریم میدان نقش جهان ایجاد کرد و گفت: این ساختمان که مالک آن با بهره گیری از تمامی ظرفیت های موجودِ دلال ها و سوداگران در زمینۀ دور زدن قانون و دوختن عرش به فرش، با توسل به دیوان عدالت اداری و ارائۀ مدارک غیرواقعی و ساختگی، علاوه بر گمراهی مسئولان دیوان عدالت اداری در صدور رای، موجبات سوداگری شدیدی را در این منطقه رقم زده است که تبعات بسیاری در آینده ای نه چندان دور به همراه خواهد داشت چراکه سایر مالکین این محدوده با تمسک به کد ارتفاعی زمان ساخت پهلوی این ملک- یعنی استناد به موردی اشتباه که در دوران پهلوی اتفاق افتاده- خواهان دریافت چنین تراکمی هستند.

ضرورت درس عبرت برای سوداگران میراث فرهنگی 

مدیر سابق پایگاه مطالعات دولتخانه صفوی برای جلوگیری از تخلفات این ساختمان و همچنین تخلفات بعدی در این محدوده  خواستار لغو کامل تمامی مجوزهای اخذ شدۀ مجتمع نیوشا و تلاش در راستای اخذ جریمۀ سنگین برای مالکی شد که در حریم تاریخی تخلف کرده است، تا بدین وسیله درس عبرتی برای دیگر متخلفان شود و لرزه بر تن آنان افکند.

پهلوان زاده معتقد است که باید مالک مجتمع خیابان استانداری، حقوق شهروندی را که ضایع کرد جبران کند و افزود: تنها حق مکتسبۀ ایشان، تنها در حد یک طبقۀ ساخت است لذا سه طبقۀ زیرزمین که تجاوز به حقوق شهروندی است که یا باید توسط ماده مناسب پرشود یا به نمایشگاه عمومی و فاقد مالکیت برای ایشان یعنی به صورت وقف عام تبدیل شود و یا پول فروش از حاصل تمامی این سه طبقه، با شرح گزارش کامل، به تعمیر بناهای تاریخی و البته با نظارت ناظران خاص اختصاص یابد، تا بدین ترتیب حتی فکر انجام چنین خطاهایی از ذهن سایر سوداگران عبور هم ننماید.

وی بر اهمیت پیگیری و توجه کامل به سایر طرح‌های  در دست احداث محدوده دولتخانه صفوی و به خصوص گذر سعدی  که گویا مالک یکی دیگر از این مجموعه ها در فاصلۀ چند قدمی میدان، مالک مجتمع تجاری خیابان استانداری است تاکید کرد.

پهلوان زاده در این باره به ایرنا گفت: توقف کامل صدور هرگونه پروانۀ ساخت برای این محدوده و همچنین متوقف نمودن تمامی پروژه های در دست احداث در راستای تهیۀ طرح فوری برای این محدوده با همکاری کارشناسان و متخصصان ذیصلاح در اسرع وقت، طرحی متشکل از پلان کاربری، طرح فضای پر و خالی، طرح نما و جداره های هر دو گذر، طرح بام مجموعه و بسیاری از موارد دیگر که همخوان با بافت واجد ارزشِ پیشین این مجموعه باشد،

وی در ادامه با اشاره بر لزوم تلاش در راستای جذب سرمایه گذار واحد برای محدودۀ بسیار واجد ارزشِ دولتخانه صفوی تاکید کرد: این محدوده باید از دست سوداگران و هر آن کس که نیت سوداگری دارد خارج شده و در دست افراد ذیصلاح و شخصیت هایی قرار گیرد که بر ارزش‌های این محدوده تاریخی واقف باشند و بدین ترتیب  بتوان در قالب یک کاربری واحد و یکپارچه، باغ مهتر و سایر کاربری های پیشین این محدوده را به صورت یک مجموعۀ گردشگری بزرگ احیا کرد و از این گونه ساخت دانه دانه‌های ناهمگون رهانید.

این کارشناس جهت نظارت و رصد تمامی پلاک های دولتخانه صفوی  و نظارت کامل بر چگونگی صدور پروانۀ ساخت و حتی نظارت کامل بر تمامی مراحل ساخت آن بر الزام تشکیل شورای عالی، چه به صورت واحد و چه به صورت همکار در پایگاه میراث جهانی میدان نقش جهان تاکید کرد و گفت:در این راستا علاوه بر تشکیل این شورا، انتخاب برخی از معماران و مهندسان واجد شرایط و دارای صلاحیت لازم جهت انجام خدمات در بافت های تاریخی و صدور مجوز لازم برای آنان توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان پیشنهاد می شود.

پهلوان زاده خاطرنشان کرد: شهرداری، میراث فرهنگی و هر نهاد ذیربط دیگر باید در راستای اعلام عمومی تمامی طرح هایی از این قبیل که مالکان آن با تهدید به زور و اخراج مسئولان در پیشبرد اقدامات سوداگری خود بهره می جویند، به تمامی دوست داران و حافظان میراث تاریخی و حتی مردم مبادرت کنند. بدیهی است در غیر این صورت و عدم اعلام این موضوع، در آینده بر همگان تبانی و همکاری این گونه نهادها محرز و قابل پیگیری خواهد بود.

وی عدول مجتمع تجاری خیابان استانداری از قوانین حریم محور فرهنگی تاریخی اصفهان را یکی از چندین نمونه خلافی دانست که در زمان حاضر در بافت تاریخی اصفهان در دست انجام است و به همین جهت تلاش در راستای مصوب نمودن مجازات‌های بسیار سنگین برای خاطیانی از این دست را برای محافظت از سایر مواریث تاریخی شهر اصفهان مهم و موثر خواند.

این پژوهشگر و کارشناس میراث فرهنگی گفت: باید فکری اندیشید و کاری انجام داد وگرنه با این روند و برخوردهای موضعی که گاهی به مرور زمان نیز با کم رنگ شدن پیگیری افراد به دست فراموشی سپرده می‌شود نمی توان آینده‌ای مطلوب را برای این شهر تصور نمود.

به باور پهلوان زاده در زمانی که کشور با انواع و اقسام مشکلات و تحریم‌های ناجوانمردانه دست و پنجه نرم می‌کند، توسل به بهره‌گیری از تمامی ظرفیت‌های تاریخی و گردشگری ارزشی صدچندان یافته است و به تبع آن لزوم یک شورا و دستگاه نظارت عالیه بر این مواریث و وجود قوانینی صریح و قاطع در راستای برخورد با متخلفانی نظیر مجتمع مالک نیوشا و گویا چند ملک مجاور!! از زمره ضروریات امروزی کشور ایران است که باید مصرانه و قاطعانه برای دستیابی به آن جنگید.

وی افزود: باید به این مهم توجه داشت که این طرح و سایر طرح‌های همجوارش که در حساس‌ترین بافت تاریخی ایران یعنی میدان نقش جهان که در جهان نظیر ندارد، در دست اجراست و در واقع خیانتی بسیار محرز و بسیار نابخشودنی و حرمت شکنی آشکار است لذا از تمامی کسانی که در اصفهان، ایران و جهان حتی ذره‌ای قلبشان برای این میراث می‌تپد دعوت می‌شود که در یک پویش شهری، کشوری و حتی جهانی، اجازه ندهیم بار دیگر شاهد این اتفاقات باشیم.

گفتنی است گذشته از عدول ارتفاع مجتمع تجاری خیابان استانداری از ارتفاع حریم میدان نقش جهان و حریم درجه یک محور تاریخی فرهنگی اصفهان که در طرح تفضیلی اصفهان پیش‌بینی شده و به گونه ای حکم دیوان عدالت اداری منجر به این نقض حریم شد؛ در گذر سعدی نقض ارتفاع پنج متر حریم میدان نقش جهان، حریم دولتخانه صفوی و حریم  محور فرهنگی تاریخی اصفهان، ساخت و سازهایی با نام بازسازی اما تجاوز از ارتفاع پیشین منجر به هشدار کارشناسان نسبت به از بین رفتن سیما و منظر عناصر میدان نقش جهان شده است.

در هفته های گذشته با پیگیری‌های انجمن صنفی مهندسان معمار استان اصفهان و درخواست از دادستان عمومی برای دفاع از منفعت عام با توجه به نقش حساس میدان نقش جهان و خطر خروج این اثر از فهرست آثار جهانی یونسکو به طور موقت ساخت و‎ ساز مجتمع تجاری معروف به نیوشا در حریم میدان نقش جهان و دولتخانه صفوی متوقف شد.

درواقع آن طور که کارشناسان به ایرنا گفته‌اند، سطحی از ساخت و سازها نه تنها در مورد مجتمع تجاری مذکور که در گذر سعدی نیز موجب نگرانی دوچندان آنها شده است و به جهت جلوگیری از افزایش تراکم و ارتفاع باید چاره ای اساسی برای برون رفت از این معضل در حریم دولت خانه صفوی و میدان نقش جهان  اندیشید.

ارتفاع مجاز در حریم میدان امام اصفهان ۵ متر است

 مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان گفت: ارتفاع مجاز ساخت و ساز در حریم میدان امام (نقش جهان) و مسجدهای تاریخی امام و شیخ لطف‌الله اصفهان، پنج متر است.

فریدون اللهیاری در گفت و گو با ایرنا افزود: این ارتفاع مجاز بر اساس ضوابط ثبت حریم محور فرهنگی تاریخی اصفهان و همچنین مسجدهای تاریخی امام و شیخ لطف‌الله مشخص و در طرح تفصیلی کلانشهر اصفهان نیز به آن اشاره شده است.

وی با بیان اینکه ثبت حریم میدان امام اصفهان به پهنه ۲۲۶ هکتار در سال ۹۵ تصویب شد، اظهار داشت: در حال نهایی کردن و ابلاغ ضوابط این حریم هستیم هرچند بر اساس ضوابط ثبت حریم ۲ مسجد تاریخی امام و شیخ لطف‌الله، ارتفاع مجاز در محدوده این میدان پنج متر مشخص شده است.

مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان درباره مباحثی که برای احداث یک ساختمان در نزدیکی میدان امام اصفهان ( در خیابان استانداری ) پیش آمد، توضیح داد: ارتفاع این ساختمان بر اساس ضوابط مشخصی که داشتیم نمی‌توانست بیش از پنج متر باشد و این موضوع از سوی میراث فرهنگی و شهرداری اصفهان به مالک آن ابلاغ شد اما مالک ساختمان به دیوان عدالت اداری مراجعه کرد و این دیوان طبق دعوی مالک بر اساس حقوق مکتسبه و ادعایی که مالک ساختمان درباره ارتفاع آن قبل از تخریب داشت، رای به ارتفاع ۹ متری داد.

وی با اشاره به اینکه احداث این ساختمان واکنش‌های بسیاری را بهمراه داشت، گفت: در زمان حاضر با ورود دادستان اصفهان، احداث این ساختمان متوقف شده تا تعیین تکلیف شود و امیدواریم آنچه مصلحت میراث اصفهان است، محقق شود.

اللهیاری با اشاره به اینکه حریم آثار تاریخی بویژه جهانی برای اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان اهمیت بسیاری دارد، اظهار داشت: مسئله جدی در این زمینه در کشور شکاف و فاصله بین ثبت آثار ملی و ثبت حریم آنهاست.

وی با بیان اینکه ثبت ملی آثار تاریخی در کشورمان از سال ۱۳۱۰ آغاز شد، خاطرنشان کرد: اما ثبت حریم این آثار از سال ۱۳۴۹ و با تاخیر حدود ۴۰ ساله آغاز شد و پس از آن با توجه به برخی مسائل مانند پیچیدگی‌های موجود و هزینه‌ها، سرعت ثبت حریم آثار ملی کُند بود.

اللهیاری با اشاره به اینکه تا قبل از دولت یازدهم در استان اصفهان حریم ۱۶۳ اثر ملی، ثبت شد، اضافه کرد: پس از گذشت هشت سال این تعداد به ۵۰۷ اثر رسید.

ثبت حریم آثار ملی شاخص با خلاء های زیادی مواجه است

وی با تاکید بر اینکه ثبت حریم آثار ملی شاخص در اصفهان نیز با خلاء‌های زیادی مواجه است، تصریح کرد: میدان امام (نقش جهان) نگین میراث فرهنگی اصفهان است اما برای ثبت پهنه‌ای که حریم آن را مشخص کند با مشکلات جدی مواجه بودیم.

مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان با بیان اینکه ما برای مسجدهای امام و شیخ لطف‌الله موفق به ثبت حریم شدیم، افزود: اداره کل میراث فرهنگی اصفهان از سال ۱۳۹۴ در قالب محور فرهنگی تاریخی اصفهان که پهنه گسترده‌ای به وسعت یکهزار و ۴۰۰ هکتار را شامل می‌شود شروع به تعیین محدوده‌ها و ثبت حریم‌ها کرد و حریم مسجد جامع نیز بعنوان یک اثر شاخص ثبت شد.

اللهیاری ادامه داد: حریم میدان امام نیز در پهنه حدود ۲۲۶ هکتار در طرح ثبت حریم آماده و در سال ۱۳۹۵ تصویب شد اما پس از آن برای ابلاغ، اختلاف‌نظرهایی در زمینه ضوابط حریم میدان امام وجود داشت که کار کارشناسی در این زمینه انجام شد و به زودی نتایج آن ابلاغ می‌شود.

مشخص کردن ضوابط حریم میدان امام در مراحل آخر است

وی با تاکید بر اینکه مطالعات جدید صورت گرفته برای تعیین ضوابط حریم میدان امام، اتفاق بزرگی در عرصه میراث فرهنگی اصفهان است، اظهار داشت: مشخص کردن ضوابط حریم میدان امام در مراحل آخر است و امیدواریم تا ۲ هفته آینده کار فنی و کارشناسی آن در سطح ملی نیز انجام و ابلاغ شود.

مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان اضافه کرد: تعامل با مالکان و افرادی‌که در محدوده حریم میدان امام هستند بر اساس ابلاغ ضوابط جدید صورت می‌گیرد.

اللهیاری خاطرنشان کرد: حساسیت‌هایی که تشکل‌های مردمی و علاقه‌مندان به میراث فرهنگی درباره حریم میدان امام دارند برای ما سرمایه بزرگی است زیرا به حمایت از میراث فرهنگی و حفاظت تاثیرگذار از آن می‌انجامد.

میدان امام (ره) در زمان صفویه و حدود ۴۰۰ سال قبل در هسته مرکزی اصفهان بنا شد؛ معماری و مهندسی این مجموعه تاریخی که زنجیره ای از نیاز های اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی شامل بازار، مسجد ، مدرسه ، امکانات تفریحی و ورزشی را در خود جای داده پس از گذشت ۴۰۰ سال نه تنها همچنان کاربردها و نقش خود را حفظ کرده بلکه به کانون جذب گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شده است . 
بناهای تاریخی موجود در چهار طرف این میدان شامل عالی قاپو، مسجد امام، مسجد شیخ لطف‌الله و سر در قیصریه است. علاوه بر این بناها ۲۰۰ حجره دو طبقه در اطراف میدان واقع شده که بیشتر جایگاه عرضهٔ صنایع دستی اصفهان است. 
میدان امام در بهمن ۱۳۱۳ به شماره ۱۰۲ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و در اردیبهشت ۱۳۵۸ جزو نخستین آثار ایرانی بود که به‌عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت جهانی رسید.

این میدان در قالب یک طرح تحقیقاتی به عنوان ثروت (دارایی) میراث فرهنگی در دنیا ثبت و معرفی شد تا زمینه جذب سرمایه‌گذاری بیشتر برای استفاده بهینه از آن فراهم شود.

استان اصفهان به عنوان قطب گردشگری کشور دارای ۱۰۷ شهر و یکهزار و ۹۳۴ روستاست؛ بیش از ۲۲ هزار بنا و اثر تاریخی در این استان شناسایی شده و یکهزار و ۸۵۰ مورد آن به ثبت ملی و چهار اثر آن به نام های میدان امام (نقش جهان)، کاخ چهلستون، باغ فین کاشان و مسجد جامع به ثبت جهانی رسیده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha