چراغ سینماها باید روشن بماند

نشست خبری فیلم بی‌حسی موضعی با حضور کارگردان و عوامل فیلم، شامگاه سه شنبه (۲۵ شهریور) در موزه سینما برگزار شد. در ابتدای این نشست با حضور حسین مهکام (نویسنده و کارگردان)، حبیب رضایی (تهیه کننده و بازیگر) و جمعی از بازیگران این فیلم شامل باران کوثری، سهیل مستجابیان، محمد بحرانی و حبیب اسماعیلی، رضایی فیلم را مدیون ایفای نقش متفاوت توسط باران کوثری دانست.

در ادامه حسین مهکام روند ساخت این فیلم را این گونه تشریح کرد: اسم این فیلم ابتدا قلاده سگ شکاری و فیلم‌نامه‌ای بود که سال ۹۱ نوشته بودم و تصمیم داشتم اولین فیلم سینمایی من باشد اما هیچ تهیه‌کننده و سرمایه‌گذاری پای این فیلم نیامد، زیرا عقیده داشتند فیلم زیاد از حد روشنفکری است. پس از ساخت سومین فیلم خود، تصمیم گرفتم این فیلم را بسازم و همسرم که تدوینگر این فیلم هم بود، پیشنهاد کار با حبیب رضایی را مطرح کرد؛ در بازنویسی فیلم اسم فیلم را عوض کردم و با توجه به مضمون داستان و معناباختگی‌ که در ذهن من بود و تطبیق آن با شرایط اجتماعی، احساس کردم بی‌حسی می‌تواند عنوان جذابی باشد و بعد هم موضعی را به آن اضافه کردم.

وی در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران مبنی بر این که اگر امروز فیلم را می‌ساخت چه خروجی‌ برای آن متصور بود، گفت: اگر امروز هم این فیلم را می‌ساختم باز هم به همین شکل می‌ساختم.

پس از آن حبیب رضایی گفت: ابتدا قرار نبود من تهیه‌کننده باشم و قرار بود در آن بازی کنم و فیلم‌نامه به نظرم آن‌قدر خوب بود که بلافاصله پذیرفتم همچنان که به همه‌کسانی که پیشنهاد دادیم، به‌سرعت پذیرفتند و کار ما از این منظر راحت بود.

وی ادامه داد: قرار بود کسانی دیگر تهیه‌کننده باشند که نشد و پس از تأیید سرمایه‌گذار کار، من کار تهیه‌کنندگی را که مدت‌ها به دنبال آن بودم، پذیرفتم؛ در ابتدا تا حدی برایم سخت بود زیرا تصمیم داشتم در اولین کاری که تهیه‌کنندگی را به عهده می‌گیرم، بازی نکنم و پس‌ازآن در کارهایم بازی کنم که این اتفاق نیفتاد به این معنی که در اولین کارم به ‌عنوان تهیه‌کننده، بازیگر هم بودم و البته نقش خودم را هم دوست داشتم.

رضایی خاطرنشان کرد: این فیلم شب‌های سرد زمستان و پاییزی را داشت و با همکاری دوستان محقق شد و برای ما محصول خوشایندی است؛ بی‌حسی موضعی دو سال پیش‌ساخته شد و قرعه به اکران آن در این روزها افتاد و دلیل ما برای این اکران آن‌هم در این زمان که قطعاً شرایط خوبی نیست، به این دلیل است که معتقدیم چراغ سینماها باید روشن بماند زیرا هزاران نفر از این کار سینما روزی‌شان می‌چرخد.

مهکام در پاسخ به این پرسش که منظور وی از فضای روشنفکری این فیلم چه بوده و اساسا چه هدفی را دنبال کرده است گفت: تعبیر خاصی از این واژه ندارم؛ ما در وضعیتی کار می‌کنیم و می‌اندیشیم که این محصول فکر من در آن مقطع زمانی بوده است که به آن معتقدم و بخشی از داستان به دغدغه‌های ذهنی شخصی من و بخشی به رخدادهای اجتماعی بازمی‌گردد که جایی مجاب می‌شوید آن‌ها را به  نشانه‌هایی تعریف کرده و به نمایش دربیاورید.

در ادامه حبیب رضایی در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران که از نقش محمدصادق رنج‌کشان به عنوان تهیه‌کنندۀ بسیاری آثار دوسال اخیر یاد کرد و پرسید «تکلیف سینما بدون او چیست، زیرا اکثر فیلم‌ها را او در این سینما سرمایه‌گذاری می‌کند، تصریح کرد: در سینما، سرمایه‌گذاران دولتی‌ را داریم که تنها بخش ناچیزی از سرمایه‌شان برمی‌گردد و نگران هم نیستند یا سرمایه‌گذارانی فصلی داریم که مدتی هستند و بعد نیست می‌شوند؛ اما رنج‌کشان نگاه مستدلی دارد و کارهایی را که دیگران تمایلی ندارند بر عهده می‌گیرد.

سینما از ذات زندگی می‌آید

رضایی در پاسخ به این سوال که بین بازیگری و تهیه‌کنندگی کدام یک برایش در اولویت است، تاکید کرد: قطعا بازیگری اولین بهانه نفس کشیدنم است اما همان شوقی که در بازیگری دارم را در عرصه‌های دیگر سینما دارم.

وی خاطرنشان کرد: همه ارکان زندگی، امروز به قبل و بعد از کرونا تقسیم‌شده است و سینما نیز از این موضوع مستثنا نیست. ما دائم فکر می‌کنیم در این ایام چطور می‌شود فیلم ساخت و برای مردم کار کرد  اما به‌هرحال راه پیدا می‌شود؛ زیرا سینما از ذات زندگی می‌آید و زندگی هم همیشه راه خودش را پیدا می‌کند.

سهیل مستجابیان نیز در پاسخ به حواشی بعد از حضورش در این فیلم گفت: این فیلم اولین تجربه سینمایی بلند من و یک درس بازیگری برایم بود؛ وقتی فیلم‌نامه را خواندم متوجه شدم جهان‌بینی آن‌ فراتر از تمام چیزهایی بود که خوانده بودم و پذیرفتم؛ حضور در این کار هم درس بازیگری و هم بزرگ‌تر از آن، درس منش برای من بود. ضمن این که در این کار نگاه از بالا به هیچ‌کدام از اعضا نشد.

مهکام در تکمیل صحیت‌های مستجابیان، افزود: من تا سه ماه پیش اینستاگرام نداشتم و اساسا ذهنیتی از سهیل هم نداشتم؛ در زمان ساخت فیلم دلم می‌خواست بازیگر این نقش تاکنون جلوی دوربین نیامده باشد و مختصات خاصی داشته باشد در نتیجه سهیل از طریق حبیب رضایی به من معرفی شد؛ با این عنوان که یک بازیگر تئاتر در شیراز هست که کارش خوب است و...

وی افزود: در طول ساخت بی‌حسی موضعی از اخلاق و بازی درخشان سهیل لذت بردم. ضمن این که در فیلم جدیدم که در حال پیش‌تولید آن هستم، سهیل نقش اصلی را بازی می‌کند و بسیار خرسندم چون فکر می‌کنم او بازیگر بسیار خوبی است.

محمد بحرانی نیز بیان کرد: یکی از بحث‌های همیشگی من و حبیب رضایی فوتبالی بوده است؛ به همین دلیل زمانی که فیلم‌برداری فیلم تمام شده بود و تصمیم داشتند صدای یک گزارشگری فوتبالی روی کار باشد که کمی دیوانه‌بازی هم داشته باشد، با من تماس گرفتند.

وی افزود: فضای فیلم را برای من تشریح کردند و اجازه ندادند فیلم را ببینم و من بر اساس مختصاتی که گفت شد، گزارش را گفتم.

رضایی در تکمیل سخنان بحرانی یادآور شد: وجهه ابزورد فیلم را با اصغر فرهادی مطرح کردیم که وی تایید کرد؛ پس از مشورت با مهکام به این نتیجه رسیدیم صدای یک گزارشگر فوتبالی که در تمام شهر  شنیده می‌شود می‌تواند وجهه ابزود فیلم را برجسته سازد؛ اولین گزینه برای من بحرانی بود که پس از حضور و توجیه بابت کاری که از او خواستیم یک ساعت پشت میکروفن نشست و بداهه تمام این‌ها را گفت و ما ماندیم با سختی انتخاب قسمت‌هایی از گزارش برای فیلم.

در ادامه حسین مهکام در پاسخ به پرسش خبرنگاری که از وی بابت شیوه قاب بندی اثر با توجه به فیلم‌نامه پرسید، گفت: از ابتدا نمی‌خواستم کسی دیگر این فیلم را بسازد، همچنان که علی مصفا و دیگران هم توصیه می‌کردند خودم باید آن را بسازم؛ البته که لحن و قاب‌بندی فیلم در صورت تغییر کارگردان عوض می‌شد و من کارگردانی را بازنویسی نوشته‌ام می‌دانم.

حبیب اسماعیلی پخش‌کننده فیلم هم در پاسخ به خبرنگاری که از وی در مورد شرایط حاضر و اکران فیلم پرسید، گفت: در این شرایط دوست نداریم تجمعی چون این نشست برگزار کنیم؛ زیرا نمی‌خواهیم کسی دچار این بیماری شود اما در تمام دنیا ثابت‌شده است که فعلاً این شرایط کرونایی ادامه دارد و باید بتوانیم با رعایت شرایط، کار و زندگی خودمان را ادامه دهیم.

وی افزود: کسی دوست ندارد در این شرایط فیلم خودش را از بین ببرد ولی باید به تمام کسانی که سرمایه سالم وارد این سینما کرده‌اند، احترام گذارد و نباید آنان را زده کنیم؛ این روزها شرایط بیکاری و وضعیت اقتصادی آن‌قدر بد است که دوستان قبول کردند این چراغ سینما خاموش نشود و کورسویی از امید باشد.

اسماعیلی تصریح کرد: چرا در این شرایط نباید نهادهای دولتی مانند صداوسیما و شهرداری پشتیبان سینما باشند؟ و چرا باید برای اطلاع‌رسانی پول‌های گزافی را برای تیزرهای تبلیغاتی و ... بگیرند؟ وقتی شهرداری این‌همه بیلبورد دارد، چرا نباید به مردم اطلاع بدهیم که درهای سینما باز است؟

اکران آنلاین در ایران با دیگر نقاط دنیا فرق دارد

وی تاکید کرد: چرا در این شرایط به همدیگر کمک نکنیم؟ ما حتی نمی‌خواهیم فیلم ما را تبلیغ کنند بلکه صرفاً به مردم اطلاع دهند سینماها باز هستند آن‌هم با رعایت شرایط کرونایی که بسیار بیشتر از مترو و رستوران‌ها اصول بهداشتی را رعایت می‌کنند و کارکنان و عوامل سینما را حمایت کنیم و چراغ سینما را روشن نگه‌داریم.

وی در پاسخ به جایگاه اکران آنلاین و احتمال استمرار آن گفت: این شیوه مدت‌هاست که در جهان جریان دارد و اکران آنلاین فیلم‌ها همزمان با حضور آنان روی پرده جایگاه خودش را دارد اما در ایران به دلیل بحث قاچاق فیلم این موضوع آسیب‌هایی را وارد می‌سازد؛ ضمن این که نباید از یاد ببریم صرف سینما در ایران یک موقعیت تفریح محسوب می‌شود.

حبیب رضایی به عنوان آخرین سخنور این مراسم و در تکمیل سخنان اسماعیلی خاطرنشان کرد: سینما جدا از جامعه نیست و باید دوباره خودش را بازتعریف کند.  امروز اکران آنلاین وارد زندگی خانوادگی شده و تماشای فیلم راحت شده است و این شیوه بهتر از پخش ماهواره‌ای است که به شدت تحت تاثیر شدت تبلیغات فیلم را به حاشیه می‌رانند.

وی تصریح کرد: می‌شود به این بخش اکران آنلاین به ‌عنوان چرخه‌ای اقتصادی برای ارتباط با مخاطب فکر کرد، ضمن این که شکل تولیدی و سخت‌افزاری آن در سینما هم باید لحاظ شود و این رسانه می‌تواند تعریف مجزایی داشته باشد؛ همچنان که در سینمای جهان اقتصاد خودش را دارد.