آفریقا میزبان پایگاههای نظامی خارجی

رقابت قدرتهای خارجی برای حضور در کشورهای مختلف آفریقایی به حدی است که اتحادیه اروپا از عدم توانایی برای نظارت بر ارسال انبوه تسلیحات به آفریقا ابراز نگرانی کرده است.

براساس گزارش سازمان های بین المللی ، حداقل ۱۳ قدرت خارجی در کشورهای مختلف آفریقا پایگاه نظامی و حضوری چشمگیر دارند و در این میان آمریکا و فرانسه به خاطر گستردگی عملیات نظامی در خاک کشورهای آفریقایی پیشتاز هستند.

این در حالی است که گروههای به اصطلاح نظامی خصوصی نیز در چندین منطقه درگیری در خاک آفریقا از جمله شمال موزامبیک  فعال هستند.

لیبی در شمال آفریقا نمونه دیگری است که ظاهرا نیروهای نظامی خصوصی با هواپیماهای میگ ۲۹ و سوخو ۲۴ در حمایت از ژنرال "حفتر" به انجام عملیات نظامی در این کشور می پردازند.

آمریکا هفت هزار نیروی نظامی در آفریقا دارد. این نیروها  در پایگاههای نظامی در اوگاندا، سودان جنوبی، سنگال، نیجر، گابن، کامرون، بورکینافاسو و جمهوری دمکراتیک کنگو مستقرند.  علاوه بر این دو هزار نیروی نظامی دیگر آمریکا در قالب ماموریت های آموزشی در ۴۰ کشور آفریقایی فعالیت می کنند.

آمار رسمی بیانگر آن است که آمریکا هفت هزار نیروی نظامی در آفریقا دارد. این نیروها  در پایگاههای نظامی در اوگاندا، سودان جنوبی، سنگال، نیجر، گابن، کامرون، بورکینافاسو و جمهوری دمکراتیک کنگو مستقرند.  علاوه بر این دو هزار نیروی نظامی دیگر آمریکا در قالب ماموریت های آموزشی در ۴۰ کشور آفریقایی فعالیت می کنند.

فرانسه نیز همانند آمریکا حضور گسترده ای در آفریقا دارد. این کشور هفت هزار و پانصد نیروی نظامی بویژه در منطقه موسوم به ساحل آفریقا از جمله در مالی، بورکینافاسو و نیجر مستقر کرده است.

حضور نظامی خارجی در آفریقا فقط مختص قدرتهای غربی نیست. چین از جمله دیگر قدرتهای خارجی است که حضور نظامی فعالی بویژه در منطقه شاخ آفریقا دارد.

چین پس از مشارکت در عملیات چند ملیتی علیه دزدان دریایی در سال ۲۰۰۸ در خلیج عدن ، به حضور نظامی خود در این منطقه تداوم بخشید.

چین از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ میلادی  ۲۶ هزار نیروی نظامی خود را در عملیات مختلف در آفریقا به کار گرفته است.

همچنین چین در سال ۲۰۱۷ اولین پایگاه نظامی خارجی خود را در جیبوتی احداث کرد. این پایگاه که "لمونیر" (۱)  نام دارد در زمینی به مساحت ۳۶ هکتار احداث شده و می تواند چندین هزار نیروی نظامی به همراه کشتی ها ، هواپیماهای نظامی و دیگر تسلیحات سنگین را در خود جای دهد.

چین علاوه بر حضور نظامی مستقیم در کشورهای آفریقایی با اعطای وام و اعتبارات تسلیحاتی به  کشورهای آفریقایی تلاش می کند بطور غیر مستقیم  نیز حضور خود را در قاره سیاه تحکیم بخشد.

زامبیا بزرگترین دریافت کننده وام از چین برای خرید تجهیزات نظامی است.

چین از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ میلادی  ۲۶ هزار نیروی نظامی خود را در عملیات مختلف در آفریقا به کار گرفته است.

زامبیا از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۷ میلادی بیش از ۶۰۰ میلیون دلار وام از چین برای خرید تسلیحات دریافت کرده است.

 "جی هانگ هوانگ"  (۲) پژوهشگر دانشگاه ایالتی اوهایو آمریکا می گوید: زامبیا مانند جمهوری دمکراتیک کنگو و یا سودان درگیر جنگ داخلی و یا ناآرامی نیست و مانند جیبوتی هم یک منطقه ژئواستراتژیک  محسوب نمی شود ، با این حال بزرگترین خریدار اسلحه از چین است.

   چین طیف وسیعی از جنگنده های j-۶  ، هواپیماههای ترابری MA۶۰   و  y-۱۲  و بالگردهای رزمی را به زامبیا تحویل داده است.

تمامی خریدهای تسلیحاتی زامبیا براساس دریافت وام و یا خط اعتباری بوده است و به همین خاطر بشدت به چین وابسته شده است.

چین بین سال های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰ میلادی ۱۰ درصد از بازار فروش سلاح به کشورهای جنوب آفریقا موسوم به صحرای آفریقا را به خود اختصاص داده است ، ولی براساس اعلام موسسه بین‌الملی  تحقیقات صلح استکهلم این رقم اکنون به ۱۹ درصد است.

چین بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹ پنجمین فروشنده بزرگ سلاح  به آفریقا بود. سودان، کامرون، زامبیا و تانزانیا ۴۰ درصد از فروش های تسلیحاتی چین را به خود اختصاص داده اند.

همچنین نیجریه یک پنجم تسلیحات خود را از چین تامین می کند.

امارات متحده عربی از سال ۲۰۱۵ یک پایگاه نظامی در اریتره دارد. این پایگاه نظامی شامل یک فرودگاه و پناهگاه هایی برای هواپیماهای نظامی و یک بندر برای پهلو گیری کشتی های چنگی است. امارات از این پایگاه برای انجام عملیات نظامی در یمن استفاده می کرد.

هند از جمله دیگر کشورهایی است که حضور نظامی و دریایی خود را در آفریقا افزایش داده است.

هند ماموریت های نظامی متعددی را برای رصد و پیگیری تحولات شاخ آفریقا و بویژه در ماداگاسکار انجام می دهد.

همچنین ترکیه و امارات متحده عربی نیز حضور قابل توجهی در آفریقا دارند.

ترکیه از سال ۲۰۰۹ و در قالب مبارزه با دزدان دریایی به سواحل سومالی رسید و در سال ۲۰۱۷ یک پایگاه نظامی در موگادیشو ایجاد کرد.

امارات متحده عربی از سال ۲۰۱۵ یک پایگاه نظامی در اریتره دارد. این پایگاه نظامی شامل یک فرودگاه و پناهگاه هایی برای هواپیماهای نظامی و یک بندر برای پهلو گیری کشتی های چنگی است. امارات از این پایگاه برای انجام عملیات نظامی در یمن استفاده می کرد.

این رقابت تنگاتنگ قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای در قاره آفریقا در صورت تداخل منافع می‌تواند شرایط را برای هریک از عوامل حاضر در این صحنه اعم از عوامل بیرونی و یا درونی دشوار کند و به یک بحران پیچیده تبدیل شود و مخاطرات جدی به همراه خواهد داشت.

۱- Lemonnier

۲- Jy Hjong Hwang

 https://theconversation.com/why-foreign-countries-are-scrambling-to-set-up-bases-in-africa-۱۴۶۰۳۲

https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/۳۱۰۳۹۷۳/china-africa-arms-trade-zambia-largest-recipient-chinese-loans