محمدحسین ابراهیمی چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا ابراز کرد: شاعران، نویسندگان و پژوهشگران نسل جوان به‌ویژه آنان که شناخت، انس و الفت کمتری با ادبیات کهن و شکوهمند سرزمین خود دارند، خاستگاه تمام میراث مدرن ادبیات را غرب می دانند.
وی با بیان اینکه در این بزنگاه پژوهش در حوزه ادبیات تطبیقی کارآمد و گره‌گشاست، اظهار داشت: در گستره ادبیات تطبیقی می‌توان با رویکردی تاریخی، تبار اندیشه‌ها و افکار در زبان‌ها و تأثیرشان بر یکدیگر و نمودشان در دوران‌های مختلف را بررسی کرد.
این نویسنده و پژوهشگر با اشاره به اینکه در ادبیات منظوم، زبان فارسی امروزی یا همان فارسی دری، با ۱۲۰۰ سال پیشینگی، تا پیش از قرن بیستم بر ادبیات اروپایی تأثیر ژرفی گذاشته است، گفت: تا این زمان ادبیات فارسی تاثیرگذار بوده، نه تأثیرپذیر. زیرا ادبیات زبان‌های اروپایی، به‌خصوص ادبیات حوزه زبان آلمانی، آشکارا پیشینه‌ای کمتر از یک‌سوم قدمت زبان فارسی در شعر دارند.
ابراهیمی ادامه داد: در میانه قرن هفدهم میلادی که عصر صفوی در ایران است، هیئتی آلمانی به قصد تجارت به ایران آمدند. "آدام اولئاریوس" ادیب و جهانگرد که این هیئت را همراهی می‌کرد پس از بازگشت از ایران کتاب "یادداشت‌های تازه درباره سفر به شرق" را منتشر کرد و در آن به ویژگی‌های فرهنگی و ادبی ایران پرداخت؛ همچنین کتاب گلستان سعدی را به زبان آلمانی ترجمه کرد.
به گفته این نویسنده هرچند که این سفر تاریخی با مقاصد سیاسی و تجاری برنامه‌ریزی شده بود، سرآغاز فرخنده‌ای شد بر آشنایی آلمانی‌زبان‌ها با ادبیات کلاسیک فارسی و با ترجمه گلستان سعدی به قلم "اولئاریوس" و پس از آن تلاش دیگر مترجمان در ترجمه سایر آثار فارسی زمینه لازم برای آشنایی آلمانی زبان‌ها با ادبیات فارسی فراهم شد که این روند تا پایان قرن نوزدهم ادامه داشت و حجم گسترده‌ای از آثار از زبان و ادبیات فارسی به آلمانی ترجمه شد و شاعران بزرگ آلمانی زبان تحت تأثیر شعر فارسی قرار گرفتند و آثاری ملهم از آن آفریدند.
او با اشاره به اینکه کتاب "زبان جاودانگی" با عنوان فرعی "درآمدی بر تأثیر شعر فارسی بر شاعران آلمانی زبان" درباره همین تاثیرپذیری از ادبیات فارسی نگاشته شده است، گفت: در این کتاب ضمن بررسی مختصر تاریخچه نفوذ زبان و ادبیات فارسی در زبان و ادبیات آلمانی، به زندگی و آثار شاعران و مترجمان سرشناس آلمانی زبانی که از قرن هفدهم تا نوزدهم مستقیماً تحت تأثیر و شیفته ادب فارسی بوده‌اند، پرداخته شده است.
او که نویسنده کتاب یاد شده است، عنوان کرد: در این کتاب، از تأثیرپذیری شاعران و نویسندگانی چون فلمینگ، پورگشتال، گوته، روکرت و هاینه از ادبیات فارسی سخن رفته و ضمن معرفی آنان نمونه‌ای از اشعار این گروه نیز به قلم علی عبداللهی ترجمه و در اختیار مخاطب قرار گرفته است.
ابراهیمی ادامه داد: اغلب شاعران و نویسندگان آلمانی زبان که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند، از قالب و محتوای شعر کلاسیک فارسی توأمان تأثیر پذیرفته‌اند و برخی از عناصر آن را در زبان و ادب آلمانی بازسرایی و وارد کرده‌اند.
این پژوهشگر ابراز داشت: آن‌ها با شاهان صفوی یا قاجار هم‌دورره بوده‌اند؛ اما به شعر و فرهنگ کهن ایرانی و زبان فارسی توجه نشان داده‌اند؛ نه به شعر معاصر آن دوران.
نویسنده کتاب زبان جاودانگی با اشاره به اینکه این پژوهش زیر نظر و با راهنمایی علی عبداللهی شاعر، مترجم و پژوهشگر نامدار ادبیات فارسی و آلمانی نوشته شده است، ادامه داد: در کارنامه فرهنگی و ادبی او بیش از ۱۲۰ عنوان کتاب ارزشمند در حوزه این دو زبان انجام شده و در جای‌جای آن از آرا و تحلیل‌های وی استفاده شده است.
او بیان کرد : دامنه این موضوع و پرداختن به جوانب کامل آن مجموعه‌ای پر حجم را می‌طلبد که البته در اندیشه شکل نهایی و کامل آن نیز هستیم و گفت و گوهای متعددی را با مترجم کتاب انجام داده‌ایم که‌با پیاده‌سازی آن‌ها و تداوم راهنمایی آن‌ها محقق می‌شود.
کتاب زبان جاودانگی: درآمدی بر تأثیر شعر فارسی بر شاعران آلمانی زبان (قرن هفدهم تا نوزدهم) به کوشش محمدحسین ابراهیمی زیر نظرِ علی عبداللهی و در انتشارات پرتو رخشید به سفارش حوزه هنری فارس منتشر شده است.
نظر شما