در دهم خردادماه سال ۹۶ اعلام شد ۱۸ درصد از ۹۵ هزار و ۸۷۵ نفر دانش آموختگان دانشگاهی هرمزگان بیکار هستند که مهم‌ترین مشکل در راستای اشتغال این جوانان تناسب نداشتن تخصص‌های کسب شده آنان در دانشگاه‌ها با بازار کار و شرایط جامعه است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز بندرعباس در سال ۹۷ روسا و مسوولان دانشگاه‌های هرمزگان را گردهم آورد و میزگردی در خصوص شرایط و برنامه‌های آموزش عالی بویژه مطابقت یا نبود مطابقت رشته‌های مراکز آموزش عالی با نیاز بازارکار در این استان را برگزار کرد.
در آن میزگرد مسوولان و روسای دانشگاه‌های هرمزگان بر لزوم تشکیل شورای آموزرش عالی که بتواند براساس نیازهای این استان و در درون خود منطقه نسبت به تاسیس، حذف و جابه‌جایی و به عبارتی بهتر ساماندهی شدن رشته‌ها اقدام کند، تاکید کرده و ایجاد آن را کمک موثری برای ساکنان این استان در راستای توسعه عمران و آبادانی دانستند.
تدریس یک رشته در ۱۷ مرکز آموزشی هرمزگان
در استانی که بخش صنعت و دریایی آن روز به روز گسترش یافته و جوانانی با تاب آوری آب وهوای این منطقه در دانشگاه‌ها تربیت شوند، رشته‌هایی تدریس می‌شود که هیچ ارتباطی با مشاغل استان ندارد و با وجود هزینه‌های گزاف همچون خوابگاه، غذا و استاد تنها سود آن به استان‌های دیگر بوده و پس از تحصیل به شهر خود برمیگردند.
نماینده وقت دفتر نظارت و ارزیابی وزارت علوم در هرمزگان که هم اکنون به عنوان رییس دانشگاه جامع علمی کاربردی استان مشغول به فعالیت است، در آن میزگرد اظهارداشت: علت دادن پیشنهاد تشکیل چنین شورایی این بود که یک رشته تحصیلی در ۱۷ مرکز از ۷۲ مرکز آموزش عالی موجود تدریس می‌شد.
موسی جاودان ادامه داد: دانشگاه‌های هرمزگان بیشترین تعداد دانشجوی را در سال‌های ۹۲ و ۹۳ با ۷۲ هزار دانشجو داشته‌اند که باتوجه به آغاز روند کاهش متقاضیان ورود به دانشگاه‌ها، به وزارت علوم اعلام شد در صورتی می‌توان رشته‌های دانشگاه‌ها را تنظیم کرد که شورای آموزش عالی هرمزگان تشکیل شود که با موافقت نیز روبه‌رو شد.
وی بیان داشت: شاید لازم باشد باتوجه به شرایط و نیاز روز، رشته‌ای مانند حسابداری از دانشگاهی به دانشگاه دیگری منتقل شود که این شورا امکان آنرا فراهم می‌کند.
رییس دانشگاه جامع علمی کاربردی هرمزگان اظهارداشت: این شورا باید متشکل از ۶ رییس دانشگاه‌های جامع هرمزگان به اضافه استاندار وقت باشد و وزارت علوم در صورت موافقت روسای این دانشگاه‌ها می‌پذیرد و نقش موثر و اجرایی استاندار برای تشکیل شورا ضروری است.
جاودان یادآورشد: این شورا تصمیم‌گیری در خصوص تاسیس و راه‌اندازی رشته‌ها را به هرمزگان می‌آورد (تاسیس و حذف رشته‌ها از وظایف شورای گسترش وزارت علوم است) و تصمیم‌های آن باید در صورت جلسه‌ای به وزارت علوم منعکس شود تا در دفترچه انتخاب رشته داوطلبان ورود به دانشگاه‌ها گنجانده شود.
در آن نشست رییس دبیرخانه هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی هرمزگان، نماینده رییس دانشگاه هرمزگان، رییس دانشگاه پیام نور هرمزگان و رییس دانشگاه فنی و حرفه‌ای هرمزگان هم که حضور داشته و بر راه‌اندازی این شورای که می‌تواند وظایف شورای گسترش وزارت علوم را بر عهده گیرد، تاکید کردند.
بنا به اظهار موسی جاودان، اما برای تشکیل شورای یاد شده باید آمایش آموزش عالی هرمزگان توسط گروهی ۱۴ یا ۱۵ نفره از اعضای هیات علمی همه دانشگاه‌های استان تهیه شود که این امر نیازمند پیش بینی بودجه بوده و تاکنون این بودجه پیش بینی نشده و تشکیل این شورا هم همچنان در مقام حرف باقی مانده است.
خبرنگار ایرنا پس از این میزگرد و در حاشیه یکی از نشست‌های اداری استان در خصوص ساماندهی رشته‌های دانشگاهی هرمزگان از فریدون همتی استاندار هرمزگان سوال کرد ایشان در پاسخ گفت: پیگیر ساماندهی رشته‌های آموزش عالی در هرمزگان هستیم تا مطابق با نیازهای بازارکار امروز و آینده جهت دهی شوند.
اما تا امروز که سال آخر فعالیت دولت تدبیر و اُمید است، خبری از تشکیل این شورا نشده و تنها کارگروهی برای آموزش عالی هرمزگان به ریاست معاون سیاسی، امنیتی استاندار هرمزگان که از قبل بوده به فعالیت خود ادامه می‌دهد و بنا به گفته مسوول روابط عمومی دانشگاه هرمزگان به نقل از بابک شکرالهی مسوول دفتر نظارت و ارزیابی وزارت علوم در هرمزگان، این کارگروه فقط نقش مشورتی دارد.
از طرف دیگر بارها و بارها مسوولان هرمزگان به همخوانی نداشتن رشته‌های آموزشی دانشگاه‌ها با نیازهای بازارکار در این استان اذعان کرده و آن را به عنوان یکی از مقصران بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی معرفی کرده‌اند.
احساس نیاز اقدام مشترک دانشگاه‌ها و اداره کل تعاون، کار و رفاه هرمزگان
هرچند اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی هرمزگان که مسوول رصد وضعیت اشتغال و بیکاری است؛ آمار و اطلاعات دقیقی از وضعیت تعداد بیکاران دانشگاهی این را استان در اختیار ندارد اما، کارشناس مسوول بخش معاونت اشتغال اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی هرمزگان درخصوص وضعیت انطباق رشته‌های دانشگاهی با نیازهای بازارکار به خبرنگار ایرنا می‌گوید: براساس تحلیل‌های انجام شده از سوی اندیشمندان حوزه اشتغال، آموزش‌ها در دانشگاه‌های کشور و به تبع آن این استان عَرضه محور بوده و تقاضا محور نیست.
علی صالحی ادامه می‌دهد: این اداره کل در راستای کاستن از مشکل‌هایی که این آموزش‌ها ایجاد کرده در حال رایزنی با دانشگاه هرمزگان برای ایجاد کاریابی تخصصی جهت دانش آموختگان دانشگاهی است که تحقق آن به اشتغال دانش آموختگان کمک خواهد کرد.
از سویی نماینده مردم هرمزگان در مجلس شورای اسلامی در مردادماه امسال خواستار تشکیل شورای آموزش عالی هرمزگان شده و گفته است: برای رسیدن به نتیجه مطلوب در حوزه آموزش عالی باید آمایش رشته‌ها و نیازسنجی منطقه با تشکیل شورای هماهنگی آموزش عالی استان متشکل از روسای دانشگاه‌ها و صاحبان صنایع شکل بگیرد.
بنا به تاکید محمد آشوری، باید این شورا شکل گیرد تا اهداف بلندمدت و پایدار با راهکاری هدفمند و همگرا به دور از موازی‌کاری در راستای توسعه همه‌جانبه رخ دهد.
اکنون باتوجه به شرایط بازارکار در کشور و به خصوص هرمزگان که بازارکار و اقتصاد آن روز به روز بیشتر به سمت صنعتی شدن و اقتصاد دریا محور پیش می‌رود، نیاز به بازنگری در رشته‌های دانشگاهی این استان بیش از پیش آشکار شده است.
اما این نیاز از سال‌ها قبل نیز احساس می‌شد که امروز شاهد آن هستیم؛ درحالی که اغلب رشته‌های دانشگاه‌های هرمزگان نظری‌اند به رشته‌های فنی مهندسی، به خصوص در بخش صنعت نفت، دریا و فولاد نیاز است اما هیچکدام از دانشگاه‌های این استان (دانشگاه جامع هرمزگان، دانشگاه آزاد اسلامی هرمزگان، دانشگاه پیام نور و غیره) حتی رشته‌ای برای طراحی کِشتی و یا دریانوردی که نیاز هرمزگان قرارگرفته در سواحل خلیج فارس و دریای عمان است، ندارند.
اکنون نیازی به مقایسه قدمت دانشگاه‌های هرمزگان که در دهه ۶۰ هجری شمسی تاسیس شده‌اند با دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار که نخستین دانشجوی خود را در سال ۶۲ پذیرفت، نیست؛ اما انتظار می‌رفت باتوجه به آگاهی مسوولان اجرایی و آموزشی این استان(هرمزگان) از نظر نیازهای آموزشی بیشتر به سمت رشته‌هایی فنی در حوزه صنعت و دریا سوق می‌یافت تا رشته‌های نظری.
آنچه که استان هرمزگان برای تغییر رویه اشتغال باید دنبال کند
استان هرمزگان که از هر حیث ظرفیت‌های فراوانی برای اشتغال دارد و در سال‌های اخیر بدلیل نبود ارتباط بین دانشگاه‌ها و نیازهای اشتغال، جوانان در رشته‌هایی تحصیل کرده‌اند که مرتبط با نیاز استان نبوده و در پی آن نیروهای شاغل از استان‌های دیگر تامین شده است.
اکنون این ضعف بر مسوولان بویژه دانشگاهیان و سازمان‌های متولی اشتغال وجود دارد که چرا در راستای نیاز مشاغل پراشتغال مثل صنعت، نفت وگاز، بنادر و دریانوردی و کشتی سازی اقدام به تربیت نیروی انسانی نشده و هربار که آگهی استخدام داده می‌شود، جوانان هرمزگان نمی‌توانند به این مشاغل راه پیدا کنند.
مطالبه اصلی مردم بویژه جوانان این است که مسوولان نسبت به اشتغال آنان قدم اساسی برنداشته و این عده را سرگرم مشاغل پایین دست و گاهی با درآمد اندک کرده، درحالیکه می‌توانستند در شغل‌های مهم و مولد موثر باشند اما اکنون هریک از این مسوولان توپ را به زمین دیگری می‌اندازند.
دانشگاه‌های هرمزگان سال‌هاست در سطح نظری نیاز این استان را به تغییر رشته‌های آموزشی درک کرده و به آن اذعان دارند اما تغییر محسوسی مشاهده نشده و نه رشته‌های فنی در دانشگاه‌های هرمزگان بر رشته‌های نظری غلبه یافته و نه دانشکده‌های مهندسی و به خصوص مهندسی صنایع دریایی در دانشگاه‌های اصلی ایجاد شده است.
این درحالی است که بنا به اعتراف چندین باره مدیران و مسوولان دانشگاه‌های هرمزگان و حتی استاندار رشته‌های دانشگاه‌ها باید ساماندهی شده و با بازارکار منطبق شوند.
رییس دانشگاه جامع علمی کاربردی هرمزگان که زمانی مسوول دفتر نظارت و ارزیابی وزارت علوم در هرمزگان بوده و اکنون مسوولیت دانشگاه جامع علمی کاربردی هرمزگان را برعهده دارد وقتی سخن از تشکیل شورای عالی آموزش عالی هرمزگان می‌شود با حسرت از تشکیل نشدن این شورا که می‌تواند تحولی در رشته‌های دانشگاه‌های هرمزگان ایجاد کند، گلایه کرده و آه می‌کشد.
چرا که تشکیل این شورا از زمانی که استاندار سابق هرمزگان موافقت خود را با ایجاد آن اعلام کرد و در عمل کاری نکرد، بلاتکلیف بر زمین مانده و دانشجویان همچنان بایستی در رشته‌هایی تحصیل کنند که یا بازارکاری ندارند و یا متقاضیان تخصص آن‌ها بسیار اندک بوده و بسیاری باید مشغول کاری شوند که تخصص آن را ندارند.
استاندار فعلی هرمزگان هم از شهریور سال ۹۶ که وارد استان شد، بارها بر نیاز هرمزگان به ایجاد رشته‌های فنی و مهارتی در دانشگاه‌ها تاکید کرده اما شورای آموزش عالی تشکیل نشده و تدبیری برای جلوگیری از موازی بودن و همچنین حذف رشته‌های تکراری و مرتبط نبودن آموزش عالی با بازارکار از سوی دانشگاه‌های وسازمان‌های متولی اشتغال استان اندیشیده نشده است.
آنچه که بیش از همه تاسف بار است اینکه روسای دانشگاه‌های هرمزگان براین عقیده‌اند که آموزش عالی متولی شغل نیست و متولیان اشتغال و سازمان‌های نیازمند نیروی متخصص هم علاقه‌ای به پیگیری رشته‌های مورد نیاز در دانشگاه‌های استان ندارند و این حلقه مفقوده همچنان لاینحل باقی مانده است.
این سوال را مردم می‌پرسند که آیا هدف از آموزش عالی تنها دادن مدرک و افزون به جمعیت بیکار تحصیل کرده یا آموزش عالی براساس نیاز سنجی و برآیند نیاز هر استان، نیروی انسانی تربیت کند که برای آن منطقه سودآور باشند نه سربار جامعه.
نظر شما