اجلاس سران آلبا؛ از بررسی بحران کرونا تا جشن بازگشت بولیوی

به گزارش سه شنبه ایرنا از شبکه تله سور آمریکای لاتین، هجدهمین دوره اجلاس آلبا که حروف اختصاری «اتحادیه بولیواری برای مردم آمریکای ما- قرارداد تجاری مردم» (ALBA-TCP) است، روز دوشنبه به مناسبت شانزدهمین سالگرد تاسیس این اتحادیه این بار به صورت مجازی در مقرّ کاراکاس تشکیل شد.

اتحادیه آلبا در ۱۴ دسامبر سال ۲۰۰۴ به عنوان طرحی ابتکاری از سوی «هوگو چاوز» رئیس جمهوری سابق ونزوئلا (۱۹۹۹-۲۰۱۳) مطرح و در توافق با «فیدل کاسترو» رهبر پیشین کوبا شکل گرفت. به دنبال برقراری هشتمین دور اجلاس اعضای آلبا در سال ۲۰۰۹، پس از آن این نشست‌ها تقریباً هر ساله برگزار شده است.

جمعیت کشورهای حوزه آلبا حدود ۷۴ میلیون نفر و مساحت آن بالغ بر دو میلیون و ۶۰۰ هزار کیلومترمربع است. مقر آلبا در کاراکاس پایتخت ونزوئلا قرار دارد.  اعضای ۱۰ گانه آلبا شامل ونزوئلا،  کوبا، بولیوی، نیکاراگوئه، هندوراس، اکوادور، دومنیکن و چند کشور کوچک حوزه کارائیب تشکیل می دهند. جمهوری اسلامی ایران به همراه سوریه و هائیتی نیز از اعضای ناظر این اتحادیه هستند.

«میگل دیاز کانل» رئیس جمهوری کوبا به عنوان هماهنگ کننده این نشست و «نیکلاس مادورو» رئیس جمهوری ونزوئلا در رأس این دوره از اجلاس آلبا، به روش گفتگوهای مجازی و از طریق حساب توئیتری رؤسای جمهور مربوطه و همچنین شبکه اجتماعی  آلبا-تی‌سی‌پی مراسم را افتتاح کردند.

در این گردهمایی مجازی که در آن روسای جمهوری و وزیران امور خارجه کشورهای عضو حضور داشتند، موضوعات مختلفی مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهد گرفت. کشورهای عضو و ناظر درباره همکاری های مشترک در زمینه مدیریت چالش های همه گیری و موضوع واکسیناسیون به تبادل نظر پرداختند. از دیگر نکات قابل توجه در این دیدارها، بازگشت بولیوی پس از احیای دموکراتیک دولت جدید به ریاست «لوئیس آرسه» به آلبا بود. به همین خاطر آرسه به عنوان سومین رئیس دولت حاضر در اجلاس به سخنرانی پرداخت.

با گذشت حدود یک سال از شبه کودتا در بولیوی علیه دولت اوو مورالس و تشکیل دولت موقت بولیوی با رویکرد آمریکایی، در نتیجه انتخابات ماه گذشته در این کشور، بار دیگر حزب مورالس به انتخاب مردم پیروز شد و «لوئیس آرسه» رئیس جمهوری جدید بولیوی، به انتخاب مردم، جنبش «به سوی سوسیالیسم» را به عرصه قدرت بازگرداند و بولیوی را در مسیر احیای اقتصادی قرار داد. این موضوع به ویژه با بازگشت مورالس (رهبر حزب سوسیالیسم) از تبعید یکساله به کشورش اهمیت بیشتری پیدا کرد.

محورهای گفتگو

- مدیریت چالش همه‌گیری ویروس کرونا و تاسیس بانک واکسن کرونا در آلبا

«نیکلاس مادورو» رئیس جمهوری ونزوئلا که ریاست این اجلاس را به مناسبت شانزدهمین سالگرد تاسیس آلبا برعهده داشت، با اشاره به آغاز واکسیناسیون در برخی کشورها همچون انگلیس، آمریکا، کانادا و مکزیک پیشنهاد داد برای مقابله با شیوع کرونا در کشورهای عضو آلبا بانک واکسنی ایجاد کرده و کوبا و ونزوئلا مسئولیت هماهنگی های لازم برای شروع برنامه واکسیناسیون گسترده در این کشورها را به عهده گیرند.

- احیای اقتصادی کشورهای تحت تحریم

دومین موضوع مورد بحث بهبود اقتصاد تخریب شده این کشورها تحت تاثیر تحریم های یکجانبه آمریکا یا متأثر از کودتای سال گذشته بولیوی بود.

مادورو در این خصوص گفت: احیای اقتصادی آلبا وابسته به فعالیت مجدد شورای اقتصادی آلبا، احیای واحد پول آمریکای لاتین (سوکره) در تجارت منطقه ای و جهانی، فعال کردن رمز ارزها، تقویت بانک آلبا و توسعه ثمربخش نفت حوزه کارائیب است.

وی همچنین بر حفظ و تقویت مبارزه سیاسی ملت های آلبا با استفاده از شیوه های دموکراتیک و مردمی تاکید کرد.

- استقبال از بازگشت بولیوی به آلبا 

رئیس جمهوری ونزوئلا همچنین ضمن خوش‌آمدگویی به «لوئیس آرسه» رئیس جمهوری بولیوی و هیأت همراهش، از حضور مجدد دولت لاپاز در آلبا پس از شکست دیکتاتوری جنینه آنیس توسط آراء مردمی این کشور آمریکای لاتین ابراز خرسندی کرد.

پس از شبه کودتای ۲۰۱۹ علیه «اوو مورالس» رئیس جمهوری سابق بولیوی که منجر به روی کار آمدن دولت راستگرای «جنینه آنیس» شد، دولت موقت در طول ۱۱ ماه استقرار خود در رأس امور این کشور، از بسیاری از توافق های منطقه ای از جمله آلبا خارج شد و روابط خارجی خود را با کشورهای مقاومت از جمله مجموعه کشورهای عضو آلبا و ایران قطع کرد.  

اما پس از پافشاری ملت بولیوی برای برگزاری انتخابات زودهنگام، سرانجام در انتخابات ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ با انتخاب «لوئیس آرسه» به عنوان رئیس جمهوری جدید بولیوی، این کشور آمریکای لاتین بار دیگر در مسیر بازسازی توافق ها و روابط گذشته خود گام برداشت.

«روخلیو مایتا» وزیر امور خارجه بولیوی که به عنوان یکی از حاضران در این نشست سالیانه سخنرانی کرد، با تاکید بر اتحاد اعضا برای مهار بحران بهداشتی و اقتصادی ناشی از همه گیری، توضیح داد: بولیوی با تجربیاتی غنی از تحولات سیاسی و اجتماعی که باعث تقویت جوامع بومی شده، می تواند در جهت رسیدن به آنچه او «زندگی بهتر» می نامید، با کشورهای عضو همکاری کند.  

این مقام ارشد بولیوی همچنین خاطرنشان کرد: همه گیری کرونا که به مرگ بسیاری از هموطنان ما منجر شده و ضربات سهمگینی بر اقتصاد کشورها وارد آورده است. در راستای گزینه های پیشنهادی اتحادیه برای غلبه بر این بحران بهداشتی اقتصادی، علاوه بر همبستگی ضرورت دارد که منابع درمانی لازم ازجمله واکسیناسیون عمومی مورد توجه جدی قرار گیرد.

امضای بیانیه اجلاس هجدهم آلبا

در پایان نشست «ساشا لیورنتی» دبیر بولیویایی اجلاس آلبا متن بیانیه امضاشده از سوی کشورهای عضو این نهاد بین منطقه ای را قرائت کرد.

در این بیانیه بر اتخاذ رویکرد چندجانبه گرایی و احترام به اصول حقوق بشر تاکید شد. از جمله حقوق مندرج در «اعلامیه آمریکای لاتین به عنوان منطقه صلح» احترام به حق تعیین سرنوشت، استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها براساس منع مداخلات خارجی در مسائل داخلی کشورها و از طریق گفتگوهای مسالمت آمیز و به دور از تنش و جنجال بود.

در یکی دیگر از مفاد این بیانیه دبیر اجلاس آلبا ضمن عرض تبریک به مناسبت برگزاری دموکراتیک انتخابات پارلمانی اخیر (۱۶ آذر) ونزوئلا، تمام کشورهای عضو از نیکلاس مادورو به عنوان رئیس جمهوری قانونی ونزوئلا اعلام حمایت کردند.

دیپلمات بولیویایی همچنین از آگاهی مردم بولیوی درجهت احیای دموکراسی ازطریق انتخاباتی آزاد و انتخاب لوئیس آرسه از جنبش به سوی سوسیالیسم و شکست دیکتاتوری دولت موقت در پی کودتا علیه دولت ابراز خرسندی کرد.

«دانیل اورتگا» رئیس جمهوری نیکاراگوئه به نوبه خود خاطرنشان کرد: پیروزی بولیوی، پیروزی تمام ملت های آلبا و کشورهایی با آرمان های مبارزات تاریخی است.

آمریکای لاتین اواخر قرن بیستم شاهد بروز و ظهور دولت‌های چپگرای نو بوده و رهبران آن اگرچه با برخی اصول چپ سنتی فاصله گرفته‌اند، اما مانند گذشتگان خود، مبارزه با هژمونی آمریکا را حفظ کرده‌اند که در علت و چرایی این رویکرد باید گفت که این رویکرد ناشی از سیاست‌های آمریکا بوده است.

در این میان تشابه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو آلبا و همچنین حضور تهران به عنوان عضو ناظر در این اتحادیه، باعث تقویت روابط ایران با کشورهای حوزه آمریکای لاتین از همان سال‌های آغازین شکل گیری این ائتلاف بوده است که از آن جمله می‌توان به استحکام روابط راهبردی اقتصادی با ونزوئلا در دوره تحریم‌ها اشاره کرد. ایران به عنوان یکی از اعضای ناظر در آلبا، در سال ۲۰۱۴ (۱۳۸۳) به مناسبت پنجمین سالگرد تاسیس این اتحادیه، میزبان کشورهای عضو ائتلاف در تهران بود.

هجدهمین دور اجلاس آلبا دوشنبه ۲۴ آذر حول محور مقابله موثر با شیوع ویروس کرونا و اجرای برنامه واکسیناسیون در این منطقه از جهان برگزار شد.