معاون میراث فرهنگی کشور: از نقالی و مهارت لنج‌سازی پاسداری می‌کنیم

به گزارش ایرنا محمدحسن طالبیان عصر روز سه شنبه در اجلاس کمیته جهانی میراث ناملموس، با تشکر از دبیرخانه این اجلاس برای برگزاری موفق این رویداد که به صورت مجازی (آنلاین) برگزار می شود، گفت: ایران مفتخر است که موفق شده از نقالی به عنوان یک عنصر بسیار ارزشمند ایرانی پاسداری کند و به این کار ادامه خواهد داد.

معاون میراث فرهنگی کشور درباره گزارش پرونده مهارت سنتی ساخت لنج ایرانی و دریانوردی با آن در خلیج فارس گفت: با این کمیته کاملا موافق هستم که باید به تاثیر گردشگری در پاسداری از میراث ناملموس این عنصر ارزشمند توجه بسیار داشت، ما هم توجه بسیاری به این موضوع خاص داریم و خواهیم داشت.

تأیید گزارش ادواری ۲ پرونده میراث جهانی ناملموس در خطر ایران

پانزدهمین کمیته جهانی میراث ناملموس سازمان علمی آموزشی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو - UNESCO) که به دلیل شیوع بیماری کرونا به صورت مجازی (آنلاین) برگزار می شود کار خود را از روز دوشنبه ۲۴ آذر ۹۹ به میزبانی جامائیکا آغاز کرده و به مدت ۶ روز تا ۲۹ آذر ۹۹ (۱۴ تا ۱۹ دسامبر ۲۰۲۰) هر روز به صورت آنلاین از ساعت ۴ تا ۷ بعدازظهر ادامه دارد.

عصر روز گذشته در دومین روز برگزاری این اجلاس، گزارش ادواری اقدامات پاسدارانه جمهوری اسلامی ایران در خصوص دو پرونده نقالی و مهارت سنتی ساخت لنج ایرانی و دریانوردی با آن در خلیج فارس که در فهرست در خطر و نیازمند پاسداری فوری ثبت شده‌اند، مورد بررسی قرار گرفت و تایید شد.

در طول برگزاری این اجلاس مجازی صلاحیت ۴۲ پرونده ثبت در فهرست میراث‌ جهانی ناملموس یونسکو از سوی ۲۴ عضو کمیته میراث ناملموس یونسکو مورد بررسی قرار خواهد گرفت که این ۴۲ پرونده از سوی ۴۹ کشور ارائه شده است که تعدادی از آن‌ها به صورت مشترک با کشورهای دیگر است.

کشورهای سوئیس و فرانسه، امارات متحده عربی و عمان، الجزایر، موریتانی، مراکش و تونس، چین و مالزی، فرانسه و بلژیک، اندونزی و مالزی، ایتالیا و فرانسه، قزاقستان، قرقیزستان و ترکیه، مالاوی و زیمباوه، لهستان و بلاروس، عربستان و کویت از جمله کشورهایی هستند که با پرونده های مشترک در این اجلاس شرکت کرده‌اند.

در پانزدهمین اجلاس مجازی کمیته جهانی میراث‌فرهنگی ناملموس همچنین چهار پیشنهاد برای ثبت اقدامات پاسدارانه خوب از عنصرهای فرهنگی ناملموس کشورهای البانی، فرانسه و یونان و یک پیشنهاد مشترک از کشورهای آلمان، اتریش، فرانسه ، نروژ و سوئیس مورد بررسی قرار می‌گیرد.

در طول برگزاری این اجلاس همچنین درخواست کمک بین‌المللی از صندوق میراث‌فرهنگی ناملموس کشورهای جمهوری آفریقای مرکزی، مالاوی و مصر توسطه کمیته میراث ناملموس بررسی خواهد شد.

کمیته داوری این اجلاس با حضور نمایندگانی از کشورهای آذربایجان، بوتسوانا، برزیل، کامرون، چین، ساحل عاج، چک، جیبوتی، جامائیکا، ژاپن، قزاقستان، کویت، مراکش، هلند، پاناما، پرو، لهستان، جمهوری کره، رواندا، عربستان سعودی، سریلانکا، سوئد، سوئیس و توگو است.

چهار پرونده ایران تا پایان هفته تعیین تکلیف می شود

در این دور از اجلاس قرار است چهار پرونده هنر نگارگری (مینیاتور) به صورت مشترک با ترکیه، جمهوری آذربایجان و ازبکستان زیارت تادئوس مقدس به صورت مشترک به ارمنستان، مهارت ساختن و نواختن عود به صورت مشترک با کشور سوریه و جشن مهرگان به صورت مشترک با تاجیکستان در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه ۲۶ و ۲۷ آذر ۹۹ مورد بررسی اعضای کمیته قرار بگیرد که در صورت موافقت اعضای کمیته ، تعداد آثار ملموس ثبت شده ایران در یونسکو به ۱۸ اثر می رسد.

 طالبیان در جریان سفر به استان گلستان گفته بود که با توجه به محدودیت­‌های سهمیه‌­ای یونسکو، این چهار پرونده به شکل مشترک با کشورهای همسایه تدوین شده است تا بتوان از ظرفیت سهمیه مشترک با دیگر کشورها برای ثبت جهانی میراث‌فرهنگی ناملموس کشور بهره­ گرفت.

وی با اشاره به پیشنهاد ریفر (refer) دو پرونده جشن مهرگان و مهارت ساختن و نواختن عود توضیح داد که «منظور از ریفر کردن پرونده، ارجاع پرونده به اجلاس بعدی یونسکو برای ثبت جهانی است. این پرونده­‌ها به دلیل اینکه به‌شکل مشترک با کشورهای دیگر تنظیم شده، ظاهراً ابهام‌هایی برای کمیته ارزیابی جهانی بر روی نقاط مشترک برگزاری این عناصر فرهنگی در کشورهای تهیه‌کننده پرونده در برداشته، البته ایران به همراه سوریه و تاجیکستان به‌شکل مشترک دفاعیه‌های کارشناسی و فنی خود را ارائه کرده است.

طالبیان ابراز امیدواری کرده است با رایزنی هایی که در حال انجام است چهار پرونده پیشنهادی ایران ثبت جهانی شود، البته تصمیم نهایی در خصوص این چهار پرونده، به نظر کمیته میراث‌ جهانی ناملموس در این اجلاس باز می‌­گردد.

جمهوری اسلامی ایران از زمان تاسیس کمیته جهانی میراث ناملموس یونسکو در سال ۲۰۰۳ تاکنون ۱۴ اثر به عنوان آثار ناملموس ایران ثبت کرده است و در رتبه هفتم جهان قرار دارد و اکنون هنر نگارگری پانزدهمین میراث هنری و ناملومس ایرانیان است که به جهان معرفی می شود.

آثار ناملموس ایران که جهانی شده اند

آیین باستانی و کهن نوروز و ردیف‌های موسیقی سنتی ایران در سال ۲۰۰۹-۱۳۸۸، آئین پهلوانی و زورخانه‌ای، هنر نمایشی آئینی تعزیه، مهارت فرش‌بافی کاشان، مهارت فرش‌بافی فارس و موسیقی بخشی‌های خراسان شمالی در سال ۲۰۱۰- ۱۳۸۹، دانش سنتی لنج‌سازی و دریانوردی در خلیج فارس و نقالی، قصه‌گویی اجرایی ایرانی در سال ۲۰۱۱- ۱۳۹۰، آئین قالی‌شویان مشهد اردهال در سال ۲۰۱۲- ۱۳۹۱ تا پیش از آغاز دولت تدبیر و امید در یونسکو به ثبت رسید.

فرهنگ پخت نان لواش و آئین نوروز (با تکمیل پرونده) برای دومین بار در سال ۲۰۱۶- ۱۳۹۵، هنر ساختن و نواختن کمانچه، چوگان، بازی سوار بر اسب همراه با روایت‌گری و موسیقی در سال ۲۰۱۷-۱۳۹۶ و ساختن و نواختن دو تار ایرانی در سال ۲۰۱۹- ۱۳۹۸ پنچ اثر معنوی ایرانیان است که از آغاز فعالیت دولت تدبیر و امید تاکنون در فهرست میراث ناملموس یونسکو به ثبت رسیده‌اند.