فروکش کردن امواج تنش میان اتحادیه اروپا و ترکیه

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه شامگاه گذشته (سه شنبه) در تماس تلفنی با شارل میشل، رئیس شورای اروپایی خواستار گشوده شدن «صفحه ای جدید» در روابط آنکارا و اتحادیه اروپا شد.

شارمل میشل دو روز قبل از این تماس تلفنی در گفت و گویی با رادیو فرانس انتر اعلام کرده بوده که از ماه اکتبر(مهر)، ما شاهد سخنان خصمانه اردوغان و ادامه اقدامات یکجانبه او هستیم. این موش و گربه بازی باید پایان یابد، تصمیم بر اعمال تحریم ها اتخاذ شده است.

بحران در روابط ترکیه و اتحادیه اروپا که از چند سال قبل کلید خورده در ماه های اخیر بسیار جدی شده و دو طرف بحرانی ترین دوران در تاریخ روابط را تجربه می کنند.

روزنامه فرانسوی لوموند نیز در این رابطه نوشت: این نخستین تماس اردوغان با مقامات اتحادیه اروپا از زمان تصمیم بر اعمال تحریم های این اتحادیه علیه آنکارا بوده است.

در بیانیه ای که رئیس جمهوری ترکیه در پایان این گفت وگو منتشر کرد، آنکارا از اینکه برخی دائماً درصدد ایجاد بحران هستند؛ ابراز تأسف کرده و خواستار "نجات" روابط  ترکیه و اروپا از "این حلقه خصمانه" شده است.

این رسانه فرانسوی ادامه داد: رهبران اتحادیه اروپا پنجشنبه گذشته در نشست بروکسل تصمیم گرفتند تحریم هایی علیه ترکیه به دلیل اقدامات "غیرقانونی و تهاجمی" آنکارا در مدیترانه در ضدیت با یونان و قبرس، اعمال کنند. اکتشاف میادین گازی در مناطق مورد مناقشه دریایی از سوی ترکیه ماه ها در راس این تنش ها بوده است.

خبرگزاری فرانسه افزود: اردوغان همچنین تمایل خود را برای "از سرگیری" گفت و گوها با اتحادیه اروپا با "لحاظ همه جوانب شرایط موجود" و "بر اساس منافع مشترک" ابراز کرد. به گفته وی، پیمان مهاجرت که در سال ۲۰۱۵میلادی امضا شده، می تواند یک نقطه شروع برای ایجاد یک فضای "مثبت" باشد.

شدت بحران در روابط ترکیه با کشورهای عضو اتحادیه اروپا از جمله فرانسه به گونه ای است که امانوئل مکرون رییس جمهوری فرانسه اعلام کرد، اتحادیه اروپا هیچ اقدام بی‌ثبات‌کننده‌ای را نمی‌پذیرد. ما در ماه اکتبر گذشته به ترکیه فرصت دادیم اما این کشور به تحرکات خود ادامه داد.

مکرون پس از تصمیم اتحادیه اروپا برای اعمال تحریم‌ ها علیه آنکارا در نشست سران این اتحادیه در بروکسل گفت: این اجلاس آزمونی برای ما بود و ما این آزمون را پشت سر گذاشتیم چرا که سه توافق مهم در روز گذشته و امروز به تصویب رسید.  

سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا در نشست پنجشنبه شب خود در بروکسل بر سر وضع تحریم و مجازات‌های اقتصادی علیه ترکیه توافق کردند؛ براساس جمع‌بندی نشست سران ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا قرار است فهرستی از اسامی افرادی که تحت تحریم قرار خواهند گرفت در هفته‌های آینده تهیه و برای تایید به اعضای اتحادیه ارائه شود.

وزارت خارجه ترکیه بعد از این نشست در بیانیه‌ای با مغرضانه و غیرقانونی دانستن مواضع اتحادیه اروپا در اجلاس اخیر خود، گفت: این موضع مغرضانه و غیرقانونی که در پایان اجلاس اتحادیه اروپا در ۱۰ دسامبر اتخاذ شد برای ما پذیرفتنی نیست.  

ترکیه در طول دهه ها روابط با کشورهای اروپایی، عضویت خود در نهادهای مختلف اروپایی را توسعه داد. توسعه روابط به گونه ای بوده است که ترکیه علاوه بر عضویت در نهادهای اروپایی حتی ورزشکاران خود را نیز در مسابقات اروپایی شرکت می داد.

گله و شکایات ترکیه از عدم پای بندی کشورهای اروپایی در زمینه عضویت این کشور در اتحادیه اروپا سالها ادامه یافت و در دوران نخست وزیری خانم تانسو چیللر در سال ۱۹۹۵ میلادی عضویت ترکیه در اتحاد گمرکی اروپا قبول و ترکیه از اول ژانویه سال ۱۹۹۶ رسما طرف اتحادیه گمرکی اتحادیه اروپا درآمد.  

در می سال ۲۰۰۴میلادی، ۱۰ کشور و از جمله بخش یونانی نشین قبرس نیز به عضویت اتحادیه اروپا درآمدند و این مساله را شاید بتوان نقطه عطفی در روابط ترکیه با اتحادیه اروپا خواند.

ترکیه در سال ۲۰۰۸ رسما درخواست عضویت در اتحادیه اروپا را به اتحادیه اعلام کرد،  

روزنامه فرانسوی لوموند به نقل از رئیس جمهوری ترکیه نوشت: ما امیدواریم که اتحادیه اروپا بتواند نگرشی سازنده و خردمندانه نسبت به ترکیه اتخاذ کند.

همچنین ایالات متحده، روز دوشنبه تحریم هایی را علیه ترکیه برای دستیابی به سیستم دفاع هوایی روسیه (خرید سامانه پدافندی اس۴۰۰) وضع کرده است. وزیر دفاع ترکیه روز سه‌شنبه با تأکید بر اینکه تحریم آنکارا از سوی آمریکا اتحاد میان دو کشور را متزلزل کرد، ‌ گفت ترکیه به تلاش‌های خود برای حفظ امنیت کشور و مردم خود ادامه خواهد داد.

وزیر امور خارجه در واکنش به تحریم یکجانبه ترکیه از سوی آمریکا گفت: ما تحریم‌های اخیر آمریکا علیه ترکیه را قویا محکوم کرده و در کنار مردم و دولت این کشور می‌ایستیم

 اگر چه اردوغان در روزهای اخیر از عزم دولت آنکارا برای توسعه روابط با اتحادیه اروپا سخن گفته است ولی به گفته ناظران آگاه بی اعتمادی بین طرفین حتی در صورت حل مسایل فیمابین یک معضل بسیار جدی در توسعه روابط خواهد بود.

در نهایت و به اعتقاد ناظران آگاه، ترکیه کنونی کشور ۱۰ و یا ۲۰ سال قبل که خواسته های اتحادیه اروپا را بدون قید و شرط می پذیرفت نیست. ترکیه در سال های اخیر با قدرت گرفتن و تثبیت نسبی اقتصاد خود می تواند در مقابل بسیاری از خواسته ها مقاومت کند و علاوه بر این، اهرم های مختلفی از جمله مساله پناهجویان خارجی در این کشور، سرمایه گذاری های اتباع ترک در کشورهای عضو اتحادیه و بیش از سه و نیم میلیون تبعه ترک ساکن در کشورهای اتحادیه این امکان را به آنکارا می دهد که در برابر خواسته های اتحادیه اروپا بایستد و در صورت لزوم از اهرم های خود علیه آنها استفاده کند.