همگان بر اهمیت حرفه پرستاری اذعان دارند اما این قشر پرتلاش سالهاست که مطالبات انباشته شده‌ای نظیر اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، تناسب حقوق و مزایا با سختی کار و استانداردسازی نسبت پرستار به تخت را یدک می‌کشد که می‌طلبد در این خصوص اقدامات شایسته‌ای انجام گیرد.
در تقویم سالروز ولادت حضرت زینب(س) روز پرستار نامگذاری شده است، پرستاری حرفه‌ای است که ایفای درست و انجام وظیفه در عرصه آن نیازمند تلاش، دانش، تجربه، تلاش، ازخودگذشتگی و بیش از همه درک صحیح از شرایط و تصمیم‌گیری منطقی است.
پرستاران جمعی از شریف‌ترین فعالان و از حلقه‌های حیاتی زنجیره سلامت هستند، خدمتگزارانی که حتی ارتقای دانش، تحول و توسعه نیز از سختی‌ها، فشارهای کاری غم و شادی‌های شغلشان نمی‌کاهد و هیچ پیشرفتی جایگزین خدمات آنها نمی‌شود و به همین دلیل باور داریم که جای یک پرستار را فقط یک پرستار می‌تواند پر کند.
پرستاری هرگز نمی‌تواند یک شغل منفعلانه باشد که در گذر زمان دچار رخوت و خمودی شود. پرستاری حرفه‌ای جامعه‌نگر و مشارکت‌جو است که اگر درست، علمی و با عشق و علاقه پیاده و به کار گرفته شود با ایجاد احساس مطبوع و روحیه خوب، نیاز به بسیاری از داروها و درمان‌های گزاف را از بین می‌برد.
اما در مقابل تعابیر زیبایی که برای حرفه پرستاری عنوان می‌شود، فعالان این حرفه همچنان دغدغه‌ها و مطالباتی دارند که رفع آن برای ارتقای خدمات‌رسانی در حوزه سلامت یک ضرورت است.
در همین راستا به بهانه روز پرستار به تبیین اهمیت جایگاه حرفه پرستاری و دغدغه‌ها و مطالبات فعالان این عرضه خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) با علی حسن‌پور دهکردی رییس خانه پرستار چهارمحال و بختیاری در خصوص این مطالبات به گفت و گو پرداخته است.
ایرنا: حرفه پرستاری را چگونه حرفه‌ای توصیف می‌کنید؟
علی حسن‌پور دهکردی: کار پرستاری آمیخته با صداقت پاکی و اخلاص است. پرستاری هنری است بی‌نظیر و تخصصی است بی‌همتا. پرستاری آمیختن طبابت جسم است با طبابت روح؛ روشن نگه داشتن چراغ حیات بیمار است و درخشان کردن خورشید ایمان و اعتمادش به زندگی. برای همین است که پرستاری هنر است و تخصص.
حرفه مقدس پرستاری تنها مراقبت از علائم حیاتی بیمار و یا نگاهبانی از مرز حیات بیمار نیست بلکه، دمیدن روح زندگی است در تن رنجور بیمار، وزش نسیم محبت و جاری کردن زلال امیدواری در جسم خسته بیمار است.
در تعالیم اسلامی، آن هنگام که پرستار برای یاری انسان نیازمندی تلاش می‌کند و برای جلب رضای پروردگار نیازهایش را بر آورده می‌کند، گویی زندگی را به او بخشیده و بدین وسیله، موجبات خرسندی پرودگار را فراهم کرده است و بی‌شک خدمت در چنین حرفه مقدسی، توفیق و سعادت بزرگ الهی است که همواره باید قدردان آن بود و به خودبالید.
به همین مناسبت خجسته میلاد با سعادت پرستار عاطفه‌ها، زینب کبری (س) و روز پرستار را به همه پرستاران تبریک عرض کرده و سلامتی، بهروزی و توفیق روزافزون این عزیزان را از درگاه خداوند متعال خواستارم.
ایرنا: چه تعداد پرستار در کشور و چهارمحال و بختیاری مشغول فعالیت هستند؟
حسن‌پور دهکردی: در مورد تعداد پرستاران فعال در بخش دولتی، هم‌اکنون در وزارت بهداشت، در مجموع ۱۲۵ هزار و ۳۶۹ کادر پرستاری شامل کارشناسان پرستاری و پرستاران دارای مدارک بالاتر، فارغ‌التحصیلان رشته‌های اتاق عمل، هوشبری و دارندگان مدارک بهیاری، کمک پرستاری و کمک بهیاری در حال فعالیت هستند.
همچنین حدود ۷۰ هزار نفر هم در بخش خصوصی شامل سازمان تامین اجتماعی، نیروهای مسلح و سایر مراکز در حال خدمت‌رسانی به مردم هستند.
حدود ۷۸درصد کادر پرستاری را بانوان و ۲۲ درصد را آقایان تشکیل می‌دهند. ۵۳ درصد کادر پرستاری به صورت استخدام رسمی و پیمانی، ۲۳ درصد در حال گذراندن دوره طرح و تعهدات و ۲۴ درصد دیگر هم به صورت شرکتی و قرارداد خرید خدمت مشغول خدمت هستند.
طبق گفته معاون پرستاری وزارت بهداشت بیش از ۲۰۰ هزار پرستار در بخش کرونای بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، کار می‌کنند و از زمان شیوع کرونا در کشور تاکنون بیش از ۴۵ هزار پرستار به کرونا مبتلا شده‌اند و به استعلاجی رفته‌اند و و دوباره مشغول انجام وظیفه شده‌اند.
همچنین حدود ۹۰ نفر از کادر پرستاری در راه دفاع از سلامت مردم و در حین خدمت شهید شدند.
در استان چهارمحال و بختیاری نیز حدود ۲ هزار کادر پرستاری شامل کارشناسان پرستاری و پرستاران دارای مدارک بالاتر، فارغ‌التحصیلان رشته‌های اتاق عمل، هوشبری و دارندگان مدارک بهیاری در حال فعالیت هستند.
ایرنا: مهمترین دغدغه‌ها و مطالبات پرستاران کشور و استان کدامند؟
حسن‌پور دهکردی: یکی از مهمترین دغدغه‌ها و ضرورت‌های فعلی کمبود نیرو و نبود تناسب استاندارد پرستار به تخت است.
در ۲۱ آوریل ۲۰۱۷ سمینار مدیریت دیدگاه‌ها برای استاندارد پرستار به تخت مشخص شد. بدین ترتیب که تعداد پرستار به بیمار در بخش عمومی در وضعیت مطلوب یک پرستار به چهار بیمار است و افزایش تعداد بیماران به ۶ نفر با احتمال ۱۴ درصد بیماران را در معرض خطر مرگ در طی ۳۰ روز بعد از پذیرش قرار می‌دهد و افزایش هشت بیمار در برابر چهار بیمار با افزایش حدود ۳۱ درصد مرگ و میر همراه است.
میزان بالاتر پرسنل پرستاری، باعث کاهش میزان عفونت‌های ادراری، پنومونی، خونریزی دستگاه گوارش فوقانی و شوک در بیماران طبی و کمبود آنها سبب شکست در عملیات احیاء و عفونت مجرای ادراری در بیماران جراحی می‌شود.
همچنین در سال ۲۰۰۱ میلادی استانداردهایی در استرالیا اعلام شد که مطابق آن در بخش داخلی و جراحی بیمارستان‌های درجه یک باید به ازای هر چهار بیمار یک پرستار به اضافه یک نفر مسئول شیفت در شیفت‌های صبح و عصر حضور داشته باشند.
همچنین در بخش‌های بعد از زایمان مادران، باید به ازای هر پنج مادر یک پرستار و یک نفر مسئول شیفت در صبح‌ها و یک پرستار به ۶ بیمار در شیفت بعد از ظهر حاضر باشد. بر اساس این استاندارد در هر اتاق عمل باید سه پرستار حضور داشته باشد و در بخش مراقبت‌های بعد از عمل ریکاوری در همه شیفت‌ها به ازای هر بیمار بی‌هوش یک پرستار حاضر باشد. هر چقدر تعداد پرستاران بر اساس استاندارد های موجود باشد کیفیت خدمات پرستاری افزایش می‌یابد و منجر به کاهش غیبت و بهبود رضایتمندی مردم از خدمات می شود.
همچنین بر اساس همین استاندارد در کالیفرنیا در بخش مراقبت‌های ویژه، سی‌سی‌یو، آی سی یو، سوختگی و بعد از بیهوشی به ازای هر ۲ بیمار یک پرستار تعیین شد و این نسبت در بخش‌های عمومی، کودکان و نوزادان به یک پرستار به ازای هر چهار بیمار تغییر کرد.
بر اساس استانداردهای موجود باید تعداد پرستاران سه برابر تعداد پزشکان یا ۲ برابر تعداد تخت های بیمارستانی باشد یا برای اینکه حداقل استاندارد رعایت شود باید به ازای هر یکهزار نفر جمعیت، سه پرستار وجود داشته باشد.
در کشور استرالیا، آمریکا و کانادا این رقم حدود ۶.۷ است و حتی در بعضی نقاط به هفت هم می‌رسد، اما در کشور ما و در برخی بیمارستان‌ها، نسبت پرستار به تخت حدود ۹ دهم است که منجر به فشار مضاعف به کادر پرستاری و کاهش رضایتمندی مردم شود.
ایرنا: تعرفه‌گذاری خدمات همواره یکی از دغدغه‌های پرستاران است در این خصوص آیا اقدام عملی انجام شده است؟
حسن‌پور دهکردی: متاسفانه بعد از ۱۰ سال از تصویب قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاران، تاکنون این قانون اجرایی نشده است و با توجه به این که تصویب این قانون می‌تواند منجر به افزایش کیفیت خدمات پرستاری و رضایت کادر پرستاری و مردم شود مسئولان امر باید توجه ویژه به اجرا این قانون داشته باشند.
ایرنا: عنوان می‌شود پرستاری جزو مشاغل سخت و زیان‌آور است، آیا در قانون چنین شرایطی برای پرستاران دیده شده است؟
علی حسن‌پور دهکردی: با توجه به این که قانون مشاغل سخت و زیان‌آور برای پرستاران تصویب شده است ولی یا اجرا نمی‌شود یا در برخی موارد به صورت ناقص اجرا می‌شود از طرفی قانون بهره‌وری پرستاران هم به خوبی اجرا نمی‌شود.
در دوران کرونا کادر پرستاری نشان دادند که با تمام وجود و قدرت به صورت شبانه‌روزی به دفاع از سلامت مردم پرداختند.
پرستاران مانند زمان دفاع مقدس که با تمام نیرو در جبهه‌های جنگ حضور داشتند امروز هم در جنگ با ویروس کرونا در کنار مردم ایستادند، شهید دادند ولی خسته نشدند و فقط غرور آفریدند.
شایسته است که مسئولان بدانند که کادر پزشکی و پرستاری در دفاع از تمامیت ارضی ایران اسلامی و سلامت مردم همیشه پیشگام بوده‌اند و حالا نوبت مسئولان است که به این وفاداری پاسخ مثبت داده و تلاش بیشتری برای حق و حقوق کادر پزشکی و پرستاری کنند.
ایرنا: درخواست و انتظارات شما به نمایندگی از قشر پرستاران استان از مسئولان چیست؟
حسن‌پور دهکردی: انتظار می‌رود قانون ارتقای بهره‌وری به درستی اجرا شود، نیروهای شرکتی و قراردادی که به ویژه در دوران شیوع کرونا خوش درخشیدند، تبدیل وضعیت شوند و برای کادر پزشکی اعم از پرستاران، ماماها، فعالان اتاق عمل، هوشبری، بهیاران و سایر فعالان حوزه بهداشت و درمان سهمیه استخدامی درنظر گرفته شود.
برای پرستاران مزایا و امتیازات بیشتری در دوران شیوع کرونا در نظر گرفته شود چرا که تنها امتیازی که برای این قشر درنظر گرفته شد لحاظ کردن ۲۰ تا ۳۰ ساعت اضافه‌کاری است که این میزان در برابر عشق و فداکاری پرستاران قابل مقایسه نیست.
با این وجود از تلاش مسئولان در بهبود وضعیت پرستاران و تلاش آنها برای مقابله با کرونا قدردانی کرده و همچنین از نقش رسانه‌ها در پیگیری مطالبات پرستاران و فعالان حوزه بهداشت و درمان سپاسگزاری می‌شود.
به گزارش ایرنا، از ۲۶ آذر تا ۲دی با عنوان هفته پرستار نامگذاری شده است.
در ایران هر سال روز ولادت حضرت زینب (س) که پنجم جمادی الاول است به نام روز پرستار نامگذاری شده است که امسال مصادف با ۳۰ آذر است.
نظر شما