۲۰۲۰؛ تشدید خشونت‌های شمال آفریقا با نقش‌آفرینی مخرب سعودی-آمریکایی

به گزارش ایرنا، عربستان از طریق نقش آفرینی در گروه های موجود در شمال آفریقا از لیبی گرفته تا سودان و الجزایر، تاثیر بسزایی در بروز خشونت ها در این کشورها داشته است و باعث گسترش نفوذ و سیطره آن بر شمال آفریقا شده است.

ریاض از طریق گروه های شمال آفریقا که به آوردگاهی برای تحقق آرزوهای سعودی تبدیل شده است، سعی دارد به نمایندگی از دولت آمریکا نفوذ خود را در این منطقه گسترش دهد و با جهت دهی به تظاهرات مردمی در کشورهای آفریقایی مانند سودان، حاکمیت آنها را در دست بگیرد.

کارشناسان معتقدند که عربستان با نقش آفرینی جدی در جنبش های شمال آفریقا تلاش دارد، ناکامی های خود را در سیاست‌ های منطقه‌ای در یمن ، سوریه ، لبنان ، عراق و قطر که تقریبا در همه آن ها به بن بست رسیده است، از این طریق جبران کند، لذا تلاش بی وقفه ای دارد تا با تحمیل افراد وابسته به خود به کشورهای یادشده ، آن ها را وارد مدار دولت‌های عضو ائتلاف وابسته به آمریکا کند.

علاوه بر این، موقعیت جغرافیایی برخی از کشورهای قاره آفریقا مانند سودان موجب شده است تا عربستان و همپیمانان اسرائیلی و آمریکایی، به آن به عنوان حلقه وصلی با دیگر کشورهای قاره مذکور بنگرند. در واقع، سودان در منطقه‌ای واقع شده است که ارتباط تنگاتنگی با کشورهایی نظیر مصر، سودان جنوبی، اوگاندا و اریتره دارد و به همین دلیل است که رژیم صهیونیستی از طریق عادی سازی روابط با سودان که با همکاری عربستان و آمریکا صورت گرفته است، قصد دارد دامنه نفوذش در سطح قاره آفریقا را بسط دهد.

جنگ لیبی و مداخله خارجی

لیبی که از سال ۲۰۱۱ در پی سقوط معمر قذافی دیکتاتور این کشور، تاکنون‌ دستخوش جنگ و ناآرامی است، عملا در شرق و غرب به دو پاره تقسیم شده است که هر یک حامیان خارجی خود را دارد.

این کشور پهناور شمال آفریقا که منابع نفتی غنی دارد، در طول سال ۲۰۲۰ همچنان گرفتار نبردهای سهمگین میان دو حکومت رقیب بوده است: یکی دولت «وفاق ملی» به رهبری فائز السراج در غرب با پایتختی طرابلس و دیگری «ارتش ملی» به فرماندهی خلیفه حفتر در شرق کشور.

فرانسه، روسیه، اردن، عربستان و امارات از خلیفه حفتر حمایت می‌کنند و ترکیه، قطر و ایتالیا از دولتی که در طرابلس زمام امور را در دست دارد.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل اخیرا هشدار داده که مداخله خارجی در امور کشور لیبی به «سطحی بی‌سابقه» رسیده و از کشورهای درگیر خواست به پای میز گفت‌وگوهای صلح برگردند.

به گفته گوترش، در سه ماه گذشته دست‌کم ۱۰۲ غیرنظامی در درگیری‌های لیبی جان خود را از دست داده و ۲۵۴ غیرنظامی هم زخمی و مجروح شده‌اند، «افزایشی ۱۷۲ درصدی در مقایسه با سه ماه اول سال جاری میلادی».

جنگ داخلی لیبی سبب شده ‌است که هزاران نفر از اتباع این کشور به الجزایر و تونس مهاجرت کرده و تعدادی از پناهجویان لیبیایی در اردوگاه‌های مرزی اسکان داده شده‌اند. حضور عناصر وابسته به گروه‌های تروریستی از جمله داعش در لیبی، امنیت کشورهای مغرب عربی را هم مورد تهدید قرار داده‌ است به گونه‌ای که این کشورها هرماهه تعدادی از هسته‌های تروریستی را در دورن خاک خود متلاشی می‌کنند.

منصف مرزوی رئیس جمهور سابق تونس چندی پیش در سخنانی در یازدهمین نشست مغربی‌ها در شهر الجدیده مغرب گفته بود، نا آرامی‌های مدنی که در برخی کشورهای شمال آفریقا شاهد آن هستیم توسط عربستان، امارات و مصر مدیریت می‌شود.

رئیس جمهور سابق اظهار داشت: این نا آرامی‌ها با هدف براندازی نظام‌های حاکم بر این کشورها صورت می‌گیرد و محدود به الجزایر و تونس نمی‌شود بلکه مغرب را نیز هدف قرار داده‌ است.

مرزوقی با اشاره به بحران لیبی و درگیری‌های نظامی در این کشور گفت: هر اتفاقی که در لیبی رخ دهد به طور مستقیم بر کشورهای تونس ، الجزایر و مغرب تاثیرگذار خواهد بود.

بحران سد النهضه

سد النهضه که در ۱۵ کیلومتری مرز اتیوپی با سودان ساخته شده و تا اکتبر ۲۰۱۹ حدود ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته، در  سال 2020 به یکی از خبرسازترین موضوعات منطقه ای و بین المللی تبدیل شد. این سد در صورت اتمام، بزرگ‌ترین نیروگاه برق آبی آفریقا و هفتمین سد بزرگ جهان خواهد بود.

تاکنون چندین دور از مذاکرات میان مصر و سودان و اتیوپی بر سر آبگیری سد النهضه بدون دستیابی به هیچگونه نتیجه‌ای پایان یافته است، اما اخیرا موضوع احداث «سد النهضه» سبب تنش در روابط میان مصر و اتیوپی شده؛ زیرا از یک سو مصر بر توقف احداث این سد اصرار دارد و از سوی دیگر مقامات اتیوپی بر ادامه آن عزم جدی دارند.

تشدید درگیری‌ها میان مصر و اتیوپی در ماجرای بحران سد النهضه٬ زمینه را برای افزایش مداخلات آمریکا و نیز طمع‌ورزی‌های رژیم صهیونیستی فراهم کرده است.

به دنبال تنش میان مصر و اتیوپی بر سر سد النهضه مذاکراتی با حضور وزرای آب سه کشور مصر،سودان و اتیوپی و نمایندگان کشورها و ناظران با هدف رایزنی در خصوص توافق بر سر آبگیری و به کارگیری این سد برگزار شد که تحت نظر اتحادیه آفریقا بود؛ اما این مذاکرات بدون هیچ‌گونه توافقی پایان یافت.

مقامات مصر،سودان و اتیوپی در نوامبر ۲۰۱۹ و فوریه سال ۲۰۲۰ چندین نشست در واشنگتن برگزار کردند. آن‌ها همچنین با «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا در کاخ سفید دیدار کردند. واشنگتن سعی کرد از فشارهای اقتصادی و مالی خود برای ترغیب طرفین برای حل اختلافات استفاده کند و امیدوار بود که تا پایان فوریه به توافق برسد؛ اما این امیدها به زودی پس از عقب نشینی ناگهانی اتیوپی از مذاکرات به یاس تبدیل شد.

به دنبال اظهارات اخیر «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا درباره اقدام احتمالی مصر برای انفجار سد النهضه، دولت اتیوپی سفیر ایالات متحده در آدیس بابا را احضار کرد.

آبی احمد علی نخست وزیر اتیوپی نیز به اتهام‌زنی آمریکا علیه آدیس بابا مبنی بر نقض توافق النهضه میان مصر و اتیوپی واکنش نشان داد و گفت: سد النهضه، سد اتیوپی است و هیچ قدرتی نخواهد توانست مانع دستیابی ما به اهدافمان شود.

وی در بیانیه‌ای عنوان کرد که هیچ کس نمی‌تواند به سرزمین اتیوپی آسیب وارد کند و اتیوپیایی‌ها پیروز خواهند شد.

دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا اخیرا در سخنانی اعلام کرده که وضعیت سد النهضه خطرناک است و احتمالا قاهره سد را منفجر کند.

 ترامپ گفت که واشنگتن برای رسیدن به توافق النهضه میان مصر و اتیوپی میانجیگری کرد اما اتیوپی توافق را نقض کرد و ایالات متحده هم اقدام به قطع حمایت مالی از آن کرده است.