سردار دل‌ها و تا انتهای اندوه

۱۳ دی ماه ۱۳۹۸ حدود ساعت ۱۰ صبح به وقت ژاپن بود که خبر شهادت سردار پخش شد و چند ساعتی از این حادثه باورنکردنی و بهت انگیز می گذشت و همه در ژاپن همچون ایران در انتظار تکذیب نشسته بودند تا شاید در انتهای امید، بتوان از زنده بودن سردار و همراهان ایشان خبر گرفت.

واقعا نمی توان باور کرد که سردار از میان ما رفته باشد و امید هزاران مظلوم و مشتاق و دژ مستحکم دفاع از میهن و حرم رفته باشد اما دست تقدیر این بود که سردار آسمانی شود و سپهبد که در خط مقدم جبهه، همراهان شهیدش را بدرقه می کرد، این بار آرزوی دیرینه خویش را در آغوش گرفت.

فضای اشک و ماتم و اندوه بر همه ما در ژاپن که شاید در فراق عزیزان خود این گونه نبودیم حاکم شد و تنها اشک و ناله در مکالمات رد و بدل می شد و واقعیتی که ناباورانه، قطعی شد، «سردار دلها، سپهبد حاج قاسم سلیمانی آسمانی شد».

ایام اولین سالگرد شهید همزمان است با روزهای پایانی سال ۲۰۲۰ که با بحران کرونا تمام شد. در ژاپن هم این سال در حالی به پایان رسید که تعداد مبتلایان به کرونایی روز به روز بیشتر می شد و از روزی ۳ هزار نفر هم گذشت و لذا تدابیر بیشتری برای جلوگیری از تجمعات و ... اتخاذ شد و بر خلاف سال های قبل، روزها و ساعت های پایانی سال نیز بدون برگزاری جشن های مختلف و پر تعداد سپری گردید تا شاید این فرصت تعطیلات عمومی، زمینه ای هم برای کاهش تعداد مبتلایان باشد.

ژاپن در ماه های قبل توانسته بود کنترل خوبی را بر شیوع کرونا داشته باشد اما در هفته های اخیر این روند رو به افزایش گذاشت و به بیش از ۳ هزار نفر مبتلا در یک روز، ۲۳۵۷۵۲ نفر کل مبتلایان و ۳۴۹۲ نفر فوت شده از ابتدای پاندمی رسید و نگرانی های فراوانی را به دنبال داشته تا جایی که در برخی محافل سخن از احتمال برقراری مجدد شرایط اضطراری وجود دارد.

شنبه ۱۳ دی ماه ۱۳۹۹ مصادف با ۲ ژانویه ۲۰۲۱، اولین سالگرد سردار است و رایزنی فرهنگی سفارت ایران در ژاپن از مدت ها قبل با توجه به شیوع کرونا و این که امکان برپایی مراسم های عزاداری و گرامیداشت در ژاپن فراهم نیست، برنامه ریزی های لازم را انجام داد تا بتواند زمینه معرفی این شخصیت برجسته و بی نظیر را فراهم نماید و از جمله با تهیه حدود ۱۱۰ قطعه عکس با کیفیت مناسب و در موقعیت های متنوع، نمایشگاه مجازی را طراحی و در قالب گالری ها و بخش های مختلف در کنار تصاویری از شهید ابومهدی المهندس با توضیحات تفصیلی به زبان ژاپنی آماده سازی و منتشر نمود و با ساخت چند نماهنگ و تهیه مطالب متنوع به زبان ژاپنی، ایام سوگواری را آغاز نمود.

برنامه دیگر رایزنی فرهنگی در همین مناسبت نیز برگزاری نشست تخصصی و مجازی معرفی «سردار سلیمانی، قهرمان ملی ایران» است که روز یکشنبه ۲۰ دی ماه به زبان ژاپنی و با دعوت و حضور علاقه مندان و سخنرانی سفیر جمهوری اسلامی ایران در ژاپن، دو شخصیت ایران شناس و اسلام شناس برگزار می شود که در این خصوص صحبت خواهم کرد و نماهنگ ها و تصاویر متنوعی در معرفی این شخصیت و فداکاری ها و ایثارگری های آن عزیز پخش خواهد شد.

سال گذشته هم با بازگشایی دفتر یادبود شهید در سفارت ایران در ژاپن، شخصیت ها و سفرای کشورهای مختلف برای ادای احترام حضور یافتند و مراسم باشکوهی در محل سفارت کشورمان روز پنجشنبه ۱۹ دی ماه ۱۳۹۸ با حضور تعداد زیادی از ایرانیان و دانشجویان مقیم در کنار علاقه مندان ژاپنی و اتباع برخی کشورهای دیگر برگزار شد و در همین مراسم نیز رایزنی فرهنگی، اولین نمایشگاه عکس با عنوان  سردار سلیمانی، چهره بین المللی مبارزه با تروریسم را با بیش از ۱۳۰ قطعه تصویر بر پا نمود و به خاطر دارم که برخی از میهمانان در مقابل تصاویر دو شهید بزرگ اسلام، سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس می ایستادند، اشک می ریختند، نجوا می کردند و صحنه های ماندگاری از قدرشناسی از این عزیزان را می آفریدند.

کانال های اطلاع رسانی فارسی و ژاپنی مملو بود از نماهنگ ها، پیام ها و تصاویر سردار سلیمانی و به ویژه برنامه ها و مراسم های تشییع میلیونی مردم و به همین دلیل اینستاگرام، صفحه فارسی رایزنی فرهنگی را با بیش از ۱۱۵۰ عضو و ۱۲۰۰ پست در خصوص معرفی فرهنگ و هنر ژاپن، رابطه دو کشور و اطلاع رسانی موضوعات مختلف مسدود کرد.

از زمان شهادت سردار تا روزهای بعد از آن، رسانه های ژاپنی به صورت گسترده به پوشش اخبار از این اقدام تروریستی پرداختند و البته گزارش های تحلیلی کمتری منتشر می شد و شاید دلیل آن هم تعطیلات پایان سال و عدم موضع گیری از سوی مقامات رسمی بود که رسانه ها را صرفا به نقل وقایع سوق داده بود و البته نگرانی هایی که در خصوص افزایش تنش در منطقه، ضرورت مدیریت آن و علاقه مندی های موجود برای کاهش آن منتشر می گردید.

برخی از ایران شناسان و اسلام شناسان ژاپنی مرتبط هم به صورت جداگانه پیام های خود را برای رایزنی فرهنگی فرستادند و به طور نمونه آقای شیگه‌نوبو موریاما هنرمند ژاپنی و رئیس سابق انجمن هنرمندان گوئن ژاپن که از همراهان بسیار نزدیک رایزنی محسوب می شود در پیام خود نوشت: شهادت سردار سلیمانی اقدامی غیر انسانی است. زمانی که صفحات شاعران معاصر ایرانی را در کتاب ۴۷۰۰ مایل، هنر، پل ارتباط ایران و ژاپن* رایزنی فرهنگی مطالعه می کردم، یک خبر بسیار غمناک اعلام شد که فرمانده سلیمانی در اقدامی غیر انسانی و تروریستی به شهادت رسید. به عنوان یک ژاپنی که قبلا در ایران نمایشگاه‌های نقاشی را برگزار کرده ام و خودم را دوست همه ایرانی ها می دانم، شهادت سپهبد قاسم سلیمانی که برای امنیت منطقه خاورمیانه بسیار موثر بوده و تا آخر عمرش برای این هدف ارزشمند فعالیت می کرده را تسلیت می گویم.

و یا دوست عزیز و استاد دیگر، دکتر هیتوشی سوزوکی ایران شناس ژاپنی در پیامی نوشت: ضمن ابراز همدردی با ملت بزرگ ایران در پی شهادت سردار سرافراز سپهبد قاسم سلیمانی، این جانب به عنوان یکی از شهروندان ژاپن شهادت سپهبد قاسم سلیمانی که مدت طولانی به عنوان فرمانده برجسته کشور ایران برای امنیت و حفاظت از صلح در منطقه خاورمیانه فعالیت می کرد را تسلیت عرض می کنم. این اقدام از نظر قوانین بین المللی و همچنین تعهدات انسانی قابل قبول نیست و عاملان این جنایت مقصر هستند.

در همین روز بود که خبرنگار صدا و سیما هم در توکیو گزارشی از تجمع تعدادی از ژاپنی ها در مقابل دفتر نخست وزیری و سفارت آمریکا در توکیو در محکومیت جنگ و ترور سردار سلیمانی مخابره کرد که از سوی انجمن مخالف تجارت اسلحه ژاپن  (NAJAT) که یک گروه مدنی است برگزار شده بود و تظاهرکنندگان در حالی که پلاکاردهایی با مضمون «نه به جنگ با ایران» و «صلح برای ایران» در دست داشتند، سیاست‌های آمریکا و ترامپ در قبال ایران، افزایش تنش با تهران و ترور سردار قاسم سلیمانی را محکوم کردند.

پس از آن هم رایزنی فرهنگی با همراهی برخی از موسسات فرهنگی و دانشگاهی، نشست هایی را در خصوص معرفی سردار برگزار کرد که از جمله می توان به نشست معرفی سردار سلیمانی در دانشگاه مطالعات خارجی به همراه پخش نماهنگ هایی از ایثارگری های شهید و مراسم هایی که در ایران و عراق برپا شده بود اشاره کرد.

ایام سالگرد شهادت سپهبد حاج قاسم سلیمانی فرصت مغتنمی است تا ضمن گرامیداشت یاد و خاطره آن شهید بزرگوار، بتوان بازخوانی بهتر و دقیق تری از اندیشه ها و دیدگاه های والای آن شهید بزرگوار را مرور کرد و ایثارگری های وی را برای برای برقراری صلح، ثبات و امنیت جهانی باز خوانی نمود.

نوشته حسین دیوسالار، دکترای جامعه شناسی سیاسی، رایزن فرهنگی سفارت ایران در ژاپن

* این کتاب در سال ۱۳۹۸ از سوی رایزنی فرهنگی با همکاری انتشارات کوکومین میرای ژاپن، موسسه هنرهای معاصر ایران، موزه هنرهای معاصر و اداره کل همکاری های فرهنگی و امور ایرانیان خارج از کشور سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به زبان فارسی و ژاپنی با عنوان کتاب نفیس"۴۷۰۰مایل، هنر، پل ارتباط ایران و ژاپن" در معرفی بیش از ۱۶۰ هنرمند ایرانی و ژاپنی منتشر گردید.