انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و چالش‌های نظام انتخاباتی

به گزارش دوشنبه ایرنا، ششم ژانویه برابر با ۱۷ دی ماه  قطار انتخابات ریاست جمهوری آمریکا سرانجام وارد آخرین ایستگاه خود می شود، ایستگاهی که در آن قرار است کنگره آرای کالج الکترال «مجمع گزینشگران» را شمارش و نامزد نهایی و پیروز را اعلام کند.

دو دوره پیاپی بحرانی و بحث برانگیز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، سال ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰ میلادی موجب شده تا نارضایتی عمومی در میان رای دهندگان آمریکایی غلیان پیدا کند؛ اکنون آمریکایی‌ها خواستار حذف نظام «مجمع گزینشگران» و مبنا قرار دادن «یک فرد، یک رای» برای انتخاب رئیس جمهوری شده اند. 

اعلام نتایج پنجاه و نهمین   دوره انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به مراتب جنجالی تر از اعلام نتیجه دوره قبل از آن شد، میلیون ها رای دهنده آمریکایی با وجود خاتمه یافتن انتخابات و تصویب نهایی آرا از سوی تمامی ایالت های آمریکا، اما همچنان با دیده تردید به سرنوشت انتخابات آمریکا نگاه کنند، چراکه شاهد هستند که از یک سو رئیس جمهوری کنونی صحبت از تقلب انتخاباتی می کند و هوادارانش را به تظاهرات فرا می خواند و از سوی دیگر نهادهای قانونی همگی بر صحت انتخابات تاکید می کنند.  

دونالد ترامپ که  بر این ضعف و چالش انتخاباتی  به خوبی واقف است، تا این لحظه حاضر به پذیرش شکست  در این دور از انتخابات نشده و همچنان بر ادعای تقلب پافشاری و در صدد تغییر نتیجه آرا  به نفع خود  به هر طریقی است.

ترامپ در اندیشه آشوب خیابانی

ترامپ که طی هفته های اخیر با ناکامی حقوقی در تغییر نتیاج انتخابات ۲۰۲۰ به نفع خود مواجه شد، مسیر ایجاد آشوب  در آمریکا تا پیش از مراسم تحلیف در پیش گرفته است، آنچنان که در روزهای اخیر بر فراخوان  تظاهرات هوادارانش در ۱۷ دی ماه در واشنگتن دی.سی یادآوری می کند.

ترامپ در نخستین فراخوان خود در توئیت ۲۹ آذر، خطاب به هوادارنش نوشت: از لحاظ آماری این غیرممکن است که نتیجه انتخابات را ببازم، ششم ژانویه (۱۷ دی ماه) در واشنگتن دی. سی اعتراضات بزرگی (برپا کنید)، آنجا باشید و «تُند و ناآرام» باشید.

میلیون ها رای دهنده آمریکایی نگران از آرای خود

در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا، هیلاری کلینتون با سه میلیون آرای مردمی بیشتر از دونالد ترامپ اما به علت کسب آرای الکترال کمتر باخت و  بیش از  ۶۵  میلیون و ۸۵۰ هزار رای دهنده آمریکایی را به علت نظام پیچیده رای گیری، با اعلام این نتیجه مایوس کرد.

در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا نیز بیش از ۸۱ میلیون رای دهنده آمریکایی که به جو بایدن رای داده اند، بازهم نمی توانند مطمئن از پیروزی قطعی وی باشند و باید همچنان در هراس آرای الکترال کالج در ۱۷ دی ماه در کنگره آمریکا باشند.

نظام پیچیده انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا

براساس نظام انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا، پس از یکسال کارزار انتخاباتی میان حزبی و مشخص شدن نامزد نهایی از دوحزب دموکرات و جمهوریخواه تا پیش از شهریور، آرای مردمی در روز سوم ماه نوامبر (روز برگزاری انتخابات) در این کشور به صندوق های رای  ریخته می شود، پس از پایان یافتن رای گیری تمامی ایالت ها تا دوهفته پس از پایان یافتن روز انتخابات، باید نتایج آرا را به تصویب و تایید نهایی برسانند.

آنگاه نوبت به رای گیری  «مجمع گزینشگران» موسوم به «کالج انتخاباتی» می رسد که در ۱۴دسامبر (۲۴ آذرماه) گذشته برگزار شد و جو بایدن را بعنوان رئیس جمهوری منتخب مردم آمریکا برگزیدند.

پس از آن، نتایج رای گیری کالج الکترال به واشنگتن فرستاده می‌شود تا به طور رسمی در جلسه مشترک کنگره در روز ۶ ژانویه (۱۷ دی ماه) به ریاست مایک پنس معاون رئیس جمهوری وقت شمارش شود. دوره ریاست جمهوری جو بایدن از روز ۲۰ ژانویه (اول بهمن) با برگزاری مراسم سوگند آغاز خواهد شد.

درخواست تندروها در ایستگاه پایانی انتخابات؛ بجای بایدن بخوانید ترامپ

ناکارآمدی نظام انتخاباتی آمریکا که نشان داده به هیچ وجه متکی به آرای مستقیم مردمی نیست، وضعیت را بدانجا پیش برد تا عدادی از جمهوریخواهان تندرو ۹ دی ماه، دادخواستی به دادگاه فدرال ایالت تگزاس ارائه کردند تا با تنفیذ اختیاراتی قانونی به مایک پنس معاون ترامپ، او  بتواند در آخرین تلاش باقی مانده برای تغییر نتیجه آرای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا، ترامپ را در نشست ششم ژانویه، برنده انتخابات اعلام کند و نه بایدن را.

تارنمای اندیشکده آمریکایی «پولیتیکو» در این باره گزارش داده بود:  پنس طرح  نمایندگان تندرو جمهوریخواه مجلس آمریکا از جمله «لوئی گومرت» (Louie Gohmert) از ایالت تگزاس و ۱۱ جمهوریخواه دیگر را  امضا نکرد و پذیرش این خواسته تندروها خودداری کرده است.

حال با رد این دادخواست، چند نفر از  قانون‌گذاران به رهبری تد کروز ،سناتور ایالت تگزاس، خواستار تشکیل یک کمیسیون انتخاباتی برای ممیزی نتایج هستند. آنها قصد دارند در روز ششم ژانویه (۱۷ دی‌ماه) با تاییدیه‌های نتایج انتخابات ریاست جمهوری مخالفت کنند.

در صورت اعلام پیروزی ترامپ، آمریکا تجزیه می شود

چند ماه پیش از انتخابات در آکوست(مرداد-شهریور) جان پادستا از اعضای مرکزی حزب دموکرات که در دوره بیل کلینتون رئیس کارکنان کاخ سفید بود و در دوره اوباما مشاور وی شد، اعلام کرد که در سناریوی انتخاباتی حزب دموکرات پیش‌بینی شده که در صورت پیروزی ترامپ، سه ایالت غربی واشنگتن، اورگان و کالیفرنیا اعلام استقلال کنند. این سناریو مربوط به باخت بایدن طی یک فرآیند طبیعی بود؛ لذا کنار زده شدن بایدن از طریق بازی جدیدی که ترامپ توسط برخی تندورهای جمهوریخواه در کنگره و تشویق و ایجاد آشوب در خیابان های واشنگتن دی.سی از سوی  هواداران خود دنبال می کند، بلاتردید سناریوی تجزیه را تقویت خواهد کرد.

دیگر زمان برچیدن مجمع گزینشگران است

اندیشکده آمریکایی بروکینگز از یک سال پیش و قبل از آغاز کارزار انتخاباتی در آمریکا در مقاله ای به قلم «دارل ام. وست» (Darrell M. Wes) در ۱۵ اکتبر ۲۰۱۹ نوشت: اکنون دیگر زمان برچیدن سیستم کالج الکترال از روند انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا است.

دارل در بدو این مقاله نوشته بود که وی پیشتر یکی از حامیان سرسخت سیستم کنونی انتخاباتی در آمریکا بود اما اکنون به یکی از منتقدان آن بدل شده است.

نظام انتخابات در آمریکا شرم آور است 

نشریه انگلیسی گاردین نیز ۲۵ آذر در مقاله ای تحلیلی و مفصل به قلم «باب کار» (Bab Carr)  با پرداختن به سیستم رای گیری در آمریکا، آن را یک «سیستم انتخاباتی شرم آور » خواند.

گاردین در تحلیل خود نوشت: سیستم  و قوانین حاکم بر انتخابات ریاست جمهوری  آمریکا در روند پیچیده مجمع گزینشگران همچنان به سرکوب آرای رای دهندگان آمریکایی می پردازد، این سیستمی شرم آور است و آمریکا باید از سایر کشورهای دموکرات جهان روش (درست) سیستم انتخاباتی را بیاموزد.

باب کار تحلیلگر گاردین به صراحت می نویسد: سیستم (مجمع گزینشگران) الکترال آمریکایی  بطور شرم آوری اصول دموکراسی را زیر پا می نهد.

دموکراسی به روش آمریکایی

آمریکا که مدعی  دموکراسی درجهان است، در عمل نشان داد که بازی ندادن رای مستقیم آرای مردمی در تعیین نامزد نهایی ریاست جمهوری، نه تنها نظام انتخاباتی در آمریکا را به چالش کشانده بلکه دموکراسی که مبنای اولیه آن «رای افراد» است را با این روش به زیر سوال برده است.