دومین سایت بزرگ پرورش "آرتمیا" کشور در میاندوآب راه‌اندازی شد

محمدباقر قریشی روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: این طرح روز گذشته با حضور ویدیو کنفرانسی وزیر جهاد کشاورزی به طور همزمان با سایر پروژه‌های بخش کشاورزی استان به بهره‌برداری رسید.

وی افزود: مزرعه پرورش آرتمیا در دشت فسندوز میاندوآب در فاز اول در سطح ۲۵ هکتار و مساحت مفید ۱۸ هکتار با هدف تولید ۱.۸ تن سیست آرتمیا و ۱۸ تن بیومس آرتمیا اجرا شده و با بهره برداری از این پروژه برای ۱۸ نفر به صورت مستقیم اشتغال زایی می شود.

وی با اشاره به اینکه هر کیلوگرم سیست آرتمیا ۵۰ تا ۱۰۰ دلار و هر کیلو بیومس آرتمیا ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار ریال ارزش دارد، بیان کرد: این پروژه از طریق ماده ۲۷ و به روش BOT به سرمایه گذار واگذار شده و برای احداث آن ۳۰ میلیارد ریال هزینه شده است.

وی اظهار داشت: این مزرعه در استخرهای خاکی وارد فاز اجرا شده و امید است با شروع فصل جدید پرورش یعنی اول اسفند ماه سال جاری، سطح مزارع پرورشی به ۲۰۰ هکتار برسد.

مدیرکل شیلات و آبزیان آذربایجان غربی گفت: آبزی پروری در استان به واسطه وجود پتانسیل‌های آبی و خاکی فراوان رشد و توسعه چشم گیری یافته و تنوع پتانسیل ها موجب شده آبزی پروری در استان از تنوع بسیار بالایی برخوردار شود.

قریشی افزود: سعی بر این است در یک برنامه میان مدت و بلند مدت و جذب سرمایه‌گذار و مشارکت در تولید در قالب الحاقیه ماده ۲۷ و روش‌های دیگر واگذاری اراضی، سطح مزارع تولید آرتمیا در این مجتمع به ۲ هزار هکتار برسد.

وی بیان کرد: با تحقق این مهم شاهد تولید بیش از ۲ هزار تن بیومس آرتمیا و بیش از ۲۰۰ تن سیست آرتمیا خواهیم شد و برای حدود ۲ هزار نفر به طور مستقیم و ۲ هزار نفر به صورت غیرمستقیم ایجاد اشتغال پایدار ایجاد می‌شود.

مدیرکل شیلات و آبزیان آذربایجان غربی گفت: بیش از ۴۲۰ مرکز و مزرعه تکثیر و پرورش انواع آبزیان اعم از ماهیان سردابی، گرمابی، زینتی، زالو، ماهیان خاویاری، ریز جلبک ها در این استان فعال بوده و سالانه بیش از ۱۶ هزار تن انواع آبزیان در استان تولید و به بازار های داخلی و خارج کشور صادر می‌شود.

وی ادامه داد: آبزیان ارزشمندی همچون شاه میگوی دراز آب شیرین سد ارس و آرتمیای دریاچه ارومیه مختص آذربایجان غربی بوده و دارای ارزش جهانی هستند.

مدیرکل شیلات و آبزیان آذربایجان غربی اظهار کرد: این استان با تولید بیش از ۶ هزار و ۵۰۰ تن انواع آبزیان در منابع آب‌های داخلی بین استان‌های غیر ساحلی مقام اول را به خود اختصاص داده است.

این مجتمع در روستای فسندوز و در جنوب‌غربی و حاشیه دریاچه ارومیه و پایین دست رودخانه زرینه‌رود میاندوآب‌ قرار دارد که در سال ۱۳۷۴ برای پرورش ماهی‌های گرمابی احداث شده بود ولی به علت کمبود آب و خشکسالی های پی در پی به پرورش تولید آرتمیا تبدیل شده است.

"آرتمیا" گونه جانوری قرمز کوچکی است که در سال‌های پرآبی دریاچه ارومیه در همه جای آن به وفور یافت می‌شد اما پس از مواجه شدن با خشکی آب، کم‌کم ناپدید شد؛ اکنون در اثر افزایش حجم و تراز آب، این سخت‌پوست سخت‌جان دوباره به قلمرو خود بازگشته است.

یافته‌های علمی نشان می‌دهد که "آرتمیا" به دلیل خشکی و شوری بیش از اندازه دریاچه ارومیه از بین نرفته و می‌تواند سال‌ها به صورت "سیست" در مصب رودخانه‌های منتهی به دریاچه ادامه حیات دهد؛ موضوعی که امیدها به حیات این جاندار کوچک با ارزش اقتصادی بالا را زنده نگه داشته است.

 با این وجود به دلیل اینکه دریاچه ارومیه، منبع اصلی و طبیعی پرورش آرتمیا در ایران شناخته می‌شود، بازگشت و زاد و ولد این سخت پوست ریزنقش می‌تواند خبر خوشی از احیای این پهنه آبی و بازتولد زیبایی ها و جاذبه های آن در سال های پیش رو باشد؛ چرا که منبع اصلی غذای بسیاری از پرندگان مهاجر همچون فلامینگوها نیز همین آرتمیا به شمار می رود.

 با توجه به نیاز اساسی صنعت آبزی پروری کشور به آرتمیا به نظر می‌رسد این جاندار ریز اما با ارزش نه تنها پتانسیل ایجاد تحول اقتصادی در منطقه را دارد، بلکه عاملی نیز برای تحقق شعار جهش تولید محسوب می‌شود.

آرتمیا سرشار از ذخایر غذایی ارزشمند برای اکثر آبزیان بوده و در تغذیه انواع مختلف آبزیان از جمله ماهی و میگو از اهمیت بسزایی برخوردار بوده است.

سویه‌های مختلف آرتمیا در کشورهای مختلف جهان از جمله ایران، کانادا، قزاقستان، چین، اروپا، انگلستان‌و آمریکا وجود دارد که گونه ایرانی آن تحت عنوان آرتمیا ارومیانا یکی از مرغوب‌ترین گونه‌های آرتمیا در جهان محسوب می‌شود.

توده زنده آرتمیا علاوه برداشتن آب و املاح و ویتامین‌ها شامل ۶۰ درصد پروتئین به عنوان غنی‌ترین موجود از نظر پروتئین ۱۰ درصد چربی و ۶ درصد هیدرات های کربن می‌باشد.

آرتمیای دریاچه ارومیه با ارزش غذایی بسیار بالا و دارا بودن اسیدهای چرب با زنجیر بلند غیر اشباع و مفید، عاری از هر گونه بیماری بوده و به راحتی و با هزینه کمتری می‌توان نسبت به تولید آن اقدام کرد.

دمای مناسب رشد و تغذیه آرتمیا ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتی گراد بوده و PH مطلوب محیط زندگی آن بین ۸-۹ می‌باشد.

آرتمیا از ذرات ریز مانند انواع جلبک‌های کمتر از ۵۰ میکرونی آب شور تغذیه می‌کند، آرتمیا به دو شکل جنسی و بکرزا و به ۲ حالت تخم‌گذاری و زنده زایی- تخم‌گذار تولیدمثل می‌کند.

هر آرتمیا در ۲ هفته به بلوغ می‌رسد و در طول دو ماهه عمر خود می‌تواند در ۱۰ مرحله بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ عدد تخم آرتمیا تولید کند که در شرایط نامساعد رشد تخم متوقف شده و به شکل سیست در می‌آید و در صورت قرار گرفتن در شرایط مساعد مجدد رشد آن از سر گرفته می‌شود.

از جمله کاربردهای آرتمیا استفاده به عنوان کپسول حامل یا کپسول بیولوژیکی (غنی سازی با انواع ویتامین‌ها، اسیدهای آمینه، اسیدهای چرب، داروها و واکسن‌ها)، استفاده در تغذیه ماهی و میگو و ماهیان زینتی و خاویاری، استفاده به عنوان منبع پروتئینی انسان و استفاده در تغذیه طیور و دام ( به لحاظ ارزش غذایی بالا بعنوان مکمل)، استفاده در تولید نمک خالص و مرغوب که علت مصرف کردن جلبک‌های هالوفیل از تجمع آنها و تجزیه مواد زاید جلوگیری می‌کند و حضور آرتمیا هم باعث شدت تبخیر و افزایش تولید نمک می‌شود.

استفاده در آموزش زیست شناسی ( در طول سال می‌تواند در دسترس باشد و از طرفی بلوغ و تولید مثل آن سریع می‌باشد، استفاده در تحقیقات بیولوژیکی و توکسیکولوژیکی (سم شناسی) برای مطالعات اثر فلزات سنگین و میزان سیمت آنها و استفاده در رادیو بیولوژیکی به دلیل داشتن کروموزم‌های پلو پلوئیدی و مقاوم بودن در مقابل تشعشعات رادیو اکتیو که در درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود از دیگر کارآیی‌های آرتمیاست.

همچنین استفاده به عنوان یک صنعت مستقل اقتصادی اجتماعی تولید و مصرف هزاران تن سیت و بیوماس آرتمیا در جهان را می‌توان در زمره کاربردهای آرتمیا دانست.