سونامی چهارم و سمفونی مرگ در خراسان شمالی

 بررسی های صورت گرفته نشان می دهد که شمار بستری شدگان مبتلا به کرونا در خراسان شمالی در یک هفته اخیر حدود ۵۰ درصد افزایش داشته است و شمار مرگ های کرونایی نیز حکایت از افزایش جانباختگان دارد اما مردم همچنان عروسی می گیرند، در دورهمی ها حضور می یابند، زدن ماسک و رعایت فاصله اجتماعی را به فراموشی سپرده و گویا از آغاز موج چهارم کرونا غافلند.  

کرونا بر سور عروسی می کوبد

بعد از مدت ها دیدن خودروی که با گل تزیین شده بود آنقدر برایم تعجب آور بود که ناخودآگاه روی پدال ترمز کوبیدم و برای لحظاتی توقف کردم تا با دقت ماشین عروس را ببینم و باور کنم که باز هم عروسی ها در راهند و دلم بلرزد که نکند موج چهارم با همین ماشین های عروسی و شادمانی ها بیاید و دورهمی ها را بپیچاند و این لحظات خوش را ناخوش کنند.

تب و تاب رفت و آمدها که شدت پیدا می کند کرونا هم بر در خانه ها می کوبد و مهمان هر نوع دورهمی می شود.

در عزا و عروسی، جشن تولد و دید و بازدید و هر دورهمی دیگر کرونا مهمان خطرناکی است که نباید از یاد برود و متاسفانه این روزها این بختک سیاه، دوباره سرگرم گستردن سایه هول انگیز خود بر سر مردم است.

مردم خسته شده اند

بجنوردی ها پایین‌ترین رتبه را در رعایت پروتکل‌هایی مانند زدن ماسک و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی دارند و این موضوع در آخرین جلسه ستاد کرونای استان نیز اعلام شده است، این در حالی است که دوماه قبل میزان رعایت مردم استان ۹۵ درصد و این رقم در مرکز استان ۹۸ درصد بود اما گویا همین که کرونا رنگ عوض می کند و مردم نفس راحتی می کشند دوباره تجمعات آغاز می شود.

البته این تجمعات، که حاکی از عادی انگاری وضعیت است، تنها مختص مردم عادی نیست و دامان برخی دستگاه های دولتی و نهادها را نیز گرفته است که جلسه پشت جلسه برگزار می کنند و اگر چه صندلی ها را طوری تنظیم می کنند که اعضای جلسه یک در میان بنشینند ولی این نشستن ها با توصیه به رعایت فاصله اجتماعی ۲ متری، زمین تا آسمان فاصله دارد.

تب و تاب رفت و آمدها شدت که پیدا میکند کرونا هم بر در خانه ها می کوبد و میهمان هر نوع دورهمی می شودگویا مردم از رعایت پروتکل ها خسته شده اند و با وجود افزایش ۲۲ درصدی مرگ و میرها در ۹ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل که بخش اعظم آن مربوط به مرگ ومیرهای کرونایی است و با وجود اینکه تقریبا هر خانواده عزیزی را به علت این بیماری و یا تبعات آن از دست داده، اما باز هم چشم و گوششان را به روی بیماری و خطرات آن بسته اند و به همین دلیل از پروتکل ها فاصله گرفته اند.

این در حالی است که مدتی قبل از تغییر رنگ بجنورد و زرد شدن سیمای کرونا در این شهرستان و دیگر شهرستان های استان، بیش از ۹۰ درصد مردم همه نکات و پروتکل های بهداشتی را رعایت می کردند و تنها تعداد اندک و انگشت شماری از مردم ماسک نمی زدند.

فرماندار بجنورد هم رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی را  در مرکز استان کم دانسته و از این وضعیت گلایه دارد.

غلامرضا عوض زاده می گوید: مردمی که تا ۲ ماه قبل کاملا پروتکل ها را رعایت می کردند این روزها به کرونا بی توجه شده اند.

وی می افزاید: همه اینها در وضعیتی است که پس از یک دوره افول بیماری، روند شیوع در مرکز استان کمی بالا رفته و معدل رعایت نکات بهداشتی و پروتکل ها کاهش یافته است.

با همه اینها اما فرماندار بجنورد معتقد است هنوز وضع این استان به لحاظ کرونا زرد است و برای زرد ماندن و کم رنگ شدن باید دوباره مردم پروتکل ها را رعایت کنند زیرا فاصله تثبیت وضعیت و افزایش همه گیری بسیار کم است.

وی می افزاید: خراسان شمالی با یک شیب ملایم وارد اوج شیوع شده بود که با مدیریت و تلاشی همگانی از این بحران گذر کرده و محدودیت های تردد در بین شهرها از عوامل مهم کاهش این همه گیری بوده است.

هشدار و شیوه اطلاع رسانی

مردم نیاز به آموزش‌های عمیق‌تر دارند و باید باور کنند این بیماری و خطر کرونا ممکن است سال ها در زندگی آنان وجود داشته باشد.

یک شهروند بجنوردی شیوه های اطلاع رسانی را قدیمی خوانده و از دیگر سو بر این باور است که عملکرد مسوولان نیز با آنچه که خود می گویند و هشدارهایشان متفاوت است.

زهرا سلیمی می افزاید: هشدار پشت هشدار، در حالی که گوش مردم از هشدار پر شده است و در عین حال همان مسوولی که بر زدن ماسک تاکید می کند در خیابان و محل کار بدون ماسک دیده می شود.

وی خاطرنشان می کند: با باز شدن بوستان ها، کافه ها و رستوران ها و عادی شدن وضعیت رفت و آمدها، مردم هم همسو با این شرایط عادی انگاری می کنند و از دیگر سو برخی خسته اند و مشکلات اقتصادی آنچنان زندگی ها را تحت تاثیر قرار داده است که دیگر توان رعایت برخی پروتکل ها را ندارند.

وی با بیان اینکه کرونا اقشار متوسط و ضعیف جامعه را به قعر جدول فقر پرتاب کرده است، می گوید: فشار اقتصادی به حدی مردم را در فشار قرار داده است که دیگر مرگ و زندگی برای آن ها تفاوتی ندارد.

یکی دیگر از شهروندان بجنوردی نیز می گوید: برخی از مردم خسته شده اند و از دیگر سو به این امر نیز فکر نمی کنند که اگر دوباره همه گیری کرونا تشدید و وضعیت شهرها قرمز شود ممکن است دوباره محدودیت های رفت و آمد و بسته شدن بازاری را در پی داشته باشد که دلخوش به فروش نوروزی است.

شیوه اطلاع‌رسانی باید تغییر کند
یک پرستار در بیمارستان امام حسن(ع) بجنورد، ویژه بستری بیماران کرونایی، هم نگران رعایت ضعیف پروتکل‌های بهداشتی توسط شهروندان است.

فاطمه درتومی می‌گوید: درست است که مردم خسته شده‌اند، شیوع ویروس طولانی شده و بسیاری مشکلات اقتصادی دارند اما باید توجه داشت که ریشه این مشکلات ویروس کروناست و باید پروتکل ها را رعایت کرد.

وی می افزاید: اثرگذاری هشدارها کاهش یافته است، برخی نیز می گویند که ما کرونا گرفته ایم و دیگر نمی گیریم اما به این موضوع فکر نمی کنند که شاید موجب بیماری فردی دیگر و حتی مرگ او شوند و نوع دوستی و رعایت حقوق دیگران در آنان کمرنگ شده است.

وی خاطرنشان می کند: در ابتدای همه‌گیری ویروس، آموزش‌ها زیاد بود و تأثیر بالایی هم داشت، حتی منجر به تغییر رفتار در مردم شده بود، و باید با اجرای برنامه های آموزشی که مردم را جذب کند، رعایت پروتکل ها و توجه به مسائل بهداشتی را در ضمیر آنها نهادینه کرد.

رفتاری عادی در شرایط حاد

یک جامعه شناس اما این رفتار مردم را در شرایط حاد عادی خوانده و می گوید: پژوهش هایی که در این زمینه انجام شده نشان می دهد در ابتدای هر واقعه اجتماعی که در برگیری آن زیاد باشد در ابتدا مردم با هیجان بیشتری به موضوع وارد می شوند اما به تدریج تب تند آن فروکش می کند و این امر در مورد این بیماری نیز کاملا مشهود است.

فروغ هاشمی با بیان اینکه آموزش‌های اولیه در زمینه هایی مانند مقابله با ویروس کرونا به تدریج کم‌تأثیر می‌شود، اظهار می کند: اکنون  نیاز به آموزش، هشدار و اعتمادسازی بیشتری داریم.

وی می افزاید: باید به مرور زمان آموزش‌ها عمیق‌تر شده و روش‌ها تغییر کند و این مسأله وظیفه همه مسوولان و دست اندرکاران است.

هاشمی می گوید: برخی افراد جامعه که آموزش‌پذیر بودند، در همان ابتدا آموزش‌ها را گرفتند اما همان آموزش‌ها در این افراد، به تدریج شیب تأثیرگذاری‌اش کم می‌شود.

وی اما به این نکته نیز اشاره می کند که دلیل اصلی رعایت ‌نکردن پروتکل ها از طرف برخی از اقشار،  نبود یا کمبود آموزش‌ها نیست و تقریبا همه به پیامدهای رعایت‌ نکردن پروتکل‌ها واقفند اما همان مسأله‌ای که برای سیگار کشیدن، علیرغم اطلاع از مضرات آن وجود دارد، در این مورد کرونا هم صدق می‌کند.

هشدار ها کاهش یافته است و برخی نیز می گویند ما که کرونا گرفته ایم و دیگر نمی گیریم اما به این موضوع فکر نمی کنند که شاید موجب بیماری فردی دیگر و حتی مرگ او شوند و نوع دستی و رعایت حق مردم کمرنگ شده استهاشمی می افزاید: تأثیرگذاری روی مردم، برای ادامه‌دار کردن رعایت موارد بهداشتی، سخت و زمان‌بر است و نیاز به آموزش‌های عمیق و تغییر روش‌ها دارد.

وضعیت نگران کننده است

رییس دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی اما هشدار می دهد که وضعیت خراسان شمالی به لحاظ کرونا شکننده است و هم اکنون روند افزایشی این بیماری را در استان شاهدیم.

دکتر سیداحمد هاشمی می افزاید: کرونا تمام نشده است و نباید مردم عادی انگاری کنند و همین عادی انگاری موجب شده است شمار بستری های کرونایی در استان از روزانه ۱۸ نفر به ۳۰ نفر برسد.

وی با بیان اینکه الگوی موارد ابتلا نشان دهنده افزایش تعداد بیماران در استان است می افزاید: این امر نشان دهنده کاهش رعایت پروتکل ها توسط مردم است.

وی خاطرنشان می کند:  شمار بستری های کووید ۱۹ در خراسان شمالی، با روندی صعودی به ۲ برابر هفته قبل و از ۹۷ بیمار به حدود  ۲۰۰ بیمار رسیده است.

وزارت بهداشت نگران خراسان شمالی است

تغییر وضعیت خراسان شمالی و افزایش مرگ و میرها و بیماران کرونایی حتی مسوولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را نگران کرده است و بررسی های صورت گرفته نشان می دهد که شمار بستری شدگان مبتلا به کرونا در این استان در یک هفته اخیر حدود ۵۰ درصد افزایش داشته و طبق آمار وزارت بهداشت، این استان در آستانه موج چهارم شیوع قرار گرفته است.

تغییر وضعیت و حرکت این استان و استانهای یزد و هرمزگان بر مدار خطر افزایش بیماری موجب شده است تا وزارت بهداشت در تازه ترین اظهار نظرها نگرانی خود را از این وضعیت اعلام کند.

در این مورد معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی نیز هشدار داده و می گوید حتی در وضعیت سبز نیز باید مردم پروتکل ها را رعایت کنند و این درحالی است که معدل زدن ماسک در این استان پایین آمده است و اکنون تنها ۷۰ درصد از شهروندان این استان ماسک می‌زنند.

دکتر افشین دلشاد اظهار می دارد: شاخص هایی مانند میزان مرگ و میر بر اثر کرونا و بستری در مراکز درمانی به صورت مستمر در حال رصد است و تا ۲ روز قبل ما در شمار استان هایی بودیم که آمار کووید ۱۹ آن در حال افزایش بود و همین امر موجب نگرانی مسوولان وزارت بهداشت از وضعیت خراسان شمالی شده است.

وی با بیان اینکه نگران تغییر رنگ شیوع کرونا در استان و آغاز موجب چهارم همه‌گیری هستیم، می گوید: شهروندان تردید نکنند که اگر شرایط عادی انگاری شده و در رعایت پروتکل ها به همین شکل سهل انگاری شود، دوباره وارد وضعیت نارنجی و قرمز خواهیم شد.

دکتر دلشاد خاطرنشان می کند: ممکن است شرایط به گونه ای رقم بخورد که احتمال محدودیت ها و تعطیلی های گسترده تری در آستانه نوروز به وجود آید که وضعیت اقتصادی مردم، کسبه و بازار را بیش از قبل تحت تاثیر قرار خواهد داد.

فقط ۶۰ درصد بجنوردی ها ماسک می زنند

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با ابراز نگرانی از کاهش حساسیت مردم استان نسبت به زدن ماسک و رعایت پروتکل ها، نیز می گوید: تا دیماه امسال بیش از ۹۰ درصد مردم از ماسک استفاده می کردند و اکنون این معدل بسیار کمتر شده و در مرکز استان به ۶۰ درصد رسیده است و این در حالی است که برای این که اثر ماسک ظاهر شود باید بیش از ۸۵ درصد مردم ماسک برنند در حالی که اکنون نه تنها عده ای ماسک نمی زنند بلکه فاصله اجتماعی را نیز چندان رعایت نمی کنند.

وی با هشدار نسبت به عواقب آغاز موجب چهارم شیوع ویروس افزود: شرایط به همین شکل پیش برود و دورهمی ها، رعایت نکردن پروتکل ها و برداشته شدن محدودیت ها و عادی انگاری ادامه یابد هیچ بعید نیست که دوباره به وضعیت قرمز بازگردیم و با موج چهارم مواجه شویم آن هم در حالی که میزان سرایت ویروس بسیار سریع تر شده است.

افزایش میران بستری ها

وی به افزایش میزان بستری های کرونایی از اول بهمن ماه امسال اشاره کرد و افزود: صعود بیماری در استان و وارد شدن به موج چهارم قطعی نیست اما میزان رعایت پروتکل ها و شواهد و قرائن را که در کنار هم بگذاریم وضعیت خطرناک است و رفتارها نشان می دهد این بیماری در خراسان شمالی روندی افزایشی به خود گرفته است.

شرایط به همین شکل پیش برود و دورهمی ها، رعایت نکردن پروتکل ها و برداشته شدن محدودیت ها و عادی انگاری ادامه یابد هیچ بعید نیست که دوباره به وضعیت قرمز بازگردیم و با موج چهارم مواجه شویم

وی اظهار هشدار می دهد: تنها زمانی اجازه داریم برخی پروتکل ها را برداریم که در وضعیت سبز باشیم اما از وضعیت قرمز تا آبی باید پروتکل ها رعایت شود و کمرنگ شدن وضعیت کرونا به این معنا نیست که پروتکل ها رعایت نشود بلکه فقط در بازگشایی های برخی مشاغل تاثیرگذار است.

واکسن و ایمنی

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با بیان اینکه هنوز واکسیناسیون کرونا در کشور ما آغاز نشده و زمان دقیق عملیاتی شدن آن هم معلوم نیست، می گوید: حتی اگر واکسیناسیون شروع شود تا زمانی که ۷۰ درصد افراد جامعه این واکسن را دریافت نکرده باشند، شرایط ایمن نخواهد بود و احتمال شیوع و ابتلا به آن همچنان وجود دارد.  

دکتر دلشاد می افزاید: در واقع مردم باید با رعایت پروتکل ها، زندگی کرده و به وجود آن عادت کنند.

وی خاطرنشان می کند: در صورت بازگشت محدودیت ها و تعطیلی مشاغل، بار مشکلات اقتصادی بر گردن مردم، بازار و افرادی است که مشاغل غیردولتی دارند و برای اینکه چرخ اقتصاد بچرخد و در آستانه نوروز دوباره بازار با تعطیلی مواجه نشود باید مردم به خاطر مسائل اقتصادی و زندگی خودشان هم که شده ماسک بزنند و از دورهمی ها، جشن های عروسی و تولد، حضور در رستوران و مراسم عزا و دیگر رفتارهای پرخطر اجتناب کنند.  

خراسان شمالی ۸۶۳ هزارنفر جمعیت دارد.

این استان به تازگی وارد وضعیت زرد شده است.

هم اکنون شمار بیماران بستری در بیمارستان های استان به نسبت دو هفته قبل دو برابر شده و از ۹۷ نفر به ۲۰۰ نفر رسیده است.