تردید در توقف نشت متادون با توزیع داروخانه‌ای

به گزارش ایرنا، رییس سازمان غذا و دارو پیش از این از توزیع داروی ترک اعتیاد متادون در داروخانه‌های منتخب خبر داده و گفته بود که از نظر قانونی هر دارویی که در کشور تایید شده و در فهرست دارویی کشور باشد باید در داروخانه عرضه شود و بر این اساس چون متادون هم یک داروست باید در داروخانه عرضه شود.

توزیع این دارو در مراکز ترک اعتیاد هنوز قطع نشده است اما پیگیری برای توزیع آن در داروخانه ها سبب انتقاد پزشکان مراکز ترک اعتیاد از این تصمیم شده است.

از سویی داروخانه داران هم می گویند توزیع این دارو در داروخانه به لحاظ وجهه اجتماعی، امنیت و قبح‌شکنی اعتیاد، مورد تایید آنان نیست.  

متادون یکی از داروهای مخدر است که به عنوان یک ماده نگهدارنده و جایگزین مواد مخدر برای ترک اعتیاد معتادان به موادی مانند تریاک و هروئین کاربرد دارد.

مصرف این دارو برای معتادان در دوره ترک، موجب کاهش عوارض جسمی و روانی ناشی از ترک و مهار یا کاهش میل به مصرف مواد مخدر می شود.

پیش از این شربت متادون فقط در مراکز ترک اعتیاد سرپایی و داروخانه های بیمارستانی به معتادان داده می شد اما گفته می شود قرار است از این پس معتادان با در دست داشتن نسخه پزشک این دارو را از داروخانه های منتخب دریافت کنند.

در این میان پزشکان شاغل در مراکز درمان سوء مصرف مواد، این تصمیم را غیرکارشناسانه خوانده و بر این باورند که این اقدام می تواند سبب تغییر و آسیب در روند درمان معتادان شود. آنان عقیده دارند که این امر سبب کاهش شدید مراجعه معتادان به مراکز ترک اعتیاد و حتی قطع این مراجعات می شود.  

پزشکان می گویند این اقدام می تواند سبب تغییر و آسیب در روند درمان معتادان شود. آنان عقیده دارند که این امر سبب کاهش شدید مراجعه معتادان به مراکز ترک اعتیاد و حتی قطع این مراجعه ها می شود

به عقیده پزشکان شیوع بیشتر اعتیاد و خروج بیماران از چرخه درمان، مهم ترین و اصلی ترین پیامدی است که تصمیم واگذاری داروی متادون به داروخانه ها دارد.

یکی از اهداف عنوان شده برای توزیع داروهای ترک اعتیاد در داروخانه ها، جلوگیری از ایجاد بازار سیاه برای این داروها است، قرص و یا شربت متادون به بازار آزاد راه یافته است، برخی از معتادان بیش از دز مورد نیاز، متادون دریافت کرده و یا دز دریافت شده را کمتر مصرف می کنند و آن را با قیمتی بالا در بازار آزاد می فروشند.  

مشتریان این داروی ترک اعتیاد، افرادی با وجهه اجتماعی بالا هستند که از حضور در مراکز ترک اعتیاد خودداری کرده و از این رو به دنبال داروی ترک اعتیاد در بازار آزاد هستند.  

پزشکان و البته مسوولان در بهزیستی اعتقاد دارند که نشت داروی متادون از مراکز ترک اعتیاد به بازار سیاه بسیار اندک است. این دارو از راههایی دیگر به بازار سیاه راه می یابد، البته در صورتی که توزیع آن به داروخانه واگذار شود باز هم نشت آن به بازار سیاه محتمل است.   

عرضه متادون در داروخانه ها  اشتباه است 

معاون پیشگیری اداره کل بهزیستی خراسان شمالی با بیان اینکه واگذاری توزیع داروهای ترک اعتیاد به داروخانه ها تصمیمی اشتباه است، گفت: من هم مخالف این اقدام هستم.

هاجر پاکدین اظهار داشت: درمان اعتیاد، ابعاد مختلفی دارد که باید مورد توجه باشد، در درمان این بیماری، جنبه های روانی و اجتماعی فرد باید مورد بررسی قرار گیرد.  

وی تصریح کرد: توزیع متادون اهرمی است تا فرد معتاد برای درمان به مراکز ترک اعتیاد کشانده شود و اگر عرضه این دارو در این مراکز حذف شود، چه بسا افراد دیگر مراجعه ای به این مراکز نداشته  باشند.

 توزیع متادون اهرمی است تا فرد معتاد برای درمان به مراکز ترک اعتیاد کشانده شود اگر عرضه این دارو در این مراکز حذف شود، فرد دیگر مراجعه نخواهد داشت

پاکدین افزود:  اگر توزیع متادون به داروخانه ها واگذار شود، فرد معتاد دیگر انگیزه ای برای مراجعه به مراکز ترک اعتیاد ندارد، کمرنگی و یا قطع ارتباط با مراکز ترک اعتیاد سبب می شود که این بیماران از دریافت خدمات این مراکز محروم شوند.

وی با تاکید بر اینکه داروخانه ها هم با این موضوع مخالف هستند، گفت: حضور فرد معتاد به مانند سایر بیماران در داروخانه، خوشایند مسوولان داروخانه ها نیست،  وجهه محیط کار زیر سوال می رود و این محیط دیگر نمی تواند برای حضور سایر مشتریان و افراد مناسب باشد.

وی در باره نشت داروی متادون به بازار آزاد گفت: میزان نشت این دارو از مراکز ترک اعتیاد بسیار ناچیز است،  امکان ندارد فرد معتاد بتواند حجم زیادی را به بازار آزاد عرضه کند،  ممکن است فرد معتاد دز خانگی را مصرف نکرده و یا کمتر مصرف کند تا آن را در بازار آزاد بفروشد اما این میزان بسیار اندک است.

معاون پیشگیری اداره کل بهزیستی خراسان شمالی افزود: اگر نشتی وجود دارد در چرخه دیگری است که باید بر آن نظارت شود.  

تیشه به ریشه درمان اعتیاد 

عضو هیات مدیره سازمان نظام پزشکی بجنورد گفت: توزیع داروهای ترک اعتیاد در سطح داروخانه‌ها تصمیمی اشتباه و در حکم تیشه به ریشه درمان این بیماری است که هم داروخانه‌ها و هم مراکز ترک با این اقدام مخالف هستند.

دکتر رامتین جهانگیری اظهار داشت: در تمام دنیا، چرخه درمان از مراکز ترک اعتیاد آغاز می شود و فرد معتاد با مراجعه به این مراکز، درمان مصرف خود را در حضور پرستار و پزشک آغاز می کند که در این مرحله، تمام مراقبت های لازم از وی انجام می شود تا در صورت بروز مشکلاتی چون حساسیت به دارو، اقدامات لازم صورت گیرد.

عضو هیات مدیره سازمان نظام پزشکی بجنورد خاطرنشان کرد: در کلینیک های ترک اعتیاد، تجهیزات لازم برای احیا وجود دارد و پزشک و پرستار هم بر نحوه مصرف قرص و یا شربت نظارت دارند و تاثیر داروها را بررسی می کنند،  این خدمات در صورتی که توزیع متادون و یا سایر داروهای ترک اعتیاد به داروخانه ها سپرده شود، حذف می شود که خود آسیبی برای چرخه درمان خواهد بود.

در کلینیک های ترک اعتیاد، تجهیزات لازم برای احیا وجود دارد و پزشک و پرستار هم بر نحوه مصرف قرص و یا شربت نظارت دارند و تاثیر داروها را بررسی می کنند،  این خدمات در صورتی که توزیع متادون و یا سایر داروهای ترک اعتیاد به داروخانه ها واگذار شود، حذف می شود که خود آسیبی برای چرخه درمان خواهد بود

این پزشک درمانگر گفت: فرد معتاد پس از گذراندن مراحل اولیه، وارد مرحله پایدار مصرف می شود که در این شرایط متادون به میزان نیاز یک هفته در اختیار فرد قرار می گیرد تا مصرف دز منزل آغاز شود.

عضو هیات مدیره سازمان نظام پزشکی بجنورد افزود: در صورتی که فرد در این مراحل به لحاظ جسمی دچار مشکل شود، می تواند به کلینیک مراجعه کند.

وی اظهار داشت: یکی دیگر از خدماتی که در مراکز ترک اعتیاد به بیماران داده می شود، خدمات روانشناختی و کمک به مشکلات روحی است، فرد معتاد که عمدتا دچار مشکلات روحی و روانشناختی بوده است، برای درمان و به ویژه با انگیزه دریافت متادون، به مرکز ترک اعتیاد مراجعه می کند و اگر توزیع متادون در مراکز انجام نشود، این فرد دیگر انگیزه ای برای مراجعه به مراکز نخواهد داشت بنابراین بیم این می رود که چرخه درمان ابتر بماند.

این پزشک درمانگر گفت: وقتی توزیع دارو در مراکز انجام نشود، حضور بیمار در کلینیک کمرنگ می شود و به تدریج، این مراکز بسته می شود، بیم این است که سرنوشت متادون هم به سرنوشت تلخ ترامادول گرفتار شود.

عضو هیات مدیره سازمان نظام پزشکی بجنورد با بیان اینکه توزیع قرص و شربت متادون در داروخانه ها، موضوعی است که هر ۲ سوی ماجرا از آن ناراضی هستند، افزود: این اقدام غیرکارشناسی، ممکن است منجر به تبر خوردن به ریشه درمان اعتیاد شود.    

زیرساخت ها برای توزیع متادون در داروخانه ها فراهم نیست

رییس سازمان نظام پزشکی خراسان شمالی هم با بیان اینکه یکی از اهداف برای واگذاری توزیع متادون به داروخانه ها جلوگیری از نشت آن به بازار آزاد است گفت: میزان نشت از مراکز درمان اعتیاد بسیار ناچیز است و یقینا با واگذاری توزیع این دارو به داروخانه ها، احتمال نشت آن بیشتر می شود.  

دکتر محمدحسین انصاری مود اظهار داشت: داروخانه ها با توزیع داروی متادون در این مکان ها مخالف هستند، البته زیرساخت ها برای این اقدام مهیا نیست، مشکلات زیادی پیش پای داروخانه داران است و احتمال نشت دارو از داروخانه به بازار آزاد بیشتر است.  

وی افزود: درمان اعتیاد، باید بر اساس پروتکل ها انجام شود، در این زمینه پزشکان و پرستاران برای خدمات رسانی در مراکز ترک اعتیاد، دوره های ویژه ای را می گذرانند و سپس مجاز به فعالیت می شوند، توزیع متادون هم به عنوان دارو و جایگزین مواد مخدر زیر نظر پزشک و پرستار در اختیار قرار می گیرد.  

وی اظهار داشت: نظارت ها برای توزیع متادون در مراکز ترک اعتیاد بسیار دقیق است اما بستر برای برقراری این نظارت ها در داروخانه ها فراهم نیست.

وی خاطرنشان کرد: بر اساس اعلام مسوولان، متادون یک دارو است و باید در داروخانه عرضه و توزیع شود، اما آیا زیرساخت های آن همچون کشورهای رشد یافته در داروخانه ها مهیا است، آیا داروخانه ها می توانند نظارت دقیق و مناسبی بر توزیع این دارو داشته باشند؟ آیا داروخانه می تواند جلو نشت دارو را بگیرد، آیا این توان در داروخانه ها وجود دارد که نحوه مصرف متادون را به فرد معتاد آموزش دهد؟  

رییس شورای هماهنگی نظام پزشکی خراسان شمالی گفت: متصدیان داروخانه ها اذعان دارند که هنوز شرایط برای توزیع این دارو در داروخانه مهیا نیست و البته با این تصمیم مخالف هستند.  

متصدیان داروخانه ها اذعان دارند که هنوز شرایط برای توزیع این دارو در داروخانه مهیا نیست و البته با این تصمیم مخالف هستند

خراسان شمالی ۶۰ هزار نفر معتاد دارد. این آمار بر اساس پالایش ستاد مبازره با مواد مخدر کشور در استان ها و در بین جمعیت فعال ۱۵ تا ۶۴ سال به دست آمده است.

خراسان شمالی با دارا بودن ۸۶۳ هزار نفر جمعیت در بین ۶ استان نخست درگیر با آسیب اعتیاد قرار دارد. گفته می شود کارگران این استان بیشترین افراد درگیر با آسیب اعتیاد هستند.

در این استان یک مرکز ترک اعتیاد دولتی (ماده ۱۶) و ۲۰ مرکز ترک اعتیاد خصوصی (ماده ۱۵) فعال است.

حدود ۱۰ درصد از جمعیت زنان خراسان شمالی نیز گرفتار اعتیاد هستند.