تغییرات اقلیمی؛ چالشی که دولت فرانسه را به دادگاه کشاند

به گزارش پنجشنبه ایرنا، این حکم دو سال پس از طرح شکایت سازمان‌های مردم نهاد و شکل گیری بسیج مردمی فرانسه در اعتراض به ناتوانی دولت در اجرای تعهدات آب و هوایی و امضای بیش از دو میلیون شهروند در کمتر از یک ماه علیه دولت، صادر می‌شود.

سه سال پیش و برای نخستین بار یک گروه ۳۰  نفره در فرانسه تصمیم گرفتند از دولت به خاطر میزان شدید آلودگی هوا در پاریس که جزو ۱۰ شهر اروپا از این حیث به شمار می‌آید، شکایت کنند که به گفته آنان اقدام‌های دولت برای مقابله با آلودگی هوا با توجه به میزان آن نبوده و در حل این مشکل پایتخت تلاش کافی نکرده است.

پیمان آب و هوایی پاریس در حالی طی مذاکره با نمایندگان ۱۹۵ کشور در کنفرانس تغییر اقلیم ۲۰۱۵میلادی سازمان ملل متحد در پاریس و اجماع در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۵ تصویب شد که دولت فرانسه به عنوان بنیان‌گذار این پیمان خود نسبت به تعهداتش و بدون توجه به خواست مردمانش برای مقابله با آلودگی آب و هوا ناتوان عمل کرده است.

۲۷ شهریور ۹۸/ ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۹، مدیران سازمان های مردم نهاد «دفاع از حقوق کودکان در جهان فرانسه» (یونیسف فرانس)، سازمان جهانی برای حفاظت از محیط زیست فرانسه(WWF France)، «صلح سبز فرانسه (Greenpeace  France) » و شبکه‌ای اعم از افزون بر ۲۰ انجمن فعال در زمینه اقلیمی در نامه‌ای سرگشاده،  دولت فرانسه را به دلیل سابقه ضعیف در زمینه مقابله با آلودگی هوا مورد سرزنش قرار داده و بر ضرورت اقدام فوری در این چارچوب تاکید کردند.

سازمان‌های مردم‌نهاد فرانسوی شامل Notre affaire à tous, Greenpeace, Oxfam  و  la Fondation Nicolas Hulot دو سال پیش از دولت به خاطر ناکارآمدی در مقابله با آلودگی هوا شکایت کردند.

به نوشته روزنامه لوموند، دادگاه پاریس از مقامات دولتی فرانسه خواست تا هر چه سریعتر به «تعهدات خود در قبال کاهش گازهای گلخانه ای و مبارزه با گرم شدن زمین» عمل کنند.

به نوشته این روزنامه فرانسوی، دادگاه پاریس، دولت را به دلیل عمل نکردن تعهدات زیست محیطی در قبال گرمایش زمین محکوم کرده است. همچنین بر اساس حکم دادگاه، در قبال این «ترک فعل اقلیمی» و به دلیل وارد شدن «خسارات معنوی» به جامعه و شاکیان، دولت فرانسه به واریز نمادین یک یورو جریمه شد.

یورونیوز هم می‌نویسد: این شکایت که به جز سازمان‌های مردم نهاد، برخی از چهره‌های مشهور فرانسوی از جمله «ژولیت بینوش» بازیگر از آن حمایت کرده بودند در ماه‌های اخیر جنجال های فراوانی برپا کرده است. حامیان این شکایت ضد دولتی نام آن‌ را «پرونده قرن» گذاشته اند.

با دستور دادگاه وزیران مسوول مبارزه با تغییرات اقلیمی تا دو ماه فرصت دارند برنامه هایشان در جهت کاهش گازهای گلخانه ای را اعلام و اجرایی کنند.

این دادگاه اداری پاریس فراتر از درخواست شکات پرونده، دولت فرانسه را «عامل تولید بیش از حد معمول گازهای گلخانه ای» معرفی کرد.

یکی از مهم‌ترین شعارهای کارزار انتخاباتی امانوئل مکرون در سال ۲۰۱۷ مبارزه با گرم شدن زمین و کاهش گازهای گلخانه ای بود.

مکرون ابتدا برای جلب حمایت برخی از سبزهایی که در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری به او رای داده بودند، «نیکلا اولو» چهره محبوب هواداران محیط زیست را وزیر کرد اما اولو در کمتر از یک سال، به دلیل برآورده نشدن خواسته هایش با ناراحتی استعفا داد. او  در آخرین مصاحبه خود در مقام وزیر گفت: دولت فرانسه کار چندانی برای نجات محیط زیست و گرمایش زمین نمی کند.

سازمان‌های مردم نهاد و شاکی از دولت فرانسه هم پس از استعفای نیکلا اولو دست به‌کار شدند و پرونده‌ای علیه دولت آماده کردند.

سازمان دهندگان، در جریان طرح این شکایت، فراخوانی به صورت آنلاین منتشر که بیش از ۳ میلیون فرانسوی با امضا و کمک های مالی از این فراخوان حمایت کردند.

وکیل دولت مکرون می‌تواند درخواست تجدیدنظر بدهد و در آن صورت دیوان عدالت اداری در این باره تصمیم گیری خواهد کرد. اما نتیجه دادگاه تجدیدنظر هرچه که باشد، سازمان ها و چهره های اصلی طرح این شکایت، محیط زیست را پیروز واقعی این نبرد قانونی و امیدی برای آینده سبزتر می دانند.

لوموند می‌نویسد: فرانسه متعهد به کاهش ۴۰ درصدی انتشار گازهای گلخانه ای تا سال ۲۰۳۰ میلادی است اما در انجام آن تاکنون اعلام ناتوانی کرده و دادگاه آن را ناشی از تقصیر دولت فرانسه تشخیص داده است.  

موضوع تعهدات کشورها نسبت به کاهش گازهای گلخانه ای در چارچوب کنوانسیون های مختلف زیست محیطی نظیر کنوانسیون کادر ملل متحد راجع به تغییرات اقلیمی مصوب ۱۹۹۲ میلادی و نیز پیمان پاریس مصوب ۲۰۱۵ میلادی منعکس شده اما گزارش های مختلف حاکی از عدم ایفای این تعهدات به ویژه از سوی کشورهای توسعه یافته و صنعتی نظیر فرانسه است.

براساس اطلاعاتی که پیشتر «د لوکال» (thelocal) رسانه محلی در فرانسه منتشر کرد، آلودگی هوا سالانه دست کم ۴۸ هزار  شهروند فرانسوی را به کام مرگ می کشاند.

همچنین بنا به اعلام سازمان جهانی بهداشتف از هر چهار کودک در فرانسه، سه کودک هوای سمی تنفس می کنند.